Masaz klasyczny- składa się z technik : ( głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie, wibracja, wstrząsanie, głaskanie końcowe)
Masaż klastyczny nie jest czynnością automatyczną , ale jest to przemyślane i uzasadnione anatomicznie i fizjologicznie posługiwanie się odpowiednimi technikami, działającymi na ustrój jako różnorodne bodźce, celem uzyskania pożądanych efektów, profilaktycznych i leczniczych w różnych stanach chorobowych.
ZASADY MASAZU KLASYCZNEGO: ZASADY OGÓLNE
Przeprowadzenie wywiadu z osobą masowaną
Masaż stosujemy zgodnie ze wskazaniami i przeciwwskazaniami
Masaż wykonujemy dłońmi lub aparatem ciało odsłonięte
Każdą jednostkę pacjenta rozpatrujemy inwidualnię
W przypadku wielu jednostek, usprawnianie rozpoczynamy od najbardziej urządliwych i poprawiamy funkcję
Masowany ułożony tak, aby jego ciało było maksymalnie rozluźnione (dopuszcza się w stanach bólowych pozycje alternatywne)
Nie wykonujemy masażu podczas kroplówek, dializ
Przed masażem opróżnienie pecheza , jelit
Osoba masowana powinna być ok.2 godz po posiłku
Podczas masażu uwzględniamy wiek, pleć ,wykonywany zawód, cechy psychofizyczne, pore, roku, dnia, samopoczucie, stan zdrowia .
Ze względu praktycznych kończyny masujemy stojąc po stronie masowanej, odcinek tułowia masujemy po stronie przeciwnej
Odprężenie możemy uzyskać umiejętnym ułożeniem, rozmową, charakterem pomieszczenia
Minimalną powierzchnią do wywołania odczynu jest 10% powierzchni ciała przy czasie trwania 10 min.
ZASADY KIERUNKU
Są zgodne z anatomiczną budową okolicy masowanej
Dla układu żylnego kierunek dosercowy
Dla układu nerwowego od odcinków obwodowych do centralnego układu nerwowego
Dla układu chłodnego do najblzszych………………………………………………………..
Dla mięsni zgodnie z ich anatomiczną ……………………………………………..
ZASADY SIŁY BODŹCA:
Podczas masażu uwzględniamy stopniowo przechodzenie od bodźców słabych do silniejszych, pamiętając ze na silę bodźca składa się:
Rodzaj zastosowanej techniki
Siła ucisku
Tempo
Ilość powtórzeń
Inwidualna wrażliwość tkanek
Prawidłowy wykonany masaż powinien być tuz pod progiem bolesności, próg bolesności może się zmieniać , zależy od zmęczenia, wieku, procesów patologicznych, tworzących się w tkankach.
PRAWO ANDST_SCHULSA
Masaż wykonywany lekko poniżej progu bolesności działa uspokajająco , na progu bolesności działa drażniąco na układ nerwowy, wykonywany bardzo silnie znosi reakcje ze strony układu nerwowego .
MASAŻ KTÓRY BOLI JEST ZŁYM MASAŻEM
Podczas masażu uwzględniamy stopniowe przechodzenie od bodźców, działających na tkani powierzchownie do bodźców działających na tkanki głębiej położone.
Podczas masażu przechodzimy od technik łagodniejszych, powierzchownych do tkanki drazniejszych głębiej położonych .
Siła ucisku powinna być uzależniona od :
Wieku
Płci
Samopoczucia
Stanów emocjonalnych
Zawodu wykonywanego
Pory dnia , roku
BUDOWA CIAŁĄ
Leptosomatyczny – wysoki szczupły, który wymaga łagodniejszego dłuższego masażu.
Atletyczny( umięśniony) – masaż średniej mocy, do granicy bólu
Pykniczny ( przewaga tkanki łącznej i tłuszczowej)- masaż średniej mocy, niekiedy z możliwością przekroczenia granicy bólu.
ZASADY DOTYCZACE RYTMU I TĘPA
Ruchy powinne być zręczne ( dokładne, miękkie, sprężyste ). Wykonywane w sposób ciągły, bez odrywania rąk.
Masaż wykonywany wolno i rytmicznie stanowi bodziec łagodny i uspokajający, wykonywany szybko i arytmicznie działa drażniąco na tkankę. Każdy chwyt powtarzany min. 6 razy.
W miarę możliwości, masaż wykonujemy jak najwiekrzą powierzchnią dłoni.
Prawa i lewa ręka masuje w sposób podobny
Podstawowa seria masażu to 10 do 20 zabiegów, których częstotliwość i czas będą zależały od jednostki chorobowej i właściwości somatycznych
Czas trwania masażu uzależniony jest od: ( formy masażu, rodzaju schorzenia, wielkości powierzchni masowanej, kolejności zabiegów)
Po zabiegu pacjent musi łopocząc
PODZIAŁ MASAŻU ZE WZGLEU NA FORME :
Masaż krótko bodźcowy trwający od 10 do 20 minut (zwykle około 15), zabieg ten możemy wykonywać codziennie, odczyn zwykle jest miejscowy.
