ADMINISTRACJA PUBLICZNA Boć - administracja publiczna to przyjęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego zaspokajanie potrzeb zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli, wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach. |
SAMORZĄD TERYTORIALNY Europejska Karta Samorządu Terytorialnego, sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. art. 3 ust. 1 – definicja samorządu terytorialnego – prawo i zdolność społeczności lokalnych w granicach określonych prawem do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich własną odpowiedzialność i w interesie ich mieszkańców |
---|---|
PRYWATYZACJA redukcja zadań publicznych (i przekształcenie ich w usługi publiczne podmiotów prywatnych) i struktur organizacyjnych; prywatyzacja może doprowadzić do nierówności, elitarności praw podmiotowych oraz ich realizacji wg reguł wolnego rynku
|
ORGAN ADMINISTRACJI Organ - zasadnicza jednostka składowa administracji w sensie podmiotowym; to człowiek (lub grupa ludzi w przypadku organu kolegialnego)
Pojęcie organu administracji publicznej można ująć jako:
Organ państwowy- państwo jako naród, państwo jako osoba pawana, państwo jako służba publiczna) |
CENTRALNY KONSTYTUCYJNY ORGAN PAŃSTWA Centralne konstytucyjne organy państwa – organ, który:
Lista takich organów jest otwarta, np. Ministrowie w RM, |
CENTRALNE ORGANY PAŃSTWOWE centralne organy państwowe – to każdy organ państwowy, który:
Należą do nich: prezydent RP, Sejm, Senat, jednostkowe (rządowe) organy państwowe powoływane przez Prezydenta/sejm/senat, Centralne organy administracji rządowej. |
HIERARCHICZNE PODPORZĄDKOWANIE Wyraża ono jednostronną zależność organu niższego stopnia od organu stopnia wyższego lub podmiotu podległego od podmiotu zwierzchniego. Na tę zależność składają się:
|
URZĄD ADMINISTRACJI 1. wyodrębniony zespół kompetencji (praw i obowiązków związanych z określonym organem administracji publicznej), np. minister, wojewoda, rektor; utworzenie urzędu (wprowadzenie do struktury administracyjnej nowej jednostki organizacyjnej) ≠ powołanie organu (obsadzenie urzędu) 2. szczególna nazwa organu administracyjnego, np. urząd statystyczny, celny, morski; jest to nazwa umowna, gdyż organ administracji jest zazwyczaj jednoosobowy i nie może być utożsamiany z całym urzędem; organem jest kierownik urzędu. 3. zorganizowany zespół osób przydatnych organowi administracyjnemu do pomocy w wykonywaniu jego funkcji, np. ministerstwo, rektorat, urząd wojewódzki |
DEKONCENTRACJI WEWNĘTRZNEJ w jej granicach mieści się zjawisko upoważnienia, tj. podziału pracy między organ (np. starostę) i pracowników jego urzędu, a nie podziału kompetencji, te bowiem bezsprzecznie należą do organu zawsze, nawet gdy są realizowane przez urzędnika w urzędzie przydatnym danemu organowi do pomocy w wykonywaniu kompetencji tego organu. |
DEKONCENTRACJA WEWNĘTRZNA USTAWOWA, występuje wówczas, gdy ustawodawca ustala, że decyzje administracyjne w imieniu określonego organu wydaje inny określony organ. |
REFORMA Reforma - planowany i konieczny dla efektywnej realizacji zmian zasięg przekształceń organizacyjnych i funkcjonalnych, w których nowych struktur nie da się pogodzić z dotychczasowym rozdziałem zadań i funkcjonowaniem, a nowego funkcjonowania nie da się powierzyć dotychczasowym strukturom. Jest to przeprowadzona w drodze ustawodawczej jednoczesna zmiana struktur i funkcjonowania (jeśli tylko jednego z nich, to mamy do czynienia z reorganizacją) organizmów, które podlegają prawu publicznemu. |
|
DECENTRALIZACJA Decentralizacja – korelat centralizacji; taki system organizacyjny, w którym:
|
|
DEKONCENTROWANIE Dekoncentracja:. Dekoncentracja w ujęciu statycznym jest obrazem aktualnego rozkładu kompetencji między poszczególnymi organami aparatu administracyjnego. Ilość i ranga mają znaczenie dla oceny (czy zjawisko istnieje?) oraz dla ustalenia stopnia jego intensywności – jeżeli organy niższych stopni mają w stosunku do organów zwierzchnich znaczny zasób kompetencji, to mówimy o wysoki stopniu dekoncentracji. Dekoncentracja w ujęciu dynamicznym jest równoznaczna z procesem dekoncentrowania (przesuwania kompetencji z jednego podmiotu na drugi lub z jednego na kilka podmiotów); jest ruchem kompetencji; łączenie kompetencji (ich przyjmowanie) jest zjawiskiem ich koncentracji, a ich przekazywanie – dekoncentracji;
W procesie dekoncentracji te 3 elementy występują razem |
CENTRALIZACJA
Elementy prawne współczesnej centralizacji obejmują:
- zachowanie hierarchicznego podporządkowania w sferze realizacji tylko kompetencji |
INSTYTUCJA PRAWNA wyodrębniony jednocześnie w prawie i doktrynie pod względem przesłanek, przebiegu i celu, rodzaj czynności (a także: ciągu czynności, zespołu czynności lub zespołu ciągów czynności) podejmowanych powtarzalnie w wielu paralelnych okolicznościach, mający na celu ustalenie merytoryczne określonego uprawnienia, obowiązku lub sytuacji prawnej |
