1. Główne nurty (szkoły) w teorii zarządzania.

I. Szkoła klasyczna- miała 2 główne odgałęzienia:

∙ Naukowe zarządzanie- koncentruje się na organizacji procesów produkcyjnych i usługowych w różnych dziedzinach gospodarki. Kładzie nacisk na zwiększenie wydajności poprzez analizę i podział procesu pracy. Charakteryzuje się przedmiotowym traktowaniem czynnika ludzkiego w procesie pracy . Przedstawia koncepcję człowieka racjonalnego, kierującego się głównie dążeniem do korzyści materialnych. Głównym przedstawicielem tego kierunku był Friderick Taylor, którego główną zasadą było naukowe opracowanie pracy na każdym stanowisku, planowanie pracy i jej nadzorowanie oraz nagradzanie wydajności powyżej normy pieniędzmi. Przedstawicielami tego kierunku byli także:

• Frank i Lilian Gilberth

• HarringtonEmmerson (12 zasad efektywności)

• Henry Gantt

• Karol Adamiecki

• H.L. Le Chatelier

Do pozytywnych efektów naukowego zarządzania można zaliczyć rozwój cywilizacyjny, wzrost wydajności, zysków i płac, do negatywnych - degradację człowieka, wzrost wyzysku.

∙ Szkoła administracyjna- skupia się na organizacji procesów zarządzania nie tylko w gospodarce, ale również w administracji państwowej, sądownictwie, szkolnictwie itp. Przedmiotem zainteresowania była praca kierownicza i administracyjna, szczególnie w dużych i bardzo dużych organizacjach. Efekty badań prowadzonych przez przedstawicieli tego kierunku, a zwłaszcza Henriego Fayola (14 zasad zarządzania), oraz Maxa Webera (twórca wprowadzenia biurokracji w organizacji), przedstawione zostały jako systemy zarządzania obejmujące swoim zasięgiem wyraźnie wyodrębnioną grupę urzędników administracji przemysłowej i tzw. administracji ogólnej. Główne jej cechy to:

1. Stosunki między ludźmi w firmie powinny być ustalone formalnie, tak aby każdy znał swoją pozycje w zespole.

2. W organizacji muszą istnieć więzi funkcjonalne i doradcze.

3. Każde stanowisko, każdy pracownik administracji musi mieć wyraźnie i na piśmie określone zadania, uprawnienia i odpowiedzialność.

II. Human relations- kładzie nacisk na indywidualne postawy i zachowania oraz na procesy grupowe. Przedstawiciele tego nurtu zarządzania spowodowali wysunięcie na pierwszy plan czynnika ludzkiego, skierowali uwagę na znaczenie grup nieformalnych, społecznych oraz nieformalnych stosunków międzyludzkich. Badano kwestie potrzeby człowieka w organizacjach stylów kierowania, formalizacji organizacji, zadowolenia z pracy.

Do przedstawicieli tego kierunku zaliczamy przede wszystkim Eltona Mayo, który przeprowadził eksperyment w Hawthorne. Dorobek w tym nurcie mają także:

a) Mary Parker Folett- Zajmowała się problematyką władzy autorytetu oraz min. organizacją w administracji i konfliktami grup zorganizowanych.

b) Douglas MacGregor- Opisał dwa bardzo odmienne zespoły założeń na temat ludzi w sytuacji pracy. Tradycyjny pogląd na zarządzanie nazwał Teorią X, a bardziej współczesne teorią Y.

III. Nurt ilościowy- podejście ilościowe opiera się na stosowaniu aparatu matematycznego i określonego sposobu rozumowania. Podejście ilościowe dzielimy na:

1. Ilościową teorię zarządzania- jej celem jest przede wszystkim opracowywanie modeli matematycznych, które są uproszczonym odzwierciedleniem jakiegoś procesu, systemu, bądź jakiejś relacji.

2. Zarządzanie operacyjne są to metody wspomagania organizacji w efektywnym wytwarzaniu produktów i usług.

IV. Podejście systemowe- podejście systemowe zostało zapoczątkowane przez Ludwiga von Bertalanffy’ego. Przejawia się ono w poglądach na naturę rzeczywistości. Jego istotą jest traktowanie badanych obiektów jako systemów otwartych, czy zbiorów elementów powiązanych w taki sposób, że tworzą one pewną nową całość wyróżniającą się w otoczeniu. Podstawowymi cechami nurtu systemowego są:

1. Dążenie do integracji nauki poprzez przezwyciężenie barier międzydyscyplinarnych

2. Dążenie do wypracowania uniwersalnego, sformalizowanego języka umożliwiającego opis różnych klas systemów

3. Wykorzystywanie analogii i podobieństw systemów do budowy modeli i wyjaśniania systemowego

4. Rozwijanie nauk stosowanych

V. Podejście sytuacyjne - koncentrujesię na opisie i analizie rozmaitych uwarunkowań zarówno zewnętrznych, jak i znajdujących się wewnątrz organizacji, których charakter i wzajemne powiązania uzasadniają zastosowanie danego modelu organizacyjnego. Przykłady zmiennych sytuacyjnych: wewnątrz organizacyjne (przedmiot działania, wielkość, lokalizacja, forma prawna, struktura własności, itp.), zewnętrzne (przepisy prawa, koniunktura w branży, postęp naukowy i techniczny w branży, kontrahenci, konkurencja, itp.).

1. Współczesne teorie zarządzania.

a) REENGINEERING-ma celu poprawę efektywności w krótkim czasie poprzez szybkie i radykalne przeprojektowanie procesów zachodzących w organizacji. Zalecane jest przeprojektowanie jednego z głównych procesów, a nie wszystkich naraz. Często realizuje się tą metodę poprzez wprowadzenie do przedsiębiorstwa nowych technologii informacyjnych, które zastępując tradycyjne formy funkcjonowania organizacji pozwalają na zmniejszenie nakładów oraz efektywniejsze wykorzystanie zasobów. Wprowadzenie tej metody do przedsiębiorstwa wiąże się ze zmianami organizacyjnymi, dlatego ważną rolę powinien odgrywać czynnik ludzki. Jego pominięcie jest często skutkiem niepowodzenia wdrażania tej metody.

b) OUTSOURCING - oznacza więc przekazanie funkcji wykonywanych przez pracowników danego przedsiębiorstwa firmie zewnętrznej niezwiązanej bezpośrednio z firmą, ale specjalizującego się w konkretnie określonej dziedzinie np. w zakresie zarządzania, obsługi procesów biznesowych, infrastruktury czy technologiach informatycznych.

c) BENCHMARKING- polega na porównaniu cech organizacji z konkurentami lub firmami wiodącymi w danej branży, oraz kopiowanie sprawdzonych wzorów. Jest to porównywania własnej firmy z innymi, aby ustalić jaki jest jego stan obecny i czy potrzebna jest jakaś zmiana. Benchmarking jest traktowany jako proces stosowany systematycznie. Konieczne jest stałe gromadzenie informacji i poszukiwanie lepszych rozwiązań.

d) ZARZĄDZANIE RELACJAMI Z KLIENTEM (CRM )jest filozofią podejścia firmy w stosunku do klienta. Jest to zdecydowane odejście od marketingu masowego. W koncepcji tej ważny jest pojedynczy klient, sprzedaż wielu produktów jednemu klientowi oraz zdobywanie nowych zamówień od obecnych klientów. CRM koncentruje się na ciągłej interakcji z klientem w długim okresie.

e) SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU (CSR)- jest to obowiązek wyboru przez kierownictwo takich decyzji i działań, które przyczyniają się zarówno do dbałości o interes własny (pomnażania zysku przedsiębiorstwa), jak i do ochrony i pomnażania dobrobytu społecznego.

f) KOMPLEKSOWE ZARZADZANIE JAKOŚCIĄ (TQM) - polega na podporządkowaniu wszystkich sfer działalności danej organizacji idei jakości. W zarządzaniu przez jakość mają zastosowanie wszelkie skuteczne metody wpływające na ulepszenie produktów i usług dostarczanych przez organizację, na poprawę efektywności wszelkich procesów w organizacji, na podnoszenie poziomu spełniania wymagań klientów, tak w chwili obecnej, jak i w przyszłości.

g) ZARZĄDZANIE CZASEM (ang. Time Besed Management) - koncepcja skierowana na czas, w której otrzymuje on priorytet w procesach zarządzania, a myślenie w kategoriach czasu dotyczy wszystkich sfer firmy. Koncepcja to opiera się na podstawowych założeniach:

1. Orientacja na czynnik czasu- czas można zmierzyć

2. Orientacja na skok ilościowy- sukces można osiągnąć tylko dzięki operacjom na dużą skalę,

3. Orientacja na proces- umożliwia to optymalizację procesów i ustalenie miejsc krzyżowania się procesów z funkcjami

4. Orientacja na wartości- oznacza eliminację lub redukcję konfliktów w miejscach przecinania się procesów z funkcjami, pozwala na likwidację tych działań, które nie tworzą wartości,

5. Orientacja na zespół- przy pomocy zespołu nastąpi rozwiązanie konfliktów w miejscach krzyżowania się procesów z funkcjami

h) ZARZĄDZANIE PRZEZ CELE – jest systemem umożliwiającym znaczne usprawnienie krótko i długoterminowego planowania orazkoncentrację na działaniach istotnych z perspektywy racjonalności firmy jako całości. Umożliwia wyartykułowanie oczekiwań wobec pojedynczego pracownika i ich egzekwowanie. ZPC dostarcza efektywnej procedury monitorowania stopnia realizacji celu umożliwiając korektę i poprawę jakości pracy poszczególnych pracowników.

i) ORGANIZACJA UCZĄCA SIĘ jest organizacją biegłą w realizacji zadań tworzenia, pozyskiwania i przekazywaniu wiedzy, oraz w modyfikowaniu swoich zachowań w reakcji na nową wiedzą i doświadczenie. Cechy wyróżniające organizację uczącą się:

1. uczenie się na błędach,

2. ciągły trening personelu oraz planowe szkolenia,

3. delegowanie uprawnień

4. podejmowanie ryzyka, zachęcanie do eksperymentowania,

5. poszukiwanie sposobów zwiększenia skuteczności pracy,

6. ścisła współpraca między wydziałami.

j) ZARZĄDZANIE WIEDZĄ - ogół działań służących identyfikacji, zachowaniu, upowszechnieniu i wykorzystaniu wiedzy jawnej i ukrytej personelu przedsiębiorstwa dla podniesienia sprawności i efektywności działań pracowników. Koncepcja zarządzania wiedzą jest postrzegana przez współczesne przedsiębiorstwa jako jeden z elementów budowania przewagi konkurencyjnej.

k) ZARZĄDZANIE WYSZCZUPLAJĄCE (ang. Lean Managment) - zakłada dostosowanie go do warunków gospodarowania panujących na rynku na drodze przekształceń organizacyjnych i funkcjonalnych; jest powolnym i ciągłym procesem racjonalizacji całej organizacji oraz jej stosunków z otoczeniem. Koncepcja Lean Management zakłada:

1.Elastyczność struktury organizacyjnej.

2.Ciągłe udoskonalanie organizacji poprzez liczne szkolenia kadry i pracowników.

3.Wyodrębnienie małych jednostek organizacyjnych, zespołów pracujących nad określonym zadaniem.

4.Podział odpowiedzialności.

1. Wzrost gospodarczy – metody pomiaru oraz konsekwencje społeczne i ekonomiczne

Wzrost gospodarczy- jest to wskaźnik, który określa kondycję danej gospodarki oraz tempo jej rozwoju. Odnosi się on tylko do zmian ilościowych.

Wzrost gospodarczy mierzymy za pomocą stopy wzrostu realnej produkcji społecznej lub realnego dochodu narodowego. Najczęściej miernikiem wzrostu gospodarczego jest procentowy przyrost realnego PKB, PNB lub PNN – całkowitego lub na jednego mieszkańca – w ciągu roku.

Konsekwencje społeczne i ekonomiczne:

• Deficyt budżetowy- to część wydatków zaplanowanych na konkretny rok, na których pokrycie nie wystarczy pieniędzy z dochodów budżetu.

• Dług publiczny- jest to całkowite pozostające do spłaty zadłużenie państwa

• Inflacja to proces czyli z inflacją mamy do czynienia wówczas gdy wzrost cen w jakimś okresie ma charakter względnie trwały oznacza wzrost ogólnego (tj. średniego) poziomu cen- wynika z tego że nie każdy wzrost cen musi wywoływać inflację

• Deflacja oznacza trwały spadek ogólnego poziomu cen. Słowo trwały ma tu bardzo istotne znaczenie bo krótkookresowa obniżka cen nie jest jeszcze deflacją. Deflacja to więc przeciwieństwo inflacji

• Postęp techniczny i organizacyjny

• Zmiany struktury zatrudnienia

• Bezrobocie (B)- zjawisko w którym część osób w wieku produkcyjnym, zdolnych i gotowych do pracy na typowych warunkach występujących w gospodarce, pozostaje bez pracy, pomimo podejmowanych poszukiwań pracy

1. Polityka monetarna i funkcje pieniądza.

Polityka monetarna (inaczej polityka pieniężna) – systematyczne działania mające na celu zapewnienie stabilności cen. Politykę pieniężną państwa prowadzi bank centralny lub inna instytucja rządowa upoważniona do realizacji tej funkcji. Oddziałuje ona na poziom podaży pieniądza oraz na kursy walutowe. Polityka pieniężna polega na użyciu podaży pieniądza do osiągnięcia określonych celów.