Średnio bodźcowy zwykle od 20 do 30 minut, masaż możemy wykonywać codziennie lub co 2 dzień, odczyn miejscowy lub ogólny.
Długo bodźcowy powyżej 30 minut do 45 min, ten rodzaj wykonujemy co 2 dzień, odczyn ogólny.
Odczyn- jest to reakcja organizmu na bodziec ze środowiska zewnętrznego.
Przykłady odczynów ( fotochemiczny UF, mechaniczny- masaż, termiczny, kinetycny- spowodowany ruchem)
Odczyn zależy od siły, rodzaju czynnika, czasu działania i powierzchni, na którą działa.
Odczyn konsensualny- przy masażach kontralateralnych, powoduje występowanie odczynu w oddalonych symetrycznie, obszarach ciała.
RODZAJE ODCZYNNÓW : PODZIAŁ NR 1
Odczyn miejscowy- wysp tepuje w miejscu zadziałania bodźca.
Odczyn ogólny- reakcja całego organizmu w winku zadziałania czynników fizykalnych. Mogą powstawać jaki skutki miejscowego działania.
PODZIAŁ NR 2
Odczyn normalny – czyli prawidłowy zgodny z naszymi oczekiwaniami.
Odczyn paradoksalny – czyli zły , reakcja następuję przeciwna do naszych oczekiwań pojawia się w przypadkach patologii np. (zaburzenia ruchowe, uczulenia)
PODZIAŁ NR 3
Odczyn odwracalny- czyli po krótkim czasie wracają do stanu prawidłowego
Odczyn nieodwracalny- uszkodzenie tkanki.
WYWIAD Z PACJENTEM :
Przedstawić się
Wywiad składa się z części personalnej chorobowej socjalno-bytowej
BADNAIE PACJENTA:
Badanie podmiotowe
Badanie przedmiotowe
Badanie wzrokowe ( rozpoczyna się od chwili wejścia pacjenta do gabinetu, ocenia się jego postawę), po rozebraniu się pacjenta (trofika skóry, występowanie blizn itd.)
Badanie palpacyjne- badanie dotykiem ( wrażliwość tkanek, ocena przesuwalności tkanek, ocena ciepłoty tkanki skóry, ocena bolesności ).
OBJAWY TOWARZYSZĄCE WYSTEPOWANIU BÓLU:
Objaw Millera- uciskowi towarzyszy zaczerwienienie twarzy.
Objaw Parrota – ucisk bolesnego miejsca związany jest z rozszerzaniem źrenicy.
Objaw mankokfa-rumffa – uciskowi towarzyszy przyspieszone tętno.
Głaskanie jest to sprężyste odkształcanie tkanki skórnej, jest to ruch w którym dłon ślizga się po powierzchni skóry bez przesuwania tkanki masowanej.
Tępo głaskania- 24-25 ruchów na minutę, w przypadku głaskania powierzchownego, przy głaskaniu głębokim tępo i siła ucisku jest większa.
Powierzchowne
Głębokie
Jednorącz
Oburącz
Naprzemiennie
Jednocześnie
Głaskanie płaskie
Głaskanie obejmujące ( na kończynach)
Rozcieranie jest to sprężyste odkształcanie tkanki łącznej, polega na wykonywaniu ruchów spiralno-posługistych , kulistoposługistych.
Tępo od 60 do 100 ruchów na minutę.
Powierzchowne (tonizujące)
Głębokie( drażniące)
Rozcieranie spiralne
Rozcieranie podłużne
Rozcieranie poprzeczne
ROZCIERANIE MOŻE POWODOWAC PODNIESIENIE TEMP. NAWET DO 5 STOPNI .
Ugniatanie jest to sprężyste odkształcanie tkanki mięśniowej, polega na unoszeniu, uciśnienia , wyciśnięciu tkanki masowanej
Tępo 40 do 50 ruchów na minutę
Oklepywanie jest to seria naprzemiennych uderzeń w tkankę masowaną, różnymi częściami ręki
Tępo ok. 120 uderzeń na minutę -tępo wolne, natomiast tępo szybkie 250 uderzeń na minutę.
Wibracja technika polegająca na przekazaniu ręką mechanicznych drgań mechanicznych o małej amplitudzie i znacznej częstotliwości. (labilna , stabilna)
Tępo od 20 do 40 na minutę
Wstrząsanie polega na przekazaniu za pomocą rąk drgań mechanicznych o dużej amplitudzie i małej częstotliwość.
SRODKI POSLIZGOWE
Stosujemy oleje lub inne tłuszcze, które wpływają na zmysł dotyku, stosujemy małe ilości zbyt dużą ilość środka poślizgowego powoduje ślizganie się po skórze, brak możliwości wykonania poszczególnych chwytów. Jeżeli podczas masażu chce użyć jakaś maść to stosować ją na końcu !.
