Definicje

ADMINISTRACJA PUBLICZNA

Boć - administracja publiczna to przyjęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego zaspokajanie potrzeb zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli, wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach.

SAMORZĄD TERYTORIALNY

Europejska Karta Samorządu Terytorialnego, sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. 

art. 3 ust. 1 – definicja samorządu terytorialnego – prawo i zdolność społeczności lokalnych w granicach określonych prawem do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich własną odpowiedzialność i w interesie ich mieszkańców

PRYWATYZACJA

redukcja zadań publicznych (i przekształcenie ich w usługi publiczne podmiotów prywatnych) i struktur organizacyjnych; prywatyzacja może doprowadzić do nierówności, elitarności praw podmiotowych oraz ich realizacji wg reguł wolnego rynku

  • skutki prywatyzacji w administracji: ograniczenie świadczenia usług dla obywateli, świadczenie usług jedynie wysoko opłacalnych, nakładanie niekonstytucyjnych obowiązków przez podmioty prywatne na świadczeniobiorców

  • Osłabienie interesu ekonomicznego państwa na rzecz interesu podmiotów ponadpaństwowych (korporacji) w czasie globalizacji

  • Przenikanie kultur; prywatyzacja państwowych organizacji kulturowych; promowanie ponadnarodowej kultury lub kultur innych państw

  • Reinterpretacja klasycznego ujęcia 3-podziału władzy i zastąpienie jej trójsektorowością (państwo-rynek-third sector, czyli samoorganizacja społeczna)

ORGAN ADMINISTRACJI

Organ - zasadnicza jednostka składowa administracji w sensie podmiotowym; to człowiek (lub grupa ludzi w przypadku organu kolegialnego)

  • znajdujący się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu,

  • powołany w celu realizacji normy prawa administracyjnego, w sposób i ze skutkiem właściwym dla tego prawa,

  • działający w granicach przyznanych mu kompetencji przez prawo

  • istniejący od czasu jego powołania

Pojęcie organu administracji publicznej można ująć jako:

  • pojęcie narzędzie – czyli wskazanie niezbędnych elementów tego pojęcia (organ uznany jest za administracyjny przez przepisy prawa)

  • pojęcie cel badania – definicja może obrazować wszelkie możliwe do wyłonienia w prawie i nauce elementy składowe pojęcia.

Organ państwowy- państwo jako naród, państwo jako osoba pawana, państwo jako służba publiczna)

CENTRALNY KONSTYTUCYJNY ORGAN PAŃSTWA

Centralne konstytucyjne organy państwa – organ, który:

  • Jest jednostkowy w skali państwa

  • Ma kompetencje rozciągające się na obszar całego kraju lub ściśle określone kompetencje związane z państwem jako takim

  • Ma określoną przez Konstytucję własną nazwę/ należy do niepowtarzalnej, wyróżnionej przez Konstytucję kategorii organów.

Lista takich organów jest otwarta, np. Ministrowie w RM,

CENTRALNE ORGANY PAŃSTWOWE

centralne organy państwowe – to każdy organ państwowy, który:

  • Jest jednostkowy w skali państwa

  • Ma kompetencje rozciągające się na obszar całego kraju lub ściśle określone kompetencje związane z państwem jako takim

Należą do nich: prezydent RP, Sejm, Senat, jednostkowe (rządowe) organy państwowe powoływane przez Prezydenta/sejm/senat, Centralne organy administracji rządowej.

HIERARCHICZNE PODPORZĄDKOWANIE

Wyraża ono jednostronną zależność organu niższego stopnia od organu stopnia wyższego lub podmiotu podległego od podmiotu zwierzchniego. Na tę zależność składają się:

  • zależność osobowa – prawo obsadzenia stanowisk w organach bezpośrednio lub pośrednio niższych stopni, nagradzania, karania, awansowania, degradowania, pociągania do odpowiedzialności, zwalniania regulowanie stosunków osobowych w czasie trwania stosunku pracy

  • zależność służbowa – brak prawnych ograniczeń w wydawaniu poleceń służbowych organowi niższego rzędu przez organ nadrzędny; kierowanie poprzez wydawanie aktów generalnych i indywidualnych

URZĄD ADMINISTRACJI

1. wyodrębniony zespół kompetencji (praw i obowiązków związanych z określonym organem administracji publicznej), np. minister, wojewoda, rektor; utworzenie urzędu (wprowadzenie do struktury administracyjnej nowej jednostki organizacyjnej) ≠ powołanie organu (obsadzenie urzędu)

2. szczególna nazwa organu administracyjnego, np. urząd statystyczny, celny, morski; jest to nazwa umowna, gdyż organ administracji jest zazwyczaj jednoosobowy i nie może być utożsamiany z całym urzędem; organem jest kierownik urzędu.

