FINANSE PRZEDSIĘBIORSTWA

(dr Maria Gorczyńska)

30 % - ocena z ćwiczeń

70 % - ocena z egzaminu

1.termin egzaminu – zaliczenie od 60%

„Przedtermin” – każda z osób, nawet, gdy nie ma zaliczenia może pisać (ale i tak ćwiczenia zaliczone muszą być żeby ocena była wpisana i wtedy zaliczenie od 50% )

Jeśli uzyskam mniej niż 20% to oblany pierwszy termin i przystępuje dopiero do drugiego terminu.

21 - 49 % - nie ma konsekwencji

Test wielokrotnego wyboru, bez ujemnych punktów, system 0-1 pkt, ołówek, gumka, „lotto”

Min 20 pyt, max 100 pyt, standardowe 40-50 pytań

40 pyt – 20 min, 60 pyt – 30 min (pół minuty na pytanie)

Nie obraża się, jeśli ktoś nie chodzi na wykład.

Definicja finansów przedsiębiorstw - zjawisko pieniężne wyrażone w pieniądzu, polegające na wydatkowaniu środków pieniężnych dla osiągnięcia określonego celu przedsiębiorstwa.

1. Gromadzenie

2. Wydatkowanie

3. Rezultat (cel)

Mogą być przerywane procesy gromadzenia, mogą być przerywane procesy wydatkowanie co nie doprowadzi nas do celu.

Jest jeden rodzaj ryzyka, którym muszę umieć zarządzać – jest to ryzyko operacyjne ( jest to ryzyko związane z rynkiem).

Przedsiębiorstwo działając jest związane tylko z tym ryzykiem, ale wtedy, gdy działa na własnych kapitałach. Natomiast jeśli wrzuca również kapitał obcy to zaczyna kreować kolejne ryzyko – ryzyko finansowe (mówi o tym, że istnieje prawdopodobieństwo, że nie będę w stanie zwrócić kapitału obcego).

Ryzyko operacyjne i ryzyko finansowe są składnikami ryzyka całkowitego.

Celem przedsiębiorstwa jest zysk netto.

Nie tylko zysk netto stanowi o wartości firmy, ale również cena, jaką chcą nam za nią zapłacić.

Celem przedsiębiorstwa jest maksymalizacja wartości rynkowej.

WYKŁAD 2 25.02.2014

Gromadzenie Wydatkowanie Rezultat

PRZEDSIĘBIORSTWO

• zobligowane do gromadzenia kapitału

• posiadanie (majątku) nie kapitału całość majątku właścicieli

Kapitał własny Kapitał obcy Aktywa Przychód

Funkcja: a) regulacja inwestycji - trwałe - koszt operacyjny

- gwarancyjna b) brak własnych środków - obrotowe - koszt kapitału

- pozyskany na obrotowego

najdłuższy okres krótkoterminowy ZYSK BRUTTO

długoterminowy - podatek

ZYSK NETTO

KAPITAŁ STAŁY – pozyskany na okres dłuższy niż rok w celu realizacji przedsięwzięć długoterminowych

(kapitał własny + obcy długoterminowy)

SPRAWNE FUNKCJONOWANIE - zapewnione jest przez zachowanie równowagi w przedsiębiorstwie zachowanie równowagi finansowej

finansowanie

Kapitał stały Aktywa trwałe

finansowanie

Kapitał krótkoterminowy aktywa obrotowe

*** odnosi się to do ZŁOTEJ ZASADY BILANSOWEJ: aktywa = pasywa

REZULTAT – osiągnięcie przychodu – poniesione koszty operacyjne = zyski operacyjne

• Jest to ważne z uwagi, że rentowne przedsiębiorstwo działa tylko gdy przychody są wyższe niż koszty

• Co wiąże się jednak z ryzykiem OPERACYJNYM

Z ZYSKU NETTO najpierw:

1. Zostają spłacone kapitały obce

2. Następuje reinwestycja kapitału własnego

3. Dokonuje się podziału zysku między właścicieli

CELE PRZEDSIĘBIORSTWA

1. Charakter celu:

1. Cele ekonomiczne

• Maksymalizacja udziału w rynku

• Stabilizacja zatrudnienia

• Maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa

• Utrzymanie płynności finansowej

1. Cele pozaekonomiczne

• Zachowanie bezpieczeństwa pracy

• Działalność zgodna z normami etycznymi

• Ochrona środowiska naturalnego

• Rozwój społeczności lokalnej

1. Perspektywa interesariuszy

   1. Cele pracowników

      • Stabilność zatrudnienia

      • Wzrost wynagrodzenia

      • Zwiększenie zaplecza socjalnego

   2. Cele kredytodawców

• Bieżąca spłata zadłużenia

• Zachowanie pływnności finansowej

• Utrzymanie zdolności kredytowe

  1. Cele właścicieli

• Maksymalizacja wartości rynkowej

• Maksymalizacja zysku

• Zachowanie płynności finansowej

1. Horyzont czasowy

   1. Cele strategiczne

• Długoterminowe

• formułowane na najwyższym szczeblu zarządzania

• odpowiadają założeniom globalnej strategii rozwoju przedsiębiorstwa

  1. cele taktyczne

• średnioterminowe

• stosowane na średnim szczeblu zarzadzania

• wspierające realizację celów strategicznych

  1. cele operacyjne (bieżące)

• krótkoterminowe

• realizowane na najniższym szczeblu zarządzania

• wspierające realizację celów taktycznych

• CELE PERSPEKTYWY INTERESARIUSZY – jedynie cele nawzajem się wykluczające, gdyż clce innych grup pozostają w konflikcie

KONCEPCJE REZULTATU:

1. Zysk netto

2. Wzrost wartości firmy (teoria menadżerska)

3. Cele behawioralne (możliwa do zrealizowania dopiero po spełnieniu teorii menadżerskiej) –

Teorie behawioralne = świadomy biznes

OGNIWA SYSTEMU FINANSOWEGO

Bank Zakład Państwo Przedsiębiorstwo Gospodarstwa

Ubezpieczeń domowe

Realizują one STRUMIENIE PIENIĘŻNE:

1. Ekwiwalentne (normy popytu i podaży)

2. Transferowe (normy prawne)

3. Kredytowe (normy kreacji pieniądza)

Ad. 1 Strumienie ekwiwalentne (rynkowe):

• Są regulowane przez mechanizmy rynkowe

• Ceny są wyznaczane zgodnie z relacjami popytu i podaży

• Wydatek pieniężny jednej ze stron jest powiązany z wzajemnym świadczeniem drugiej ze stron, która otrzymuje przychód

Ad. 2 Strumienie redystrybucyjne (transferowe):

• Nie są regulowane przez mechanizmy rynkowe, lecz przez akty normatywne

• Wydatek pieniężny jednej ze stron nie wiąże się bezpośrednio z wzajemnym świadczeniem drugiej ze stron

Ad. 3 Strumienie kredytowe:

• Przychody i wydatki kredytowe (III grupa strumieni wyodrębnionych w oparciu o kryterium przedmiotowe obejmuje przychody i wydatki, które są związane z operacjami kredytowymi banków. Wszystkie pozostałe operacje pożyczkowe Np. prywatne pożyczki pieniężne udzielane przez osoby fizyczne traktowane są jako transfery).

• Przychody kredytowe - przychody pieniężne osiągane przez niebankowe jednostki gospodarujące, które zadłużają się w bankach.

• Wydatki kredytowe - to wydatki tych jednostek, które są związane z zapłatą poprzednio wykorzystanych kredytów bankowych.

Ogniwa + Strumienie = OTOCZENIE PRZEDSIĘBIORSTWA

OTOCZENIE

• podmiotu gospodarczego może być definiowane w różny sposób i klasyfikowane według różnych kryteriów

• przedsiębiorstwa - to zespół czynników wpływających na jego działanie. W literaturze przedmiotu najogólniejszy podział otoczenia jednostki gospodarczej to podział na makrootoczenie i mikrootoczenie.

• Dzieli się na MAKRO I MIKRO

1. Makrootoczenie

   • Zachodzą wzajemne interakcje, które mogą mieć w określonej sytuacji silniejszy lub słabszy, pozytywny lub negatywny wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa

   • Przedsiębiorstwo nie ma na nie jednak wpływu

Makrootoczenie:

1. Otoczenie ekonomiczne

2. Polityczne i prawne

3. Demograficzne

4. Technologiczne

5. Oraz społeczno-kulturowe

Ad. 1 – ekonomiczne

• Czynniki, które wynikają z określonego rozwoju ogólnogospodarczego, zarówno międzynarodowego jak i krajowego

• Oraz czynniki wynikające z sektora, w którym działa firma

• Rozwój ogólnogospodarczy:

• Stan koniunktury gospodarczej

• Kształtowanie się stóp procentowych na rynku

• Poziom inflacji

• Wydatki na rozwój sektora publicznego

• Wskaźniki wzrostu ekonomicznego danego sektora jak i całej gospodarki

• Siłę nabywczą ludności itd.

Ad. 2 – publiczno – prawne

• Podmiotem tworzącym ramy tego otoczenia jest:

  • Państwo

  • Oraz jego organy ustawodawcze

  • Ustawodawstwo ponadnarodowe (Unia Europejska)

• Polityka państwa:

  • Ustawodawstwo dotyczące działalności gospodarczej

  • Polityka fiskalna

  • Polityka monetarna

  • Polityka gospodarcza państwa

Ad. 3 – demograficzne

• cechy charakterystyczne to struktura ludności ze względu na:

  • Płeć

  • Wiek

  • Wykształcenie itd.

Ad. 4 – technologiczne

• Podmiot gospodarczy, aby osiągał cel musi bacznie śledzić zmiany technologiczne i dostosowywać się do nowych warunków, wprowadzając nowoczesne technologie tzn.

  • Przekształcić asortyment, kształtować go: wychodząc naprzeciw nowym potrzebom

• Bardzo często takie działania niosą za sobą wysokie koszty inwestycji, ale w przyszłości przyniosą obniżenie kosztów bieżącej działalności

• Nowe produkty, nowe technologie wypierają stare

Ad. 5 – społeczno – kulturowe

• cechami charakterystycznymi tego otoczenia są:

  • Wzorce konsumpcyjne

  • Normy kulturowe

  • Stosunek do pracy

  • Zachowania polityczne itd.

PODSUMOWANIE:

• Wszystkie typy otoczenia makroekonomicznego mają silny wpływ na działalność przedsiębiorstwa, ale określenie tego wpływu nie jest łatwe, ponieważ otoczenia te nie są oddzielne, zazębiają się, jedne zmiany wywołują inne, a te z kolei wpływają mniej lub bardziej na decyzje podejmowane przez zarządzających firmą.

1. MAKROOTOCZENIE

• Otoczenie ma wpływ na przedsiębiorstwo, ale ono ma też wpływ na otoczenie

• Tworzą je podmioty w najbliższym otoczeniu danego podmiotu, więc opisywania jego należy dokonać w kontekście konkretnej firmy

• Wliczają się do niego:

  • Klienci

  • Dostawcy

  • Szeroko pojęta konkurencja

RYZYKO – obejmuje niepewności osiągnięcia dochodów i zysków z działalności podmiotu z powodu samej natury działalności gospodarczej np. w wyniku wystąpienia zmian zachodzących na rynku, zmian gustów i preferencji czy struktury gospodarki.