HIGIENA RĄK MASAZYSTY:
W przypadku skaleczenia założyć rękawiczki
Odpowiednia pielęgnacja rąk
Nie dopuścić do wytworzenia się odcisków
Podczas zabiegu zdejmować biżuterie
Dłonie podczas masażu suche
Dokładne mycie rąk
TOK MASAZU
1.. CZESC WSTĘPNA TRWA OD 3 DO 10 MIN.
Zapoznanie się ze zleceniem (zlecenie lekarskie)
Uzyskanie dodatkowych informacji o dolegliwościach, chorobach.
Zorganizowanie stanowiska pracy( wałki, kliny, środki poślizgowe, prześcieradła)
Poinformowanie pacjenta o sposobie zabiegu
Przyjecie właściwej pozycji do zabiegu i odsłonięcie pola zabiegowego
Przygotowanie tkanek do zabiegu
2.. czesc główna trwa od 10 do 30 min
A) Faza przygotowawcza
Palpacyjna ocena reaktywności tkanek
Występowanie zmian tkankowych
Wstępna cześć masażu miejsc, związanych z miejscem schorzenia, jak również okolic
B) Faza własciwa
Masujemy tkanki w miejscu i okolicach związanych ze schorzeniem.( o ile niema przeciwwskazań)
c) faza utrwalająca
1. masaz tkanek funkcjonalnie związanych z procesem chorobowym
Ruchy bierne lub czynne w stanach funkcjonalnie związanych z okolicą masowaną.
3.. CZESC KONCOWA OD5 DO 10MIN
oczyszczenie skóry chorego
poinformowanie pacjenta o przewidywalnych reakcjach po zabiegu.
Ewentualna pomoc w ubieraniu i uporządkowanie Stanowska zabiegowego.
PRACA EKSTRENTYCZNA (PRZYCZEPY SIĘ ODDALAJĄ)
PRACA KONSESTRYCZNA (PRZYCZEPY SIĘ PRZYBLIŻAJĄ)
RODZAJ SKURCZU MIĘSNI
Skurcz izometryczny – następuje zmiana napięcia mięśniowego bez zmiany odległości miedzy przyczepami.
Skurcz izotoniczny- następuje zmiana w odległości miedzy przyczepami bez zmiany napięcia mięśniowego
Skurcz auksotoniczny – jest to skurcz mieszany.
( ćwiczenia izometryczne są podstawową pracą ćwiczeń statystycznych, są stosowane, wówczas gdy mięsień nie może być poddawany obciążeniom fizycznym).
( skurcz izometryczny wykorzystywany jest w masazu izometrycznym).
KWALIFIKACJE ZAWODOWE MASAŻYSTY: (masażysta musi znać biegle podstawy) –
Anatomii
Fizjologii
Fizjopatologii
Musi mieć dużą sprawność manualną
CECHY PSYCHOFIZYCZNE MASAŻYSTY :
cierpliwość
wyrozumiałość
chęć pomocy
troskliwość
pełną sprawność fizyczną
dobry kontakt z znimi ludzmi
szybkość podejmowania decyzji
PRZECIWWSKAZANIA ZAWODOWE :
zaburzenia równowagi
choroby układu nerwowego
choroby alergiczne
choroby skórne (choroby zakażne)
niewydolność krążenia
Gabinet masażu :
dobre oświetlenie
powinien mieć oświetlenie dzienne(okna)
sprawną wentylację grawitacyjną
pomieszczenie powinno mieć co najmniej 12-16 m2, na pojedyncze stanowisko min 6 m2
sciany pomalowane farbą z ATESTAM
środki do mycia rąk, ręczniki jednorazowe, umywalka w gabinecie
łazienka, toaleta
temp powietrza do masazu min 20-22 0 C
wilgotność 40-50 %
OCENA WZROKOWA W BADANIU PACJENTA TYŁ : C
ustawienie głowy ( wysokość uszów, płatków)
budowa karku
ustawienie barków
łopatki
trójkąty tali
kolce biodrowe tylne górne
kręgosłup
grzebienie biodrowe
szpara posladkowa, linie posladków
masa mięsniowa , konczyn dolnych
stawy skokowe
OCENA BOK :
ustawienie głowy ( krzywizny kręgosłupa)
ustawienie barków
patrzymy, czy stawy kolanowe są proste , oceniamy uda stopy
OCENA PRZÓD:
ustawienie głowy (wyskosc oczu, brwi, uszu)
budowa szyji
wyskokosc barków, obojczyki
budowa klatki piersowej
trójkąty tali
k0olce biodrwe przednie górne
ogólny widok
stawy kolanowe, stopy
wykorzystywanie pionu (np. kawałek nitki )
PRZECIW WSKAZANIA OGÓLNE DO WYKONYWAMIA MASAZU KLASYCZNEGO :
Podwyższona temp ciała
Nowotwory
Krwotoki
Podostre i ostre stany zapalne
Swieze urazy
Przerwanie ciągłości naskórka
Zakrzepowe zapalenie zył
Zatory tętnic
Zapalenie szpiku kostnego
Zmiany dermatologiczne
Stany ropne
Niewyrównana choroba nadciśnieniowa
Niewyrównane wady serca
Choroby pasożytnicze
Zapalenie węzłów chłonnych
Hemofilia
PRZECIW WSKAZANIA MIEJSCOWE :
Wszelkie zespojenia metalem
Okolice powłok brzusznych np. podczas ciąży
PRZECIW WSKAZANIA OKRESOWE:
Gorsze samopoczucie
Bolesne menstruacje
Ciąże (powyżej 5 miesiąca nie masujemy)
3 RODZAJE MASAŻU :
Masaz leczniczy
Masaż sportowy
Masaż higienno-kosmetyczny
METODY MASAŻU :
- masaz wykonujemu ręcznie, aparatem, lub metodą łączną !!