3. zorganizowany zespół osób przydatnych organowi administracyjnemu do pomocy w wykonywaniu jego funkcji, np. ministerstwo, rektorat, urząd wojewódzki

DEKONCENTRACJI WEWNĘTRZNEJ

w jej granicach mieści się zjawisko upoważnienia, tj. podziału pracy między organ (np. starostę) i pracowników jego urzędu, a nie podziału kompetencji, te bowiem bezsprzecznie należą do organu zawsze, nawet gdy są realizowane przez urzędnika w urzędzie przydatnym danemu organowi do pomocy w wykonywaniu kompetencji tego organu.

DEKONCENTRACJA WEWNĘTRZNA USTAWOWA,

występuje wówczas, gdy ustawodawca ustala, że decyzje administracyjne w imieniu określonego organu wydaje inny określony organ.

REFORMA

Reforma - planowany i konieczny dla efektywnej realizacji zmian zasięg przekształceń organizacyjnych i funkcjonalnych, w których nowych struktur nie da się pogodzić z dotychczasowym rozdziałem zadań i funkcjonowaniem, a nowego funkcjonowania nie da się powierzyć dotychczasowym strukturom. Jest to przeprowadzona w drodze ustawodawczej jednoczesna zmiana struktur i funkcjonowania (jeśli tylko jednego z nich, to mamy do czynienia z reorganizacją) organizmów, które podlegają prawu publicznemu.

DECENTRALIZACJA

Decentralizacja – korelat centralizacji; taki system organizacyjny, w którym:

  • poszczególne podmioty administrujące mają wyraźnie określone kompetencje

  • ustalone bądź przekazywane z innych (wyższych) organów w drodze ustawowej, realizowane w sposób samodzielny

  • i podlegające w tym zakresie tylko nadzorowi weryfikacyjnemu organowi kompetencji.

DEKONCENTROWANIE

Dekoncentracja:.

Dekoncentracja w ujęciu statycznym jest obrazem aktualnego rozkładu kompetencji między poszczególnymi organami aparatu administracyjnego. Ilość i ranga mają znaczenie dla oceny (czy zjawisko istnieje?) oraz dla ustalenia stopnia jego intensywności – jeżeli organy niższych stopni mają w stosunku do organów zwierzchnich znaczny zasób kompetencji, to mówimy o wysoki stopniu dekoncentracji.

Dekoncentracja w ujęciu dynamicznym jest równoznaczna z procesem dekoncentrowania (przesuwania kompetencji z jednego podmiotu na drugi lub z jednego na kilka podmiotów); jest ruchem kompetencji; łączenie kompetencji (ich przyjmowanie) jest zjawiskiem ich koncentracji, a ich przekazywanie – dekoncentracji;

  1. Przeniesienie kompetencji na organ/-y niższy lub równorzędny

  2. Dokonane w drodze aktu normatywnego rzędu ustawy lub w drodze aktu normatywnego przenoszącego kompetencje

  3. Z zachowaniem nadrzędności hierarchicznej organów zwierzchnich w zakresie realizacji przekazanych kompetencji

W procesie dekoncentracji te 3 elementy występują razem

CENTRALIZACJA

  1. Struktura organizacyjna adm., w której decyzje podejmowane są jedynie przez organ centralny; pracownicy jednostek organizacyjnych niższego stopnia pełnią w procesie podejmowania decyzji przez organ zwierzchni jedynie funkcje pomocnicze

  2. sytuacja organizacyjna administracji publicznej, w której tylko część zadań prowadzona jest przez organy państwowe, w rozdziale administracji państwowej od samorządowej, w ogólnym zasięgu interwencyjnej funkcji państwa wobec podmiotów niepaństwowych