Istnieje pewna grupa czynników, które wpływają na ryzyko dodatnio lub też ujemnie

Czynniki mające dodatni wpływ:

• Rozwój systemu ulg inwestycyjnych

• Wzrost wielkości dochodu narodowego

• Wzrost poziomu eksportu

• Wzrost produkcji przemysłowej

• Wzrost popytu na ofertę przedsiębiorstw produkcyjnych

• Spadek cen nośników energii

• Spadek poziomu inflacji

• Obniżenie podatków

Czynniki mające ujemny wpływ:

• Spadek dochodu narodowego

• Spadek eksportu

• Spadek produkcji przemysłowej

• Rosnący ujemny bilans handlu zagranicznego

• Wzrost wydatków państwa na cele socjalne i związane z tym systemy udogodnień socjalnych

• Niestabilna sytuacja gospodarcza (strajki, niepokoje społeczne)

• Niestabilna, słaba waluta

• Wzrost poziomu inflacji

• Wzrost bezrobocia

• Zwiększenie obciążeń podatkowych

• Likwidowanie lub brak ulg inwestycyjnych

• Brak dobrych uregulowań prawnych

• Oraz częste zmiany przepisów prawnych

wykład 3 4.03.14r.

RYZYKO FINANSOWE PRZEDSIĘBIORSTWA

1. Źródła finansowania

2. Struktura kapitału

3. Koszt kapitału

4. Punkt obojętności finansowej

5. Dźwignia finansowa

Źródła finansowania

• Jeżeli korzystamy z kapitału własnego nie ma ryzyka finansowego

Wyróżniamy dwa miejsca pochodzenia kapitału :

1) Najważniejszą częścią jest tworzenie udziałów : FINANSOWANIE WŁASNE pierwotne ( w momencie tworzenia działalności podmiotu gospodarczego)

• Te podmioty, w których jest odpowiedzialność całym swoim majątkiem nie maja w ustawodawstwie żadnego hasła KAPITAŁU - kapitał to nie to samo co majątek, kapitał jest to źródło finansowania majątku.

• Jeżeli wchodzimy w spółkę z o.o. i akcyjną : to trzeba utworzyć obligatoryjnie kapitał podstawowy (zakładowy w przypadku spółek akcyjny) . Jest tez podana jego wartość.

• w spółdzielni : fundusz udziałowy

• To są te fundusze, które są tworzone w momencie rozpoczęcie działalności – finansowanie własne pierwotne.

Zasilanie wtórne : np. przyjęcie nowego wspólnika.

2) FINANSOWANIE OBCE

• z rynku finansowego : firmy pozyskują kredyty bankowe, i źródła w postaci pożyczkowych papierów własnościowych : obligacje i commercial papers

• rynek towarowy : faktoring, leasing

• formy specyficzne finansowania : finansowanie ze środków Unii Europejskiej

1) Przez kształtowanie kapitału

• Zysk netto : dla spółki akcyjnej jest to obligo : 8% z czystego zysku do momentu, do którego on nie osiągnie wartości 1/3 kapitału akcyjnego wyłącznie na pokrycie straty.

• rezerwy długoterminowe

2) Transformacja majątku w bieżącej działalności

to wszystko może wpłynąć na wielkość kapitału WŁASNEGO, ale mamy mowę o finansowaniu wtórnym.

Jeżeli ktoś zdecyduje, ze preferuje tylko kapitał własny, to musi zdawać sobie z tego sprawę, że w 100% zostawia firmie finansowanie wewnętrzne i musi być na to zgoda.

KREDYT BANKOWY : Przekazane siły nabywczej przez kredytodawcę dla realizacji określonego celu przedsiębiorstwu. które zobowiązuje się do zwrotu kredytu w określonym terminie wraz z odsetkami i innymi kosztami.

Bank Kredytobiorca.

• Przedsiębiorstwo myśląc o źródle finansowania MUSI mieć jasno określone cele!

• Każdy kapitał obcy MUSI być zwrócony bez względu na to jaką reprezentuje sobą formę

• Muszą zostać pokryte przez przedsiębiorstwo całe koszty finansowe związane z tym, że ktoś nam użyczy kapitału. - nigdy oprocentowanie nie może być niższe niż stopa inflacji.

Co on mi może sfinansować? - kredyt obrotowy i kredyt inwestycyjny

• Jakie ja muszę spełnić wymogi aby określony typ kredytu mogłabym uzyskać jako przedsiębiorca? - jeżeli chcę skorzystać ze źródła finansowania i chcę finansować tą bieżącą działalność, to muszę mieć elastyczne źródło finansowania, nie mogę dać się skierować na minę polegającą na to, że biorę kredyt z jasno określonym celem wprost - trzeba uzgodnić, że będzie to na działalność OPERACYJNA.
  -> Jeżeli jestem pewna, że mam tylko chwilowe problemy, mogę wejść w układ, że biorę kredyt obrotowy w rachunku kredytowym. Będę musiała się dostosować do wszystkich reguł, które dyktuje kredyt : mieć zabezpieczenie, dopilnować terminy spłaty i zwrotu kosztów. Można to trochę „ominąć” i powiedzieć, że moim zabezpieczeniem będą przyszłe wpływy.

CZYNNIKI WARUNKUJĄCE (czynniki, jakie muszę spełnić żeby ten kredyt pozyskać)

• zdolność kredytowa podmiotu gospodarczego – to nie jest zdolność kredytowa w momencie tylko starania się o kredyt, ale to jest konieczność posiadania jej przez cały czas do momentu zwrotów całości tego źródła finansowania.

• zabezpieczenie kredytu

• okres kredytowania ( z uwzględnieniem okresu karencji)

• stopa oprocentowania kredytu

zalety :

• pozyskanie niezbędnych źródeł finansowania

• koszt - tarcza podatkowa

• efekt dźwigni finansowej ( wzrost rentowności kapitałów własnych dzięki zaangażowaniu kapitałów obcych)

wady :

• ograniczona dostępność – nie każdą kwotę może udzielić bank przedsiębiorstwu dlatego, że np. bank nie może dać większej kwoty niż miary jego wypłacalności. Dlatego też banku łączą się w konsorcja.

• konieczność realizacji celu

• koszt kredytu

• konieczność zabezpieczeń

• procedura - które powoduje wydłużenie czasu, konieczność poniesienia kosztów związanie z przygotowaniami sie do tej procedury,

alternatywnym źródłem finansowania są pożyczkowe papiery wartościowe.

OBLIGACJE PRZEDSIĘBIORSTW :

• są one ograniczonym źródłem finansowania

Jakie przedsiębiorstwo może być emitentem obligacji?

Zgodnie z art. 2 ustawy o obligacjach, obligacje mogą emitować "podmioty prowadzące działalność gospodarczą, posiadające osobowość prawną a także spółki komandytowo-akcyjne"
przeważnie na obligacje decydują się podmioty, które chcą finansowania długoterminowego
+ to emitent wybiera w jakiej formie chce emitować obligacje

Czyli emitentem może być:

- spółka komandytowo - akcyjna

- spółka akcyjna

- spółka z o.o.

+ podmioty oczywiste, takie jak Miasto Stołeczne Warszawa

Przedsiębiorstwo chcące pozyskać kapitał za pomocą obligacji powinno charakteryzować się :

- dobrymi sprawozdaniami finansowymi

- wysokim ratingiem

- dobra pozycją na rynku

- dobrymi wskaźnikami finansowymi (np. kapitał obcy na własny)

zalety pozyskiwania kapitału przez emisję obligacji :

• możliwość pozyskania dużych kwot kapitału

• rozproszenie ryzyka na dużą liczbę pożyczkodawców

• większa wiarygodność przedsiębiorstwa przy emisji publicznej

• ustalenie ceny przed przedsiębiorstwo

• możliwość zastosowania różnych rodzajów obligacji

• niższy koszt tego źródła finansowania w porównaniu do kredytu bakowego

wady pozyskiwania kapitału przez emisję obligacji

• ograniczona dostępność - przez to, że jest dostępne tylko dla podmiotów posiadających osobowość prawną.

• konieczność spełnienia wszystkich wymogów formalnych, które mogą oznaczać duże nakłady czasu i pracy

• ryzyko niedostatecznego popytu na obligacje

LEASING

przekazanie przez finansującego do użytkowania rzeczy korzystającemu za ustaloną w umowie opłatę

jest formą rzeczową finansowania, przekazujący przekazuje korzystającemu dobro leasingowe na określony czas, w zamian za co oczekuje zapłaty czynszu leasingowego

• leasing zgodnie z prawem podatkowym – najszersze rozumienie leasingu. Mówi się, że istnieją 3 umowy leasingu:
  1.

1. umowa, w której jest zawarte co najmniej 40% normatywnego zużycia środka trwałego – czas to 5 lat przy nieruchomościach

2. wartość umowy jest równa wartości dobra leasingowanego pomniejszona o podatek VAT
   *jeżeli są spełnione oba warunki, to w koszty uzyskania przychodu można wrzucić cały czynsz leasingowy, ale trzeba pamiętać, że NIE MOŻEMY dokonywać odpisów amortyzacyjnych.

2. takie umowy, w którym nie ma warunków spełnionych związanych z amortyzacją, ale jest spełniony warunek drugi, wtedy korzystający wrzuca w koszty uzyskania przychodów tylko część odsetkową, dokonuje odpisów amortyzacyjnych

3. rodzaj - nie spełnia warunku 1 i 2 – zwykłe umowy najmu i dzierżawy.

* leasing operacyjny i leasing finansowy

LEASING OPERACYJNY KORZYŚCI

• przydatny w sytuacji krótkotrwałości i przejściowości zmian popytu

• prowadzi do racjonalizacji kosztów własnych

• prowadzi do poprawy technicznego poziomu parku produkcyjnego

• instrument pokonywania luki technologicznej.

LEASING FINANSOWY - KORZYŚCI

• brak natychmiastowego zaangażowania kapitału własnego

• przesunięcie zapotrzebowania kapitału inwestycyjnego na kapitał obrotowy

• poprawa niektórych parametrów gospodarki finansowej (poprawa rentowności i przyśpieszenie obiegu kapitału)

korzyści leasingu dla małych i średnich przedsiębiorstw

• dodatkowe źródło finansowania

• brak silnych zabezpieczeń

• krótki okres pozyskania tego źródła finansowania

• cena i dostępność - gdy bank centralny prowadzi politykę trudnego i drogiego pieniądza

wady leasingu dla małych i średnich przedsiębiorstw

• cena

• konsekwencje zerwanej umowy leasingowej

• niejednokrotna konieczność udziału kapitału własnego.

KREDYT HANDLOWY

Przedsiębiorstwo ---------------> przedsiębiorstwo

- krótkoterminowe źródło finansowania pozabankowego

- polega na odroczonym terminie płatności za dostarczone towary i usługi

- jest jedną z najdroższych form finansowania obcego

- możliwość skorzystania ze skonta kasowego

- cena nie jest podawana wprost, ale jest ukryta w cenie towaru bądź usługi.