FORMY MASAŻU:
Masaż krótko bodźcowy
Masaż średnio bodźcowy
Masaż długo bodźcowy
PODZIAŁ MASAŻU LECZNICZEGO:
Masaż leczniczy
Masaże specjalistyczne :
Segmentalny - masaż ten opiera się na wyszukiwaniu i usuwaniu miejsc nadwrażliwych, zmieniono chorobowo, napięć poszczególnych tkanek. Celem masażu jest przywrócenie prawidłowego napięcia tkanek, jak również funkcji poszczególnych narządów. Dobra znajomość anatomii i fizjologii układu nerwowego.
Łącznotkankowy – jest to masaż odruchowy przeprowadzany w obrębie tkanki łącznej, w którym wykorzystujemy odruchy ……………………………………………………………………………………………………….
Okostnowy- jest to również masaz stref odruchowych okostnej, przeznaczony do likwidowania chorobowych zmian odruchowych występujących w okostnej.
Izometryczny- masaż wykonywany na napiętych grupach mięśniowych- skurcz izometryczny. Zadaniem tego masażu jest przywrócenie masy i siły osłabionym mięśniom bez obciążania ćwiczeniami. Wyróżniamy 3 etapy.
Punktowy- działa odruchowo i w tej formie masażu wykorzystujemy bodźce mechaniczne w postaci ucisku, na punkty biologiczne aktywne ciała, wywołując reakcję w organizmie stosowany profilaktycznie i leczniczo.
Limfatyczny – jest stosowany do opracowania poszczególnych obszarów ciała i ma forme przepychającą , wyciskającą, w celu usprawniania przepływu nimfy.
Kontralateralny- bazuje on na skrzyżowanym odruchu naczynio-ruchowym, u jego podstaw leżą założenia neurologiczne. Wykonywany jest na całej lub czesci konczyny zdrowej, z duża siłą. Rozcieranie ugniatanie oklepywanie. Wykonywany tak aby oddziaływał na przeciwną kończynę
Ipsylateralny – wykorzystuje odruchy naczynio-ruchowe i podstawy neurofizjologi, dochodzi do dużego przekrwienia na tej samej kończynie, tylko na kończynach wyżej lub niżej leżących
Masaż w środowisku wodnym
Masaż wirowy podwodny
Natryskowy
Perełkowy
Bicze szkockie
Masaże przyrządowe
Wibracyjny ( akfawibron)
Synkardialny
Masaż sportowy – rodzaj masażu klasycznego, podczas którego poszczególne techniki wykonuję się energicznie iż dłużą siłą. Głównie wykorzystujemy : rozcieranie, ugniatanie, wyciskanie i oklepywanie. Spełnia funkcję rozgrzewającą, regeneracyjną, leczniczą. Dzielimy na przedportowy, miedzy sportowy, treningowy.
Masaż relaksacyjny- połączenie masażu klasycznego i energicznego. Celem jest pełna relaksacja i wyciszenie osoby masowanej. Często łączony z aromaterapią i muzykoterapią.
Masaż centryfugalny ( masaż stawowy)- stosowany na stawach( po stłuczeniach, zwichnięciach) – rodzaj masażu sportowego wykonywany na mokro przy użyciu mydła lub oliwki. Składa się z dwóch etapów wykonywany jest zbierznie do stawów .
Reflekcjoterapia ( masaż stref refeflekcyjnych)- terapia punktów reflektorycznych na stopach, gdzie powoduję to reakcję fizjologiczne, gdyż danym punktom na stopach odpowiadają poszczególne narządy i układy wewnętrzne. Stymuluje to potencjał ,,samo uzdrawiania organizmu’’.
CZYNNIK MECHANICZNY
1.PODZIAŁ BODŹCÓW
Bodźce działające na receptory, swoiste struktury zakończeń nerwowych, czuciowych, które są przystosowane do odbioru takich sygnałów. ( bodźce świetlne, bodźce akustyczne).
