ADMINISTRACJA PUBLICZNA

I SEMESTR Grupa A

Urszula Cieślik

PODSTAWY PSYCHOLOGI

Temat nr. 1

Rozwiń i wyjaśnij współczesna definicje psychologii, że jest to jedna z nauk o regulacji wzajemnych stosunków organizmów żywych ze światem zewnętrznym i jak to się ma do etymologii słowa „psychologia” tj. „psyche”- dusza, „logos”- nauka.

„Psychologia- dziedzina wiedzy, zajmuje się człowiekiem jako jednostką, indywidualistą, bada jego zachowanie w warunkach zewnętrznych, w relacjach z otoczeniem. Każdy człowiek dąży do zaspokojenia potrzeb biologicznych i psychologicznych”

Słuchając wykładów, oracz czytają szereg opracowań tematycznych dotyczących podstaw psychologii, z natłoku definicji, z całej plejady nowych zwrotów i zagadnień, wyłania się w moich myślach świadomy zarys celowości naszych przeżyć i doświadczeń naszego życia. To właśnie nasza „psyche” kształtuje nas na takich jakimi jesteśmy. Etymologią słowa „psychologia”- jest nauka o duszy. Dusza jest bytem nieśmiertelnym, niepoznawalnym i niematerialnym. Już w starożytności wielu filozofów uważało naukę o psychologii jako wyższość ducha nad materią. Do dziś psychologia jako nauka „logos” służy do poznawania ogólnych procesów i zjawisk psychicznych, ich charakterystyki, przebiegu, uwarunkowań z nimi związanych jakie nas dotyczą. Teoretyczna dziedzina psychologii zajmuje się procesami, które pozwalają się nam orientować w otoczeniu są to tz. procesy orientacyjno- poznawcze które, pozwalają poznawać otoczenie, zdobywać doświadczenie, wiedzę. Są to: spostrzeżenie, nauka, pamięć, myślenie, mowa, wrażenie, wyobraźnia. Druga grupa procesów to kierunkowe- nadają pewien kierunek działalności człowieka. Mogą być motywacyjne i emocjonalne.

Możemy określić że głównym celem badań psychologii to osobowość- to co ją stanowi, tworzy. Bada zachowania ludzi, pozwala ustalić co porusza ludźmi i jak funkcjonuje ich psychika, jego zachowania oraz mechanizmy, które regulują to zachowanie; zatem psychologia to sposób myślenia o tym jak ludzie radzą sobie ze swoim środowiskiem i jak radzą sobie względem siebie. Człowiek działa na dwóch płaszczyznach mechanizmu psychologicznego. Pierwszy to mechanizm biologiczny- potrzeba jedzenia, snu, odruchy bezwarunkowe. Drugi to mechanizm złożonych czynności i to one kierują organizmem żywym w zakresie współdziałania jednostki i grup z innymi ludźmi w warunkach życia społecznego. Możliwości rozwojowe i funkcjonowania człowieka zależne są od otaczającego go środowiska. Reaguje on na konkretne bodźce, z którymi miał styczność a one wpływają na rodzaj wzajemnych stosunków ze światem zewnętrznym. Do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania naszego organizmu niezbędne są takie warunki jak przystosowanie, adaptacja czy akceptacja. I to charakter otoczenia daje nam poczucie czy te warunki są spełnione czy nie. Często kierują nami emocje, te pozytywne pomagają nam w szybszym zaadoptowaniu się jak i porozumieniu ze światem zewnętrznym. Natomiast te negatywne wpływając na naszą psychikę doprowadzają organizm do różnych zachowań, stanów skrajności. Ważnym elementem w radzeniu sobie z różnymi mechanizmami w stosunkach organizmów jest „świadomość psychologiczna” a ta jest odzwierciedleniem jego psychiki.

Związkiem psychiki i organizmu, jej stosunek do otoczenia realizuje się przede wszystkim wówczas, gdy człowiek jest czynny, gdy działa. Dlatego też działanie ludzkie, wybory jakie są dokonywane oraz mechanizm działania stanowi szczególnie ważną dla psychologii dziedzinę. świadomie przystosowujemy się do otoczenia, aby zapewnić zdobycie odpowiednio cennych wartości a przede wszystkim własnemu otoczeniu.

Temat nr. 2

Co to jest „sytuacja” w rozumieniu współczesnej psychologii i w jaki sposób może wpływać na zachowanie człowieka, kiedy on znajduje się w tzw. sytuacji normalnej, a kiedy w sytuacji trudnej?