Celem polityki pieniężnej NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen. Stabilność cen jest niezbędna do zbudowania trwałych fundamentów długofalowego wzrostu gospodarczego.

Funkcje pieniądza

Pieniądz jest to powszechnie akceptowany towar, za pomocą którego dokonywana jest wymiana produktów i usług. Istota pieniądza przejawia się w jego funkcjach:

1. Środek wymiany (cyrkulacji) – pośrednictwo w transakcjach, w których dochodzi do równoczesnego wzajemnego przekazania towaru i pieniądza pomiędzy uczestnikami wymiany.

2. Miernik wartości towarów (jednostka obrachunkowa)–Stosowanie wspólnej jednostki obrachunkowej pozwala na porównywanie cen towarów, co upraszcza życie gospodarcze.

3. Środek płatniczy – środek pozwalający na zdolność regulowania różnych zobowiązań,

4. Środek tezauryzacji (przechowywania wartości)– gromadzenie pieniądza jako skarbu pozwala za zaoszczędzone dziś pieniądze dokonać płatności za nabywane towary w okresach przyszłych.

5. Środek wymiany międzynarodowej – pieniądz może być środkiem rozliczeń międzynarodowych

1. Kryteria typologii przedsiębiorstw.

I wielkość (mikroprzedsiębiorstwo, małe-, średnie-, duże-)

a)mikro - to przedsiębiorca który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat:

- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 2 mln euro

b) małe - to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat:

- zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 10 mln euro

c) średnie - to przedsiębiorca który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat:

- zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 50 mln euro

d) duży – przedsiębiorca nie będący mikro, małym lub średnim przedsiębiorcą.

II. charakter własności (publiczne, prywatne)

Do sektora publicznego zalicza się:

1. przedsiębiorstwa Skarbu Państwa,

2. przedsiębiorstwa państwowych osób prawnych,

3. przedsiębiorstwa jednostek samorządu terytorialnego (komunalne).

W sektorze prywatnym wyróżnia się:

1. przedsiębiorstwa krajowych osób fizycznych,

2. przedsiębiorstwa pozostałych krajowych jednostek prywatnych,

3. przedsiębiorstwa podmiotów zagranicznych.

III. forma prawna ( przedsiębiorstwa jednoosobowe, spółki cywilne, spółki prawa handlowego)

IV. Kryterium formy organizacyjno-prawnej przedsiębiorstw pozwala wyróżnić:

1. osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą,

2. spółkę cywilną,

3. spółkę jawną,

4. spółkę partnerską,

5. spółkę komandytową,

6. spółkę komandytowo-akcyjną,

7. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością,

8. spółkę akcyjną

9. spółdzielnię,

10. przedsiębiorstwo państwowe.

V. zakres odpowiedzialności (spółki jednoosobowe, dominujące i zależne, powiązane, publiczne)

VI. źródło pochodzenia kapitału ( krajowe, z udziałem kapitału zagranicznego)

VII. zakres internacjonalizacji (lokalne, krajowe, międzynarodowe, wielonarodowe, globalne)

VIII. udział w rynku kapitałowym (giełdowe, pozagiełdowe)

IX. układ terytorialny ( jednozakładowe, wielozakładowe, sieciowe)

X.rodzaj działalności (według PKD)

1. Źródła finansowania przedsiębiorstw.

Wyróżniamy następujące formy finansowania przedsiębiorstw : własnymi środkami lub z zewnętrznych środków.

Finansowanie własnymi środkami:

1. z zatrzymanego zysku- w literaturze często nazywane jest samofinansowaniem, a jego efektywność zależy od ogólnej efektywności przedsiębiorstwa. Zysk zatrzymany w przedsiębiorstwie może zostać wykorzystany do finansowania działalności, jednocześnie nie pociągając za sobą kosztów i zmiany obowiązujących stosunków własnościowych.

2. z odpisów amortyzacyjnych- Stanowią one dla przedsiębiorstwa koszt księgowy, choć jednocześnie nie są wydatkiem. W ten sposób pomniejszają one podstawę opodatkowania i wpływają na niższe płatności z tytułu podatków.

3. z dopłat wspólników spółki

Finansowanie z zewnętrznych środków:

1. z kredytu inwestycyjnego- Kredyty inwestycyjne udzielane są z reguły na okresy dłuższe niż jeden rok i służą sfinansowaniu konkretnych przedsięwzięć inwestycyjnych. Przedmiotem finansowania może być każdy środek zaliczany do majątku trwałego przedsiębiorstwa, stąd kredyty inwestycyjne udzielane są na inwestycje:

• materialne - w rzeczowe składniki majątku trwałego (urządzenia, budynki)

• niematerialne - w wartości niematerialne i prawne

• finansowe - w papiery wartościowe (akcje, udziały)

1. z factoringu- polega na nabywaniu pieniężnych wierzytelności handlowych przez faktora (bank lub firmę factoringową), za określonym wynagrodzeniem, z przejęciem lub bez przejęcia ryzyka niewypłacalności dłużnika. W praktyce nabywane są jedynie wierzytelności krótkoterminowe, o terminach płatności od 14 dni do 120 dni.

2. z leasingu- Stanowi on formę finansowania inwestycji, polegająca na uzyskaniu prawa do użytkowania określonej rzeczy z zamian za ustalony czynsz, bez konieczności jej bezpośredniego zakupu

3. z franszyzy- stosunek prawny, na podstawie którego franszyzodawca zobowiązuje sie do udostępnienia z franszyzy franszyzobiorcy, prawa do korzystania przez czas nieokreślony lub określony z oznaczenia jego firmy, godła, emblematu, symboli, patentów, wynalazków, znaków towarowych, know-how, koncepcji i techniki prowadzenia określonej działalności gospodarczej z zachowaniem stosowanego przez niego zewnętrznego i wewnętrznego wyposażenia pomieszczeń oraz do udzielania mu stosownej pomocy.

1. Procedury i zasady uruchamiania własnej działalności gospodarczej.

Rozpoczęcie prowadzenia własnej działalności gospodarczej związane jest z podjęciem wielu decyzji. Przed podjęciem działalności gospodarczej należy:

- określić przedmiot działalności (przedmiot działalności musi być zgodny z Polską Klasyfikacją Działalności),

- dokonać wyboru formy prawnej

- zapoznać się z przepisami prawa gospodarczego, cywilnego, pracy, administracyjnego i finansowego,

- przeprowadzić badanie rynku,

- dokonać rachunku ekonomicznego,

-ustalić warunki rzeczowe i finansowe potrzebne do prowadzenia działalności oraz sprawdzić możliwości ich pozyskania,

- ocenić szanse i ryzyko przedsięwzięcia, rozważając wszystkie pozytywy, zagrożenia i bariery.

Procedurę podejmowania działalności rozpoczynamy od rejestracji. Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi (działający jednoosobowo, wspólnicy spółek cywilnych) podlegają wpisowi rejestrowani są w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej(CEIDG), którą prowadzi minister właściwy do spraw gospodarki. Wniosek składany jest na specjalnym formularzu i stanowi, oprócz wniosku o wpis do ewidencji, także wniosek o nadanie numeru REGON, zgłoszenie do urzędu skarbowego, do ZUS lub KRUS oraz pozwala wybrać formę opodatkowania.

Wniosek o wpis działalności gospodarczej do CEIDG można złożyć na 3 sposoby:

1. przez Internet poprzez wypełnienie formularza elektronicznego, który znajduje się na stronie internetowej CEIDG lub w Biuletynie Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw gospodarki.

2. osobiście na formularzu papierowym w wybranym przez siebie Urzędzie Miasta i Gminy.

3. wysłać do Urzędu Miasta i Gminy drogą pocztową

Przedsiębiorca może rozpocząć działalność gospodarczą w dniu złożenia prawidłowo wypełnionego wniosku do CEIDG, pod warunkiem, że prowadzona przez niego działalność gospodarcza nie wymaga przykładowo koncesji, zezwolenia albo wpisu w Rejestrze Działalności Regulowanej. Przedsiębiorca może podać we wniosku późniejszy termin rozpoczęcia działalności. CEIGD uwzględni wtedy taki zapis. Niezależnie od złożenia wniosku o wpis do CEIDG przedsiębiorca zgłasza siebie do ubezpieczeń społecznych oraz do ubezpieczenia zdrowotnego. Ma na to czas 7 dni od rozpoczęcia działalności gospodarczej. Wniosek może złożyć bezpośrednio w ZUS lub przesłać go drogą elektroniczną. Konieczna jest również wizyta w Urzędzie Skarbowym w celu uzyskania wiążących informacji podatkowych (wyboru formy opodatkowania).

W przypadku wyboru działalności w formie spółki osobowej albo kapitałowej rejestracji dokonujemy w Krajowym Rejestrze Sądowym, prowadzonym przez sądy rejonowe właściwe ze względu na siedzibę tworzonej spółki. Wymagane formularze dostępne są w sądach.

1. Obszary zainteresowań logistyki.

Zakres logistyki:

1. obsługa klienta– celem logistyki jest dostarczenie właściwemu klientowi właściwych towarów, we właściwej ilości, kondycji, czasie, we właściwe miejsce i po właściwych kosztach,

2. transport– decyzje dotyczące wyboru gałęzi transportu, określonego przewoźnika, sposobu i drogi przewozu,

3. kontrola zapasów– określenie poziomu zapasów niezbędnego do osiągnięcia określonego poziomu obsługi,

4. składowanie–decyzje dotyczące własności wykorzystywanych składów, ich wielkości i liczby oraz lokalizacji, wewnętrznego rozplanowania i organizacji, systemów bezpieczeństwa i ochrony składów, szkolenie personelu ,

5. lokalizacja zakładów produkcyjnych i składów,

6. zaopatrzenie materiałowe produkcji– wybór lokalizacji źródeł zaopatrzenia, określenie form zakupu materiałów, harmonogram czasowy zakupów, określenie cen, kontrola jakości,

7. prognozowanie popytu– ustalenie ilości produktu i towarzyszącego mu serwisu, które będą zapotrzebowane przez klientów w danym okresie w przyszłości,

8. zarządzanie informacjami– system może być prosty oparty o ustna informacje przekazywana miedzy jednostkami bądź wysoce złożony w wyniku funkcjonowania komputerowych systemów informacji zarządzania,

9. manipulacje materiałowe– aspekty przemieszczania lub przepływu surowców, materiałów do produkcji i wyrobów gotowych wewnątrz zakładu bądź składu,

10. zaopatrywanie w części zamienne i usługi posprzedażne– wymiana części w przypadku zepsucia lub nieprawidłowego funkcjonowania produktu,

11. opakowanie,

12. obsługa zwrotów towarowych– dystrybucja odwrotna,

13. gospodarowanie odpadami i złomem– zarządzanie przepływem tych materiałów do miejsc ich powtórnego wykorzystania w procesach produkcyjnych bądź utylizacyjnych.

1. Elementy logistycznej obsługi klienta.

Obsługa klienta jest to zdolność systemu logistycznego przedsiębiorstwa do zaspokajania potrzeb klientów pod względem czasu, niezawodności, komunikacji i wygody. Każdy z tych elementów odgrywa w logistyce specyficzną rolę.

1. Czas w logistyce to przede wszystkim tzw. czas cyklu zamówienia danej pozycji, obejmujący odstęp czasowy między zamówieniem tej pozycji i jej dostarczeniem do klienta.

2. Niezawodność oznacza w tym kontekście stały lub zgodny z oczekiwaniami czas cyklu dostawy, jak również jej bezpieczeństwo i prawidłowość wykonania. Wiele analiz dowodzi, że niezawodność dostawy jest najważniejszym elementem w obsłudze klienta.

3. Komunikowanie się jest dwustronnym dialogiem między kupującym i sprzedającym, który pozwala kontrolować proces realizacji zamówienia. Każda ze stron może próbować rozwiązać pojawiające się problemy, jeśli będzie ich w miarę wcześnie świadoma. Informowanie partnera o postępie w realizacji zamówienia jest typowym działaniem pozytywnie ocenianym przez klienta

4. Wygoda jest elementem obsługi klienta wymagającym zróżnicowanej polityki przedsiębiorstwa. Ponieważ różni klienci mają różne wymagania względem poziomu obsługi, system obsługi klienta powinien być elastyczny, aby mógł się przystosować do tych potrzeb.

1. Źródła i rodzaje konfliktów w organizacji.

Konflikt-oznacza sytuację społeczną, w której dochodzi do zetknięcia się sprzecznych interesów, postaw i wartości jednostek i/lub grup funkcjonujących w obrębie organizacji, których skutkiem są określone zachowania.