Bodźce działające na cytoplazmę każdej żywej komórki ( bodźce mechaniczne, chemiczne, osmotyczne)
2.. zmysł dotyku jest podstawą odbioru i przekazywania bodźców.
DOTYK- jest to zmysł sensoryczny i w całym naszym organizmie, posiadamy odpowiednie efektory, zwane mechano-receptorami.
Receptory są to wyspecjalizowane struktury, odrębne komórki receptorowe zwykle jako zakończenia obwodowych nerwów czuciowych.
Bodziec jest to stan środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego, który może wpływac na przebieg procesów życiowych w tkankach, narządach a nawet całym organizmie.
Homostaza –stan równowagi wewnętrznej organizmu.
Bodźce czuciowe – znajdują się na powierzchni skóry podczas odkształcania , masażu, one również ulegają odkształceniu co prowadzi do powstania informacji, która zostanie przekazana do centralnego układu nerwowego .
PODZIAŁ RECEPTORÓW
1..Eksteroreceptory są to receptory czuciowe znajdujące się w skórze. Pierwszą grupe stanowią wolne zakończenia nerwowe a drugie otorbione narządy koncowe o złozonej budowie.
Termoreceptory – reagują na ciepło i zimno
Krauzego- odbierają bodźce zimna
Ruffiniego – bodźce ciepła
2.. Receptory Dotyku
Mercla (łomkotki)
Meisnera (ciałka)
Vetera-paciniego (ucisku)
……………………- odbierają ból
Telereceptory- znajdują się w narządach zmysłu, odbierają czucie teleceptywne ( wzrowkowe, słuchowe, węchowe, smakowe).
Prioreceptory- znajdują się w głębokich częściach ciała ludzkiego( mięśniach), są to receptory czucia głębokiego. ---- narządy golgiego
Interoreceptory – położone w jamach i narządach ciała, które odbierają czucie interoceptywne z narządów wewnętrznych, naczyń krwionośnych.
Presoreceptory ( cisnienie krwi)
Chemoreceptory (skład chemiczny krwi)
Ossmoreceptory (cisnienie osmotyczne)
PODZIAŁ RECEPTORÓW W ZALEZNOSCI OD ENERGII PRZETWARZANEJ
Fotoreceptory
Mechanoreceptory
Termoreceptory
Chemoreceptory
Czynność receptorów polega na dostarczaniu do CUN informacji ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego.
DEFINICJA SWOISTOSCI RECEPTORÓW- nawet najbardziej wyspecjalizowany receptor może być pobudzony przez kilka rodzaji bodźców, pod warunkiem ze ich intenstywnosc jest odpowiednio duża.
PODZIAŁ RECEPTORÓW W ZALEZNOSCI OD CZASU DZIAŁANIA BODŹCA:
Wolnoadaptujące – inaczej toniczne , są to zakończenia we wrzecionach mięśniowych.
Syzbkoadaptujące- są to receptory ucisku
Telereceptory:
Estetyczny wygląd
Dyskretna muzyka
Aromaterapia
Miła aparycja
Termo receptory i mechanoreceptory :ciepłe dłonie
Termofory rozgrzewające
Temp. Otoczenia
Wilgotność powietrza
Nieprzekraczanie progu bólu
Głaskanie
Pro receptory , viscereceptory
Głaskanie głębokie
Rozcieranie
Ugniatanie
Oklepywanie
Wibracja
Wstrząsanie
Pozycja ułozneniowa
Ucisk ubrania
NADZĄDY CZUCIA POWIERZCHOWNEGO:
Łąkotki dotykowe mercla – są formą pośrednią miedzy upostacionymi a wolnymi zakończeniami nerwowymi. Mają wygląd spłaszczonych krążków, występują w naskórku w warstwach żywych.
Wolne zakończenia nerwowe- pojawiają się po 8 tyg. życia płodowego, występują miedzy komórkami nabłonka we wszystkich częściach ciała. Ich liczba to od 50 do 200 na 1cm2. Charakteryzuje je najwolniejsze przewodnictwo, odznaczają się wysokim progiem pobudliwości. Mają prostą budowę rozciągającą się w Ściegnach, mięśniach, przejściach. Licznie rozgałęzione występują w torebkach stawowych, skórze właściwej, naskórku,
Ciałka dotykowe Meisnera – ich kształt i wzrost polega znacznym wahaniom, torebki zbudowane z kilku warstw z wypustkami, wielkość od 40 do 80 mikrometrów. Występują w głębi brodawek skóry , opuszkach palców, okolice warg, błon śluzowych, odbierają dotyk i lekki ucisk.
Ciałka blaszkowate vatera- Paciniego- pojawiają się po 3 miesiącu życia płodowego. Są one największe pod względem wielkości, występuję w tkance podskórnej tuz pod skórą właściwą, okostnej, tętnicach, Ściegnach,, są wrażliwe na głębokie uciski, nie rejestrują długich bodźców. Reagują na skład chemiczny krwi .
