Narodowe modele administracji publicznej
Anglia jest krajem specyficznym. W XIX w. wykształciło się istotne rozróżnienie między gabinetem a rządem.
(Odesłanie do Współczesne_Systemy_Polityczne - system polityczny Anglii)
Parlament dwuizbowy
Izba Lordów - wyższa
Izba Gmin - niższa
Gabinet – rząd Wielkiej Brytanii
W UK jest rozbudowany system administracji samorządowej.
Przewodniczący samorządu lokalnego wybierani są przez rady lokalne w wyborach pośrednich.
Przewodniczącym zostaje zwykle lider zwycięskiego ugrupowania.
Z wyjątkiem Irlandii Północnej, gdzie niezależność samorządu jest mocno ograniczona. Coś tam ;
Ustrój polityczny.
Premier, gabinet, rada ministrów.
Administracja centralna
Agencje rządowe.
Samorząd terytorialny.
Sądownictwo administracyjne.
Kadry.
Podział terytorialny: ziemie i gminy
Szeroki samorząd terytorialny lecz działający pod nadzorem władz centralnych
1862 reforma: modernizacja samorządu gminnego – samodzielność, wprowadzenie samorządu w ziemiach
Lata 50-70 XXw. – redukcja liczby gmin z 2500 do 300
Od 1974: „Gminy rad zmiemi” oraz gminy
Ustawę zasadniczą tego państwa tworzą cztery tzw. Prawa fundamentalne:
Naczelne Zasady Ustroju
Ustawa o sukcesji
Ustawa o Wolności Pracy uchwalona w 1994 roku.
Ustawa o Wolności Słowa
Głową państwa jest król, otwiera on coroczną sesję parlamentu, a przewodniczący parlamentu jest SPIKER od 1971 roku parlament szwedzki jest jednoizbowy.
W regionie (nasze województwo) działa gubernator wybierany na 6-letnią kadencję, terenówka planuje tak jak wszędzie rozwój regionalny etc..
Państwa o ustroju monarchii, władza ustawodawcza to parlamenty, władza wykonawczą wykonują premierzy, jest charakterystyczny trójpodział władzy szczebla centralnego. Mają ciągłość władzy wykonawczej. Daje to możliwość doprowadzenia do finału swojego pomysłu.
Próby stworzenia początku Wielkiej Rewolucji Francuskiej
Skrajna centralizacja okresu napoleońskiego
1831 – 1848
Wybory rad
Powoływanie merów spośród radnych
Uznanie osobowości prawnej gmin
1884 – samorządowy charakter gmin
1982 – ustawa o prawach i swobodach gmin, departamentów i regionów
Wprowadzenie szczebla regionalnego
Zastąpienie perfektów: przewodniczący rad generalnych oraz reprezentantami państwa
Tradycje scentralizowanego państwa czasów Ludwika XIV stały się naczelną zasadą organizacji państwa francuskiego w erze napoleońskiej.
Wprowadził organy i urzędy, jak: rada ministró, rada stanu, izba obrachunkowa, urząd perfekta i tzw. Wielkie korpusy.
Zaczeły obowiązywać zasady podziału terytorialnego, powstała administracja wieloszczeblowa (departament, okręg oraz gmina).
Niemal wszystkie organy i instytucje wprowadzone przez Napoleona przetrwały do chwili obecnej.
***
Pozycja ustrojowa prezydenta we francuskim systemie ustrojowym jest bardzo silna. Decyduje o tym sposób jego wyboru, jak i zakres prerogatyw.
Silna pozycja prezydenta nie oznacza drugoplanowej roli premiera.
Samorząd lokalny:
Określa się go mianem administracji zdecentralizowanej
Kluczowe znaczenie miała przyjęta w 1982 Ustawa o prawach i wolnościach gmin, departamentów i regionów.
Kształtowanie się systemu samorządego przed zjednoczeniem, ugruntowanie w okresie II Rzeszy
Wpływ „modelu” pruskiego
Gmina, powiat, obwód regencyjny, prowincja
Kolegialne organy wykonawcze
Dualizm
Nadzór adm. państwowej nad samorządem
Rozdział źródeł finansowania
Różnorodność rozwiązań
Niemcy są federacją, w skład wchodzi 16 landów.
Jedenaście z nich w 1949 utworzyło Republikę Federalną Niemiec.
Pięć pozostałych utworzyło NRD w 1950.
Landy różnią się rozmiarem i znaczeniem politycznym
Każdy z nich posiada własną konstytucję, parlament, rząd i administrację
Głową państwa jest prezydent, szef rządu federalnego – kanclerz.
Władza wykonawcza w Niemczech oparta jest na 3 zasadach:
Kanclerskiej – kanclerz decyduje o najważniejszych sprawach politycznych,
Gabinetowej – członkowie rządu podejmują decyzję kolegialnie,
Ministerialnej – ministerstwa odpowiadają za działalność parlamentu.
Większość landów ma trójszczeblową organizację adm. – wyższego, średniego i niższego stopnia.
Instytucje wyższego szczebla sprawują władztwo administracyjne nad całym landem i podporządkowane są bezpośrednio ministrom.
Podobnie jak w przypadku władz federalnych, politykę każdego landu określa szef rządu landu – premier.
Władze średniego szczebla wypełniają funkcje administracyjne w obrębie dystryktu – jednostki administracyjnej w ramach landu.
Ustrój polityczny.
Geneza niemieckiej administracji publicznej.
Rząd związkowy.
Tworzenie urzędów ministerialnych
Organizacja aparatu pomocniczego
Samorząd terytorialny.
Kadry.
Sądownictwo administracyjne.
Ustrój USA nie odwołuje się do tradycji monarchii absolutnych.
Zasada suwerenności narodu, Trójpodział władz, nadrzędna rola prawa.
Charakterystyczne dla nich rozwiązania ustrojowe i instytucje polityczne nie znalazły w tym kraju uznania,
Fundamentem ładu ustrojowego USA jest konstytucja przyjęta w 1787 roku.
Prezydent USA – jest jednocześnie głową państwa i zwierzchnikiem rządu oraz administracji federalnej.
(odwołanie do Współczesne Systemy Polityczne, system polityczny USA)
Odbywają się, wspólne spotkania prezydenta z dekretarzami stanu, ale opinie przez nich wyrażane nie są dla prezydenta opiniami wiążącymi.
Administracja samorządowa:
Miasta,
Hrabstwa,
Gminy,
Dzielnice,
Dystrykty specjalne.
Można wyróżnić trzy podst. modele zorganizowania władz lokalnych, tj.
Burmistrz – rada,
Komisja
Zarządca miasta