CENA KREDYTU HANDLOWEGO

• koszt pozyskania źródeł finansowania kredytu handlowego

• premia od spadku wartości pieniądza w czasie

• premia od ryzyka

• koszty administracyjne

KONSEKWENCJE POBRANIA KREDYTU HANDLOWEGO

- spadek rentowności

+ podnosi jego zdolno płatniczą

- zwiększa zależność ekonomiczna od dostawcy

- konsekwencje zatorów płatniczych

FAKTORING - wykup i obsługa należności

prawidłowych (mieszczących się w ustalonym terminie płatności (<-- jakich? --->) niepodlegających cesji na rzecz osób trzecich

Faktoring :
- pełny (właściwy) – przeniesienie ryzyka z przedsiębiorstwa na faktora, który przejmuje na siebie ryzyko niewypłacalności dłużnika; jest to w zasadzie sprzedaż wierzytelności
- niepełny (niewłaściwy) – typowa forma finansowania

cena zakupu należności może obejmować :

• odsetki od udzielanego kredytu lub zaliczki

• opłaty za zrealizowane usługi

• koszty ryzyka finansowego.

zalety faktoringu :

• szybsze uzyskanie środków finansowych

• zmniejszenie ryzyka utraty wpływów ze sprzedaży

• firma faktoringowa udostępnia dodatkowe usługi

wady faktoringu

• wysoki koszt

Kapitał własny – korzystając z niego, musimy pamiętać o tym, że jest on oddany na najdłuższy okres czasu
- dawcy kapitału obcego nie mają przymusu wypłaty udziału w zysku

stabilność podmiotu gospodarczego, brak bezpośredniego zagrożenia w sytuacji niekorzystnej dla przedsiębiorstwa od strony dawców kapitału własnego.

WYKLAD 4

ZAGADNIENIA POZYSKANIA KAPITAŁU PRZEZ PODMIOTY obejmują trzy grupy problemów Ł

1) analiza : ocena potrzeb kapitałowych

2) kształtowanie racjonalnej struktury pozyskanego kapitału oraz wybór kierunku (źródła)kapitału

3) kształtowanie optymalnego kosztu kapitału i jego rozłożenia w czasie w powiązaniu z efektami osiągniętymi z tytułu
wykorzystania kapitału - gdzie go zainwestować.

gromadzenie sprężenie zwrotne wydatkowanie

DETERMINANTY WYBORU STRUKTURY KAPITAŁU

1. forma organizacyjno – prawna

2. efekt dźwigni finansowej

3. ryzyko, jakim jest obarczona działalność

4. sytuacja finansowa przedsiębiorstwa

5. stan gospodarki

6. sytuacja na rynku finansowym i jego segmentach

ad3. ryzyko operacyjne :
utworzenia, prowadzenia

finansowe

całkowite

ad4. pozyskanie kapitału obcego wymaga ocenę finansową podmiotu.

ad5)
- bezpośrednio

- pośrednio - wpływając na poziom inwestycji

OPTYMALNA STRUKTURA KAPITAŁU

• zapewnia zachowanie płynności finansowej

• maksymalizuje wartość

• minimalizacja kosztu finansowania

• maksymalizacja rentowności kapitału własnego

Cele te nawzajem sie wykluczają, nie ma jednej optymalnej, ale istnieją optymalne struktury dla poszczególnych podmiotów.

Wysokość kosztów rentowność kapitału, płynność finansowa wartość rynkowa

RYZYKO FINANSOWE

• jest to ryzyko związane ze sposobem finansowania działalności, a nie wynikające ze struktury kapitału

• ryzyko to związane jest z zachowaniem dźwigni finansowej

• wynika z postawionego przez wierzycieli prawa pierwszeństwa do majątku

• związane jest z optymalnością do kształtowania się przyszłych zysków netto wykorzystując kapitał obcy

• związane jest z ryzykiem niewypłacalności , który ponoszą wierzyciele

• jest tym większe, im większy jest udział długu obciążonego oprocentowaniem w kapitale firmy

• ryzyko finansowe potęguje ryzyko operacyjne

MODELE STRUKTURY KAPITAŁU

1) preferencji kapitału własnego

2) preferencji kapitału obcego

3) dywersyfikacji struktury kapitału

	Model dywersyfikacji struktury kapitału	Model preferencji dla kapitału własnego	Model preferencji dla kapitału obcego
Cechy modelu	ścisłe powiązania struktury kapitału ze strukturą aktywów optymalizacja poziomu zadłużenia elastyczne kształtowanie struktury kapitałów w zależności od zmian zewnętrznych i wewnętrznych warunków działania	pełne wykorzystanie wewnętrznych źródeł finansowania preferencyjne dla konserwatywnych metod zarządzania finansami wzrost rezerw zdolności pożyczkowej przedsiębiorstwa stabilizacja źródeł finansowania	angażowanie kapitału obcego na granicy utraty płynności finansowej preferencje dla agresywnych metod zarządzania finansami bieżące sterowanie terminami wymagalności i angażowania kapitału
Warunki wykorzystania	dostęp do informacji rynko­wej z akceptacją kosztu jej po­zyskania duża zdolność adaptacji do zmiennych warunków otocze­nia możliwość dywersyfikacji kierunku działania przedsiębiorstwa znaczenie dojrzałości przedsiębiorstwa	akceptacja ze strony właścicieli możliwości spadku rentowności kapitału własnego łatwy dostęp do kapitału własnego	akceptacja wysokiego poziomu ryzyka finansowego wysoka zdolność kredytowa przedsiębiorstwa wysoki poziom efektywności dźwigni operacyjnej stabilne wpływy gotówkowe z działalności operacyjnej bieżące oceny kierunku zmian stopy procentowej
Szanse	wykorzystanie efektu dźwigni finansowej optymalizacja średniego kosztu kapitału ograniczenie ryzyka niewypłacalności przedsiębiorstwa	wzrost bezpieczeństwa właścicieli i wierzycieli zabezpieczenie długoterminowej płynności finansowej wzrost płynności na rynku finansowym	pełne wykorzystanie efektu dźwigni finansowej w danych warunkach rynkowych minimalizacja średniego kosztu kapitału

KOSZT KAPITAŁU

ZASTOSOWANIE KOSZTU KAPITAŁU

• preliminowanie wydatków inwestycyjnych

• główny czynnik wybory między zakupem a wydzierżawieniem aktywu

• w decyzjach o zastępowaniu starej pożyczki obligacyjnej emisją nowej

• przy decyzjach o użyciu zadłużenia lub kapitału akcyjnego jako sposobu finansowania

• przy regulacji działalności naturalnych monopolistów

KAPITAŁ WŁASNY

- oddany w celu osiągania korzyści - koszt zaangażowania

Istnieje problem wyceny KW. Żaden z modeli nie daje 100% wartości kapitału własnego. Należy zastosować wszelkie modele i je uśrednić.

W zależności od zakresu posiadanych informacji stopa zwrotu akcji zwykłych może być szacowana za pomocą metody PCF oraz modelu CAPM

Żadna z metod nie jest jednak doskonała ponieważ ich zastosowanie w wielu przypadkach ograniczone ze względu na brak dostępności odpowiednich danych dotyczących rynku kapitałowego , dlatego że sytuacja danego przedsiębiorstwa nie spełnia założeń umożliwiających wykorzystanie określonego modelu lub metody.

a) MODEL GORDONA - trudno ustalić właściwą stopę wzrostu dywidendy . Jeżeli dotychczasowe tempo wzrostu zysków i dywidend było nienormalnie wysokie lub niskie z powodu wyjątkowej sytuacji spółki lub z powodu ogólnych wahań gospodarczych to inwestorzy nie będą ekstrapować dotychczasowego tempa wzrostu i nie może być oparte na historycznym tempie wzrostu w przyszłości

$K_{\text{KW}} = \ \frac{D_{1}}{P_{0}} + g$ $K_{\text{KW}} = \ \frac{D_{1}}{P_{0}(1 - f)} + g$ $K_{\text{KW}} = \ \frac{D_{1}}{P_{0} - F} + g$

Gdzie:

K_KW – wymagana stopa zwrotu (koszt kapitału własnego)

D₁ – oczekiwana dywidenda na koniec okresu

g – stopa wzrosti dywidendy 9stała)

P₀ – bieżaca cena akcji (cena akcji na początku okresu)

f – koszty emisji wyrażone w %

F – koszty emisji wyrażone w złotych

b) Model CAPM - powinien być stosowany z dużą ostrożnością ponieważ jego założenia cechują się złożonością i są mało realne. Nikt nie wie bowiem, jaka wolna od ryzyka stopa jest w danym momencie właściwą, natomiast współczynnik beta może wcale nie odzwierciedlać prawdziwego ryzyka systematycznego ponieważ prawdziwy indeks rynku jest nieznany .

Do wyliczenia historycznej premii za ryzyko niezbędne są dane na temat kształtowania sie w przyszłości tzw. rynkowej stopy wzrostu, która określana jest na podstawie analizy zmian cen akcji notowanych na rynku, czyli na podstawie wskaźnika giełdowego.

K_KW =  R_RF + (R_m− R_RF) β_i

Gdzie:

R_RF – stopa zwrotu wolna od ryzyka (zazwyczaj stopa % obligacji skarbowych)

R_m – oczekiwana stopa zwrotu na rynku akcji lub z „przeciętnych” akcji

β_i – współczynnik beat i-tej akcji

KOSZT KAPITAŁU UPRZYWILEJOWANEGO

$$K_{u} = \ \frac{D_{u}}{P_{N}}$$

Gdzie:

K_u – koszt kapitału uprzywilejowanego

D_u – dywidenda uprzywilejowana

P_N– cena akcji uprzywilejowanej

Kapitał obcy - koszt długu (zaciągniętego kredytu ) obciąża koszty działalności przedsiębiorstwa zmniejszając jednocześnie podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym,. W rezultacie faktyczne koszty kredytu jest niższy od wysokości oprocentowania o tzw. osłonę podatkową

K_onetto =  K_KObrutto (1−TR)

Gdzie:

Ko netto – koszt kapitału obcego uwzględniający efekt tarczy podatkowej

K_KO brutto – koszt kapitału obcego wyrazonay jego oprocentowaniem

TR – stopa podatkowa

WACC = W_KWK_KW +  W_uK_u +  W_KOK_KO 

Wykład 5 18.03.14r.

Metoda EBIT - EPS - jest praktycznym narzędziem używanym do oceny wpływu alternatywnych planów finansowania inwestycji na zyski przypadające na jedną akcję (EPS), przy różnych możliwych dochodach firmy mierzonych za pomocą zysku operacyjnego. Narzędzia tego używa się w celu osiągnięcia optymalnej struktury kapitału tj. takiej, która obciąża firmę najmniejszym ogólnym kosztem kapitału.

Podejście EBIT - EPS umożliwia wybór struktury kapitału maksymalizującej EPS w danym szeregu EBIT. Można wykorzystać EPS dla oszacowania wpływu różnych struktur kapitału na majątek akcjonariuszy ponieważ zysk jest zasadniczym czynnikiem wpływającym na wartość rynkową akcji firmy.