Do najczęściej występujących przyczyn konfliktów społecznych w zakładach pracy i przedsiębiorstwach zaliczyć należy:

1. nieobiektywny system regulacji wynagrodzeń (płace, premie, nagrody)

2. nieprzestrzeganie prawa pracy

3. niesprawną organizację pracy i produkcji

4. złe warunki pracy

5. niewłaściwą politykę informacyjną w przedsiębiorstwie

6. niewłaściwą politykę kadrową

7. nieprzestrzeganie zasad kultury osobistej oraz kultury pracy

Można wyróżnić następujące rodzaje konfliktów:

1. konflikty jawne - przyczyna ich jest znana dla obydwu stron. Występują tu słowne utarczki, ostra krytyka, skargi. Konflikty te mogą też przybierać formę strajków.

2. konflikty ukryte - nie występuje tu otwarte działanie. Nie można łatwo ustalić ich źródeł. Obydwie strony często tłumią swoje negatywne uczucia i doznane krzywdy. To konflikty czasowo zawieszone, mogące jednak prowadzić do konfliktów jawnych.

3. konflikty racjonalne - ich przyczyny są natury obiektywnej.

4. konflikty irracjonalne- związane z subiektywnym myśleniem. Mogą one powstać z powodu uprzedzeń, zniekształconej lub fałszywie odebranej informacji itp.

5. konflikty twórcze - prowadzą do pozytywnego rozwiązania problemów.

6. konflikty destrukcyjne - w przeciwieństwie do twórczych, mogą działać destrukcyjnie

1. Style i metody rozwiązywania konfliktów.

Istnieje wiele podziałów stylów czy metod rozwiązywania konfliktów. Dobór stylu rozwiązania konfliktu zależy od predyspozycji osobowościowych oraz świadomego wyboru, opartego na założeniu że określony sposób działania jest w danej sytuacji odpowiedni.

Style rozwiązywania konfliktów:

1. Współpraca - istotą tego stylu jest partnerstwo obu stron. Współpraca wymaga od stron zaangażowania emocjonalnego, umiejętności słuchania, wyrozumiałości, a przede wszystkim kreatywnego myślenia. Współpraca jest trudnym stylem przy rozwiązywaniu konfliktów, ponieważ przy wystąpieniu problemu nasze emocje trudno trzymać na wodzy.

2. Kompromis - to sztuka polegająca na dojściu do porozumienia stron konfliktu. Kompromis wymaga od partnerów ustępstw z jednej i z drugiej strony. Efektem ma być wspólna płaszczyzna porozumienia.

3. Rywalizacja (Walka) - jest to dążenie do osiągnięcia swoich potrzeb i celów kosztem innych osób stosując metody nacisku. Walka to styl twardy i jednostronny, gdzie wygrywa jedna strona, ta która dyktuje warunki, a druga w zasadzie ma biernie je przyjąć.

4. Unikanie - „gra na zwłokę”. Charakterystycznym jest fakt, że jedna ze stron rezygnuje z realizacji własnych potrzeb, jak i potrzeb strony przeciwnej. Stosowane przez strony uniki, mają na celu opóźnienie rozwiązania konfliktów lub ich samoistne wygaśnięcie.

5. Uleganie (Łagodzenie) - w tej metodzie strony są przyjaźnie do siebie nastawione. Są skłonne do daleko idących ustępstw lub składają bardzo korzystne propozycje, by konflikt został jak najszybciej rozwiązany.

Metody rozwiązywania konfliktów:

1. Dominacja i tłumienie- czyli zastosowanie przymusu przez stronę silniejszą. Charakteryzują się ona następującymi cechami:

-Ukrywają konflikt zamiast go rozwiązać

-Tworzą sytuację wygrany-przegrany, w której przegrany musi się podporządkować i zazwyczaj czuje się zawiedziony

1. Kompromis-porozumienie osiągane dzięki wzajemnym ustępstwom. Spotyka się różne formy kompromisu:

1. rozdzielenie stron do czasu uzgodnienia rozwiązania.

2. arbitraż- zgoda na rozstrzygnięcie przez osobę trzecią

3. rozstrzygnięcie losowe- np. rzut monetą

4. odniesienie się do przepisów

5. przekupienie - jedna ze stron godzi się na przyjęcie korzyści

1. Integrujące rozwiązanie problemów- W tym przypadku strony otwarcie szukają rozwiązania możliwego do przyjęcia przez wszystkich, zamiast tłumień konfliktów bądź poszukiwania kompromisu.

Występują trzy rodzaje metod integrującego rozwiązywania konfliktu:

1. uzgodnienie-strony konfliktu spotykają się w celu znalezienia najlepszego sposobu rozwiązania problemu

2. konfrontacja- strony konfliktu przedstawiają bezpośrednio swoje poglądy, rozważają przyczyny konfliktu i poszukują sposobów jego rozwiązania

3. ustanowienie celów nadrzędnych- metoda skuteczna, jeśli wspólnie uzgodniony cel nadrzędny uwzględnia cele niższego rzędu stron konfliktu

1. Zasady i techniki negocjacji.

Naczelne zasady w nowoczesnych negocjacjach

1. Negocjacje posiadają strukturę- angażują pewne strony i zbiory negocjowanych spraw, co w efekcie daje przewidywalną dynamikę. W przypadku negocjacji wielostronnych konieczne jest tworzenia koalicji

2. Struktura kształtuje strategię- nie ma jednego podejścia do negocjacji, które odpowiadałoby do każdej sytuacji, ponieważ strategia musi być dopasowana do sytuacji i jej struktury

3. Strukturę negocjacji można kształtować. Struktura kształtuje strategię, ale strategia może również kształtować strukturę, często za pomocą działań podjętych w celu wywarcia wpływu na to, kto będzie zasiadał przy stole i jaki będzie porządek przy stole.

4. Kontrolowanie procesu jest źródłem władzy- Opracowanie kontroli procesu stanowi źródło władzy, która umożliwia nam sterowanie postępowaniem w kierunku pożądanych wyników. Duże znaczenie posiada również formułowanie argumentów i kontaktowanie się z ludźmi we właściwej kolejności, aby uzyskać ich wsparcie

5. Przebieg negocjacji można ukierunkować:

• Można również przebieg kształtować poprzez propozycje nowej formuły porozumienia, kompromis pozwalający zachować twarz, co często umożliwia ruszenia z miejsca

• Tworzenie barier nie pozwalające na powrót do poprzednich sytuacji pozwala przyspieszyć negocjacje

• Wydarzenia wymuszające działanie, takie jak terminy to kolejne narzędzie zmuszające innych do dokonywania trudnych wyborów

Techniki negocjacji

1. Dobry i zły policjant

Technika dobrego i złego policjanta jest prawdopodobnie najbardziej znaną techniką negocjacyjną i manipulacyjną. Rozmowy prowadzi dwóch negocjatorów- „zły” i „dobry”. Ten „zły” stawia poprzeczkę za wysoko, jest opryskliwy. Jako pierwszy prowadzi rozmowy, gdyż negatywna atmosfera wywołana jego zachowaniem przyczynia się do zmiękczenia uporu. Jako drugi odzywa się „dobry” negocjator. Jest przyjazny i miły. Próbuje nawiązać kontakt, wykorzystując jednak technikę drobnych ustępstw. Druga strona negocjacji nieświadomie zgadza się na nie, wpadając w pułapkę.

1. Techniki wykorzystujące czas

Podczas prowadzania negocjacji w rozmaity sposób można bawić się czasem. Spóźnianie się na spotkania, przedłużanie rozmów, odwoływanie spotkań, szczegółowe i tym samym czasochłonne analizowanie danych- to tylko niektóre z przykładów. Ich celem jest rozluźnienie czujności przeciwnika, który łatwiej zgodzi się na kompromis.

1. Techniki wykorzystujące ustępstwa

Umiejętność odpowiedniego ustępowania jest bardzo ważna podczas prowadzenia negocjacji. Przed rozpoczęciem negocjacji warto zastanowić się na tym, co chcemy uzyskać i z czego możemy zrezygnować. Tym samym szykujemy sobie „asy w rękawie”. Należy pamiętać, iż nie powinno się pierwszemu ustępować w sprawach ważnych. Jeżeli decydujemy się na ustępstwo, powinniśmy okazać drugiej stronie pewien opór. Ustępstwa nie powinny być zbyt duże. Niewielkie ustępstwo powoduje chęć odwzajemnienia, duże zaś może świadczyć o naszej słabości i wywołać u przeciwnika pragnienie zdominowania nas.

1. Mierzyć wysoko i nie zgadzać się na pierwszą propozycję

Prowadząc negocjacje, poprzeczkę należy stawiać wysoko. Budzi to respekt do naszej osoby i stanowi punkt wyjściowy do dalszych negocjacji. Nasze żądania powinny być jednak możliwe do spełnienia. Wygórowane wymagania mogą bowiem wywołać irytację drugiej strony.

1. Narzędzia analizy typowych problemów decyzyjnych.

Proces decyzyjny – proces przechodzenia od problemu do jego rozwiązania lub od zbioru do jego możliwych wariantów działania do jednego z nich.

Narzędzia (modele) analizy problemów decyzyjnych:

1. Modele optymalizacyjne – min strat max korzyści. Stosowany jest dla podjęcia optymalnych decyzji w sytuacji kiedy cel jest znany i sformalizowany oraz posiadamy jednoznaczne informacje o zasobach, które mogą być przeznaczone na jego realizację

2. Modele symulacyjne – proces symulacyjny polega na tym, że przy pomocy modelu decydent stara się o jak najlepsze opisanie rzeczywistości. Modele tej klasy stosuje się dla złożonych sytuacjach.

3. Modele prognozowania – cechą wyróżniającą ten typ narzędzia jest to, że służą one do podejmowania decyzji przyszłościowych. Podstawą tych decyzji jest określenie czy w przyszłości badana wielkość będzie kształtować się korzystnie czy też nie (ostrzeżenie).

4. Opisowy model ekonometryczny – jest układem równań a w szczególnym przypadku równaniem, który w sposób przybliżony przedstawia zasadnicze powiązanie ilościowe występujące między rozpatrywanymi zjawiskami ekonomicznymi

5. Model tendencji rozwojowej, w których opisany i badany jest rozwój zjawiska w czasie.

6. Gry decyzyjne – są narzędziem, które pozwala na przeprowadzenie analizy i przewidywanie racjonalnego zachowania się ludzi w sytuacjach konkurencyjnych

7. Modele graficzne – popularne są dla podejmowania decyzji dotyczących organizacji pracy.

1. Metody programowania liniowego w procesach decyzyjnych.

Jeżeli dla danej sytuacji decyzyjnej warunki ograniczające i funkcja celu mogą przyjąć postać funkcji liniowych, to mówimy, sytuacja decyzyjna może zostać opisana (przybliżona, uproszczona) liniowym modelem decyzyjnym

Metody programowania liniowego pozwalają na określenie optymalnej alokacji ograniczonych zasobów czynników. Istnieją dwie metody rozwiązywania zadań programowania liniowego:

1. pierwsza – metoda graficzna, w przypadku, gdy występują dwie zmienne decyzyjne można, w oparciu o układ ograniczeń, wyznaczyć graficznie w przestrzeni R₂ obszar rozwiązań dopuszczalnych. W następnej kolejności możemy z obszaru rozwiązań dopuszczalnych wybrać punkt zabezpieczający optimum funkcji celu. Punkt ten wybieramy opierając się na odpowiednich twierdzeniach.

2. druga – metoda algorytmiczna (gdy problem jest bardziej złożony i występuje większa liczba zmiennych decyzyjnych). Polega na sekwencyjnym (krokowym) i ściśle ukierunkowanym (efektywnym) przeglądzie tzw. rozwiązań bazowych programu liniowego o postaci kanonicznej (czyli takiej, w której wszystkie warunki ograniczające mają postać równości) w następujący sposób:

1. Znajdujemy (dowolne) rozwiązanie bazowe programu.

2. Sprawdzamy czy jest ono optymalne.

3. Jeżeli dane rozwiązanie nie jest optymalne, znajdujemy następne rozwiązanie .

4. 4.Postepowanie kończy się, gdy aktualnego rozwiązania bazowego nie można już poprawić, czyli jest optymalne.

1. Zakres i metody analizy strategicznej

Analiza strategiczna określa pozycję strategiczną firmy obecną oraz w przyszłości. Polega na badaniu i ocenie czynników występujących w przedsiębiorstwie i w jego otoczeniu, które mają wpływ na jego funkcjonowanie.

Zakres analizy strategicznej:

1. ANALIZA OTROCZENIA (obecnego i przyszłego)

- badanie otoczenia bliższego firmy (konkurencja, klienci, dostawcy i in.)

- badanie otoczenia dalszego (środowisko polityczne, prawne, ekologiczne, społeczne itp.)

1. ANALIZA WEWNĘTRZNA, tj. obszarów funkcjonalnych przedsiębiorstwa (zasoby organizacji, produkcja, sprzedaż, finanse, marketing, itd.)

-Szeroki zakres analizy strategicznej (wielka liczba czynników i wpływów) powodują, iż nie możliwe jest przeprowadzenie pełnej analizy, bądź byłoby to nieefektywne. Dotyczy ona wybranych czynników wpływających na strategię.