Elementy prawne współczesnej centralizacji obejmują:

- ścisłe wyodrębnienie prawne zadań i kompetencji na każdym stopniu organizacyjnym administracji

- możliwość ich dekoncentrowania na organy niższego stopnia

- zachowanie hierarchicznego podporządkowania w sferze realizacji tylko kompetencji

INSTYTUCJA PRAWNA

wyodrębniony jednocześnie w prawie i doktrynie pod względem przesłanek, przebiegu i celu, rodzaj czynności (a także: ciągu czynności, zespołu czynności lub zespołu ciągów czynności) podejmowanych powtarzalnie w wielu paralelnych okolicznościach, mający na celu ustalenie merytoryczne określonego uprawnienia, obowiązku lub sytuacji prawnej

REGLAMENTACJA

reglamentacja to różnorodna sfera działalności administracji, której istotą [przedmiot] jest ograniczanie w dziedzinie wykorzystania składników procesów wytwarzania, świadczenia usług, obrotu towarowego swobody działania podmiotów gospodarczych w imieniu szeroko pojętego interesu społeczno-ekonomicznego – ciężko na jego podstawie odróżnić reglamentację od np. koordynacji

Zasięg czasowy reglamentacji wobec obywatela jest analogiczny do trwałości prawnej ich praw rzeczowych i prawnej dopuszczalności do przedsięwzięć gosp. Narzucanie woli państwa w procesie reglamentacji odbywa się zawsze na podstawie szczegółowych podstaw prawnych Adresaci reglamentacji: obywatele i jednostki publiczne.

JĘZYK PAŃSTWOWYM

język, w którym publiczne władze państwa występując oficjalnie współtworzą lub przystępują do prawa kreowanego między państwami i ich organizacjami (umów, konwencji, traktatów, protokołów, paktów, statutów, układów); jest to język, w którym kompetentne organy władz tworzą prawo wewnętrzne

JĘZYK URZĘDOWY

język, w którym prawo to musi być realizowane; język, w którym uczestniczące w kształtowaniu stosunków prawnych organy władz publicznych władczo lub nie- realizując zadania i kompetencje uformowane w prawie ustalają prawa, obowiązki i sytuacje prawne innych podmiotów

Językiem urzędowym w RP jest język polski; obowiązuje on we wszystkich rodzajach postępowania z i przed organami władzy publicznej w formie ustnej lub pisemnej

SŁUŻBY PUBLICZNEJ

Służba publiczna jest szerszym pojęciem od służby cywilnej. Oznacza sytuację osób pracujących we wszystkich wyróżnionych konstytucyjnie władzach. Są to: urzędnicy, funkcjonariusze, pracownicy admin. Państwowej i samorządowej, pracownicy urzędów państwowych, urzędnicy służby cywilnej. Pełni funkcje: członków organów kolegialnych, społecznych organów pomocniczych i pracowników urzędów

Służbę publiczną mogą podjąć wyłącznie: obywatele polscy, korzystający z pełni praw publicznych (+ cenzus wieku i czasem cenzus domicylu). Dodatkowe kryteria: wykształcenie, przygotowanie zawodowe, umiejętności, cechy osobowe. Jest regulowana przez prawo publiczne prawo administracyjne

KORUPCJĄ

Korupcja - żądanie, proponowanie, wręczanie lub przyjmowanie, bezpośrednio lub pośrednio, łapówki lub jakiejkolwiek innej nienależnej korzyści lub jej obietnicy, które wypacza prawidłowe wykonywanie jakiegokolwiek obowiązku lub zachowanie wymagane od osoby otrzymującej łapówkę, nienależną korzyść lub jej obietnicę. Wyróżniamy korupcję:

- bierna: Umyślne działanie urzędnika, który bezpośrednio lub pośrednio żąda lub otrzymuje korzyści dowolnego rodzaju dla siebie lub innej osoby, albo przyjmuje obietnice takiej korzyści, podejmując działanie lub powstrzymując się od czynności wynikającej z jego obowiązków lub pełniąc swoją funkcję z naruszeniem obowiązków;

- czynna: działanie umyślne, polegające na dawaniu obietnicy lub przekazaniu bezpośrednio lub pośrednio korzyści dowolnego rodzaju urzędnikowi lub osobie trzeciej po to, aby urzędnik pełnił swoją funkcję z naruszeniem obowiązków

lub powstrzymał się od wykonania tychże

POLITYKA

Boć - aprobowany przez organy państwowe i samorządowe system pozaprawnych i postulatywnych wypowiedzi o tym, gdzie, kiedy i jak korzystać z materialnych i organizacyjnych możliwości państwa i samorządów terytorialnych oraz wiedza i umiejętności leżące w tym systemie. Ważna jest aprobata przez organy realizujące politykę, a nie sam charakter podmiotu wypowiedzi politycznej.

