Mediacja (grec.medos = neutralny, pośredniczący). To jeden ze sposobow rozwiązywania sporow miedzy osobami lub innymi podmiotami będącymi w sytuacji konfliktowej. Jest tez rozumiana jako: -przedłużenie procedury negocjacji - dialog i negocjacje z udzialem 3str Wg MOOR`a To interwencja w negocjacje lub konflikt akceptowalnej 3 strony Cele mediacji: - usprawnienie lub umożliwienie przeprowadzenia rzeczowej rozm. o problemie miedzy stronami sporu - ujawnienie potrzeb i interesow przez uczestnikow konfliktu - wyprowadzenie swoich racji bez wyrzutów w obecności osoby pośredniczącej w rozmowie, jaką jest mediator -rozwiązywanie konkretnych probl. - ustanowienie lub wzmocnienie relacji opartych na zaufaniu i szacunku miedzy stronami - zakończenie relacji minimalizując koszty emocjonalne i straty psychiczne. KORZYŚCI MEDIACJI 1 może pomóc w podtrzymywaniu kontaktów 2 koszty mediacji są często niższe niż koszty postepowania sądowego 3 wypracowanie kompromisu może zając mniej czasu niż rozstrzygniecie sprawy w sadzie lub uzyskanie decyzji administracyjnej 4 mediacja daje obu stronom pełną kontrolę nad warunkami umowy. Decyzja sądu nie jest optymalna, może pozostawic wiele kwestii nierozstrzygniętych Zasady mediacji: 1 dobrowolnosc 2 neutralnosc 3 bezstronność 4 poufność Typy mediacji: Kryterium sfery życia i podmiotów konfliktów: 1 gospodarcze 2 pracownicze 3 rodzinne 4 sąsiedzkie 5w zyciu obywatelskim,publicznym Interwencja w mediacjach: To wkroczenie mediatora w funkcjonujący wadliwy system relacji międzyludzkich w celu udzielenia wsparcia. Zakłada, że mediator jest zdolny do zmiany układu sił i dynamiki społecznej w istniejącej relacji konfliktowej. Podejmowanie mediacji - zalezy tylko od zainteresowanych osób. Przerywanie mediacji –każda ze str. (mediator rownie) może przerwać ją jeśli nie widzi szans na wypracowanie porozumienia lub gdy nie będzie miala chęci na dalszy udział w mediacji. Strony konfliktu traktowane są jako eksperci w danym konflikcie, bo najlepiej znaja swoje potrzeby i przedmiot sporu. Med. ewaluatywna Żródlem konfliktu jest brak właściwego rozpoznania kto i do czego w danej sytuacji ma prawo - celem jest doprowadzenie stron do ugody - mediator oczekuje dostępu do akt sprawy – wyraźna struktura przebiegu mediacji ze stronami na osobności z pełnomocnikami i negocjacji - mediator pomaga ocenić kto ma do czego prawo Med. transformatywna - oparta na wierze w neutralna zdolność ludzi do samodzielnego rozwiązywania sporow – jeżeli tylko pomoze im się wyjsc z zakładanego kręgu koncentracji na sobie - to sprawy decyduja o przebiegu i wyniku mediacji - zawarcie ugody nie jest celem mediatora Med. facylitatywna - źródłem konfliktu jest przebieg zaspokojenia potrzeb w sytuacji ograniczonych zaspbow - celem jest pomoc str.w rozwia. Problemu - mediator nie musi się znac na przedmiocie sporu - powinien dysponowac specjalnym, fachowym przygotowaniem |
TRÓJKĄT SATYSFAKCJI W MED. 1 koszyści proceduralne *satysfakcja proceduralna - wybor sposobu - prodedury przez strony - satysfakcja z uwzględnienia sposobu myslenia o problemie stron - satysfakcja z udziału (z podjetej decyzji) 2 korzysci materialne * Osiaganie wymiernych, satysfakcjonujących korzyści w ocenie strony sporu 3 korzysci psychologiczne *poznanie i ujawnienie uczuc strony sporu *katharsis *nasze emocje, uczucia SA respektowane przy rozwiązywaniu sporu *ważna jest nasza satysfakcja emocjonalna SPOŁECZNA WARTOŚĆ MEDIACJI Role mediatora obejmuje kilka obszarow: 1 stosunki spol i emocj ( ustawienie i budowanie pozytywnych