METODY ANALIZY STRATEGICZNEJ

1. Metoda delficka- ekspercka

2. Metody scenariuszowe- metoda opiera się na założeniu, że zdarzeń w przyszłości nie da się przewidzieć z całą pewnością, polegają na przygotowaniu wielu rozmaitych wersji scenariuszy opisujących sytuację organizacji gospodarczych i stan otoczenia, w którym będą one w przyszłości funkcjonować, oraz zbudowaniu dla każdej wersji strategii działania

3. Analiza 5 sił Portera (analiza mikrootoczenia) – bada wpływ 5 sił na przedsiębiorstwo:

1. groźba pojawienia się nowych konkurentów,

2. groźba pojawienia się substytutów (produktów lub usług),

3. siła przetargowa nabywców (klientów)

4. siła przetargowa dostawców

5. wzrost intensywności konkurencji istniejących konkurentów

4. Analiza potencjału strategicznego przedsiębiorstwa – przykłady:

1. Benchmarking – uczenie się od najlepszych

2. Metody portfelowe, np.

• analizy SWOT/TOWS; SWOT - bada relację pomiędzy czynnikami występującymi w przedsiębiorstwie (mocne i słabe strony) oraz w otoczeniu (szanse i zagrożenia); łączy dwa podejścia TOWS z zewnątrz do wewnątrz oraz SWOT z wewnątrz do zewnątrz.

• macierz BCG (Boston Consulting Group) (macierz wzrostu udziału w rynku)

• macierz McKisney’a (macierz General Electric lub atrakcyjności produktu lub atrakcyjności rynku) - służy do pomiaru oraz pozycji firmy w danym przemyśle na podstawie listy kluczowych czynników sukcesu.

• macierz ADL (Arthura D. Little) (macierz oceny rynku) - istota tej macierzy oparta jest na założeniu, że zdolność produktu do przynoszenia zysku dla organizacji wynika z jednej strony z pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa, z drugiej zaś ze stopnia dojrzałości sektora.

1. Podstawowe strategie konkurencyjne.

Rodzaje strategii konkurencyjnej wg Michaela Portera:

• Przywództwa kosztowego;

strategia ta polega na zdobyciu wiodącej pozycji w sektorze pod względem kosztów całkowitych za pomocą zbioru funkcjonalnych zasad postępowania. Motywem przewodnim całej strategii staje się niski koszt wytwarzania w porównaniu z konkurentami, chociaż nie można pomijać jakości, poziomu obsługi i innych zagadnień.

• Dyferencjacji

Polega na zróżnicowaniu wyrobu lub usługi oferowanej przez firmę, a także działań marketingowych i stworzeniu czegoś, co jest unikalne na rynku; może dotyczyć wzoru wyrobu, marki, technologii, cechy produktu, obsługi posprzedażowej, sieci dystrybucyjnej, itp. Pozwala na osiągnięcie dodatkowych korzyści finansowych (możliwość podnoszenia ceny. Zróżnicowanie chroni przed konkurencyjną rywalizacją ze względu na lojalność klientów wobec marki i wynikającej z niej mniejszą wrażliwością na cenę.

• Koncentracji

Polega na koncentracji działań na określonych segmentach np. określonej grupie nabywców, na określonym wycinku asortymentu wyrobów lub na rynku geograficznym, jest tworzona w celuszczególnie dobrej obsługi danego segmentu. Strategia ta opiera się na założeniu, że firma w ten sposób może sprawniej i skuteczniej obsłużyć swój wąski strategiczny segment niż konkurenci działający w szerszej skali. W efekcie firma albo osiąga zróżnicowanie w wyniku lepszego zaspokajania potrzeb swojego segmentu, albo obniża koszty jego obsługi, albo jedno i drugie.

1. Źródła strategicznej przewagi konkurencyjnej.

Przewaga konkurencyjna jest to osiągnięcie przez przedsiębiorstwo nadrzędnej pozycji wobec większej liczby konkurentów. Pozwala na zaoferowanie konkurentowi usług lub produktów odpowiadających jego oczekiwaniom, a lepszych niż oferty konkurencji.

Źródła przewagi konkurencyjnejto zasoby przedsiębiorstwa i umiejętności posługiwania się nimi dla stworzenia własnej przewagi konkurencyjnej. Źródłem przewagi mogą być innowacje technologicz­ne, rynkowe i organizacyjne, może być umiejętność naśladowania do­brych wzorów wykorzystywanych przez liderów rynkowych, duże zaso­by kapitałowe pozwalające na inwestowanie na dużą skalę, unikalne za­soby intelektualne, ochrona ze strony państwa.

M. Porter wskazuje na dwa zasadnicze źródła przewagi konkurencyjnej:

1. przywództwo kosztowe- jest nastawiona na minimalizację kosztów całkowitych i przyciągnięcie nabywców ceną niższą od ceny stosowanej przez konkurencję. Dobra pozycja kosztowa przedsiębiorstwa pozwala na stosowanie wyrafinowanych strategii cenowych i zmusza konkurentów do obni­żania cen, co przy wyższym poziomie kosztów zagraża ich rentowno­ści.

2. zróżnicowanie produktu - polega na oferowaniu klientowi atrakcyj­nego wyrobu lub usługi, czyli zaproponowanie klientowi oferty, której unikalny charakter zostanie przez niego zauważony i doceniony. Strate­gia ta opiera się na przekonaniu, że standardowy produkt nie może za­dowolić wszystkich klientów i część z nich jest gotowa zapłacić więcej za produkt, który w sposób doskonały zaspokaja ich potrzeby.

1. Metody wyodrębniania kosztów stałych i zmiennych.

Metody te można podzielić na dwie podstawowe grupy:

1. Metoda księgowa – polega na zaliczaniu poszczególnych pozycji kosztów do grupy kosztów stałych lub zmiennych przez księgowego albo innego specjalistę, na podstawie ich zachowania w przeszłości. Największą zaletą tej metody jest to, że rezultaty podziału są uwarunkowane przesłankami merytorycznymi. Główną wadą, że kwalifikacji kosztów zależy od osoby, które mogą być obarczone subiektywnymi odczuciami.

2. Metody statystyczno-matematyczne polegają na zastosowaniu jednego z następujących możliwych podejść:

• Metoda wizualna – graficzne wyznaczenie linii kosztów, wskazującej poziom kosztów stałych – polega na naniesieniu na układ współrzędnych poniesionych kosztów i odpowiadającej im produkcji, a w dalszym postępowaniu na wyznaczeniu trendu kosztów i wykreśleniu linii prostej najlepiej dopasowanej do umieszczonych na płaszczyźnie punktów. Punkt przecięcia wyznaczonej linii z osią rzędnych (powyżej punktu zero) wyznacza poziom kosztów stałych.

• Metoda wielkości krańcowych (metoda dwóch punktów) –polega na wyróżnieniu z szeregu czasowego kosztów i produkcji dwóch obserwacji ekstremalnych (skrajnych): minimalnej i maksymalnej. Z użyciem tych wielkości jest obliczany koszt krańcowy, który jest określany jako przyrost kosztów całkowitych między wybranymi punktami ekstremalnymi, przypadający na dodatkową jednostkę produkcji. Na tej podstawie szacuje się poziom kosztów stałych jako różnicę między kosztami całkowitymi a kosztami danej produkcji.

• Metoda regresji (metoda graficznego wyznaczania linii regresji lub metoda najmniejszych kwadratów) – polega na wyznaczeniu równania linii prostej najlepiej odzwierciedlającego rozkład danych. Odchylenie tych danych rzeczywistych od linii prostej jest mierzone sumą kwadratów odległości między uzyskaną linią a tymi danymi.

• Metoda dynamiczna – oszacowanie parametrów funkcji kosztów całkowitych – jeżeli funkcja ma postać prostoliniową, to wówczas koszty proporcjonalnie zmienne równe są kosztom krańcowym, a koszty stałe – różnicy między kosztami całkowitymi a zmiennymi.

1. Ceny w marketingu międzynarodowym.

Trzy zasadnicze podejścia do zarządzania cenami:

1. Standaryzacyjne;

dąży się do ujednolicenia cen w wymiarze międzynarodowym. Standaryzacyjne kształtowanie cen zakłada, że produkt ma taką samą cenę na wszystkich rynkach zagranicznych..

1. Adaptacyjne;

Istotą strategii adaptacji jest prowadzenie odrębnej polityki cenowej przedsiębiorstwa na poszczególnych rynkach zagranicznych. Wynika ona z realizacji przez przedsiębiorstwo strategii w których uwzględnia się specyfikę poszczególnych rynków. W tym przypadku przedsiębiorstwo musi podejmować decyzje o lokalnym sposobie ustalania ceny, o różnicowaniu cen oraz ich zmianach.

1. Pośrednie.

Pośrednie kształtowanie cen (zwane też elastycznym) najczęściej występuje w praktyce funkcjonowania korporacji na rynkach międzynarodowych. Jest ono kombinacją obu wariantów, tj. ujednolicenia oraz różnicowania cen. Pośrednie kształtowanie cen zakłada, że każdy rynek zagraniczny jest unikalny i wymaga analizy czynników decydujących o zakresie standaryzacji lub różnicowania cen produktów firmy na rynkach zagranicznych. Trudności w stosowaniu pośredniego kształtowania cen wynikają ze złożoności zadań marketingowych i konieczności stałego monitorowania każdego międzynarodowego rynku docelowego.

1. Implikacje otoczenia dla działalności przedsiębiorstw.

Otoczenie przedsiębiorstwa może generować dla niego zarówno szanse i zagrożenia, dlatego też musi być brane pod uwagę przy budowaniu strategii firmy oraz wyznaczaniu jej celów. Z reguły czynniki składające się na otoczenie przedsiębiorstwa podlegają nieustannym zmianom, konieczne jest więc ich ciągłe monitorowanie.

Otoczenie przedsiębiorstwa możemy podzielić na dwie części:

1. otoczenie bliższe (mikrootoczenie)

Nie jest jednakowe dla wszystkich firm. Jest to ta część czynników, które w sposób bezpośredni oddziałują na przedsiębiorstwo.

Elementy mikrootoczenia to różnego rodzaju podmioty gospodarcze i grupy wpływu. Najważniejsze z nich to:

• dostawcy

• pośrednicy

• konkurenci

• klienci

• lokalne samorządy i lokalni

1. otoczenie dalsze (makrootoczenie).

To czynniki o szerszym zasięgu, które w podobny sposób wpływają na działania wszystkich podmiotów gospodarczych obecnych na danym rynku. Są z reguły niezależne od przedsiębiorstwa i dlatego musi się ono do tych czynników dostosować.

Elementy makrootoczenia można posegregować w kilka podstawowych grup:

• czynniki demograficzne - wielkość i struktura wg płci czy wieku danego kraju

• czynniki ekonomiczne - tempo przyrostu dochodu narodowego

• czynniki polityczno - prawne - stałość przepisów prawnych oraz obszar i jednoznaczność obowiązujących uregulowań

• czynniki społeczno-kulturowe - poziom wykształcenia społeczeństwa

• czynniki techniczne - nowe technologie

• czynniki przyrodnicze - panujące w danym kraju warunki ekologiczne,

Każde przedsiębiorstwo musi przeanalizować swoje otoczenie i określić zajmowaną w nim pozycję. W ten sposób ustalone zostaną szanse, które przedsiębiorstwo powinno spróbować wykorzystać w jak najlepszy sposób, oraz zagrożenia, które należy umiejętnie omijać lub w miarę możliwości przezwyciężać. Ważne jest także ciągłe monitorowanie zmian zachodzących zarówno w bliższym, jak i dalszym otoczeniu i dostosowywanie się do nich.

1. Podstawowe założenia koncepcji zarządzania procesami.

Zarządzanie procesami czyli BPM (Bussines Process Management) Jest to całościowa koncepcja zarządzania organizacją bazująca na założeniu, iż procesy są kluczowym mechanizmem dostarczania wartości klientom, właścicielom i innym interesariuszom. Przedsiębiorstwo jest na tyle efektywne na ile efektywne są przebiegające w nim procesy.

Podstawą jest opis przebiegu procesów w przedsiębiorstwie uwzględniając wiele czynników (czas, koszt) za pomocą mapy procesów zachodzących w organizacji. Każde przedsiębiorstwo powinno opracować przejrzystą mapę zachodzących w nim procesów, zarówno tych głównych (podstawowych) o znaczeniu strategicznym dla przedsiębiorstwa, jak i tych pomocniczych (wspomagających), które są komplementarne w stosunku do procesów głównych.

• Główne procesy operacyjne

1. Rozumienie rynków i klientów

2. Opracowanie wizji i strategii

3. Wytwarzanie produktów i usług

4. Marketing i sprzedaż

   1. Produkcja i dostawy w przedsiębiorstwach przemysłowych

   2. Produkcja i dostawy w przedsiębiorstwach usługowych

5. Fakturowanie i obsługa klienta

• Procesy wspomagające

1. Zarządzanie zasobami ludzkimi i rozwój personelu

2. Zarządzanie systemami informacyjnymi

3. Zarządzanie zasobami finansowymi i aktywami

4. Wdrażanie programów środowiskowych

5. Zarządzanie relacjami zewnętrznymi

6. Zarządzanie doskonaleniem i zmianami

Poprzez sporządzenie mapy procesów, często można wychwycić zadania, które są dublowane w wielu działach, co ogranicza efektywność działania firmy, a także zwiększa koszty jej funkcjonowania. Istotnym elementem w podejściu procesowym do zarządzania przedsiębiorstwem jest zmiana struktury organizacyjnej, która uwzględnia potrzebę większej mobilności pracowników, oraz ich wiedzy, doświadczenia, a także informacji.