*struktura A zakłada mniejszy poziom zadłużenia – mniejsze ryzyko finansowe podmiotu gospodarczego
* struktura B – większy poziom zadłużenia i większe ryzyko finansowe.

• Punkt przecięcia się linii A i B określamy jako punkt obojętności finansowej

Jest to taki poziom zysku operacyjnego , przy którym zysk przypadający na akcje jest jednakowy dla wariantu A i B. W punkcie obojętności rentowność kapitału własnego jest równa rentowności kapitału całkowitego i wynosi tyle, ile stopa oprocentowania kredytów i pożyczek pomniejszona o podatek dochodowy.

1. Punkt obojętności finansowej można także wyznaczyć algebraiczne, wykorzystując następujące równanie:

   • Kw_A, Kw_B – kapitał własny w wariancie A i B

   • I_A, I_B – odsetki od kapitału obcego w wariancie A i B.

   • MA BYĆ NA GÓRZE : KwaIb – KwbIa

   • Różnica iloczynu kapitałów własnych i kosztów finansowych, na dole różnica wartości kapitałów własnych

	Plan A	Plan B
Kapitały obce	1 000 000 (14%)	3 000 000 (16%)
Kapitały własne	5 000 000 (50%)	3 000 000 (50%)

plan b- wyższy poziom zadłużania, uzupełnieniem kapitału obcego jest kapitał własny.

EBIT = 990 000

POF	990 000	990 000
ODSETKI	140 000	480 000
ZYSK BRUTTO	850 000	510 000
PODATEK	425 000	255 000
ZYSK NETTO	425 000	255 000
ILOŚĆ AKCJI	100 000	60 000
EPS	4,25	4,25

• EPS_A = 425 000 / 100 000 = 4,25

• EPS_B = 255 000 / 60 000 = 4,25

Efekt dźwigni finansowej

• Stopień, do którego przedsiębiorstwo może zwiększać swoje zadłużenie zależy w dużej mierze od stabilności jego zysków. Przedsiębiorstwa, których wyniki finansowe z okresu ma okres niewiele się różnią, mogą angażować kapitały obce w większym stopniu niż te, przedsiębiorstwa, których zysk podlega dużym wahaniom.

• Jeżeli dzięki zaangażowaniu kapitałów obcych, wzrasta w firmie rentowność kapitałów własnych, to mamy do czynienia z działaniem dodatnim efektu dźwigni finansowej.

Wskaźnik stopnia dźwigni finansowej (DFL) można wyznaczyć następująco:

• Stopień dźwigni finansowej informuje i tym, jak zmieni się zysk przypadający na jedną akcję, jeżeli zysk operacyjny wzrośnie lub zmniejszy się o 1%.

WYSZCZEGÓLNIENIE	WARIANT A	WARIANT B	WARIANT C	WARIANT D
Kapitał ogółem	200 000	300 000	300 000	300 000
Kapitał własny	200 000	200 000	150 000	200 000
Kapitał obcy	-	100 000	150 000	100 000
Działalność operacyjna, przychody ze sprzedaży	1 400 000	2 100 000	2 100 000	2 100 000
Koszty dzielności operacyjnej	1 300 000	1 950 000	1 950 000	2 050 000
Koszty zmienne	900 000	1 550 000	1 550 000	1 650 000
Koszty stałe	400 000	400 000	400 000	400 000
Zysk operacyjny (przychody – koszty dzielności operacyjnej - EBIT	100 000	150 000	150 000	50 000
Koszty finansowe (14% od kapitału obcego)	-	14 000	21 000	14 000
Zysk brutto na działalności gospodarczej (zysk operacyjny – odsetki)	100 000	136 000	129 000	36 000
Podatek dochodowy 19%	19 000	25 840	24 510	6 840
Zysk netto (zysk brutto – podatek)	81 000	110 160	104 490	29 160
Rentowność kapitałów całkowitych (zysk netto / kapitał całkowity * 100)	40,5%	36,72%	34,83%	9,72%
Rentowność kapitałów własnych (zysk netto / kapitał własny * 100)	40,5%	55,08	69,66%	14,58%

Podsumowanie :
1) w wariancie A, kiedy mamy do czynienia z działaniem ryzyka operacyjnego, te 2 rentowności kapitałowe (ostatnie 2 pozycje) są sobie równe. Nie ma ryzyka finansowego, więc stopień dźwigni będzie wynosić 1%, to znaczy, że będzie OBOJĘTNY
2) w wariancie B zwiększamy kapitały obce w firmie – wzrost zysku operacyjnego, który zostaje obciążony kosztami operacyjnymi. W rezultacie firma wypracowuje zysk netto większej wartości niż w wariancie A. Mniejsze zaangażowanie kapitałów własnych powoduje wzrost rentowności kapitału własnego. Pozytywny efekt dźwigni finansowej.
3) W wariancie C przedstawiono te same efekty działalności operacyjnej natomiast zmieniono strukturę kapitału. Z kapitału całkowitego przeniosło się z kapitału własnego 50 000 na kapitał obcy. Spowodowało to wzrost kosztów finansowych. Efekt : spadł zysk netto, spada zysk przypadający na kapitał całkowity czyli rentowność kapitału całkowitego, ale rentowność kapitałów własnych – wzrasta. A więc nie ruszając działalności operacyjnej uzyskaliśmy efekt wzrostu rentowności kapitałów własnych dzięki zmianie struktury kapitału.
3) W wariancie D przyjęliśmy bezpieczniejszą strukturę (tą z wariantu B), ale tutaj pozwoliliśmy na to, że firma poniosła wyższe koszty zmienne. Efekt : firma wygenerowała niższe zyski operacyjne, rentowności obie spadły, ale widać też, że firma ma spełniony efekt dźwigni finansowej, lecz te efekty zostały zabrane przez realizację ryzyka finansowego.

DEFINICJA RYZYKA OPERACYJNEGO

1. Ryzyko operacyjne przedsiębiorstwa:

   • Analiza progu rentowności

   • Dźwignia operacyjna

2. Definicja ryzyka operacyjnego:

   • Niepewność, co do kształtowania się przyszłych zysków operacyjnych przedsiębiorstwa, czyli:

     • Przyszłych przychodów

     • Przyszłych kosztów operacyjnych

   • Ryzyko operacyjne to, zatem ryzyko nie osiągnięcia zamierzonego poziomu zysku operacyjnego

   • Czynniki ryzyka operacyjnego:

     • Wszystko, co może spowodować spadek przychodów ze sprzedaży

       • Np. spadek popytu, spadek wielkości sprzedaży, spadek cen oferowanych wyrobów

     • Wszystko, co może spowodować wzrost kosztów operacyjnych

       • Np. wzrost cen czynników produkcji, konieczność poniesienia dodatkowych kosztów, struktura kosztów operacyjnych w podziale na stałe i zmienne

Koszty stałe i zmienne:

• Sposób, w jaki przedsiębiorstwo wytwarza wyroby lub świadczy usługi związany jest z ponoszeniem kosztów. Koszty te mogą mieć charakter:

  • Kosztów zmiennych, których wielkość zależy od wielkości produkcji i sprzedaży

    • Np. zużycie czynników produkcji – materiałów, półfabrykatów, energii

  • Kosztów stałych, których wielkość nie zależy od wielkości produkcji i sprzedaży, innymi słowy, przedsiębiorstwo ponosi te koszty nawet wówczas, gdy nie produkuje wyrobów lub nie świadczy usług

    • Np. amortyzacja, koszty wynajmu lokali, koszty ogólnego zarządu, podatki majątkowe

1. Ryzyko operacyjne – jest ściśle związane z rodzajem prowadzonej działalności

   • Typ działalności determinuje:

     • Technologię produkcji

     • Wielkość aktywów trwałych (wpływa na wielkość amortyzacji)

   • Typ działalności wpływa na strukturę kosztów operacyjnych w podziale na stałe i zmienne

2. W określeniu poziomu ryzyka operacyjnego przedsiębiorstwa wykorzystuje się:

   • analizę progu rentowności

   • stopień dźwigni operacyjnej

3. Próg rentowności (EBP) księgowy oznacza:

   • Punkt, w którym przychody ze sprzedaży są równe poniesionym operacyjnym kosztom całkowitym działalności, (czyli kosztom stałym i kosztom zmiennym)

   • Jest to, zatem punkt, w którym przedsiębiorstwo nie osiąga zysku operacyjnego, ale także nie ponosi straty

     • Różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży a operacyjnymi kosztami całkowitymi = 0

     • Czyli EBIT = 0

   • Wyznaczenie progu rentowności pozwala ustalić taką wielkość przychodów ze sprzedaży, która zapewnia pokrycie całkowitych kosztów wytworzenia produktów

Realizowanie przychodów ze sprzedaży większych niż wielkość przychodów ze sprzedaży w „progu rentowności” pozwala na osiągnięcie zysku operacyjnego (i odwrotnie).

Sprzedaż S

Przychody
koszty STRATA

Zysk operacyjny = 0

BEP

ZYSK

Wielkość sprzedaży

• Suma kosztów stałych i zmiennych to koszty całkowite.

• W momencie przecięcia się generujemy zysk operacyjny gwarantujący pokrycie przychodów i kosztów – powyżej tego progu następuje generowanie zysku – dopiero od tego momentu możemy mówić o budowie struktury kapitału z kapitałem obcym.

• Wyznaczanie progu rentowności polega na porównaniu dwóch równań : kosztów całkowitych i wielkości sprzedaży.

1. Jak obliczyć wielkość progu rentowności?

   • Kalkulacja oparta jest na następujących założeniach liniowych:

   • S=p*q; C=F+q*v; V=q*v

   • S – przychód ze sprzedaży

   • p – jednostkowa cena sprzedaży

   • q – ilość produktów

   • v – koszty zmienne przypadające na jeden produkt

   • C – całkowite koszty operacyjne wytworzenia wyrobu

   • F – koszty stałe

   • V – koszty zmienne, ogólne

1. Podstawowe formuły ustalania progu rentowności:

   • W jednostkach w szt.