REGLAMENTACJA reglamentacja to różnorodna sfera działalności administracji, której istotą [przedmiot] jest ograniczanie w dziedzinie wykorzystania składników procesów wytwarzania, świadczenia usług, obrotu towarowego swobody działania podmiotów gospodarczych w imieniu szeroko pojętego interesu społeczno-ekonomicznego – ciężko na jego podstawie odróżnić reglamentację od np. koordynacji Zasięg czasowy reglamentacji wobec obywatela jest analogiczny do trwałości prawnej ich praw rzeczowych i prawnej dopuszczalności do przedsięwzięć gosp. Narzucanie woli państwa w procesie reglamentacji odbywa się zawsze na podstawie szczegółowych podstaw prawnych Adresaci reglamentacji: obywatele i jednostki publiczne. |
JĘZYK PAŃSTWOWYM język, w którym publiczne władze państwa występując oficjalnie współtworzą lub przystępują do prawa kreowanego między państwami i ich organizacjami (umów, konwencji, traktatów, protokołów, paktów, statutów, układów); jest to język, w którym kompetentne organy władz tworzą prawo wewnętrzne |
JĘZYK URZĘDOWY język, w którym prawo to musi być realizowane; język, w którym uczestniczące w kształtowaniu stosunków prawnych organy władz publicznych władczo lub nie- realizując zadania i kompetencje uformowane w prawie ustalają prawa, obowiązki i sytuacje prawne innych podmiotów Językiem urzędowym w RP jest język polski; obowiązuje on we wszystkich rodzajach postępowania z i przed organami władzy publicznej w formie ustnej lub pisemnej |
SŁUŻBY PUBLICZNEJ Służba publiczna jest szerszym pojęciem od służby cywilnej. Oznacza sytuację osób pracujących we wszystkich wyróżnionych konstytucyjnie władzach. Są to: urzędnicy, funkcjonariusze, pracownicy admin. Państwowej i samorządowej, pracownicy urzędów państwowych, urzędnicy służby cywilnej. Pełni funkcje: członków organów kolegialnych, społecznych organów pomocniczych i pracowników urzędów Służbę publiczną mogą podjąć wyłącznie: obywatele polscy, korzystający z pełni praw publicznych (+ cenzus wieku i czasem cenzus domicylu). Dodatkowe kryteria: wykształcenie, przygotowanie zawodowe, umiejętności, cechy osobowe. Jest regulowana przez prawo publiczne prawo administracyjne |
KORUPCJĄ Korupcja - żądanie, proponowanie, wręczanie lub przyjmowanie, bezpośrednio lub pośrednio, łapówki lub jakiejkolwiek innej nienależnej korzyści lub jej obietnicy, które wypacza prawidłowe wykonywanie jakiegokolwiek obowiązku lub zachowanie wymagane od osoby otrzymującej łapówkę, nienależną korzyść lub jej obietnicę. Wyróżniamy korupcję: - bierna: Umyślne działanie urzędnika, który bezpośrednio lub pośrednio żąda lub otrzymuje korzyści dowolnego rodzaju dla siebie lub innej osoby, albo przyjmuje obietnice takiej korzyści, podejmując działanie lub powstrzymując się od czynności wynikającej z jego obowiązków lub pełniąc swoją funkcję z naruszeniem obowiązków; - czynna: działanie umyślne, polegające na dawaniu obietnicy lub przekazaniu bezpośrednio lub pośrednio korzyści dowolnego rodzaju urzędnikowi lub osobie trzeciej po to, aby urzędnik pełnił swoją funkcję z naruszeniem obowiązków lub powstrzymał się od wykonania tychże |
POLITYKA Boć - aprobowany przez organy państwowe i samorządowe system pozaprawnych i postulatywnych wypowiedzi o tym, gdzie, kiedy i jak korzystać z materialnych i organizacyjnych możliwości państwa i samorządów terytorialnych oraz wiedza i umiejętności leżące w tym systemie. Ważna jest aprobata przez organy realizujące politykę, a nie sam charakter podmiotu wypowiedzi politycznej. |
POLITYKA Jeżewski - politykę można rozumieć, jako: wiedzę i umiejętność, polegającą na konstatacji (opisie) stanu spraw publicznych w wyodrębnionej dziedzinie, ich analizie i ocenie (według racjonalnych i wewnętrznie spójnych kryteriów), a następnie sformułowaniu programu (w praktyce są też używane inne określenia: założenia, koncepcje, studia, plany) wskazującego:
|
ODPOWIEDZIALNOŚĆ Pojęcie to można je rozumieć dwojako, jako:
|
ADMINISTRACJA INTELIGENTNA Boć - przez administrację inteligentną należy rozumieć taką administrację, która:
potrafi działając zgodnie z prawem, wzbogacić wartości leżące u podstaw jej kreacji i funkcjonowania. Jednocześnie można lepiej załatwić zindywidualizowaną sprawę czy ciąg spraw, albo uniknąć strat, które w danych warunkach administracja mniej inteligentna niewątpliwie by poniosła, lub poniósłby adresat jej działań |
TEORIA WEWNĘTRZNYCH GRANIC UZNANIA ADMINISTRACYJNEGO E. BERNATZIKA
|
KONTROLA Boć - „Najogólniej przez kontrolę rozumiemy: 1) badanie zgodności stanu istniejącego ze stanem postulowanym, 2) ustalenie zasięgu i przyczyn rozbieżności, 3) przekazanie wyników tego ustalenia, a czasem i wynikających stąd dyspozycji zarówno podmiotowi kontrolowanemu, jak podmiotowi organizacyjnie zwierzchniemu” |
Zasada zespolenia
Zasada pomocniczości
Organ państwowy