Nerki – 2 500 000 mln nefronów.
Układ renina, angiotensyna, aldosteron (RAA) – układ hormonalno enzymatyczny, który kontroluje objętość krążącej w ustroju krwi i stężenie jonów sodowych i potasowych w płynach ustrojowych.
Renina uwalniana jest przez komórki ściany tętniczki doprowadzającej krew do kłębuszka nerkowego. Bierze również udział w przekształcaniu angiotensyno genu do angiotensyny I która pod wpływem enzymu konwertującego jest rozkładana do angiotensyny II. Angiotensyna II wykazuje bardzo silne działanie obkurczające naczynia oraz pobudza wydzielanie aldosteronu przez komórki kory nadnerczy.
W śród leków moczopędnych wyróżniamy:
Diuretyki zwiększające przesączanie w kłębuszkach nerkowych – METYLOKSANTYNY – aminofilina, teofilina
Diuretyki działające na kanaliki bliższe – acetazolamid
Diuretyki działające na pętlę nefronu – furosemid, kwas etakrynowy
Diuretyki działające na kanaliki dalsze – tiazydy, diuretyki oszczędzające potas.
Badanie stężenie jonów (Na, K, Cl) we krwi oraz równowagi kwasowo zasadowej pozwala wykazać niepożądane działanie leków moczopędnych.
Hipokaliemia powoduje zaburzenia rytmu serca aż do NZK.
Tiazydy i leki tiazydo podobne.
HT – miejscem działanie jest cewka kręta dalsza, gdzie zachodzi hamowanie wchłaniania zwrotnego, zwiększenie wchłaniania wapnia i wydalania magnezu. Może wywołać hipokalemię która predysponuje do zagrażających życiu komorowych zaburzeń rytmu (niebezpieczne u chorych z chorobą niedokrwienną)
Zastosowanie
Obrzęki
Nadciśnienie tętnicze
Preparaty
Hydrochlorothiazid – tabletki
Retiazid – tabletki
Tialorid – tabletki
Diuretyki pętlowe
Furosemid – prowadzi do zahamowania reabsorpcji jonów Na i Cl oraz zwiększenia ich wydalania przez nerki. Furosemid powoduje zatrzymanie jonów chloru, sodu i potasu w świetle kanalików oraz zmniejszenie wchłaniania zwrotnego wody czyli zwiększenie diurezy.
Wskazania:
Zastoinowa niewydolność krążenia
Niewydolność nerek
Zatrucia (z koniecznością zastosowania wymuszonej diurezy)
Obrzęk mózgu i płuc
Marskość wątroby z wodobrzuszem
Nadciśnienie tętnicze
Przeciwwskazania:
Niedrożność dróg moczowych z bezmoczem
Uczulenie na lek
Hipokaliemia
Ciąża i laktacja
Działania niepożądane:
Hipokaliemia i hipomagnezemia
Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego
Reakcja alergiczne
Nadwrażliwość na światło
Zaburzenia widzenia
Hipowolemia, hiponatremia, hipokalcemia
Hiperglikemia, hiperlipidemia
Preparaty:
Furosemide (amp 20 ml w 2ml)
Furosemidum
Dawkowanie:
Obrzęki w zastoinowej niewydolnością serca, marskość wątroby – 20-40 mg iv, im bardzo wolno
Obrzęk płuc – 40 mg iv; druga dawka po 30 minutach -> (40-80mg)
Przełom nadciśnieniowy – 40-80 mg z innymi lekami nadciśnieniowymi
Niemowlęcia, dzieci – (0,5 – 1,5 mg kg mc) nie więcej niż 20 mg / 24 godziny
Niewydolność nerek – 80-120 mg preparatu
Leki moczopędne oszczędzające potas
SPIRONOLAKTUM – blokuje receptory dla aldosteronu w wyniku czego hamuje aktywność tego hormonu. Działa w cewce krętej dalszej i zbiorczej.
Wskazania
Nadciśnienie tętnicze
Niewydolność krążenia
Obrzęki w marskości wątroby i zespole nerczycowym
Zespół napięcia przed miesiączkowego
Przeciwwskazania
Hiperkaliemia
Kwasica metaboliczna
Ciąża i okres karmienia
Niewydolność nerek
Działania nie pożądane
Hiperkaliemia
Kwasica metaboliczna
Ginekomastia
Zaburzenia gastryczne
Preparaty
Verospirol
Aldacton
Spironom
AMILORYD – zwiększa utratę sodu, zatrzymuje potas.
TRIAMTEREN
Preparat
Triamterenem
Diuretyki osmotyczne
MANNITOL 20%
Wskazania
Zwiększenie diurezy w oligurii (skąpomocz) w ostrej niewydolności nerek
Obniżenie ciśnienia śródczaszkowego
Zmneiszenie obrzęku mózgu
Obniżenie podwyższonego ciśnienia śród gałkowego
Przyśpieszenie wydalania substancji toksycznych przez układ moczowy – diureza
Dawkowanie
Dorośli – 50 – 200g na dobę.
Działąnie niepożądane
Zaburzenia równowagi wodno elektrolitowej
Kwasica metaboliczna
Zwiększone pragnienie
Nadmierna diureza
Obrzęki
Bóle głowy
Zaburzenia widzenia
Drgawki
Nudności
Wymioty