W życiu każdego człowieka bardzo ważną role odgrywa ludzka psychika. Żyjmy w określonym środowisku i aby się utrzymać w nim i rozwijać, musimy się przystosować do jego wymagań. Całokształt różnych czynników i elementów wpływa na zachowanie naszego organizmu w zależności od sytuacji w jakiej się znalazł. Najważniejsza rolę odgrywają czynniki zewnętrzne. Sytuacje społeczne ułatwiają nam niektóre działania a czasem narzucają pewne zakazy i ograniczenia tym samym stymulując wszelką naszą aktywność. O sytuacji społecznej świadczy przede wszystkim obecność obok jednostki- innych ludzi. Sytuacje określają znaczenie i role społeczne, jakie pełni każdy organizm, pewne wzorce zachowań, które są od nas oczekiwane w danych okolicznościach popychają nas do podejmowania różnych zachowań w zależności od sytuacji w jakiej się znaleźliśmy. Poza tym w każdej sytuacji obowiązują jakieś normy i zasady. Ich przestrzeganie gwarantuje akceptację grupy i środowiska. W sytuacjach stabilnych lub powtarzających się powstaje pewny etap czynności, za pomocą których osiąga się określony efekt. Tak powstałe warunki wykonywania jakiejś czynności możemy nazwać sytuacją normalną. Jest to modelowy przykład sytuacji w jakiej możemy się znać. Czynności, które wykonujemy nie są zakłócane różnymi czynnikami, wszystko co mamy zaplanowane ulega realizacji. Pracując układamy sobie harmonogram zajęć i czynności, z którymi po pewnym czasie, gdy je powtarzamy, zapoznajemy się na tyle, że wykonujemy je jakby mechanicznie i nie sprawia nam to większego problemu Sytuacja taka może jednak zawsze ulec zmianie, istnieje pewna granica, w której zmiany te nie powodują konieczności zmian wykonywanych czynności, a sytuacje, w których osiągnięcie wyniku jest możliwe tylko przy zmianie normalnej czynności, nazywamy sytuacjami trudnymi. Wystarczy wówczas, aby do normalnych czynności jakie wykonujemy dodać kilka czynników, które będą dla nas utrudnieniem i znajdziemy się w sytuacji trudnej.

Trudnymi są sytuacje nowe, tzn. różniące się w jakiś wyraźniejszy sposób od sytuacji, w których człowiek do tej pory miał styczność. To sytuacje, które stawiają przed jednostką nowe wymagania, przez to zmuszają do wysiłku. Ponieważ człowiek nie ma gotowych schematów zachowania się, doznaje uczucia napięcia, zagubienia, nie wie jak zareagować, co zrobić. Sytuacje takie przeżywane są jako przykre, takie których się unika, kojarzone są często z różnymi niemiłymi wspomnieniami lub doświadczeniami.

Temat nr.3

Wymień rodzaje sytuacji trudnych i na dowolnie wybranych przykładach scharakteryzuj każdą z nich oraz omów skutki dla człowieka znajdującego się w tych sytuacjach.

Sytuacja trudna dzieli się na:

Sytuację deprywacji - jest to działanie dokuczliwego bodźca, gdzie nie mamy możliwości, aby się go pozbyć lub wykluczyć. Znajdując się w deprywacji, człowiek nie może znaleźć wyjścia z przeciążającej jego psychikę sytuacji w jakiej się znajduje. Mieszkając np: w domu wielorodzinnym, nie mając możliwości wyprowadzenia się, gdyż sytuacja finansowa jak i decyzje współmałżonka, który tam się wychował nie pozwalają na to, poddajemy się. Osoba znajdująca się w takiej sytuacji może, albo walczyć o prywatność- chociaż w swojej części mieszkania, którą zajmuje- kłócąc się i egzekwować swoje prawa, lecz uważam to za „WALKĘ Z WIATRAKAMI”. Lub poddać się i starać o to, aby choć w małym stopniu zostać zrozumianym, że nie można żyć problemami wszystkich w około, pomagać im kiedy tylko im potrzeba nie dając nic w zamian pomagającym, becz należy się każdemu odrobinę prywatności i możliwości decydowania o sobie i o swoim małżeństwie.

Sytuację przeciążenia - jest to sytuacja w której organizm będąc na skraju wyczerpania ma do wykonania zadania trudne. Będąc na granicy wytrzymałości jego sił fizycznych, psychicznych lub wytrzymałości nerwowej doprowadzamy do sytuacji przeciążenia. Człowiek pracując sześć dni w tygodniu, po 12 godzin, posiadający w pracy dużą liczbę obowiązków i odpowiedzialność musi jeszcze sprostać sytuacjom wynikłym ze współpracownikami jaki i z obowiązkami wobec domu, rodziny, doprowadzany jest do tz. depresji i wyczerpania. Często rozwiązuje powstałe problemy po prze konflikt, gdyż sytuacja i presja w otoczeniu jakim się znajduje przeciążyła go.