Ciałka golgiego- mają kształt jajowaty, występują w skórze właściwej, Ściegnach, narządach płciowych zewnętrznych, receptory ucisku.
Ciałka Krauzego- reagują na spadek temp. Mogą występować pojedynczo lub grupowo. Występują na całym ciele. Reagują na zimno.
Ciałka ruffiniego- są to receptory ciepła reagują na wzrost temp. Ułożone są głębiej niż receptory zimna . w warstwie podbrodawkowej, granica skóry, torebki stawowe, struktury łączno tkankowe.
Rola Skóry:
Bierze udział w procesach regulacji ciała. ( procesy termoregulacji)
Jest anteną przekaźnikową dzięki licznym receptorom
Chroni przed przedostaniem się drobno ustrojów i bakterii
Jest amortyzatorem, zarówno środowiska wewnętrznego i zewnętrznego
Chroni przed szkodliwym wpływem światła zewnętrznego
Bierze udział w gospodarce wodno- mineralnej, tłuszczowej, witaminowej.
Odzwierciedla stany psychiczne człowieka
ODKRZTAŁCANIE TKANEK:
PLASTYCZNE ( może prowadzić do destrukcji, czyli odkształcenia trwałego).
SPRĘZYSTE ( jest chwilowe, krótkotrwałe)
Elementy podstawowe skóry nadające jej określone właściwości morfologiczne, czynnościowe.
Włókna klejorodne ( kolagenowe)
Włókna siateczkowate
Włókna sprężyste
Włókna komórkowe
Substancje podstawowe ( miedzy komórkowe)
Brodawki
BUDOWA SKÓRY
NASKUREK - zbudowany kilku podkładów, komórek ułożonych warstwowo.
Warstwa zrogowaciałą
Warstwa jasna
Warstwa kolczysta
Warstwa podstawowa
SKÓRA WŁASCIWA – wchodzą ty włókna kolagenowe, odporne na rozciąganie, zmieniają się one do 3% swojej sprężystości. Kolagen zapewnia wytrzymałość na rozciąganie.
TKANKA PODSKÓRNA- składa się z tkanki łącznej luźnej podkciułki i tłuszczowej, jest ilizatorem ciepła i materiałem ciepła.
Masaż Medyczny – polega na zastosowaniu, czynnika fizycznego w postaci sprężystego odkształcania tkanki i narodów.
RODZAJE MASAŻU MEDYCZNEGO:
Masaż profilaktyczny
Masaż leczniczy
Masaż rehabilitacyjny
Masaż medyczny – opiera się na działaniach ……………….. i klinicznych dyscyplin medycznych oraz na wielu innych naukach przyrodniczych.
Cele masażu medycznego:
W procesie profilaktycznym – poprawa stanu zdrowia poprzez wywołanie świadomych różnych zjawisk biologicznych powstających podczas procesu odkształcania tkanek i narządów.
Zwiększa zdolności samoregulacyjne organizmu, utrzymuje homeostazę ustroju.
W procesie leczniczym – wzmacnianie procesu homeostazy ustroju usunięcie o ograniczenie szkodliwego wpływu, czynników naruszających równowagę, różnych procesów zachodzących w organizmie .
Proces rehabilitacji- ma za zadanie przywrócić tkanką i narządom zmieniającym się strukturalnie i czynnościowo zdolności do osiągania stanu równowagi i jak najwyższego poziomu sprawności
Pojecie operacyjnego działania – celem jest opis zachowania się ustroju po zakończeniu procesu profilaktyki terapii i rehabilitacji. KROK PO KROKU DO CELU
OPIS WARTSWA NASKÓRKA:
WARSTWA PODSTAWOWA - zbudowana z jednej lub dwóch warstw komórek walcowatych lub sześciennych( kubolidalne),
Im wyżej tym przybierają kształt bardziej płaski,
Komórki te bardzo ciasno do siebie przylegają ,
Posiadają komórki cytoplazmatyczne
Liczne podziały milotyczne od tej warstwy zależy szybkość wymiany naskórka
Tutaj wytwarzane są melanoblasty , w których występuje synteza melanina, pod wpływem enzymu tyrozyny
MELANINA POWODUJĘ PIGMENTACJE ( KOLOR SKÓRY) W OKOLICACH SUTKA, ODBYTU I NARZĄDÓW ROZRODCZYCH.
WARSTA KOLCZYSTA- są to szeregi ułożone warstwowo ( 5.6 rzędów), o kształcie kolczystym
Połączenia cytoplazmatyczne
Miedzy komórkami przebiegają mostki cytoplazmatyczne, które łączą komórki ze sobą
Ta warstwa wykazuje dużą aktywność metaboliczną.