1. Etapy wnioskowania statystycznego.

Proces wnioskowania statystycznego składa się z 6 etapów:

1. Postawienie (sformułowanie) hipotezy zerowej (H0) i alternatywnej (H1)

2. Wybór testu statystycznegopolega na dobraniu odpowiedniego dla hipotezy zerowej testui obliczeniu jego wartości na podstawie danych pochodzących z próby - stanowi najważniejszą decyzję podejmowaną w trakcie

weryfikacji hipotez.

3. Określenie poziomu istotności α (obliczenie wartości funkcji testowej)na tym etapie przyjmuje się prawdopodobieństwo popełnienia błędu I rodzaju, który polega na odrzuceniu hipotezy zerowej wtedy, gdy jest ona prawdziwa. Prawdopodobieństwo to jest oznaczane symbolem α i nazywane poziomem istotności.

4. Wyznaczenie obszaru krytycznego testu (ustalenie (odczytanie z tablic) wartości krytycznych dla danego poziomu istotności). Przy ustalonym poziomie istotności znajdujemy obszary krytyczne. Obszar krytyczny jest to obszar znajdujący się zawsze na krańcach rozkładu.W tym etapie można odczytać z tablic wartości krytyczne dla danego poziomu istotności.

5. Obliczenie statystyki na podstawie próby. Wyniki próby opracowujemy w odpowiedni sposób, zgodnie z procedurą wybranego testu i są one podstawą do obliczenia statystyki testowej.

6. Podjęcie decyzji (o przyjęciu lub odrzuceniu hipotezy H0). Wyznaczoną na podstawie próby wartość statystyki porównujemy z wartością krytyczną testu.

• Jeżeli wartość ta znajdzie się w obszarze krytycznym to wystąpiło zdarzenie bardzo mało prawdopodobne. Hipotezę zerową należy odrzucić jako nieprawdziwą. Stąd wniosek, że prawdziwa jest hipoteza alternatywna.

• Jeżeli natomiast wartość ta znajdzie się poza obszarem krytycznym, oznacza to, że brak jest podstaw do odrzucenia hipotezy zerowej. Stąd wniosek, że hipoteza zerowa może, ale nie musi, być prawdziwa.

1. Etyka zarządzania przedsiębiorstwem w perspektywie społecznej gospodarki rynkowej.

Etyka zarządzania zwraca uwagę, że przedsiębiorstwo nie tylko ma zwracać uwagę na uzyskiwanie lepszych wyników gospodarczych i spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, ale również powinno spełnić warunki dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska.

Głównym założeniem społecznej gospodarki rynkowej jest możliwość i konieczność pogodzenia twardej logiki zasad liberalnej gospodarki rynkowej, swobodnego działania jej mechanizmów z zabezpieczeniem określonego poziomu świadczeń socjalnych i zapewnieniem w ten sposób spokoju społecznego.

Etyka przedsiębiorstwa zwraca uwagę na powinność dbaniao czyste środowisko, mikrootoczenie, pracowników, którzy są wartością przedsiębiorstwa i żyją często w otoczeniu zewnętrznym przedsiębiorstwa.

Etyka wskazuje, że branie tych elementów pod uwagę może w efekcie podnosić jakość pracy, a co za tym idzie uzyskiwać tez większe zyski

Inwestowanie w pracowników i dbanie o ich zabezpieczenie socjalne powoduje, że pracownicy identyfikują się z zakład pracy, i nie traktują go jako nastawionego na wyzysk. Jednak przekonanie świata biznesu do zachowań etycznych jest procesem długotrwałym i powstaje na bazie doświadczeń. Jest to proces skomplikowany i określany jako globalny o którym należy często mówić i tworzyć podstawy do etycznego zarządzania.

24.Źródła informacji o nieruchomościach.

- Księga wieczysta to rejestry prowadzone w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości. W księdze powinien znajdować się cały opis nieruchomości, dla której księga jest prowadzona. Znajdzie w niej jej stan prawny, dowie się m.in. kto jest jej właścicielem lub użytkownikiem wieczystym, czy nie ciążą na niej jakieś zobowiązania, czy hipoteka nie jest zajęta itp. Może sprawdzić, czy z działką nie są związane jakieś prawa np. służebności drogi koniecznej. Z księgi wieczystej zarządca nieruchomościami może się także dowiedzieć czy działka nie jest zajęta przez komornika.

- Ewidencja gruntów i budynków (EGiB) ustanowiona została w celu gromadzenia oraz przechowywania informacji o gruntach, budynkach i położonych na nich lokalach. (grunty: położenie, granice, powierzchnie, rodzaje użytków gruntowych oraz ich klasy gleboznawcze, oznaczenia KW lub zbiorów dokumentów, budynki - ich położenie, przeznaczenie, funkcje użytkowe i ogólne dane techniczne; właściciel, a w odniesieniu do gruntów państwowych i komunalnych - inne osoby fizyczne lub prawne, w których władaniu znajdują się grunty i budynki lub ich części, oraz miejsca zamieszkania lub siedziby tych osób;informacje o wpisaniu do rejestru zabytków.)

- Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Określa szczególne warunki zagospodarowania terenu. Podstawowy podział funkcjonalny w nim zawarty to rozróżnienie na tereny bez prawa zabudowy i tereny budowlane. Plan może też wyznaczać granice obszarów zorganizowanej działalności inwestycyjnej zasady rehabilitacji istniejących budynków i rozbudowy infrastruktury technicznej oraz wskazywać obszary zdegradowane do przekształceń. Ponadto dla terenów budowlanych określa parametry zabudowy tj. ilość kondygnacji wysokość szerokość elewacji itp.

- Mapa zasadnicza Jest wielkoskalowym opracowaniem kartograficznym, w którym zawarte są informacje o rozmieszczeniu przestrzennym ogólno geograficznych obiektów oraz elementów ewidencji gruntów i budynków. Na mapie zasadniczej znajdują się również informacje dotyczące rozmieszczenia nadziemnych, naziemnych oraz podziemnych sieci uzbrojenia. Ewidencje, o których mowa w definicji mapy zasadniczej prowadzone są przez wydziały geodezji w starostwach. Mapa zasadnicza stanowi podstawowy element państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Służy również do celów administracyjnych, prawnych, ewidencyjnych, jest częścią składową krajowego Systemu Informacji o Terenie (SIT). Dane zawarte na mapie zasadniczej wykorzystuje się do planowania zagospodarowania przestrzennego, projektowania, tworzenia katastru nieruchomości, a także do tworzenia map tematycznych (turystycznych, samochodowych itp.).

25.Ksigi wieczyste – cel prowadzenia, układ i zakres informacji.

Cel: ustalenie stanu prawnego nieruchomości

1. dział I:

   1. dział I-O: „Oznaczenie nieruchomości” – dane pochodzące z ewidencji gruntów, pozwalające na dokładne oznaczenie nieruchomości,

   2. dział I-Sp: „Spis praw związanych z własnością” – ewentualne prawa związane z prawem własności wpisanej nieruchomości,

2. dział II – oznaczenie właściciela (właścicieli) lub użytkownika wieczystego,

3. dział III – ograniczone prawa rzeczowe (z wyjątkiem hipotek), ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz prawa osobiste i roszczenia ciążące na nieruchomości (z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek),

4. dział IV – hipoteki, z dokładnym określeniem wysokości, waluty, zakresu, rodzaju, pierwszeństwa i ewentualnych innych cech hipoteki.

26.Ewidencja gruntów i budynków - cel prowadzenia, układ i zakres informacji.

Cel prowadzenia: ustanowiona została w celu gromadzenia oraz przechowywania informacji o gruntach, budynkach i położonych na nich lokalach. Dane zawarte w ewidencji gruntów są podstawą odpowiednich wpisów do działu I księgi wieczystej. Informacje uwidocznione w ewidencji gruntów i budynków, dotyczące stanów prawnych nieruchomości oraz ich właścicieli, a także władających gruntami Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego, ujawnia się na podstawie: wpisów dokonanych w księgach wieczystych, prawomocnych orzeczeń sądowych, umów, zawartych w formie aktów notarialnych, ostatecznych decyzji administracyjnych, dyspozycji zawartych w aktach normatywnych nieruchomościami.

Ewidencja gruntów zawiera informacje o:

• powierzchni gruntu

• położeniu gruntu

• rodzaju gruntu i klasie gleby

• wpisach w księdze wieczystej

• właścicielu gruntu

• ewentualnym wpisie do rejestru zabytków

27.Polityka przestrzenna a poziom inwestycji lokalnych.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przewiduje istnienie dwóch dokumentów, na podstawie których gmina prowadzi politykę i gospodarkę przestrzenną. Są to: 1) Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz 2) Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego

28.Skutki planowania przestrzennego (ekonomiczne, środowiskowe, przestrzenne).

Do grupy skutków przestrzennych zalicza się:

a)trwałe zmiany krajobrazu i jego jakości ( zmiany w krajobrazie, zmiany w układzie komunikacyjnym)

b)podniesienie atrakcyjności gruntów poprzez zaprojektowanie i zrealizowanie obszarów zieleni ( przypadająca na 1 mieszkańca powierzchnia terenów zielonych)

c)kształtowanie i ochrona ładu przestrzennego ( określenie nakazów i zakazów w gospodarowaniu terenem, określenie elementów zagospodarowania przestrzennego, które wymagają ochrony)

d) zmiana pierwotnego krajobrazu o charakterze rolniczym ( grunty rolne podlegają ochronie, wiąże się to ze zmniejszaniem powierzchni rolnych w Polsce)

e)wzrost atrakcyjności turystycznej regionu

Skutki ekonomiczne:

- wzrost/spadek wartości nieruchomości

Skutki środowiskowe:

Dotyczą zagadnień z zakresu:

1) skutków:

- dla środowiska, które wynikają z projektu zagospodarowania terenu, powodowane zwłaszcza wprowadzeniem gazów, pyłów do powietrza, wytwarzaniem odpadów, wprowadzaniem ścieków do wód lub do ziemi, wykorzystywaniem zasobów środowiska, emitowaniem hałasu

- realizacji projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na powietrze, powierzchnię ziemi, glebę, kopaliny, wody, klimat, zwierzęta.

2) oceny

-stanu i funkcjonowania środowiska, jego zasobów i odporności na degradację i zdolność regeneracji .

3) rozwiązań projektowych

-działania, które wyeliminują lub ograniczają niekorzystne oddziaływania na środowisko, które mogą wynikać z realizacji ustaleń projektowanego planu zagospodarowania przestrzennego.

29.Prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanego.

Inwestor:

1)	opracowania projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów,
2)	objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy,
3)	opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
4)	wykonania i odbioru robót budowlanych,
5)	w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót budowlanych- przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych. Prawa: - może ustanowić inspektora nadzoru budowlanego - może zobowiązać projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego.

Projektant obowiązki:

1)opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z ustaleniami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

	2) uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów;
	3) wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań;
	4) sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu w zakresie: - stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem, - uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego. Projektant, w trakcie realizacji budowy, ma prawo: 1) wstępu na teren budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji; 2) żądania wpisem do dziennika budowy wstrzymania robót budowlanych w razie: a) stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia, b) wykonywania ich niezgodnie z projektem.

Do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy:

1)	protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi ochronie elementami środowiska przyrodniczego i kulturowego;
2)	prowadzenie dokumentacji budowy;
3)	zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie budowy i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; 4) wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu; 5) zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem; 6) realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy; 7) zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru; 8) przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego; 9) zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad, Kierownik budowy ma prawo: 1) występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy; 2) ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych. Do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy: 1) reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej; 2) sprawdzanie jakości wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, a w szczególności zapobieganie zastosowaniu wyrobów budowlanych wadliwych i niedopuszczonych do stosowania w budownictwie; 3) sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania; 4) potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy. Inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo: 1) wydawać kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy, dotyczące: usunięcia nieprawidłowości lub zagrożeń, wykonania prób lub badań, także wymagających odkrycia robót lub elementów zakrytych, oraz przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót budowlanych i dowodów dopuszczenia do stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych oraz urządzeń technicznych; 2) żądać od kierownika budowy lub kierownika robót dokonania poprawek bądź ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę.

30.Utrzymanie obiektów budowlanych.

Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany użytkować obiekt zgo-dnie z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać go w należytym stanie technicznym i estetycznym

Kontrole stanu technicznego obiektów budowlanych

Zgodnie z art. 62 PrBud U obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę:

1. okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu ich stanu technicznej sprawności:

• elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu. Obowiązek ten nie dotyczy właścicieli i zarządców budynków indywidualnego budownictwa jednorodzinnego, zagrodowego, letniskowego oraz obiektów budowlanych, na których budowę nie wymagane jest pozwolenie na budowę,

• instalacji urządzeń służących ochronie środowiska,

• instalacji gazowych oraz przewodów kominowych: dymowych, spalinowych i wentylacyjnych;

okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu sprawności technicznej i wartości użytkowej całego obiektu budowlanego, estetyki obiektu oraz jego otoczenia. Kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronowej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemnień instalacji i aparatów

Obowiązek prowadzenia i przechowywania dokumentacji

Usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości

Nakaz rozbiórki

Zakaz użytkowania obiektu

31.Ogólne warunki ubezpieczeń w ubezpieczeniach majątkowych.

Zgodnie kodeksem cywilnym, ogólne warunki ubezpieczenia powinny zawierać w szczególności:

• przedmiot i zakres ubezpieczenia,

• sposób zawierania umowy ubezpieczenia,

• zakres i czas trwania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń,

• prawa i obowiązki stron umowy

• tryb, warunki, sposób oraz przesłanki i terminy wypowiedzenia umowy przez ubezpieczającego lub zakład ubezpieczeń,

• sposób ustalani i opłacania składki ubezpieczeniowej lub opłat pobieranych przez zakład ubezpieczeń oraz metod ich indeksacji, a także ich wysokość,

• sposób indeksacji składki ubezpieczeniowej

• tryb, warunki oraz sposób dokonywania zmiany umowy ubezpieczenia zawartej na czas nieokreślony,

• sposób ustalania wysokości szkody oraz wypłaty odszkodowania lub innego świadczenia wypłacanego przez zakład ubezpieczeń,

• sposób i tryb dochodzenia roszczeń z umowy ubezpieczenia,

• informację o sądzie właściwym dla rozstrzygnięcia sporu mogącego wyniknąć z danej umowy ubezpieczenia,

• sumę ubezpieczenia i warunki jej zmiany.

32.Wycena nieruchomości (podejścia, metody, techniki).

1.W podejściu porównawczym wartość odpowiada cenom jakie uzyskano za nieruchomości podobne. Stosuje się jedną z trzech metod: porównywania parami, korygowania ceny średniej, analizy statystycznej rynku.

2.Stosując podejście dochodowe zakłada się, że nieruchomość przyniesie właścicielowi dochód w dwóch formach jako cykliczny przypływ gotówki lub ze sprzedaży nieruchomości. W podejściu dochodowym stosuje się jedną z dwóch metod: Inwestycyjną(określenie wartości rynkowej nieruchomości przynoszącej dochód z czynszów, którego wysokość można określić na podstawie analizy kształtowania się stawek czynszowych za najem lub dzierżawę. Zysków(określenie udziału właściciela nieruchomości w dochodzie netto osiąganym z działalności prowadzonej na tej nieruchomości) Metodę inwestycyjną i metodę zysków stosuje się przy użyciu:techniki kapitalizacji prostej lub dyskontowania strumieni dochodów.

3.Podejście kosztowe polega na określeniu wartości nieruchomości, przy założeniu, że wartość odpowiada kosztom jej odtworzenia, pomniejszonym o wartość zużycia nieruchomości. Metody: kosztów odtworzenia, kosztów zastąpienia, z uwzględnieniem: techniki szczegółowej, techniki elementów scalonych, techniki wskaźnikowej.

4.Podejście mieszane zawiera elementy wymienionych powyżej podejść. Metoda pozostałościowa, Wskaźników szacunkowych gruntów, metoda likwidacji kosztów.

33.Wycena przedsiębiorstw i ich majtku (metody, techniki).

Metody wyceny

1. metody dochodowe,

2. metody majątkowe,

3. metody porównawcze (mnożnikowa, wskaźnikowa),

4. metody mieszane

Metody dochodowe - istota

Opierają się na założeniu, że przedsiębiorstwo jest dobrem, którego wartość zależy od korzyści finansowych, jakie przyniesie ono właścicielowi w przyszłości. O wartości przedsiębiorstwa stanowi zaktualizowana na moment wyceny suma przewidywanych dochodów finansowych.

Metody majątkowe

Wartość przedsiębiorstw, będąca wynikiem tej wyceny jest nazywana wartością majątkową.

Rodzaje metod majątkowych:

1. Metoda księgowa

Opiera się na obliczeniu wartości firmy na podstawie zapisów bilansowych - aktywów i pasywów.

Polega na pomniejszeniu bilansowej wartości aktywów o kapitały obce, czyli wszelkie zobowiązania długo- i krótkoterminowe. Można także podejść do wyceny tą metoda "od strony pasywów". W tym przypadku, wartość przedsiębiorstwa jest równa wartości kapitałów własnych tego przedsiębiorstwa. Niezależnie od wybranego podejścia powinniśmy otrzymać tę sama wartość.

1. Metoda odtworzeniowa

Celem tej metody jest oszacowanie sumy nakładów finansowych, jakie potrzebne byłyby do odtworzenia poszczególnych elementów majątku wycenianego przedsiębiorstwa.

Metoda ta jest często wykorzystywana przez przedsiębiorców podejmujących decyzję o tym, czy bardziej opłaca się kupić jakieś przedsiębiorstwo czy też zbudować je samemu od podstaw.

1. Metoda likwidacyjna

Wyceniając przedsiębiorstwo tą metodą staramy się oszacować przychody uzyskanych ze sprzedaży poszczególnych składników przedsiębiorstwa. Od sumy wartości otrzymanej ze sprzedaży składników majątku należy odjąć wszelkie zobowiązania finansowe, jakie spółka musiałaby ponieść w przypadku jej likwidacji.

1. Metody porównań rynkowych

Metoda porównań rynkowych polega na ustaleniu wartości przedsiębiorstwa, na podstawie informacji o mnożnikach, których wartość rynkowa jest znana. Mnożniki są tak konstruowane, że pokazują stosunek wartości rynkowej przedsiębiorstwa do określonej zmiennej ekonomicznej.

Metody porównawcze

Procedura wyceny metodą porównań rynkowych jest następująca: wybór wskaźnika służącego wycenie; wybór firm porównywalny, dla których znane są wartości rynkowe wybranego wskaźnika; obliczenie wartości firmy; dokonanie niezbędnych korekt.

Jeśli chodzi o wybór przedsiębiorstw porównywalnych to należy w zasadzie wybierać firmy z tej samej branży o podobnej strukturze przychodów i kosztów oraz podobnej strukturze aktywów. Należy zwrócić uwagę na to, czy przychody, zyski firmy porównywalnej nie są zaburzone posiadaniem jakiś nietypowych, niezwiązanych z podstawową działalnością aktywów.

Metody mieszane

Wykorzystują elementy wycen majątkowych i dochodowych. Opierają się na założeniu, że wartość przedsiębiorstwa powiązana jest zarówno z wartością jego majątku jak i możliwością przynoszenia przez ten majątek dochodu

1. metoda średniej wartości

2. metoda z zyskiem dodatkowym

3. metoda wycen przedsiębiorstw nierentownych

34.Prawa do nieruchomości (rzeczowe i zobowiązaniowe).

Prawa rzeczowe

• własność i współwłasność

• użytkowanie wieczyste

• posiadanie

• ograniczone prawa rzeczowe

  • użytkowanie

  • służebności

  • prawa spółdzielcze

  • zastaw

  • hipoteka

Prawa zobowiązaniowe

• najem

• dzierżawa

• użyczenie

• darowizna

• renta

• dożywocie

Omówienie praw do nieruchomości

 własność - prawo polegające na zarówno faktycznym, jak i prawnym dysponowaniu. Jest to władanie, korzystanie i rozporządzanie rzeczą - w tym przypadku nieruchomością. Władanie jest to uprawnienie do sprawowania faktycznej władzy nad rzeczą, polega na posiadaniu rzeczy i łączy się z użytkowaniem. Korzystanie z rzeczy uprawnia do używania rzeczy oraz pobieranie pożytków z tej rzeczy i innych przychodów. Rozporządzanie rzeczą oznacza możliwość wykonywania czynności prawnych, które są z tą rzeczą związane, czyli: sprzedaż, darowizna, zamiana. Można nabyć – spadek, podział majątku, darowizny, zasiedzenie, zrzeczenie się własności. Są ograniczenia w wykorzystywaniu praw własności np. wynikające z MPZP. ^

 współwłasność - współwłasność występuje w przypadku, gdy ta sama rzecz przysługuje niepodzielnie kilku osobom i może to być współwłasność łączna bądź w częściach ułamkowych. Każdy ze współwłaścicieli ma prawo do rozporządzania swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Zgoda wszystkich współwłaścicieli wymagana jest do rozporządzania rzeczą wspólną i innych czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Każdy współwłaściciel ma obowiązek współdziałania w zarządzie wspólną rzeczą. ^

 użytkowanie wieczyste - zbliżone do własności. Niektóre grunty stanowiące własność Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym oraz prawnym. Grunty oddaje się w użytkowanie wieczyste na 40 do 99 lat. Prawo odpłatne 25% wartości od razu, a resztę 1 – 3% (mieszkalno – usługowe) wartości co roku. Prawo można przedłużyć również przez następców. W użytkowanie nabywamy na podstawie aktu notarialnego zawartego między osobami. Najpierw zakładana jest księga wieczysta, a potem wpis do ewidencji gruntów i budynków. ^

 posiadanie - niemożność udokumentowania prawa do własności. Jest to osoba nazywana "władający". ^

 ograniczone prawa rzeczowe - prawa, które przysługują osobie fizycznej bądź prawnej względem rzeczy będącej własnością innej osoby. ^

 użytkowanie - obciążenie rzeczy prawem zezwalającym na jej używanie oraz pobieranie z niej pożytków. ^

 służebności - ograniczone prawa rzeczowe dotyczące nieruchomości. Polegają one na obciążeniu nieruchomości złużebnej, aby:<

• - w przypadku służebności gruntowej - zwiększyć użyteczność innej nieruchomości (nieruchomości władnącej)

• - w przypadku służebności osobistej - zapewnić zaspokojenie pewnych potrzeb

^

 prawa spółdzielcze - spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, spółdzielcze prawo do domku 1-rodzinnego

 zastaw - prawo rzeczowe, które ma na celu zabezpieczenie wierzytelności na majątku dłużnika. Polegają ono na możliwości zaspokojenia wierzytelności z rzeczy lub prawa, na którym został ten zastaw ustanowiony. ^

 hipoteka - obciążenie nieruchomości prawem zezwalającym wierzycielowi dochodzenie zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją jest własnością. ^

 najem - umowa cywilna nazwana, w której wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania (na czas oznaczony bądź nie), a najemca ma płacić wynajmującemu czynsz oznaczony w pieniądzach lub w innego rodzaju świadczeniach. ^

 dzierżawa - umowa nazwana, dwustronnie zobowiązująca, wzajemna oraz konsensualna. Na jej podstawie wydzierżawiający ma obowiązek oddać dzierżawcy rzecz do używania oraz do pobierania z niej pożytków (przez czas oznaczony bądź nie), podczas gdy dzierżawca ma obowiązek płacić mu czynsz. Umowa ta nie przenosi własnośc, ale udostępnia innej osobie prawo lub rzeczy. ^

 użyczenie - zezwolenie biorącemu na bezpłatne korzystanie z oddanej mu rzeczy (przez czas oznaczony bądź nie). ^

 darowizna - umowa, na podstawie której darczyńca ma obowiązek do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Przedmiot darowizny może stanowić każda rzecz posiadająca jakąś wartość (np. pieniądze, dzieła sztuki bądź nieruchomości). ^

 renta - zobowiązanie względem innej osoby do określonych świadczeń okresowych. ^

 dożywocie - umowa cywilnoprawna, na podstawie której jedna strona zobowiązuje się do zapewnienia drugiej utrzymania dożywotniego w zamian za przeniesienie przez drugą stronę własności nieruchomości.

35.Rodzaje praw do nieruchomości.

Wyróżniamy następujące prawa do nieruchomości:

1. własność

2. użytkowanie wieczyste

3. ograniczone prawa rzeczowe

   1. użytkowanie

   2. służebność

   3. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu

   4. hipoteka

36.Podatki majątkowe od władania nieruchomościami.

Podatek od nieruchomości - Podatek od nieruchomości reguluje Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych.

System podatków od nieruchomości:

- organem właściwym w sprawach podatku od nieruchomości jest wójt/burmistrz/ prezydent

- przedmiot opodatkowania stanowią trzy kategorie nieruchomości: budynki lub ich części; budowle lub ich części i grunty.

Obowiązkowi podatkowemu podlegają osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które są:

-właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych,

- użytkownikami wieczystymi gruntów,

- posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych, będących własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego zobowiązane są do uiszczania podatku od nieruchomości.

Podstawa opodatkowania:

• dla budynków lub ich części - powierzchnia użytkowa mierzona po wewnętrznej długości ścian na wszystkich kondygnacjach (z wyjątkiem powierzchni: klatek schodowych, szybów dźwigowych).

• dla gruntów – powierzchnia.

• dla budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – wartość, o której mowa w przepisach o podatkach dochodowych, ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji w tym roku, niepomniejszona o odpisy amortyzacyjne, a w przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych – ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego.