Sytuację utrudnienia - możliwości wykonania zadania zostają zmniejszone na skutek pojawienia się w sytuacji jakichś elementów zbędnych lub nieobecności elementów potrzebnych do jej wykonania. Są to np.: braki w materiale , przeszkody fizyczne, wewnętrzne bariery, naciski, przeciwdziałania, ostre nakazy i zakazy, pospiech w realizacji, brak czasu na zrealizowanie zadania pojawienie się przeszkody aktywnej np.: drugiego człowieka.
Sytuację konfliktowa - człowiek znajdujący się w polu działania przeciwstawnych sił, nie mogący im przeciwdziałać lub przeciwstawić się im, często reaguję agresją, doprowadza swoimi czynnościami także do nieprzewidzianych tragicznych sytuacji. Współczesny pogląd na sytuację konfliktową uważa, iż konflikt jest nieunikniony , a nawet konieczny. Występuje on niezależnie od osób biorących w nim udział. Konflikt powstaje z wielu przyczyn m.in. struktury organizacyjnej, różnic celów, różnic w wartościach. Konflikty mogą również prowadzić do poszukiwania rozwiązań , stanowią często powstania czynniku mobilizacji i poszukiwania zmian, ulepszeń. Zależne jest to jeszcze od tego kto kieruje konfliktem? Sytuacja po konfliktowa może przynieść kompromis, umowę pomiędzy stronami np. w miejscu pracy konflikt po między szefem a pracownikami.

Sytuację zagrożenia - wzrasta prawdopodobieństwo utraty lub obniżenia poziomu jakiejś cenionej przez człowieka wartości. Głównie mowa tu o utracie np.: zdrowia, mienia, pojawienie się jakiejś sytuacji doprowadzającej do tego, że człowiek czuje się zagrożony wieloma czynnikami, wojna, terroryzm. Utrata dobrej opinii czy możliwym podważaniu samooceny działającej jednostki (ostra krytyka, szyderstwo, sygnały niepowodzenia).
W sytuacji, kiedy powstałe zagrożenie dotyczy np. godności osobistej, swobody działania, czy możliwości osobistego rozwoju lub innych cenionych wartości, występującą reakcją jest poczucie krzywdy, brak zrozumienia otoczenia, bunt, stwarzanie konfliktów lub jawna agresja. Jako zagrożenie osobiste mogą być również sygnały porażki lub niepowodzenia, zwłaszcza, gdy człowiek działania, traktuje je jako sprawdzian swoich możliwości. Np.: idąc na rozmowę kwalifikacyjna w sprawie pracy, odczuwa większy stres, niż będąc już w trakcie tej rozmowy.

Temat nr. 4

Wymień elementy składające się na ludzką psychikę, scharakteryzuj ich rolę w życiu każdego człowieka.

Nie ma na świecie dwojga takich samych ludzi. Przychodzimy na świat z wrodzonymi cechami, a te składają się na ludzką psychikę. Dostrzegamy w sobie różne cechy charakteru, bądź też określamy je na podstawie przeżywanych emocji i doświadczeń. Nie istnieje jeden, powszechnie przyjęty model psychiki. Ludzka psychikę tworzą: zmysły, uczucia, emocje, zainteresowania, charakter, zdolności, osobowość, temperament. Tworzy ja także określona charakterystyka procesów nerwowych . Problemem jest tylko w ich interpretacji, a ten zależy od naszych cech osobowościowych. Ważna rolę w kształtowaniu ludzkiej psychiki ma także odporność na sytuacje trudne: stres, walkę wewnętrzną, posiadane cechy osobowościowe, adaptacja. Całość procesów psychicznych, emocjonalnych, postaw osobowości, samooceny a w szczególności temperamentu odgrywają ważną rolę w naszym życiu. To dzięki nim jesteśmy tacy a nie inni, to one tworzą nas i nadają charakter naszemu życiu i funkcjonowaniu w otoczeniu. Uważam że najważniejsza rolę w naszej psychice odgrywa temperament. To dzięki niemu możemy określić kim jesteśmy. Określenie rodzaju temperamentu może pomóc w zrozumieniu siebie i innych ludzi. Wyróżniamy cztery typy temperamentu. Są to: Sangwinik – optymistyczny, radosny, Melancholik – pogrążony w myślach, wierny i wytrwały, Choleryk – impulsywny i drażliwy, Flegmatyk – powolny, niezawodny. Zauważamy również, że nikt z nas nie składa się tylko z jednego typu temperamentu. Kiedy w jednej osobie zderzą się przeciwne typy temperamentów, prowadzi to do powstania konfliktów wewnętrznych i związanych z nimi problemów emocjonalnych. Uważam, iż wymienione czynniki są wystarczające do scharakteryzowania ludzkiej psychiki, a rola wszystkich czynników rozpatrywane razem, czy osobno i tak nie zmienia w nas już wrodzonych cech.

Źródła:

- E. Łapiński „Psychologiczne podstawy działalności pedagogicznej nauczyciela w szkole”

- Wikipedia.pl- wolna encyklopedia

- http://www.psycholog.alleluja.pl/tekst.php?numer=12606