ENZYMYI-OKSYDOREDUKTAZY (katalizują procesy utleniania i redukcji)–dehydrogenazy, (odłączają atomy wodoru od wielu związków organicznych NAD NADP FAD) –oksydazy ,(katalizują oderwanie wodoru od substratu w reakcji w której akceptorem wodoru jest tlen) -peroksydazy, (katalizują utlenianie nadtlenku wodoru) TRANSFERAZY (przenoszą różne grupy z donora na akceptor, biorą udział w syntezie DNA i RNA) HYDROKSYLAZY(rozkładają różne typy wiązań z udziałem wody) LIAZY(przekształcanie substratu prowadzące do powstania bądź zaniku podwójnego wiązania) IZOMERAZY(katalizują reakcję izomeryzacji) LIGAZY(katalizują reakcje syntezy kosztem energii z ATP lub innego nukleotydu trifosforanowego) sumaryczna przekształcenia glukozy w pirogronian Glukoza+ 2Pi +2ADP +2NAD+ 2 pirogronian +2ATP +2NADH +2H+ +2H2O Bilans: 2ATP netto Oksydacyjna dekarboksylacja pirogronianiu– pirogronian +NAD+ +CoA -> AcetyloCoA +CO2 + NADH + H+ .enzym-kompleks dehydrogenazy pirogronianowej , zachodzi w macierzy mitochondrialnej reakcja pomostowa wytworzenie AcetyloCoA potrzebnego do cyklu Krebsa . Glikoliza tlenowa Straty:-2ATP Zysk: 3ATPx2=6 w wyniku utleniania NADH na łańcuchu oddechowym 2ATPx2=4 na drodze fosforylacji substratowej 3ATPx2=6 w wyniku utleniania NADH powstałego podczas oksydacyjnej dekarboksylacji pirogronianiu 12 ATPx2=24 w wyniku włączenia CoA do cyklu Krebsa Suma: 38moli ATP z mola glukozy GLIKOLIZA BEZTLENOWA Straty: -2ATP Zysk: 2ATPx2=4 na drodze fosforylacji substratowej Suma : 2 mole z 1 mola glukozy Cykl Krebsa: -macierz mitochondrialna , główne źródło energii wykorzystywanej do syntezy ATP a także powstają w nim prekursory dla wielu szlaków biosyntez. Reakcje Energ Szczawiooctan+acetyloCoA->cytrynian/+H2O->izocytrynian+NAD+ -> αketoglutaran +NADH , -αketoglutaran +NAD+ -> bursztynyloCoA + NADH -BursztynyloCoA +GDP +Pi -> Bursztynian +GTP , -Bursztynian + FAD ->Fumaran + FADH2 ,Fumaran+H2O ->Jabłczan +NAD+ -> Szczawiooctan +NADH 12 ATPx2=24 w wyniku włączenia CoA do cyklu Krebsa Fosforylacja oksydacyjna - Łańcuch oddechowy *Bilans Energ: 3NADH =9ATP 1FADH2=2ATP 1GTP=1ATP Sumarycznie } => 12ATP ;*Fosforylacja oksydacyjna –Jony wodoru które zostały wypompowane z matrix mitochonrialnej do przestrzeni między błonowej przez 3 pompy wodorowe (kompleksy białkowe) wracają przez syntazę ATP z powrotem do matix mitochondrialnej napędzając tym samym syntezę ATP. . Cykl Corih w wątrobie, mleczan pochodzący z mięśni działaniem dehydrogenazy mleczanowej zostaje przekształcony spowrotem w pirogronian dzięki temu pirogronian w procesie glukoneogenezy może zostać przekształcony w glukozę która zostaje uwolniona znów do krwioobiegu skąd może być pobierana przez mieśnie szkieletowe i mózg . biosynteza glikogenu w wątrobie i mięśniach szkieletowych. -umożliwia utrzymanie między posiłkami odpowiedniego poziomu glukozy we krwi , zapas energii dla pracujących mięśni. 1. UTP+glukozo1fosforan->UDP-glukoza+PPi *nieodwracalna, uwalnia się energia 2. UDP-glukoza + glikogen(n reszt)-> UDP+glikogen (n+1 reszt) 3. Rozgałęzienia w glikogenie tworzy enzym rozgałęziający który zrywa w łańcuchu glikogenowym wiązania α1,4 i przenosi odcięte fragmęty ku wnętrzu cząsteczki wiążąc je z głównym łańcuchem wiązaniami α1,6 Boksydacja- AcyloCoA -(dehydrogenza fad+=Fadh2)-> transΔ2enoiloCoA, -(hydrolaza)-> L3hydroksyacyloCoA, -(dehyd nad=nadh h+)->3ketoacyloCoA, -(Bketotioliza +CoA)-> acyloCoA + AcetyloCoA Aktywacja palmitynianu (16C:2=8(cząsteczek acetyloCoA)-1=7(obrotów cyklu)) do palmityno-S-CoA FADH2=2ATP, NADH+H+=3ATP}5 -2 ATP β-oksydacja (7 cykli po 5 ATP) +35 ATP Spalanie acetylo-CoA w cyklu Krebsa (8 fragmentów acetyloCoA po 12 ATP)+96 ATP Sumując – utlenienie jednego mola palmitynianu do CO2 i H2O dostarcza 129 cząsteczek ATP CYKL MOCZNIKOWY amoniak+HCO3- (2atp=2adp pi)-> karbamoilofosforan, +ornityna->cytrulina, +asparginian-(atp=amp ppi)->argininobursztynian, -> arginina i fumaran, arginina->mocznik + onityna. Glukoneogeneza(watroba nerki cytoplazma, pirogronian2 mleczan aminokwasy metabolity ckrebsa glicerol) pirogronian→szczawiooctan → fosfoenolopirogronian ←→ 2-fosfoglicerynian ←→3-fosfoglicerynian ←→ 1,3-bisfosfoglicerynian ←→ gliceraldehydo-3-fosforan +dihydroksyacetonofosforan (powstały z gliceraldehydo-3-fosforanu) ←→ fruktozo-1,6-bisfosforan → fruktozo-6-fosforan ←→ glukozo6fosforan → GLUKOZA -fosforylacja substratowa-reakcja w której reszta fosforanoea zostaje przeniesiona ze związku ufosforylowanego (substratu) bezpośrednio na ADP przez enzymy. Np.: Glikoliza : 1,3-bifosforan 3-fosfoglicerynian, fosfoenylopirogronianpirogronian -fosforylacja oksydacyjna- szlak metaboliczny w wyniku którego energia uwalniana podczas utleniania zredukowanych nukleotydów przekształca się w energie ATP. Np. fosforylacja oksydacyjna w mitochondriach eukariotów zachodząca podczas łańcucha oddechowego(synteza ATP zachodząca kosztem energii powstałej podczas transportu protonów wodoru i elektronów na tlen) Reakcja Anaplerotyczne: Prowadzące do uzupełnienia intermediatów cyklu tak, aby Cykl Krebsa nie został zatrzymany .Karboksylacja Pirogronianu , Karboksylacja fosfoenylopirogronianu, transaminacja