WARSTWA ZIARNISTA – komórki tej warstwy są spłaszczone wielobocznie
Występuję od 3 do 5 pokładów komórek zrogowaciałych
Występuje tutaj keratyna będąca składnikiem naskórka i mieszków włosowych
Dzieki tej warstwie czesciowo zatrzymywane jest światło i woda
WODA DAJE ELEMENTEM ELASTYCZNOSCI
WARSTWA JASNA – zbudowana z jednej lub dwóch komórek ciała, występuje we wszystkich okolicach np. powieki
Struktura tej warstwy załamuje podwójnie światło
Większość komórek jest obumarła , komórki mają kształt płaski
WARSTWA ZROGOWACIAŁA- jest to bardzo ważna warstwa z punktu widzenie ochrony z zewnątrz przed urazami mechanicznymi, termicznymi
Składa się z kilkunastu podkładów warstw komórek o spłaszczonym, łukowatym ,nieregularnym kształcie
Komórki bez jąder
W ciągu doby naskórek łuszczy się najwięcej w ciągu nocy
CECHY WARSTW NASKÓRKA :
Warstwa podstawowa – zdolności namnażania
Warstwa kolczysta- utrzymanie procesów metabolicznych
Warstwa ziarnista- pochłania promieniowanie UV
Warstwa Ropowa ? – utrata zawartości , złuszczanie
SKÓRA WŁASCIWA
Włókna kolagenowe – grubość tych włókien od 20 do 40 mikrometrów , stanowią one ok.70% masy skóry
Włókna kolagenowe ulegają cały czas przebudowie pod wpływem działających sił odkształcania, są to łańcuchy polipechniowe, zapobiegają one nadmiernemu rozciąganiu
Występują w tkance łącznej w torebkach stawowych, Ściegnach, chrząstkach.
Włókna te po uszkodzeniu ulegają regeneracji.
Włókna sprężyste- zbudowane są z białka , elastyny , jest ich mniej niż włókien kolagenowych.
Są cienkie i mało wytrzymałe, oplatają włókna kolagenowe, z czasem ulegają zwyrodnieniom
Nie regenerują się
Podczas urazu okolica blizny uzupełniona jest włóknami kolegenowymi, które nie są sprężyste.
Rozciągają się do 150 % swojej długości.
Włókna siateczkowate- jest to młoda postac włókien kolagenowych, zbudowane są z substancji białkowej, retikuliny
Długosc ich zmienia się , są cienkie
Oplatają przydatki skóry, naczynia włosowate i inne.
Ich rola podobna jest do włókien sprężystych z czasem mogą przechodzic we włókna kolagenowe.
PRZYDATKI SKÓRY : gruczoły potowe, gruczoły łojowe, włos
gruczoły potowe – pochodzą z naskórka , są o charakterze cewkowatym, kłębkowa te, jest ich ok. 3 milionów. Wyróżniamy dwa rodzaje:
Zwykłe ( małe) – wydzielanie ekranowe, występują w całek skórze za wyjątkiem okolic sutka, warg, macierzy paznokcia, wydzielają ona pot, pod wpływem podwyższonej temp ciała lub otoczenia.
Funkcje:
Mechanizm termoregulacji, wspomagany przez nerki
Wydzielanie produktów przemiany materii, czynności wydzielnicze i emocjonalne.
Gruczoły apokryfowe ( duże)- występują w skórze pach, przedsionek nosa, okolice brodawek sutka, okolice narządów płciowych ich wydzieliną jest gęsta, szybko ulega rozkładowi przez florę bakteryjną
CZYNNOŚĆ GRUCZOLÓW POTOWYCH UWARUNKOWANA PRZEZ :
BÓŁ
STRACH
DIETE
LEKI HORMLNALNE
PROCESY MENSTRUACYJNE
FUNKCJA WŁOSA:
Rzęsy – chronią oczy
W nosie w uchu zatrzymują ciała obce
Chronią przez spływaniem potu
Chronią przed przegrzaniem mózgu
Reakcja na zimno
Włos – zaczyna rosnąc w 3 miesiącu ciązy, w 20 tyg płód pokryty jest delikatnym puszkiem ( lanugo), pojawiają się brwi i pojedyncze włosy. W późniejszym okresie Lanugo zanika , pojawia się Wellus ( kolor ciemniejszy). Włosy przybieraja swój kolor . JEDYNĄ CZESCIĄ WŁOSA JEST JEGO KORZEN .
Rodzaj włosa :
Prosty ( okrągły)
Falisty ( owalny)
Kręty ( eliptyczny)
Sztywny ( przekrój okrągły)
Kolor włosów zależy od ilości wyprodukowanej melaniny , to czy włosy będą jasne czy ciemnie – uwarunkowania genetyczne.
Uszkodzenie mechaniczne i chemiczne mogą powodować trwałe uszkodzenie cebulek.
BUDOWA WŁOSA – składa się z dwóch części łodygi i zagłębienia korzenia.
Zagłębienie – włos właściwy ( pochewka i torebka)
Włos właściwy składa się :
Istota rdzenna
Istota korowa
Powłoka włosa
POWIEZIE – zbudowane są z tkanki łącznej otaczają poszczególne mięsnie lub całe grupy mięśniowe.