   • Wartościowe w zł

Wykład 6

CONTRIBUTIONS MARGIN

• wyrażenie (p-r) nazywane contabutions margin( marża udziału jednostki produktu w pokryciu kosztów stałych)

• im większa jest relacja commercial margin (p - r) do wielkości kosztów stałych (F) tym więcej produktów należy sprzedać, by osiągnąć zysk operacyjny

  • zatem im F(p-r) jest wyższe tym wyższa jest wartość progu rentowności

PRÓG RENTOWNOŚCI (HASOWY) BEF

• amortyzacja jest specyficznym kosztem stałym, który nie wiąże się z wpływem środków

• kasowy próg rentowności oznacza:

  • taką wielkość przychodów ze sprzedaży, dla której operacyjne przepływy finansowe są równe 0

  • w takiej sytuacji EBIT jest mniejszy od 0 o wielkość amortyzacji (Am)

DŹWIGNIA OPERACYJNA - wzrost zysku na skutek wzrostu produkcji, im wyższy jej poziom, tym wyższe ryzyko całkowite

• Zachwnianie tą strukturą spowoduje wzrost ryzyka

PODSTAWOWY PROBLEM BEZPIECZEŃSTWA generowany przez rynek oraz jego brak kapitału, co powoduje wzrost niebezpieczeństwa finansowego związanego z niedopasowaniem należności i zobowiązań (efekt domina)

STRATEGIE FINANSOWE AKTYWÓW OGÓŁEM

• .Strategie te postulują dopasowanie kompozycji źródeł finansowania działalności do struktury aktywów (wynikającej z rodzaju prowadzonej działalności)

• związane są, zatem z poziomem kapitału pracującego, dążeniem do zachowania równowagi finansowej (złotej zasady finansowej) i płynności finansowej

• zazwyczaj za strategie agresywne uważa się strategię zerowego kapitału pracującego przy niskim poziomie płynności

• strategie konserwatywne - preferuje bezpieczeństwo finansowe ponad rentowność

OBLICZANIE WARTOŚCI KAPITAŁU OBROTOWEGO (working capital)

1. podejście majątkowe

kapitał obrotowy netto = AB – ZB

(aktywa bieżące - zobowiązania bieżące)

2. podejście kapitałowe

kapitał obrotowy netto = KS - AT

(kapitał stały [kapitały własne w obrocie długoterminowym] - aktywa trwałe)

DODATNI KAPITAŁ PRACUJĄCY

AT KS

70 Aktywa trwałe kapitały stałe 100

KAPITAŁ PRACUJĄCY

100 AB ZB

Aktywa bieżące zobowiązania bieżące 70

Kapitał pracujący = 100 - 70 = 30

• Strategia konserwatywna powodująca nadpłynność finansową

ZEROWY KAPITAŁ PRACUJĄCY

90 AT KS 90

110 AB ZB 110

Kapitał pracujący = 0

• Strategia agresywna powodująca niedopłynność

UJEMNY KAPITAŁ PRACUJACY

AT KS

100 Aktywa trwałe kapitały stałe 70

KAPITAŁ UJEMNY PRACUJĄCY

AB ZB 100

70 Aktywa bieżące zobowiązania bieżące

Kapitał pracujący = 70 - 100 = -30

DLACZEGO W PRZEDSIĘBIORSTWIE POTRZEBNY JEST KAPITAŁ OBROTOWY

• wymusza to cykl kapitału obrotowego

  • w fazie zaopatrzenia następuje wydatkowanie gotówki lub powstają zobowiązania krótkoterminowe (wobec dostawców)

  • w fazie zbytu następuje pozyskanie gotówki lub powstają należności (sprzedaż na kredyt)

• terminy płatności zobowiązań nie pokrywają się zazwyczaj z terminami wpływów środków ze sprzedaży produktów

STRATEGIE (FILOZOFIE) FINANSOWANIA AKTYWÓW OBROTOWYCH (BIEŻĄCYCH)

• wyróżnienie trzech strategii opiera się na podziale aktywów obrotowych na:

• permanentne (stale występujące) - przeciętny poziom aktywów bieżących utrzymany dla potrzeb zwyczajowego poziomu

• tymczasowe (zmienne, cykliczne, sezonowe) - zwiększony poziom aktywów bieżących w związku z cyklicznym zmienianu się popytu lub podaży surowców

1. UMIARKOWANA (harmonijna, dopasowana)

• długoterminowe aktywa (czyli aktywa trwałe i aktywa bieżące permanentne) finansowane są kapitałem stałym

• sezonowe wahania poziomu atrakcyjności aktywów bieżących finansowane są zobowiązaniami bieżącymi

• postuluje się dążenie do dopasowania terminów zapadalności kapitałów obcych z długością wahań zwiększonego poziomu aktywów bieżących

np. zapasy wyrobów gotowych, które zostaną sprzedane w ciągu 30 dni finansować należy miesięcznym kredytem bankowym

zobowiązania bieżące

rentowność

aktywa obrotowe zmienne

aktywa obrotowe permanentne kapitały stałe

aktywa trwałe czas

1. KONSERWATYWNA

• aktywa długoterminowe (czyli aktywa trwałe i aktywa bieżące permanentne) finansować należy kapitałem stałym

• kapitał stały wykorzystywany jest również do finansowania części zmiennych aktywów bieżących

• tylko w przypadku, gdy kapitały stałe okażą się niewystarczające dla sfinansowania sezonowych wahań aktywów bieżących, przedsiębiorstwo sięga po dofinansowanie zobowiązaniami bieżącymi

• kiedy nie występują sezonowe wahania aktywów bieżących, przedsiębiorstwo dysponuje nadmiernym kapitałem pracującym

  • nadmiar ten zazwyczaj jest związany w inwestycjach krótkoterminowych ( nazywany bywa "magazynem płynności')

nadmiar kapitału obrotowego

rentowność

zobowiązania bieżące

aktywa obrotowe (okresowe)

Aktywa obrotowe

(permanentne) kapitały stałe

Aktywa trwałe

czas

1. AGRESYWNA

• aktywa trwałe finansować należy kapitałem stałym

• jedynie część aktywów permanentnych finansowana jest kapitałem stałym

• pozostała cześć aktywów bieżących permanentnych oraz całość aktywów bieżących zmiennych finansowane są zobowiązaniami bieżącymi

  • można z tego względu mówić o różnych stopniach agresywności

• strategia agresywna powoduje zatem, iż w przedsiębiorstwie stałe są zaangażowane w znacznym stopniu zobowiązania bieżące

rentowność

aktywa obrotowe (okresowe) zobowiązania bieżące

Aktywa obrotowe

(permanentne) kapitały stałe

Aktywa trwałe

czas

KOSZT KAŻDEJ ZE STRATEGII

• strategia konserwatywna daje bezpieczeństwo finansowe, ale zazwyczaj pociąga za sobą wysoki koszt kapitału

• strategia agresywna - przeciwnie (koszt kapitału dodatkowo obniża się, możliwość korzystania z pozytywnych efektów dźwigni finansowej

  • w strategii agresywnej konieczne jest 'czuwanie" nad poziomem płynności oraz nad innymi parametrami wskazującymi na wiarygodność finansową przedsiębiorstwa dla zapewnienia dostępności finansowania bieżącego

• wybór strategii finansowej należy poprzedzić analizą WACC, płynności, kapitału pracującego i efektów dźwigni finansowej (pozytywne, negatywne)

• każda ze strategii finansowania jest także związana z decyzjami w zakresie kształtowania wielkości składników aktywów bieżących przedsiębiorstwa (zapasy, należności, gotówka, środki pieniężne)

CYKL TRANSFORMACJI GOTÓWKI / KONWERSJI GOTÓWKI

1. ROTACJA ZAPASÓW (ujęcie klasyczne)

Cykl zapasów (w dniach) =$\frac{sredni\ stan\ zapasow}{przecietna\ dzienna\ sprzedaz}$

Cykl zapasów (w dniach) = $\frac{sredni\ stan\ zapasow}{\ sprzedaz}\ *\ \ liczba\ dni\ w\ okresie$

Interpretacja:

• w ile dni firma odnawia swoje zapasy celem realizowania sprzedaży

  • wysoka wartość - wolny obrót zapasów

  • niska wartość - szybki obrót zapasami

1. ROTACJE NALEŻNOŚCI (ujęcie klasyczne)

Cykl należności (w dniach) = $\frac{sredni\ stan\ naleznosci}{\ przecietna\ dzienna\ sprzedaz}\ $

Cykl należności (w dniach) = $\frac{sredni\ stan\ naleznosci}{\ sprzedaz}\ *\ \ liczba\ dni\ w\ okresie$

Interpretacja

• liczba dni sprzedaży za która nie uzyskano jeszcze gotówki

• w jakim stopniu przedsiębiorstwo kredytuje odbiorcę

• jak sługo pieniądze są rozmrożone w należnościach

• wartość wskaźnika należy porównać z branżowym

• dłuższy niż branżowy - negatywna ocena polityki kredytowej

• krótszy niż branżowy - zbyt restrykcyjna polityka kredytowa

1. ROTACJA ZOBOWIĄZAŃ BIEŻĄCYCH (ujęcie klasyczne)

Cykl zobowiązań (w dniach) = $\frac{sredni\ stan\ zobowiazan}{\ przecietna\ dzienna\ sprzedaz}\ $

Cykl zobowiązań (w dniach) = $\frac{sredni\ stan\ zobowiazan}{\ sprzedaz}\ *\ \ liczba\ dni\ w\ okrsie\ $

Interpretacja

• w ciągu ilu dni przeciętne przedsiębiorstwa regulują swoje zobowiązania bieżące

• obrazuje czas opóźnienia regulowania zobowiązania

• informuje przez ile dni przedsiębiorstwo finansuje działalność zobowiązaniami

• im dłuży dłuższy cykl zobowiązań bieżących tym mniej kapitału obrotowego przedsiębiorstwo potrzebuje

1. OBLICZANIE CYKLU KONWERSJI GOTÓWKI

cykl obrotowy netto

Cykl konwersji gotówki = cykl zapasów + cykl należności – cykl zobowiązań bieżących

cykl obrotowy brutto

• cykl obrotowy brutto to cykl operacyjny przedsiębiorstwa - oznacza przeciętny czas, w którym środki pieniężne są "zamrożone" w przedsiębiorstwie

• cykl obrotowy netto to cykl konwersji gotówki (środków pieniężnych) - oznacza przeciętny czas na który potrzebna są w przedsiębiorstwie środki pieniężna pochodzące ze źródeł innych niż zobowiązania bieżące

WYKŁAD 7 01.04

PROBLEM PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ

Analiza kapitału obrotowego może wykazać 3 sytuacje:

1. aktywa obrotowe > stałe (w teorii nie jest w ogóle brany pod uwagę, jest to stan bardzo niedobry dla przedsiębiorstwa)

2. aktywa obrotowe = stałe (jest to poprawa, ale nadal jest to strategia agresywna; jest to uważane za zagrożenie płynności finansowej, jest problem z funkcjonowaniem, ale ogólnie uznaje się to, jako lekką niedopłynność finansową; większość przedsiębiorstw na rynku ma taka sytuację)

3. aktywa obrotowe < stałe

*** przedsiębiorstwa upadłe to takie, które posiadały rentowność, ale nie miały płynności finansowej płynność finansowa w każdym aspekcie musi być przestrzegać, choć nawet w takiej sytuacji istnieje ryzyko upadłości

*** czasem pożądana jest nadpłynność np. w sytuacji stagflacji: wysoka inflacja i wysoki poziom gospodarczy

ZNACZENIE PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ W PRZEDSIĘBIORSTWIE

• Celem zarządzania przedsiębiorstwem, w tym jego finansami, jest trwanie i rozwój oraz zwiększanie wartości przedsiębiorstwa, prowadzące do zwiększenia korzyści udziałowców przy jednoczesnym zachowaniu płynności finansowej. Utrata płynności prowadzi do utraty wiarygodności i w konsekwencji do upadłości

DEFINICJA PŁYNNOŚCI

• jako pozytywny stan środków płatniczych (przy płynności krótkoterminowej)