relacji zawodowych i społecznych uwzględniając potrzeby emocjonalne stron ) 2 wartosci, przekonania i atuty ( uczenie rozumienia, akceptacji, tolerancji, szacunku) 3 obszar zachowania i umiejętności ( uczenie, promowanie zachowan i umiejętności slużących rozumieniu, akceptacji, tolerancji itp.) 4 obszar procedur i strategii ( uczenie i promowanie procedur w dochodzeniu do porozumie. i rozw. sporu) 5 obszar zmian skrukturalnych w grupie ( uczenie wyboru najlepszego podziału ról i obowiązków, wyboru struktury dzialania, lidera grupy, autorytetów) KIEDY MED. JEST NIESKUTECZNA Wtedy gdy przynajmniej jedna ze stron: 1 dąży do całkowitego zwycięstwa 2 wykorzystuje negocjacje wyłącznie do tego aby zdobyć pewne inf. przydatne w dalszej walce-nie zalezy jej na porozumie. 3 ugoda nie przyniesie stronom wystarczających korzyści finansowych 4 istnieją proceduralne lub materialne możliwości lepszego zaspokojenia interesów strony niż potencjalna ugoda wynegocjowana z pomoca mediatora 5 zalezy na stworzeniu precedensu, a to wymaga wyroku sądowego i umowa do tego nie wystarczy. MEDIATOR – profesjonalista w zakresie rozwiązywania konfliktow Rozumiany jako: - osoba neutralna i niezwiązana z osobami zaangażowanymi w spór - pośrednik miedzy str. konfliktu - ma ułatwić osiągnięcie obopólnego porozumienia - osoba zobowiązana do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji związanych i uzyskanych w czasie spotkan mediacyjnych Rola mediatora: - nie ocenia, nie ulega - nie komentuje, nie oburza się - nie wyglasza swoich racji - nie może ponaglac stron - nie jest rzecznikiem zadnej ze str. - nie narzuca rozwiązań - nie może rozstrzygac sporu - musi zaakceptować brak porozumienia jeżeli taka jest wola obu str. CECHY DOBREGO MEDIATORA -osoba cierpliwa i skromna - musi zakładać ze wie mnie niż str.sporu - musi umiec słuchać, - musi zadawac precyzyjne pytania - dziala z równa skutecznością na płaszczyźnie emocji i na płaszcz. intelektu - szybko się uczy - szanuje prawo stron do podejmowania wlasnych decyzji - umie zaakceptowac cudzy wybór PRZESZŁOŚC – TERAŹNIEJSZOSC – PRZYSZŁOŚĆ strategii mediatora 1 koncentracja na teraźniejszości bez odwoływania się do przeszłości i nastawienie na przyszłość *mediacja na linii ofiara-sprawca - brak wcześniejszych relacji - brak relacji w planach na przyszłość 2 koncentracja na teraź.i odwoływanie się do przeszłości i bez nastawienia na przysz. - wcześniejsze relacje - brak relacji w planach na przyszłość 3 koncentracja na teraź bez odwoływania się do przeszłości i z nastaw. na przyszłość -brak wcześniejszych relacji - relacje w planach na przyszłość 4 konc.na przeszłość bez relacji w teraź. I nastawieniem na przyszłość - wcześniejsze relacje - potencjal na przyszłość 5 koncentr. Na przyszłości z odniesieniem do teraź.,np. właścicieli 2 konkurenc.firm |
WYZWANIA DLA ROZWOJU I STOSOWANIA MEDIACJI 1 szersza wiedza społeczeństwa o med. 2 rozszerzenie badań nad procedurami, formami, strategiami w mediacjach 3 zinstytucjonalizowanie mediacji 4 odkrywanie nowych obszarów 5 finansowe wspieranie przez rząd, samorządy, ośrodki mediacji 7 AKTUALNYCH PÓL rozwoju med. 1 spory etniczne i religijne 2 psychologiczne i relacyjne bariery porozumień 3 konflikty z elementem przemocy 4 edukacja w kreatywnym zarządzaniu konfliktem 5 tworzenie systemów rozwiązyw. Sporów 6 zarządzanie konfliktem porządek społ. 7 zarzadanie konfliktem a globalne środowisko naturalne Mediacja jako techniki negocjacji: Negocjacja – to dwustronny proces komunikowania się, którego celem jest osiągnięcie