Stawki podatkowe:

Rada gminy, w drodze uchwały, określa wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki nie mogą przekroczyć limitów określonych przez Ministra Finansów.

Obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.

Jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem.

Obowiązek podatkowy wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

Osoby fizyczne, są obowiązane złożyć właściwemu organowi podatkowemu informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, sporządzoną na formularzu według ustalonego wzoru, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości. Podatek od nieruchomości na rok podatkowy od osób fizycznych ustala w drodze decyzji organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach: do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego

Podatek rolny

Konstrukcję prawną podatku rolnego reguluje Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym. Tą kategorią podatku objęte są grunty, które w ewidencji gruntów i budynków zakwalifikowano jako użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych z wyłączeniem gruntów, na których prowadzona jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Przedmiotem opodatkowania podatkiem rolnym jest własność lub posiadanie gruntów, które są sklasyfikowane w ewidencji jako wyżej wymienione. Dla obliczania należnego podatku przyjęto, że gospodarstwo rolne jest obszarem gruntów o powierzchni 1 ha, bądź 1 ha przeliczeniowego i stanowi własność lub posiadanie osoby fizycznej, prawnej, jednostki organizacyjnej. Obowiązkowi uiszczania należności z tytułu podatku rolnego podlegają właściciele lub samoistni posiadacze gruntów, użytkownicy wieczyści, użytkownicy gruntów będących we władaniu Skarbu Państwa lub samorządu. W przypadku gospodarstw rolnych podstawę opodatkowania stanowi ich powierzchnia w hektarach przeliczeniowych, rodzaje i klasy użytków rolnych. Dla pozostałych gruntów podstawą opodatkowania jest ich powierzchnia wyrażona w hektarach.

Stawki podatku – od 1 ha przeliczeniowego równowartość pieniężna 2,5q żyta. Od 1 ha innych gruntów równowartość pieniężna 5 q żyta. Ceny ustala się według średniej skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy.

Podatek płatny jest w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego w terminach do dnia 15 marca, 15 czerwca, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.

Podatek leśny

Zasady pobierania i uiszczania podatku leśnego reguluje Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym. Ustawa definiuje las jako grunt leśny, który w ewidencji gruntów i budynków jest sklasyfikowany jako las.

Podatnikami tego podatku są osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące:

• właścicielami lasów

• samoistnymi posiadaczami lasów

• użytkownikami wieczystymi lasów

• posiadaczami lasów stanowiących własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego.

Przedmiotem opodatkowania podatkiem leśnym są lasy, z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna. Obecnie z podatku leśnego zwolnione są: lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat, lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, użytki ekologiczne, szkoły (w tym wyższe), placówki naukowe, jednostki badawczo-rozwojowe oraz zakłady pracy chronionej lub aktywności zawodowej. W podatku leśnym brak jest jakichkolwiek ulg podatkowych. Skala w podatku leśnym ma charakter proporcjonalny. Stawka jest kwotowa i uzależniona od rodzaju lasu.

Podstawę objęcia podatkiem leśnym stanowi powierzchnia lasów wyrażona
w hektarach, która jest zgodna z danymi zawartymi w ewidencji gruntów i budynków. Stawka podatkowa za 1 ha na rok podatkowy jest równa wartości 0,220 m³ drewna, ustalonej na podstawie średnich cen sprzedaży drewna, którą nadleśnictwa osiągnęły
w trzech kwartałach roku poprzedzającego rok, w którym należy uiścić podatek

37.Scalenie, podział i wywłaszczenie nieruchomości.

Podział nieruchomości

· W przypadku podziału nieruchomości wyznaczana jest projektowana granica, dzieląca istniejącą, jedną nieruchomość na wiele części.

· Podział nieruchomości składa się z procedury geodezyjnej i prawnej:

- procedura geodezyjna to rozdzielenie działki ewidencyjnej na części, poprzez ustalenie granic podziału oraz sporządzenie stosownej dokumentacji,

- procedura prawna, w której dokonywane jest przypisywanie praw do części wydzielonych z nieruchomości pierwotnej.

· Postępowanie o podział nieruchomości jest wszczynane:

- na wniosek strony, która ma interes prawny, lub starosty w przypadku nieruchomości Skarbu Państwa, zarządu powiatu lub zarządu województwa,

- z urzędu, gdy:

• nieruchomość stanowi własność gminy i nie została oddana w użytkowanie wieczyste,

• podział jest niezbędny dla realizacji celów publicznych, przy czym, gdy nieruchomość jest własnością Skarbu Państwa, powiatu lub województwa, podział jest dokonywany po zasięgnięciu opinii: starosty, zarządu powiatu,

· Podział nieruchomości jest dokonywany na podstawie decyzji organu administracji samorządowej (wójt, burmistrz lub prezydent) lub na podstawie orzeczenia sądu powszechnego - po wydaniu opinii przez wspomniany organ.

· Podziału nieruchomości można zasadniczo dokonać, gdy jest on zgodny z istniejącym planem miejscowym, bądź też z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku takiego planu.

· Podziału nieruchomości można też dokonać, niezależnie od ustaleń planu miejscowego, w następujących, najważniejszych przypadkach:

- dla zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej co najmniej dwoma budynkami wzniesionymi na podstawie pozwolenia na budowę, w celu wydzielenia budynków wraz z działkami,

- dla wydzielenia z nieruchomości gruntowej, dla posiadacza samoistnego w dobrej wierze, działki wraz z budynkiem,

- dla wydzielenia tej części nieruchomości gruntowej, której własność lub użytkowanie wieczyste zostały nabyte z mocy prawa,

- dla wydzielenia tej części nieruchomości, która jest objęta decyzją o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej,

- dla wydzielenia z nieruchomości działki budowlanej (przeznaczonej pod zabudowę),

· Zasady dotyczące podziału nieruchomości są stosowane dla terenów zabudowanych lub przeznaczonych do zabudowania. Nie są one stosowane dla terenów rolnych i leśnych. O tym, czy teren jest rolny lub leśny decyduje jego przeznaczenie w MPZP, a w przypadku braku takich planów, informacja z Ewidencji Gruntów i Budynków.

· Dla terenów rolnych i leśnych, podział nieruchomości jest jednak możliwy w przypadku, gdy:

- dokonanie podziału spowoduje konieczność wydzielenia nowych dróg, nie stanowiących dróg dojazdowych do nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw rolnych,

- dokonanie podziału spowoduje wydzielenie działek o powierzchni mniejszej niż 0.3 ha.

Scalenie i podział nieruchomości

· Problem scalenia i podziału nieruchomości to przykład zarządzania przestrzenią. Gmina może dokonać scalenia i podziału nieruchomości. Koszty scalenia i podziału ponoszą uczestnicy podziału, proporcjonalnie do powierzchni ich nieruchomości gruntowych.

· Scalenia i podziału nieruchomości można dokonać, gdy:

- nieruchomości są położone w granicach obszarów objętych MPZP i są przeznaczone w tych planach na cele inne niż rolne i leśne,

- nieruchomości nie zostały objęte postępowaniem scaleniowym na podstawie ustawy o scalaniu i wymianie gruntów,

- o scalenie i podział występują właściciele lub użytkownicy wieczyści o posiadający ponad 50% powierzchni gruntów objętych scaleniem i podziałem, przy czym zabudowane części nieruchomości mogą być objęte scaleniem i podziałem za zgodą ich właścicieli lub użytkowników wieczystych.

· Obszar objęty scaleniem, po podziale musi posiadać drogi wewnętrzne konieczne do dojazdu do nowowydzielonych nieruchomości. Powierzchnia każdej nieruchomości objętej scaleniem i podziałem jest pomniejszana o powierzchnię niezbędną do wydzielenia działek gruntu pod nowe drogi lub pod poszerzenie dróg istniejących. Wielkość pomniejszenia, obliczana dla każdego uczestnika postępowania, jest proporcjonalna do powierzchni każdej nieruchomości objętej scaleniem.

· Działki gruntu wydzielone pod nowe drogi albo przeznaczone na poszerzenie dróg istniejących przechodzą z mocy prawa na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa. Za działki gruntu wydzielone pod nowe drogi lub poszerzenie istniejących dróg, wypłacane jest odszkodowanie.

· Na obszarze scalenia i podziału nieruchomości, gmina jest zobowiązana do wybudowania niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej.

· Po wybudowaniu przez gminę niezbędnych urządzeń infrastruktury technicznej na obszarze objętym scaleniem i podziałem nieruchomości, wzrasta znacząco ich wartość. Uczestnicy postępowania, są zobowiązani do wniesienia na rzecz gminy opłat adiacenckich w wielkości wynoszącej maksimum 50% różnicy pomiędzy aktualną wartością nieruchomości a wartością nieruchomości przed wybudowaniem urządzeń infrastruktury.

Wywłaszczenie nieruchomości

· Wywłaszczenie nieruchomości to odebranie lub ograniczenie prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego, ustanowionego na nieruchomości.

· Wywłaszczenie nieruchomości następuje w drodze postępowania administracyjnego, zakończonego decyzją. Właściwym organem w sprawach wywłaszczenia jest starosta powiatu, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej.

· Nieruchomości mogą być wywłaszczone jedynie za słusznym odszkodowaniem, a ponadto wyłącznie na cele publiczne, określone:

- w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego,

- w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, dotyczącej ustalenia lokalizacji inwestycji o celu publicznym, w przypadku gdy brak jest Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego.

· Odebranie praw w drodze wywłaszczenia polega na bezpowrotnym pozbawieniu tych praw ich posiadacza. Natomiast ograniczenia praw do nieruchomości mogą mieć charakter rodzajowy, przedmiotowy i czasowy. Mogą one wystąpić wówczas, gdy:

- starosta ograniczy korzystanie z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na poszukiwanie, rozpoznawanie lub wydobywanie kopalin, w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy,

- starosta udzieli zgody na zajęcie nieruchomości, w przypadku zaistnienia siły wyższej lub przypadku nagłej konieczności zapobieżenia powstaniu znacznej szkody, na nie dłużej niż 6 miesięcy,

- starosta zezwoli na zakładanie i przeprowadzanie na nieruchomości różnego rodzaju przewodów i urządzeń podziemnych, naziemnych i nadziemnych, zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

· Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane wówczas, gdy cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż poprzez pozbawienie lub ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy cywilnoprawnej.

· Wywłaszczenie nieruchomości jest przeprowadzane w postępowaniu wywłaszczeniowym. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego na rzecz Skarbu Państwa następuje z urzędu, a na rzecz jednostki samorządu teryt. - na wniosek tej jednostki.

· Od decyzji o wywłaszczeniu stronie przysługuje odwołanie do wojewody.

· Wywłaszczenie nieruchomości następuje za odszkodowaniem odpowiadającym wartości wywłaszczonej nieruchomości.

· W ramach odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość, właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu, za jego zgodą, może być przyznana nieruchomość zamienna.

· Wywłaszczona nieruchomość nie może być użyta na inny cel, niż ten, który jest określony w decyzji o wywłaszczeniu.

38.Tradycyjne i asekuracyjne techniki finansowania inwestycji.

Wśród tradycyjnych technik finansowania można wyróżnić m.in.:

Finansowanie poprzez kapitał własny, pochodzący z wygospodarowanego zysku -

Finansowanie poprzez kredyt,

Finansowanie poprzez zgromadzenie kapitału pochodzącego z emisji i sprzedaży akcji oraz z obligacji

Finansowanie ze środków rządowych i gminnych

Wśród asekuracyjnych technik finansowania można wyróżnić, m.in.:

Transakcje typu swap - pozwalają na wymianę długów ze stałą stopa oprocentowania na dług ze zmienną stopa oprocentowania, lub odwrotnie – w zależności od tego jaka stopa odpowiada w danej chwili strategii spółki. Transakcje swapowe przeprowadzane są za pośrednictwem banku, który otrzymuje za ta usługę prowizję. Obszarem stosowania techniki swap jest rynek kredytów hipotecznych.

Transakcje typu cap - Przyjmuje on formę kontraktu, w którym zostaje nałożony limit na maksymalny wzrost stopy procentowej, należnej w ciągu okresu trwania kredytu. W kontekście zostaje sprecyzowana wartość kredytu, maksymalna stopa procentowa i okres trwania. Cap nabywany jest od banku. Kupujący, w zamian za gwarancję przekazuje sprzedającemu premię płatną w momencie zawarcia umowy.

Transakcje typu floor - określa kontrakt, w którym bank daje gwarancję minimalnej stopy oprocentowania kredytu dla nabywcy. Kupujący w zamian za gwarancję przekazuje sprzedającemu premię.

Transakcje typu Collar - stanowi połączenie maksymalnej (cap) i minimalnej (floor) stopy oprocentowania i polega na ustaleniu zakresu wahań stopy. Kupujący kontrakt Collar gwarantuje sobie granice stóp oprocentowania, wyznaczoną przez stopę minimalną i stopę maksymalną. Gwarantuje to, że w okresie spłaty kredytu jego koszty pozostają w ustalonych granicach

39.Partnerstwo publiczno-prywatne w finansowaniu inwestycji.