• w rozumieniu właściwości składników majątku do powrotnej przemiany w pieniądz

• jako stosunek pokrycia zobowiązań składnikami majątku (metoda analityczna, dla płynności krótko i długoterminowej)

• jako możliwość pokrycia w każdym momencie zobowiązań przedsiębiorstwa

*** gdy przedsiębiorstwo ma płynność długookresową lecz nie ma krótkookresowej to do upadłości może dojść bardzo szybko (nawet w 3 miesiące)

*** odwrotna sytuacja: jest zachowana płynność krótkookresowa lecz przez pewien okres czasu nie ma płynności długookresowej to przedsiębiorstwo jest w stanie normalnie funkcjonować i wyjść z tych tymczasowych problemów

UTRATA PŁYNNOŚCI

• Utrata płynności wiąże się z utrata wiarygodności co może rodzić dla przedsiębiorstwa wiele niekorzystnych skutków takich jak:

  • dostawcy mogą żądać zapłaty wyłącznie gotówka

  • trudniejsze staje się uzyskanie kredytu i rośnie jego cena

  • to w konsekwencji powoduje wzrost kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa

  • kredytodawcy mogą wywierać wpływ na decyzje przedsiębiorstwa przez co zmniejsza się jego niezależność finansowa

  • w najgorszym scenariuszu trwała utrata płynności prowadzi do upadłości

NADPŁYNNOŚĆ

• Może świadczyć o zamrożeniu nadmiernie wysokich własnych kapitałów w finansowaniu bieżącej działalności i niemożność zwiększenia ich zyskowności przez efektywne wykorzystanie kapitałów obcych, co ma wpływ na rentowność

OCENA PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ PRZEDSIEBIORSTWA

• dotyczy zbadania zdolności przedsiębiorstwa do regulowania bieżących zobowiązań

• problem badany w szczególności przez potencjalnych dawców kapitału przedsiębiorstwa w celu określenia, czy przedsiębiorstwo nie będzie zwlekało z terminową zwrotnością pożyczonych środków finansowych

*** trzeba najpierw ocenić stan przedsiębiorstwa aby móc powiedzieć coś o zarządzaniu (zmienić lub podtrzymać)

WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI

• płynność statyczna - jest wyznaczana na określony moment, a podstawą dla jej oceny są dane zawarte w bilansie

• płynność dynamiczna - zawiera dane dotyczące badanego okresu i wyznacza się ją na podstawie informacji ujętych w rachunku przepływów pieniężnych

OCENA STATYCZNA

1. WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ III STOPNIA (Current Ratio) - "wskaźnik płynności bieżącej”

$$\frac{aktywa\ obrotowe\ ogolem}{zobowiazania\ krotkoterminowe}$$

Interpretacja:

• pozwala określić w jakim stopniu przedsiębiorstwo jest w stanie pokryć swoje zobowiązania bieżące płynnymi aktywami czyli aktywami obrotowymi

• wartości tego wskaźnika powinny oscylować wokół 2 (spotyka się inne normy np. nie niższe niż 1,2)

• spadek poziomu tego wskaźnika ocenić należy jako pogorszenie się płynności przedsiębiorstwa

• wysokie jego wartości świadczą o nadpłynności, która również nie jest zjawiskiem korzystnym - obniża rentowność działalności, poprzez angażowanie kapitału długoterminowego w finansowanie krótkoterminowych aktywów

• Niektóre sektory gospodarki będą mieć inną wartość tego wskaźnika np. cukrownictwo ok. 3

1. WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ II STOPNIA (Quick Ratio) - "wskaźnik szybkiej płynności"

• Jest to uzupełnienie w statyce

• Należy wyjąć z majątku obrotowego najmniej płynny element i odnieść do zobowiązań bieżących

$$\frac{aktywa\ obrotowe\ \ - \ \ zapasy}{zobowiazania\ krotkoterminowe}$$

Interpretacja:

• wskaźnik określa w jakim stopniu przedsiębiorstwo jest w stanie pokryć zobowiązania bieżące tymi aktywami obrotowymi, które mogą być przekształcone na efektywny pieniądz po upływnie krótkiego czasu przeznaczonego na ich spieniężenie

• informuje zatem o zdolności przedsiębiorstwa do szybkiego regulowania zobowiązań krótkoterminowych

• wartość wskaźnika płynności szybkiej zawsze będą niższe od wartości wskaźnika płynności bieżącej a różnica ta będzie zależna od udziału zapasów w aktywach obrotowych - jeżeli ich stany nie są wysokie to wartość obu wskaźników mogą być zbliżone

• przyjmuje się ze wartość wskaźnika płynności szybkiej powinna oscylować wokół 1

• utrzymujący się trend spadkowy wartości tego wskaźnika znacznie poniżej wartości wzorcowej niewątpliwie świadczy o pogorszeniu płynności przedsiębiorstwa

1. WSKAŹNIK PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ I STOPNIA – „wskaźnik wydajności, wystarczalności”

$$\frac{inwestycje\ krotkoterminowe}{zobowiazania\ krotkoterminowe}$$

Interpretacja:

• najbardziej kontrowersyjna miara płynności

• informuje jaki procent zobowiązań bieżących przedsiębiorstwo jest w stanie pokryć najbardziej płynnymi spośród aktywów obrotowych

• wzrost tego wskaźnika w czasie ocenić należy jako wzmocnienie płynności przedsiębiorstwa a trend takli może być wywołany zmianą polityki zarządzania gotówką i krótkoterminowymi inwestycjami finansowymi

OCENA DYNAMICZNA

1. WSKAŹNIKI WYSTARCZALNOŚCI GOTÓWKOWEJ

$$\frac{Przeplywy\ pieniezne\ dzialalnosci\ operacyjnej}{okreslone\ typy\ zobowiazan}$$

• Ukazują realne przepływy gotówkowe

• Maja zdecydowanie większą adekwatność niż miary statyczne

RYZYKO PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ - WYPŁACALNOŚCI

Kryzys finansowy

ZADŁUŻENI PRZEDSIĘBIORSTWA

• zmiany w strukturze kapitału przedsiębiorstwa nie mogą być podejmowane w oderwaniu od struktury majątkowej przedsiębiorstwa

• zaburzenie prawidłowych relacji majątkowo - kapitałowych w przedsiębiorstwa naraża przedsiębiorstwo na inny aspekt oddziaływania ryzyka finansowego, a mianowicie na ryzyko utraty wypłacalności i płynność finansowej

WYPŁACALNOŚĆ

• nacisk na problem długiego horyzontu czasowego

• problem wypłacalności łączy się z tzw. równowagą dochodową oznaczającą długookresową równowagę pomiędzy przychodami pieniężnymi (czyli wpływami) a ponoszonymi wydatkami

• wypłacalność to przede wszystkim zdolność do pokrycia łącznych długów posiadanym majątkiem

• ryzyko niewypłacalności to ryzyko utraty zdolności przedsiębiorstwa do spłaty swoich długów

• wypłacalność, jako zdolność przedsiębiorstwa do regulowania długoterminowych zobowiązań

• z punktu widzenia analitycznego problem ten sprowadza się do utożsamiania wypłacalności z tzw. płynnością długoterminową

PŁYNNOŚĆ

• zdolność do regulowania zobowiązań bieżących w terminach ich wymagalności

• dla zachowania płynności finansowej kluczowe jest posiadanie aktywów o wysokiej płynności

• zachowanie płynności finansowej warunkuje pozytywny stan środków pieniężnych, a w szczególności gotówki, która jest konieczna, jako środek wymiany w codziennej działalności przed.

• w szerszym ujęciu płynność finansowa przedsiębiorstwa warunkuje posiadanie również i innych aktywów uznawanych za płynne a wiec podlegających wymianie na gotówkę w relatywnie krótkim czasie i bez ponoszenia znacznych kosztów transakcyjnych

WYPŁACALNOŚC A PŁYNNOŚĆ

• dla rozważania problemu wypłacalności i płynności przedsiębiorstwa kluczowe jest znaczenie mające relacje majątkowo - kapitałowe

• płynności finansowa jest pewną konsekwencją rozumienia wypłacalności, ale odniesioną do krótkiego horyzontu czasowego

• wypłacalność jest nazywana płynnością długookresową

CZYNNIKI RYZYKA WYPŁACALNOŚCI I PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ

Związane z przepływami dynamika statyka Związane z relacjami

pieniężnymi majątkowo – kapitałowymi

wpływy i wypływ zmiany struktury zmiany struktury

gotówkowe aktywów pasywów

STRATEGIA FINANSOWA

DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA

• zmienność wpływów ze sprzedaży i wydatków związanych z kosztami operacyjnymi przekłada się na poziom gotówki w przed.

• oddziaływanie czynników koniunkturalnych może być w tych obszarach wzmocnione błędami decyzyjnymi przedsiębiorstwa związanymi z zarzadzanie poszczególnymi składnikami majątku obrotowego

ZARZĄDZANIE GOTÓWKĄ

• przewidywanie wpływów i wypływów środków finiszowych związanych z podstawowa działalnością przedsiębiorstwa

• problem braku gotówki, który wymaga od przed podjęcia nadzwyczajnych działań związanych z np. upłynnianiem różnych składników aktywów

• generowanie dodatkowych kosztów, które nazywa się kosztami braku gotówki a przejawiające się głównie, jako koszty utraty spodziewanych dochodów z upłynnianych aktywów

• wymiar zarówno finansowy jak i operacyjny - upłynnianie aktywów w postaci np. lokat środków pieniężnych oznacza utratę dochodów odsetkowych zaś upłynnienie aktywów np. trwałych - utratę dochodów z zaangażowania tych aktywów w działalność operacyjna

POLITYKA KREDYTU KUPIECKIEHO - NALEZNOŚCI PRZEDSIEBIORSTWA

• ryzyko powstania należności przeterminowanych i nieściągalnych przekłada się na opóźnienie wpływów ze sprzedaży bądź wręcz ich utratę

• błędy w tej sferze mogą być dodatkowo spotęgowane niekorzystną koniunkturą gospodarcza, która może wywołać zatory płatnicze w gospodarcze intensyfikujące ryzyko utraty płynności finansowej

• powstanie należności przeterminowanych i nieściągalnych wnikać może z błędów w ocenie wiarygodności kontrahenta zawieranie nieodpowiednich umów z kontrahentami, nie stosowanie zabezpieczeń kredytu kupieckiego, nie monitorowanie powstałych należności i ich nieodpowiednia windykacja

POLITYKA ZARZADZANIA ZAPASEM

• zapasy są najmniej płynnymi składnikiem aktywów obrotowych

• utrzymanie na stałym poziomie wielkości zapasów przy spadku produkcji i sprzedaży - generowanie ryzyka

• zapasy zwiększają wydatki gotówkowe przedsiębiorstwa, ponieważ generują koszty związane głównie z utrzymanie ich staniu i realizacja dostaw

wykład 8 15.04.14r.

DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA

• Głównymi źródłami wpływów jest upłynnianie środków trwałych bądź aktywów finansowych, natomiast głównym źródłem wydatków - dokonywanie takich inwestycji

• Oddziaływanie kryzysu finansowego prowadzi zazwyczaj do zahamowania wydatków inwestycyjnych

• W przypadku trudności z zachowaniem płynności finansowej może prowadzić do wpływów gotówki ze sprzedaży aktywów

• W tym obszarze wypłacalność i płynność przedsiębiorstwa może więc zostać zachwiana błędnymi decyzjami przedsiębiorstwa, prowadzącymi do kontynuowania kapitałochłonnych inwestycji w warunkach pogarszającej się sytuacji finansowej przedsiębiorstwa

• Odzyskiwanie gotówki poprzez upłynnianie majątku może być w warunkach oddziaływania kryzysu utrudnione - wynika to głównie ze spadku wartości aktywów rzeczowych i finansowych na skutek oddziaływania kryzysu - przykładem może być tutaj spadek wartości nieruchomości czy spadek wartości inwestycji finansowych.

DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA

• Głównymi źródłami wpływów w tym obszarze są wpływy środków finansowych z podwyższenia kapitałów własnych (od właścicieli). jak również wpływy z tytuły zaciągniętych kredytów i pożyczek

• Główne źródła wydatków gotówkowych koncentrują się natomiast na zwrocie kapitału obcego oraz opłaty odsetek z tytułu jego wykorzystania

Działalność finansowa - konsekwencje zagrożeń

• W obliczu trudności z zachowaniem płynności finansowej , przedsiębiorstwa chętnie sięgają po finansowanie obce - jest to możliwe do pewnego momentu, jednak bez możliwości generowania gotówki z działalności operacyjnej, szybko może to prowadzić do dalszego narastania problemów z płynnością finansową

• okres dekoniunktury gospodarczej - wzrost kosztu kapitału pożyczkowego - nawet jeżeli nadmierne zadłużenie jest indukowane czynnikami wzrostu, czyli dążeniem do generowania pozytywnych efektów dźwigni finansowej, może potencjalnie stać się źródłem ryzyka wypłacalności i płynności

• nadmierne zadłużenie może zaburzyć równowagę finansową i wywołać problemy z zachowaniem wypłacalności i płynności finansowej.

Czynniki ryzyka wypłacalności płynności Czynniki ryzyka wypłacalności płynności finansowej
finansowej intensyfikowane przez intensyfikowane przez wewnątrz systemowe
międzysystemowe oddziaływanie kryzysu finansowego wewnątrz systemowe oddziaływanie kryzysu finansowego

Związane z generowaniem gotówki z działalności Błędy w zarządzaniu aktywami obrotowymi :
operacyjnej : - gotówką

- spadek wpływów ze sprzedaży (głównie z powodu - należnościami
spadku popytu) - zapasami

- wzrost wydatków związanych z kosztami
operacyjnymi

Związane z generowaniem gotówki z działalności Złe decyzje Inwestycyjne
inwestycyjnej:

- problemy z upłynnieniem aktywów rzeczowych
i finansowych

- Utrata wartości aktywów rzeczowych i finansowych Stosowanie agresywnej strategii finansowania

działalności

Związane z generowaniem gotówki z działalności - działalnie na granicy równowagi finansowej finansowej: (wynikającej ze złotej zasady finansowej)
- utrudniony dostęp do kapitału własnego
- utrudniony dostęp do kapitału obcego
- wzrost oprocentowania (odsetek)

ZARZĄDZANIE ZAPASAMI

Materiały Półprodukty, produkcja w toku Wyroby gotowe Towary

ZAPASY W PRZEDSIĘBIORSTWIE

PRAWIDŁOWE NIEPRAWIDŁOWE
-bieżące - nadmierne
- sezonowe - zbędne
- rezerwowe

Nieprawidłowe - pojawiają sie zapasy permanentne, które wynikają z błędnego zarządzania

-zbędne - to jest dramat, zapasy, które wynikają z faktu, że firma zmieniła technologię, proces produkcyjny

Zapasy permanentne :

- bieżące

Zapasy rezerwowe

• w zapasach mieszczą się zapasy permanentne i zapasowe

• prawidłowe składają się z części permanentnych ( to zapasy bieżące i rezerwowe) oraz tymczasowych (sezonowe – potrzebne w sytuacji zmienności popytu)
  II część to zapasy nieprawidłowe, w których mogą pojawić się zapasy permanentne, ale które wynikają z błędnego zarządzania,

• zapasy zbędne można nawet wydać za darmo, byleby tylko nie generowały kosztów utrzymania

Zarządzanie zapasami

• obejmuje system informacji i ogół działań , których celem jest wyznaczenie takiej wielkości i struktury poszczególnych elementów zapasów (jako składników majątku obrotowego) :

- niezbędnej do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa

- umożliwiającej zachowanie ciągłości produkcji i sprzedaży

- pozwalającej na uniknięcie zamrożenia kapitału i powstania strat

Koszty związane z zapasami

• koszty zamawiania zapasów

• zamówień, transportu i odbioru zapasów - koszty składania zamówienia , łącznie z kosztami produkcji i ułożenia

• koszty utrzymywania zapasów

• koszty zamrożonego kapitału, koszty magazynowania i obsługi, ubezpieczenie, podatek od nieruchomości, amortyzacja i zużycie ekonomiczne

• koszty niedoboru zapasów

• zmniejszenie sprzedaży , utrata zaufania odbiorców, zakłócenia w organizacji produkcji

Model optymalnej partii dostawy (EOQ, economic ordering quantity) – założenia

Model uwzględnia

• koszty utrzymywania zapasów (w modelu przyjmuje się, że koszty te są względnie zmienne, ich wielkość zależy od wielkości zapasu)

• koszty składania zamówień ( w modelu przyjmuje się, że koszty te są względnie stałe w przeliczeniu na jedną partię dostawy, a ich wielkość zależy od częstości składania zamówień)

Cel modelu : wyznaczenie takich rozmiarów zapasów i strategii ich uzupełniania , przy której łączne koszty zakupu i utrzymania zapasów są najniższe.

CAŁKOWITE KOSZTY ZAMÓWIEŃ

K(Z)= F x N

K(Z) - koszt całkowity zamówień

F - koszt stały jednego zamówienia

N - liczba zamówień w ciągu okresu

KOSZT UTRZYMYWANIA ZAPASÓW

K(U) = C x P x A

K(U) - koszt całkowity utrzymania zapasu

C - wskaźnik udziału rocznych kosztów otrzymywania zapasów

P - cena jednostkowa

A - przeciętna liczba sztuk

EOQ = $\frac{\sqrt{\mathbf{2\ }\mathbf{x}\mathbf{\ }\mathbf{F}\mathbf{\ }\mathbf{x}\mathbf{\ }\mathbf{S}}}{\mathbf{C}\mathbf{\ }\mathbf{x}\mathbf{\ }\mathbf{P}}$

EOQ - optymalna partia dostawy

F -koszty stałe składania i odbioru zamówień

S - sprzedaż roczna wyrażona w jednostkach produkcji

C- koszty roczne utrzymania zapasów wyrażone jako procent przeciętnej wartości zapasów (wskaźnik udziału

kosztów utrzymania)

P -jednostkowa cena zakupu zapasów

STUDIUM PRZYPADKU - ustalanie EOQ

Dane :

- firma sprzedaje 600 000 szt. wyrobów

- cena jednego wyrobu = 15 zł za sztukę

- stałe koszty składania jednego zamówienia wynoszą 1 000zł

- udział kosztów utrzymania zapasów wynosi 20%

Optymalna partia dostawy

$\sqrt{\left\lbrack \frac{(2x1000\ x\ 600\ 000)}{0,2\ x\ 15} \right\rbrack = 20\ 000}$

Ilość zamówień składanych

N = S / OPD = 60 0000 / 2 0000 = 30
firma powinna dokonać 30 zamówień w ciągu okresu badanego.

Przeciętny stan zapasów ilościowy

A = OPD / 2 = 20 000 / 2 = 10 000 sztuk

Przeciętny stan zapasów wartościowy

Awartt = Ailość x cena = 150 000 zł

Koszty utrzymywania

KU = 3 x 10 000 = 30 000

Koszty zamawiania

KZ = 30 x 1 000 = 30 000

Koszty całkowite

KC = 30 000 + 30 000 = 60 000

Metody oddziaływania na poziom zapasów

• metody czerwonej linii i dwóch skrzyń - metody te wyznaczają limit poziomu zapasu, przy którym należy wznowić zamówienie

• Just in time (dokładnie na czas) - metoda uważana za ryzykowną, wymaga dużej synchronizacji procesów technologicznych i logistycznych. Podejście to polega na dostarczaniu do produkcji komponentów w bardzo krótkim czasie od momentu wystąpienia zapotrzebowania. Metoda ta minimalizuje koszty utrzymania zapasu, lecz rosną w tym wypadku koszty zamówień

• metoda ABC - dzieli zapasy od najdroższych (grupa A) do najmniej cennych z punktu widzenia przedsiębiorstwa (grupa C). Przechodząc z grupy A do grupy C , zmniejsza sie ich udział wartościowy a zwiększa ilościowy. Metoda ta pozwala skoncentrować się na działaniach w zakresie oszczędności materiałowych, w których spodziewane efekty są największe

• metoda XYZ - to podział zapasów według regularności zapotrzebowania. Od grupy X, o regularnym zapotrzebowaniu, poprzez grupę Y o zapotrzebowaniu sezonowym, do grupy Z o nieregularnym zapotrzebowaniu, można oddziaływać na poziom zapasów w tych grupach, eliminując zapasy nadmierne i zbędne

• firmy często lubią łączyć metody, żeby z jednej strony były oszczędności materiałowe, a z drugiej, aby pozbyć się zapasów nieprawidłowych, z trzeciej próbować minimalizować koszty utrzymania zapasów itd.

• Im więcej metod, tym możemy mieć zwiększone ryzyko związane z zapasami, bo każda z metod rodzi swoje kolejne konsekwencje.