POLITYKA

Jeżewski - politykę można rozumieć, jako: wiedzę i umiejętność, polegającą na konstatacji (opisie) stanu spraw publicznych w wyodrębnionej dziedzinie, ich analizie i ocenie (według racjonalnych i wewnętrznie spójnych kryteriów), a następnie sformułowaniu programu (w praktyce są też używane inne określenia: założenia, koncepcje, studia, plany) wskazującego:

  • cele,

  • sposoby i

  • środki ich osiągnięcia, pożądane z uwagi na dokonaną ocenę stanu spraw publicznych

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Pojęcie to można je rozumieć dwojako, jako:

  • Możliwość uruchomienia ocen i środków prawnych wobec określonego podmiotu, który zachował się w sposób nie odpowiadający oczekiwanym kryteriom społecznym, kulturowym, ekonomicznym i innym (lecz zawsze kryteriom nie regulowanym prawnie)

  • Możliwość uruchomienia ocen i środków prawnych wobec określonego podmiotu, którego zachowanie się nie odpowiada wymogom sformułowanym prawnie.

ADMINISTRACJA INTELIGENTNA

Boć - przez administrację inteligentną należy rozumieć taką administrację, która:

  • kierując się zasadami logiki,

  • kryteriami racjonalności oraz

  • wymogami słuszności

  • bez dodatkowych wysiłków organizacyjnych,

  • nakładów finansowych i ludzi

potrafi działając zgodnie z prawem, wzbogacić wartości leżące u podstaw jej kreacji i funkcjonowania. Jednocześnie można lepiej załatwić zindywidualizowaną sprawę czy ciąg spraw, albo uniknąć strat, które w danych warunkach administracja mniej inteligentna niewątpliwie by poniosła, lub poniósłby adresat jej działań

TEORIA WEWNĘTRZNYCH GRANIC UZNANIA ADMINISTRACYJNEGO E. BERNATZIKA

  • Koncepcja mająca na celu ograniczenie swobodnego działania administracji

  • Zakładała, że administracja publiczna we wszystkich swych działaniach (uregulowanych ustawowo) związana jest z zasadą nakazującą działać zgodnie z interesem publicznym

  • Zasadą była swoboda władz administracyjnych w podejmowaniu wszystkich działań, które uznano za celowe i słuszne

KONTROLA

Boć - „Najogólniej przez kontrolę rozumiemy:

1) badanie zgodności stanu istniejącego ze stanem postulowanym,

2) ustalenie zasięgu i przyczyn rozbieżności,

3) przekazanie wyników tego ustalenia, a czasem i wynikających stąd dyspozycji zarówno podmiotowi kontrolowanemu, jak podmiotowi organizacyjnie zwierzchniemu”

Zasada zespolenia

Zasada pomocniczości

Organ państwowy


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Definicja i podzia skazy krwotocznej
Ewolucja marketingu era produkcyjna, sprzedazowa, marketingowa Rynek definicja
INTER 1 DEFINICJA
DEFINICJA STRESU
Definicje położnicze
1 1 bezpiecz definicjeid 8843 ppt
2 Podstawowe definicje (2)id 19609 ppt
2 definicje i sprawozdawczośćid 19489 ppt
Definicja zakażenia szpitalnego
2 bezp narod pojęcia definicje
Lekarski farmakologia kliniczna,definicja1
nowy INFLACJA DEFINICJA stacjon niestacj
DEFINICJE I ZAKRES POLITYKI ZDROWOTNEJ
RKO podstawowe definicje
Ryzyko definicje
8 DEFINICJE 0708
Transport definicja, podział

więcej podobnych podstron