porozumienia. Negocjacja a rokowanie i przetarg Rokowanie : - forma bezpośrednich rozmow miedzy stronami - doprowadzenie do rokowań jest celem mediacji Przetarg: - negocjacje właściwe, bezpośrednie ścieranie się racji - uproszczone negocjacje, akceptowanie lub odrzucanie oferty MEDIACJA A ARBITRAŻ Arbitraż – metoda rozwiązywania sporów cywilnych bez sądów powszechnych STRATEGIE STRON W MEDIACJI -rywalizacja - unikanie - ustępowanie - negocjacje kompromisu - negocjacje oparte na interesach - izolacja - wycofanie się Negocjacja jako proces: A ) ja – wiedza, umiejętności, kompetencje negocjacji - doświadczenie negocjacyjne - cechy osobowość negocjatora - znajomość obszaru sporu i możliwości rozwiązywania np. prawne B ) przygotowanie do negocjacji - analiza sytuacji wyjściowej - warianty rozwiązań Batna - wybór typu negocjacji, strategii, argumentacji Negocjacje jako współczynnik porządkujący społ. i ekonomicznego: - gospodarka negocjacyjna - gosp. Rynkowa - gosp. Planowa UNIKANIE KONFLIKTÓW: - nieformalne dyskusje i rozw. Problemu - negocjacje - mediacje Pozaprawne wymuszanie decyzji: -pozbawione przemocy dzialania bezposrednie - przemoc Gulliver 1979r. - nieporozumienie – unikanie kontaktow - kryzys w relacji HISTORIA MEDIACJI U. Europ. wydała 4 rekomendacje zalecające krajom członkowskim wprowadzenie i promocję mediacji w sprawach: rodzinnych, karnych, cywilnych, dotyczących postępowanie między organami administracji a osobami prawnymi. Ustawa wprowadzająca mediacje I 18.05.2001r. w spr. Postępowania mediacyjnego w sprawach nieletnich, sprawcow czynów karalnych II 13.06.2003r. w spr.postepowania mediacyjnego w sprawach karnych dorosłych |
Schopenhauer – Erystyka Sposób 1. Uogólnienie. Rozszerzać wypowiedź przeciwnika poza jej naturalną granicę, interpretować ją możliwie ogólnikowo, akceptować ją w jak najszerszym sensie i traktować przesadnie ; własną wypowiedź zaś utrzymywać w możliwie ograniczonym sensie, zawęzić w możłiwie ciasnych granicach ; Sposób 2. Dwuznaczność. Zastosować dwuznaczność w celu rozszerzenia wypowiedzi również na pojęcia, które oprócz jednakowego brzmienia wyrazu mają mało lub też nic wspólnego z rzeczą omawianą; następnie zaś wyraźnie tę wypowiedź obalić i w ten sposób wywołać wrażenie, że się obaliło samo twierdzenie. Sposób 6. Petitio principii. Stosuje się ukrytą petitio principii (użycie tezy dowodzonej jako przesłanki dowodu) postulując to, czego miałoby się dowieść, a więc: albo 1 ) zmienia się nazwę 2) to, co jest dyskusyjne jako szczegół, jest łatwiejsze do przyjęcia jako ogólnik 3) Jeżeli vice versa (odwrotnie) dwie rzeczy wynikają jedna z drugiej i jedna daje się dowieść, postuluje się drugą. 4) Jeżeli należy dowieść czegoś ogólnego, doprowadza się do przyjęcia każdego szczegółu z osobna Sposób 7. Pytania. Jeżeli dyskusja jest prowadzona w sposób ścisły i formałny i jeżeli chcemy zrozumieć się możliwie dokładnie, to ten, kto postawił tezę i ma jej dowieść, stosuje wobec przeciwnika taktykę zapytań; czynimy to w celu wyzyskania jego odpowiedzi do udowodnienia prawdziwości własnego twierdzenia. Sposób 8. Wywoływanie złości. Doprowadzać przeciwnika do złości: albowiem w złości nie jest on w stanie prawidłowo rozumować i dopilnowywać swoich korzyści. Sprowokować do złości można przez jawnie niesprawiedliwe traktowanie, lub przez szykany i w ogóle przez bezczelne zachowanie się. Sposób 9. Maskowanie zamiarów. Stawiać pytania nie w tej kolejności, jakiej by wymagało właściwe wnioskowanie, lecz stosować rozmaite przesunięcia. Wtedy przeciwnik nie wie, do czego się