Powieź – jest to elastyczna struktura łączno-tkankowa. Może przybierać formę Ściegien i wiązadeł
Powieź własna- jako odmiana ,mięsień nadaje kształt , utrzymuje mięsień w danym miejscu , utrzymuje w gotowości do skurczu.
Powieź zespołowa – o zbliżonej funkcji utrzymuje poszczególne grupy w stałym ułożeniu.
Powieź wspólna – otacza całe ciało, jest pod tkanką łączną , ustala kształt , profil mięsnia.
PODZIAŁ POWIEZI W ZALEZNOSCI OD GŁĘBOKOSCI:
Powierzchowna – otacza mięsnie poszczególnych części ciała, położona pod skórą , oddzielona od skóry przesuwalna warstwa tkanki podskórnej , tworzy ona Linie Langera.
Głęboka- leży ona przed podwięzią powierzchowną
RODZAJ POWIEZI:
Otaczająca – pokrywa pewne grupy mięsni lub pojedynczy mięsień
Namięsna – powieź otaczająca mięsień
Namięsna – otaczająca pęczki włókien w obrębie mięsni, zewnętrzna i wewnętrzna.
FUKNCJE POWIEZI:
Nadaje kształt poszczególnych narządów ciała
Zwiększa silę mięsni, tworząc dla nich pewne granice
Nadaje kierunek i formę dla mięsni
Tworzy infrastrukturę dla najbardziej rozgałęzionych ……………………………………………………
Zapewnia oparcie dla naczyń włosowatych
Mogą łączyć się ze ścianami żył, ułatwiając przepływ krwi i chłonki
PROBLEMY POWIEZIOWE:
Mogą się tworzyć połączenia, miedzy takimi strukturami , które powinny być………………………………
Zmieniają wygląd mięsni, tworząc zwiększenia będące źródłem bólu
Mogą ulęgać stwardnieniu, czasami kurcząc się co stanowi przeszkodę dla procesów leczniczych
Wyróżniamy:
Zrosty miedzy powięziowe
Zrosty mięśniowo powięziowe
Zrosty miedzy pochewkami ścięgnistymi a powięziami mięsni
Zrosty miedzy okostno a powięzami mięsni
Tkanka łączna – jest to zespół kilku tkanek , rznących się budową , wchodzą w skład substancji międzykomórkowych: kolagen , włókna sprężyste, siateczkowate.
Dzielimy:
Tkanka łączna zbita- składa się z włókien biegnących w jednym kierunku , odznaczającym się dużą ……………………………………………… tworzy więzadła ścięgna , pochewki……………………
Tkanka łączna właściwa- występuje w kilku postaciach, główny materiał pomocniczy w budowaniu narządów, tworzy substancję komórkową .
Tkanka łączna chrzęstna- występuje w ustroju w 3 postaciach ( szklista, stawowa, sprężysta)
MIESIEN:
Budowa mięśnia:
Włókna mięśniowe mogą mieć różna budowę i długość
Ilość mięsni to ok. 656
Stanowią 40% wagi ciała u męszczyzn w kobiet natomiast 36 %
Liczba włókien mięśniowych szkieletowych jest różna , zależy od mięśnia
Mięsnie są bogato unaczynione , zwykle dochodzi kilka gałązek tętniczych, a każdej gałązce towarzyszą żyły
Podczas spoczynku mięśnia, większość naczyń włosowatych jest zamknięta, otwierają się kiedy miesień zaczyna pracę.
Na skutek pracy mięśnia zwierza się 5 krotnie przepływ krwi
Charakteryzuje kurczliwość i elastyczność
Kurczliwość występuję pod wpływem bodźca nerwowego lub elastycznego
Elastyczność jest cechą wspólną ciał żywych , elastyczność zależy od:
Struktury
Pochewki łącznotkankowej otaczające włókna mięśniowe
PODZIAŁ MIESNI ZGODNIE Z ICH WSPÓŁDZIAŁANIEM W STAWIE :
M. agonistyczne
M. Antagonistyczne
M. Synergistyczne
PODZIAŁ MIESNI KSZTAŁT:
Mięsnie długie ( kończyna górna , dolna)
Mięsnie krótkie ( tłów)
Mięsnie płaskie ( tłów)
PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA MECHANIKE:
Jedno stawowe
Dwu stawowe
Wielostawowe
TYPY MIĘSNI: PRZEBIEG:
M. jednogłowy ( włókna równoległe)
M. dwugłowy ( włókna równoległe)
M. dwubrzuścowy
M. wielogłowy ( m, płaskie, zębate, skośne brzucha)
M. wielobrzuścowy ( podzielony ścięgnami np. m prosty brzucha)
Mięsnie mają tzw. Narządy pomocnicze:
Powiezie
Kaletki maziowe
Pochewki ścięgniste
Troczki mięsni
Trzeczki mięsni