Istnieją różne metody finansowania przedsięwzięć infrastrukturalnych: metoda tradycyjna, zakładająca finansowanie ze środków własnych beneficjenta, metoda tradycyjna z użyciem środków Unii Europejskiej, metoda polegająca na wykorzystaniu kredytów bankowych czy też partnerstwo publiczno-prywatne.

Definicja partnerstwa publiczno-prywatnego oznacza umowę pomiędzy władzami publicznymi a prywatnymi przedsiębiorstwami, której celem jest realizacja projektów infrastrukturalnych oraz świadczenie usług publicznych. Zgodnie z instytucjami Unii Europejskiej (UE), termin partnerstwa publiczno-prywatnego odnosi się do „formy współpracy między władzami publicznymi a światem biznesu, którego celem jest zapewnienie finansowania, budowy, remontu, zarządzania i utrzymania infrastruktury lub świadczenia usług". Organizacja Narodów Zjednoczonych określa partnerstwo publiczno-prywatne jako „innowacyjne metody stosowane przez sektor publiczny do umów z sektorem prywatnym, który wprowadza kapitał, zdolność do realizacji projektów na czas, podczas gdy sektor publiczny ponosi odpowiedzialność za dostarczenie tych usług do publicznej wiadomości w sposób korzystny dla społeczeństwa i zapewnia rozwój gospodarczy i poprawę jakości życia.(Bovis, 2010) Polska definicja wg nowej ustawy o PPP z dnia 19 grudnia 2008 r. (Dz.U. z dnia 5 lutego 2009r.) brzmi: „przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym”.

Przemiany globalizacyjne i liberalizacyjne zachodzące w ostatnich latach na świecie, rosnące potrzeby inwestycyjne i ograniczenia dostępności środków budżetowych, doprowadziły do sytuacji coraz częstszego wykorzystania alternatywnych źródeł finansowania infrastruktury gminnej. W przyszłości duże znaczenie dla finansowania infrastruktury gmin będzie miał kapitał mieszany pochodzący z partnerstwa publiczno- prywatnego (PPP). Jest to finansowanie infrastruktury komunalnej przez sektor publiczny i prywatny łącznie, do którego zaliczono: (JANOWSKA, 2002)

• kontrakty gminne na eksploatację i konserwację infrastruktury oraz na dostarczanie usług opartych na infrastrukturze,

• umowy typu BOT,

• koncesje komunalne,

• spółki joint ventures,

• kapitał społeczności lokalnych,

• pozyskiwanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

Partnerstwo publiczno-prywatne jest wieloletnią umową zawieraną między partnerem publicznym a partnerem prywatnym w celu realizacji zadań publicznych. Partner publiczny powierzając partnerowi prywatnemu zadania związane bądź to z projektowaniem, budową, finansowaniem czy eksploatacją i zarządzaniem projektem, nadal jest formalnie odpowiedzialny za zadania , ma kompetencje w danej sprawie. (Fundusze europejskie a innowacyjność polskiej gospodarki, 2008) Sam termin partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) określa różne modele (schematy) finansowania, wykorzystujące kapitał mieszany do rozwoju infrastruktury. PPP jest pojęciem zbiorczym opisującym całe spektrum możliwych relacji między sektorem publicznym i prywatnym, dostarczających w kooperacji usług komunalnych wykorzystujących infrastrukturę. Władze lokalne, rozpoczynając wdrożenie programu PPP, mogą wybierać z szerokiego spektrum opcji. (JANOWSKA) Wyróżnia się pięć głównych typów współpracy między partnerami:

• kontrakty na usługi,

• joint ventures,

• systemy oparte na kontraktach BOT,

• systemy finansowania oparte na kapitale społeczności lokalnych,

• koncesje komunalne.

Zastosowanie PPP ma wiele korzyści dla sektora publicznego jak i sektora prywatnego. Głównym powodem rozważania PPP jest poszukiwanie dodatkowego finansowania w sytuacji niedoborów środków publicznych. Drugim powodem jest próba poszukiwania najbardziej efektywnych metod realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych. Partnerstwo publiczno-prywatne pozwala sektorowi publicznemu przerzucenie ryzyk na partnera prywatnego. Z kolei przychodami partnera prywatnego mogą być opłaty za dostęp do infrastruktury i opłaty jej użytkowników. Należy jednak zaznaczyć że istnieją też niedogodności ze stosowania PPP. Procesy przetargowe w tej metodzie trwają zwykle dłużej os projektów tradycyjnych. Ponadto pomimo stosowania partnerstwo publiczno-prywatnego poziom zrozumienie jego idei i procesów ciągle jest stosunkowo niski. (Fundusze europejskie…, 2008)

40.Metody wyceny ryzyka na rynku inwestycji rzeczowych.

Inwestycje rzeczowe to proces, którego celem jest powiększenie, odtworzenie lub modernizacja aktywów firmy. Inwestycje rzeczowe definiujemy jako nakłady na środki trwałe, zamianę gotówki na kapitał rzeczowy w celu uzyskania konkretnych korzyści w przyszłości.

Realizując inwestycje rzeczowe istnieje niebezpieczeństwo podjęcia błędnych decyzji w procesie inwestowania. Ryzyko należy traktować jako możliwość wystąpienia niekorzystnych lub niezgodnych z założeniami rezultatów co może wywołać niekorzystne konsekwencje. Należy pamiętać że każdej inwestycji towarzyszy ryzyko , które można zminimalizować przez jego zdefiniowanie, pomiar i zarządzanie nim. Aby skutecznie zarządzać ryzykiem należy je zmierzyć. Pomiar ryzyka można odnieść do trzech obszarów: zmienności, wrażliwości i zagrożenia. Miary zmienności odzwierciedlają zmiany stóp zwrotu z inwestycji, uśredniając poziom ryzyka. Miary wrażliwości informują o wpływie poszczególnych czynników na stopę zwrotu oraz wrażliwość na poszczególne czynniki.

Podstawową klasyfikacją metod oceny ryzyka inwestycyjnego jest podział na metody pośrednio i bezpośrednio uwzględniające ryzyko.

Metody oceny ryzyka w inwestycjach rzeczowych:

1. Metody pośrednio uwzględniające ryzyko

- analiza wrażliwości

- analiza scenariuszy

- analiza drzew decyzyjnych

- analiza symulacyjna

1. Metody pośrednio uwzględniające ryzyko

- równoważnik pewności

- metoda stopy redyskonta

Klasyfikacje metod analizy ryzyka:

Wg kryterium stosowanej techniki analizy

- metody korygowania efektywności – uwzględnianie ryzyka poprzez narzuty procentowe wybranych parametrów i zmiennych wykorzystywanych w metodach oceny opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych

- metoda wrażliwości – zmienna wybranych parametrów i zmiennych a następnie analizowanie wpływu tych zmian na opłacalność przedsięwzięcia a także ustalenie wartości krytycznych i marginesów bezpieczeństwa określających poziom opłacalności

- metody probabilistyczno – statystyczne – wykorzystują rachunek prawdopodobieństwa i statystykę

- metody symulacyjne – badają wpływ wielu zmiennych za opłacalność przedsięwzięcia oraz pozwalają przeprowadzić symulację poziomu ryzyka

Analiza scenariuszy

Istota tej analizy polega na tym, iż dla projektu sporządzane są prognozy dotyczące kształtowania się poszczególnych wielkości decydujących o wartości NPV projektu w przypadku różnych możliwych scenariuszy rozwoju sytuacji w przyszłości

Analiza wrażliwości (what if) – jest to prosta technika analityczna polegająca na badaniu wpływu przyszłych zmian w kształtowaniu się podstawowych zmiennych przedsięwzięcia inwestycyjnego na poziom jego opłacalności. Służy ona zatem określeniu wrażliwości wyników oceny opłacalności (przy zastosowaniu odpowiedniego kryterium decyzyjnego) na zmiany różnych zmiennych.

Równoważnik pewności (CE Certainty equivalent)

CE modyfikuje wartość NPV poprzez korygowanie wartości strumieni przepływów pieniężnych, czyli przez ustalanie tzw. ekwiwalentów pewności tych przepływów. Istota CE polega na zastąpieniu ryzykownych sald przepływów pieniężnych właściwymi równoważnikami (ekwiwalentami) pewności tych przepływów.

CE=przepływ pieniężny obciążony ryzykiem * współczynnik równoważnika pewności

41.Metody analizy rynku nieruchomości ??????

Różnorodność obiektów, warunków funkcjonowania i rozwoju różnych segmentów rynku nieruchomości powoduje, że przedstawienie kompleksowego, wyczerpującego zestawu metod i przykładów jego analizy, uwzględniających wszystkie możliwe sytuacje i warunki działania, jest dość skomplikowane. Niemniej, w zależności od przyjętej perspektywy w procesie analizy powinniśmy uwzględnić, na różnym poziomie szczegółowości, pewne elementy wspólne.

Analizy makroekonomiczne uwzględniają:

• Poziom i perspektywę rozwoju gospodarki;

• Strukturę gospodarki;

• Układ stosunków politycznych- zasady polityki;

• Tendencje rozwoju i stabilności rynku kapitałowego, inflację;

• Sytuacjię demograficzną;

• Stan rynku pracy.

Analizy lokalne dotyczą głównie takich elementów jak:

• Stan i perspektywa rozwoju miasta;

• Znaczenie w regionie, powiązania zagraniczna promocja miasta;

• Stan i perspektywa rynku nieruchomości;

• Zasady gospodarki terenowej- plan przestrzennego zagospodarowania;

• Stan, deficyt odnoście danego rodzaju nieruchomości;

• Liczba mieszkańców, przyrost naturalny; wiek, zatrudnienie, dochody mieszkańców;

• Zasięg miasta, otoczenie, struktura gospodarcza, infrastruktura techniczna.

Granice analizy lokalnej:

• Granice miasta, gminy, powiatu regionu;

• Granice naturalne, jeziora, rzeki, lasy;

• Tradycje historyczne i kulturowe;

• Funkcje stref miast- gospodarka przestrzenna.

Oczywiście, by można było mówić o działałniu racjonalnym należy określić cel, jaki chcemy osiągnąć dzięki przeprowadzonej analizie. Cel może wpływać na wybór metody.

Celem analizy rynku nieruchomości może być:

• Ocean stanu i stopienia rozwoju rynku w odniesieniu do rodzaju nieruchomości stanowiącej przedmiot wyceny;

• Ocena uwarunkowań w zakresie popytu i podaży, oraz kształtowania się na tym tle cen;

• Ocena stanu i wpływu kryteriów przestrzennych (rynek lokalny, regionalny, krajowy, międzynarodowy);

• Ocena reprezentatywności nieruchomości stanowiącej przedmiot wyceny do cech charakteryzujących rynek;

• Zebranie właściwego zakresu danych przyjętych w procesie wyceny.

1.M.statystyczne - Metoda analizy statystycznej rynku - Metodę analizy statystycznej rynku stosuje się wówczas, gdy na rynku można znaleźć dość liczną grupę nieruchomości będących przedmiotem kupna - sprzedaży. Jest ona stosowana wówczas, gdy do wyceny przeznaczonych jest wiele podobnych obiektów. Mogą to  być np. mieszkania komunalne przeznaczone do sprzedaży, grunty, dla których należy zaktualizować opłaty z tytułu użytkowania wieczystego lub inne masowo wyceniane nieruchomości. Metoda ta prowadzi do wyznaczenia średniej ceny stosowanej w obrocie nieruchomościami

2.M ankietowe

3. M. scenariuszowe służą do prognozowania zjawisk na RN wyznaczają linię trendu, koniunkturę na rynku

4.M. projektowe

42.Istota i pojęcie zarządzania projektami inwestycyjnymi.

Zarządzanie projektami inwestycyjnymi - zarządzanie zbiorem zadań inwestycyjnych, które są od siebie wzajemnie zależne i wspólnie dążą do osiągnięciu celu przedsięwzięcia inwestycyjnego. Projekt inwestycyjny powinien zawierać informacje na temat celu planowanej inwestycji, nakładów niezbędnych do jego realizacji, źródeł finansowania, kryteriów i metod oceny efektywności i ryzyka, uczestników procesu inwestycyjnego oraz efektów z inwestycji.

Istotą zarządzania projektami jest uchwycenie całości niezbędnych działań koncepcyjnych, planistycznych, wykonawczych, kontrolnych itd., oparcie ich na mniej lub bardziej sformalizowanych zasadach i procedurach oraz zorganizowanie w jeden proces przebiegający w odpowiednich do konkretnych warunków ramach organizacyjnych.

43.Metody oceny ryzyka projektów inwestycyjnych.

1. PROSTE METODY OCENY PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH

1. METODA STOPY ZWROTU

1.2. METODA KSIĘGOWEJ STOPY ZWROTU

1.3. METODA OKRESU ZWROTU

2. WYBRANE DYSKONTOWE METODY OCENY PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH

1. METODA ZDYSKONTOWANEGO OKRESU ZWROTU

2. METODA WARTOŚCI BIEŻĄCEJ NETTO

3. METODA WEWNĘTRZNEJ STOPY ZWROTU.