zmierza, i nie może niczemu zapobiec; poza tym można wówczas wyzyskać jego odpowiedzi, zależnie od tego, jak wypadają, do różnych wniosków, nawet i do przeciwnych. Zachodzi tu podobieństwo ze sposobem 4. polegające na tym, że należy maskować swoje postępowanie. Sposób 11. Indukcja. Jeżeli stosujemy indukcję i przeciwnik przyznaje nam rację w poszczególnych przypadkach, z których indukcja się składa, to nie trzeba go pytać, czy zgadza się także na ogólną prawdę, która z tych przypadków wynika, lecz naIeży wprowadzić ją później tak, jak gdyby była już ustalona i uzgodniona; czasami przeciwnik sam uwierzy, że się na nią zgodził, i tak też będzie się wydawać słuchaczom. Sposób 12. Naginanie pojęć. Jeżeli jest mowa o ogólnym pojęciu, które nie ma własnej nazwy, lecz musi być określone obrazowo przez porównanie, to musimy wybrać od razu takie porównanie, które będzie korzystne dla naszego twierdzenia. Sposób 14. Bezczelność. Bezczelnym manewrem można nazwać zachowanie następujące: dajmy na to, że na kilka pytań przeciwnik dał odpowiedzi niezgodne z zamierzonym przez nas wnioskiem; pomimo to traktujemy ten wniosek jako dowiedziony i tryumfalnie go wygłaszamy Sposób 18. Zejście z tematu. Jeżeli spostrzegamy, że przeciwnik chwycił się jakiejś argumentacji, którą nas pobije, to nie wolno nam dopuścić do tego, aby ją doprowadził do końca, lecz musimy zawczasu przerwać bieg dyskusji, odbiec od tematu lub oderwać od niego uwagę i przejść do innych twierdze. Sposób 20. Narzucanie wniosków. Jeżeli wypytaliśmy przeciwnika o przesłanki i uzgodniliśmy je z nim, to nie należy pytać jeszcze o wniosek, lecz po prostu wysnuć ten wniosek samemu; |
Sposób 27. Wykorzystywanie słabego punktu. Jeżeli przy jakimś argumencie przeciwnik niespodziewanie wpada w złość, to należy kłaść na ten argument specjalny nacisk; nie tylko dlatego, że jest to dla nas dogodne, gdy przeciwnik się gniewa, lecz również z tego powodu, że widocznie został tu dotknięty słaby punkt jego rozumowania i że prawdopodobnie można mu będzie jeszcze bardziej zaszkodzić, niż to widać na razie. Sposób 28. Audytorium. Sposób ten daje sie zastosować gdy uczeni dyskutują przed słuchaczami niewykształconymi. Sposób 29. Dywersja. Jeżeli spostrzegamy, że zaczynamy przegrywać, to możemy zastosować dywersję, tzn. rozpoczynamy nagle mówić o czymś zupełnie innym, jak gdyby to należało do rzeczy i było argumentem przeciwnym. Sposób 30. Autorytety. Zamiast uzasadnień używa się tu autorytetów odpowiadających wiadomościom posiadanym przez przeciwnika. Wygramy łatwo, mając po swojej stronie jakiś autorytet, który jest szanowany przez przeciwnika; dla niego zaś istnieje tym więcej ważnych autorytetów, im bardziej ograniczone są jego wiadomości i zdolności. Sposób 15. Obrona paradoksów. Jeżeli wygłosiliśmy twierdzenie paradoksalne, którego dowód sprawia nam kłopot, to przedstawiamy przeciwnikowi do przyjęcia lub do odrzucenia byle jakie twierdzenie słuszne, jakkolwiek nie oczywiste, tak jak gdybyśmy z niego chcieli wysnuć dowód. Jeśli je przeciwnik przez podejrzliwość odrzuci, to doprowadzamy go "ad absurdum" (wyciągnięcie z twierdzenia wniosku absurdalnego, przez co samo twierdzenie staje się absurdalne) i tryumfujemy; jeżeli je natomiast akceptuje, to okazuje się, że powiedzieliśmy coś rozsądnego i czekamy, jak się dyskusja dalej potoczy. Sposób 16. Szykanowanie. Przy każdym twierdzeniu przeciwnika musimy badać, czy ono w jakiś sposób, choćby tylko pozornie, nie znajduje się w sprzeczności z czymś, co przeciwnik powiedział lub przyznał wcześniej |
|---|