WYKŁAD 9 29.04

ZARZĄDZANIE ŚRODKAMI PIENIĘZNYMI W PRZEDSIĘBIORSTWIE

wyróżnia się 3 MOTYWY UTRZYMANIA GOTÓWKI w przedsiębiorstwie:

1. transakcyjny - posiadanie gotówki do realizowania transakcji

2. ostrożnościowy - posiadanie gotówki aby przeciwstawić się niekorzystnym zdarzeniom losowym, w celu utrzymania płynności

3. spekulacyjny - posiadanie gotówki do możliwości obniżenia kosztów, aby móc dojść do efektu w którym istnieje możliwość ulokowania środków pieniężnych w innej niż działalność przedsiębiorstwa

potrzeba zarzadzania gotówką w przedsiębiorstwie - dwa aspekty zarządzania gotówką:

1. minimalizacja bieżącej gotówki i maksymalizacja korzyści płynących z jej posiadania

2. umożliwienie jak najszybszego przepływu gotówki w przedsiębiorstwie umożliwiająca odnawianie działalności operacyjnej

PRELIMINARZ PRZEPŁYWÓW GOTÓWKOWYCH - pozwala zmienić margines popełniania błędu

• instrument wykorzystywany jako narzędzie zarządzania gotówką, plan finansowy przychodów i rozchodów pieniężnych

• określa z góry działania podejmowane dla zapewniania dodatkowych źródeł finansowania lub zmierzające do odpowiedniego przesunięcia płatności

• wyznacza przedsięwzięcia pozwalające na najkorzystniejsze lokowanie nawet krótkoterminowych nadwyżek finansowych; pozwala w praktyce na racjonalne podejmowanie decyzji

• dotyczących zarówno wpływów np. skracania lub wydłużania terminów płatności dla odbiorców, stosowanie upustów ceny w celu przyspieszenia wpływu gotówki

• wydatków np. wydłużenie terminów płatności zobowiązań, szerszego korzystania z kredytów kupieckich , racjonalnych warunków umów kredytowych

ZALETY WYKORZYSTYWANIA PRELIMINARZA OBROTÓW GOTÓWKOWYCH

• wykorzystanie preliminarza obrotów gotówkowych wymusza bieżącą kontrola, zgodności faktyczne uzyskanych wpływów i dokonanych wydatków z wielkościami założonymi w preliminarzu

• eliminowanie przyczyn odchyleń od przeciętnego plany pozwala na obniżenie kosztów kapitału, a szybkie zagospodarowanie wolnej gotówki zapobiega powstawaniu kosztów utraconych korzyści

• ogranicza ryzyko płynności utraty płynności finansowej, równowagi finansowej

DZIAŁ	Styczeń	Luty	Marzec	Kwiecień	Maj	Czerwiec
Gotówka początkowa	45.000	45.000	45.000	45.000	45.000	45.000
Prognozowana sprzedaż	400.000	200.000	600.000	700.000	400.000	350.000
Wpływy ze sprzedaży	240.000	120.000 160.000	360.000 80.000	420.000 240.000	240.000 280.000	210.000 160.000
Zakupy materiałów	160.000	480.000	560.000	320.000	280.000	320.000
Zapłata za materiały	-320.000	-160.000	-480.000	-560.000	-320.000	-280.000
Wydatki na płace	-28.000	-28.000	-28.000	-28.000	-28.000	-28.000
Stałe wydatki	-23.000	-23.000	-23.000	-23.000	-23.000	-23.000
Saldo	-131.000	69.000	-91.000	49.000	194.000	39.000
Kredyt	-131.000	-69.000	91.000	-49.000
Lokata					-45.000	-39.000
Gotówka końcowa	45.000	45.000	45.000	45.000	45.000	45.000

Przedsiębiorstwo powinno utrzymywać poziom gotówki w wysokości:

10-20% zobowiązań

poziom gotówki początkowej : końcowej

PRELIMINOWANIE

1. preliminowanie (określenie) wpływów i wydatków gotówki

80% wpływów z następnego miesiąca i przesunięcie wydatków na następny miesiąc

1. ustalenie salda : wpływy - wydatki

2. ustalenie minimalnego poziomu gotówki

3. możliwość zaprognozowania pobrania lub ulokowania gotówki lub skrócić okres ściągania należności lub wydłużyć okres zobowiązań

4. Możliwość wydłużenia terminu płatności w momencie gdy nie stwarza to kosztów finansowych

5. Polityka kredytu kupieckiego

NALEŻNOŚCI

• powstają gdy przedsiębiorstwo dokonuje sprzedaży z odroczonym terminem płatności

• oznacza to, że czeka ona na uiszczenie zapłaty przez klienta

• odroczenie zapłaty może mieć charakter

  • manipulacyjnej spłaty należności w ciągu kilku dni

  • kredytu kupieckiego – dłuższe odroczenie płatności

SKUTKI z powstania należności:

• „przerwany” zostaje cykl operacyjny, w związku z czym przedsiębiorstwo potrzebuje dodatkowych środków finansowania jego „ciągłości”

• pociąga to za sobą określone koszty

KOSZTY

• koszty powstania dodatkowych źródeł finansowania,. co wynika ze zwiększonego zapotrzebowania na zewnętrzne źródła finansowania działalności , innymi słowy na to koszty zamrożenia kapitału w należnościach

• koszty monitorowania należności

• koszty wynikające z nieterminowego regulowania (należności przeterminowanych) lub utrata części przychodów (należności nieściągalne, utracone) z powodu udzielenia kredytu kupieckiego niewypłacalnych odbiorcom

POLITYKA KREDYTOWA PRZEDSIĘNIORSTWA

• to zbiór zasad uwzględnianych przy decyzjach o kredytowaniu kontrahentów

• w ramach polityki kredytowej przedsiębiorstwo powinno ustalić warunki udzielania kredytów kupieckich, które powinny obejmować

  • terminy płatności (ich długość)

  • formę zapłaty

  • zasady przyznawania ewentualnych opustów cenowych

  • kary za opóźnienia w płatności

• ważnym elementem polityki kredytowej przedsiębiorstwa jest ocena wiarygodności kontrahentów

Oprocentowanie

Upustu 2/10 netto 40 ilość dni

Ilość dni upustu

WAŻNE ELEMENTY POLITYKI KREDYTOWEJ

• ocena wiarygodności kontrahentów

  • źródła informacji

  • metody oceny zdolności kredytowej - przykładowe rozwiązania, zależne od źródeł informacji

  • etapy oceny wiarygodności kredytowej i podejmowania decyzji o kredytowaniu

• instrumenty polityki kredytowej

  • warunki płatności

  • limity kredytowe

  • opusty cenowe

przykład

1. założenia wyjściowe :

   1. przedsiębiorstwo zmienia założenia polityki kredytowej

   2. cel działania przedsiębiorstwa

      1. zwiększenie wartości sprzedaży

      2. poprawa rentowności

      3. poprawa płynności finansowej

Treść	Obecna polityka kredytowa	Planowana polityka kredytowa
Warunki kredytu kupieckiego	2/10 net 30	3/10 net 30
Planowana roczna sprzedaż	80.000.000	90.000.000
Klienci	Obecna struktura klientów	Planowana struktura klientów
Procent klientów korzystających ze skonta	40%	60%
Procent klientów niekorzystających ze skonta	50%	30%
Należności przeterminowane (do 10 dni po wyznaczonym terminie)	10%	10%

KOSZT UPUSTÓW

Wartość sprzedaży * procent skonta * procent klientów korzystających ze skonta

	Obecna polityka kredytowa	Planowana polityka kredytowa
Koszt upustów	80.000.000 * 2% * 40% = = 640.000	90.000.000 * 3% * 60% = = 1.620.000

KOSZT FINANSOWANIA NALEŻNOŚCI

Średnia liczba dni utrzymania należności * dzienna wartość sprzedaży * oprocentowanie kredytu obrotowego

	Obecna polityka kredytowa	Planowana polityka kredytowa
Koszt finansowania należności	23 * 219.178, 08 * 15% = = 756. 164, 38	27 * 246.575, 94 * 15% = = 998.630,14

Treść	Obecna polityka kredytowa	Planowana polityka kredytowa
Roczna sprzedaż	30.000.000, 00	30.000.000, 00
Koszty upustów	640.000, 00	1.620.000, 00
Koszty stałe	20.000.000, 00	20.000.000, 00
Koszty zmienne	40.000.000, 00	45.000.000, 00
Zysk operacyjny	19.360.000, 00	23.380.000, 00
Koszty finansowania należności	756.164, 38	998.630,14
Zysk przed opodatkowaniem	18.603.835, 62	22.381.369, 86

wykład 10 06.05

CEL ZARZADZANIA NALEŻNOŚCIAMI

• uwzględniając ustalanie optymalnej kompozycji pomiędzy kosztami i korzyściami udzielania kredytu handlowego przy uwzględnieniu zachowania płynności finansowej

  • trzeba tu uwzględnić koszty i korzyści związane ze sprzedażą wyrobów/towarów z odroczonym terminem płatności

• zarzadzanie należnościami = określenie polityki kredytowej w przedsiębiorstwie

Źródła informacji:

• Zewnętrzne:

  • Inwestycyjne

    • Wywiadownie gospodarcze

    • Instytucje ratingowe

    • GPW

  • Otoczenie kontrahentów

  • Dane z rynku

    • Np. prospekt emisyjny, doniesienia medialne

• Wewnętrzne:

  • Dokumenty źródłowe firmy

    • Sprawozdania finansowe

    • Podatkowe dokumenty niefinansowe

METODA PUNKTOWA (metoda ilościowa)

Wskaźniki podlegające ocenie	Wartości graniczne wskaźników oraz przyporządkowane im wielkości punktów
	5
Wybrany wskaźnik

Wskaźniki zazwyczaj polecane w tego typu ocenach:

• bieżący płynności

• szybki płynności

• wypłacalności

• rotacji należności w dniach, rotacji zapasów w dniach, rotacji zobowiązań w dniach

• wartość kapitału obrotowego netto

• poziomu zadłużenia

• zdolności obsługi długu

• rentowności sprzedaży

Im dalej od wartości postulowanych (sektorowych) to tym wyższe punkty są przyznawane (skala 1-5) --> po zsumowaniu wskaźników przedsiębiorstwo może dostać max 50 ptk

Przykładowe klasy oceny kontrahenta

klasy ryzyka	ilość punktów
małego ryzyka	10-15
umiarkowanego ryzyka	16-25
umiarkowanego ryzyka podlegającego kontroli	26-35
dużego ryzyka	36-40
bardzo dużego ryzyka	41-50

ANALZIA SWOT (metoda jakościowa)

Potencjalne mocne strony	Potencjalne słabe strony
Posiada znaczącą pozycję na rynku? Posiada wystarczające zasoby? Posiada dużą zdolność konkurencji? Posiada dobrą opinię u klientów? Wykorzystuje swoje doświadczenia? Posiada własną technologię? Wprowadza innowacje? Posiada doświadczoną kadrę kierowniczą?	Słaba pozycja konkurencyjna? Bark środków? Brak rentowności? Brak kluczowych umiejętności zarządczych? Spowolnienie technologiczne? Za mały potencjał wytwórczy? Brak przewagi konkurencyjnej? Słaby poziom marketingu?
Potencjalne szanse	Potencjalne zagrożenia
Pojawienie się nowych klientów? Wejście na nowe rynki? Możliwość poszerzenia asortymentu? Możliwość dywersyfikacji wyrobów? Możliwość przejścia do lepszej grupy strategicznej? Szybszy wzrost rynku?	Możliwość pojawienia się nowych konkurentów? Wzrost sprzedaży substytutów? Wolniejszy wzrost rynku? Zmiana potrzeb i gustów klientów? Podatność firmy na recesje i wahania koniunktury?

METODA 5 C (metoda mieszana)

nazwa metody wywodzi się od pięciu kryteriów oceny wiarygodności kontrahenta (które w języku angielskim rozpoczynają się od litery C)

• character - charakter klienta, ocena jakościowa

• capacity - zdolność/pojemność finansowa klienta

• collateral - jakość aktywów klienta stanowiących zabezpieczenie zobowiązań

• capital - pokrycie kapitałowe klienta (przede wszystkim jakość kapitałów własnych)

• conditions - warunki ogólne (koniunkturalne, branżowe itp.)

Czy badać wiarygodność kontrahenta

NIE:

• dobra kondycja przedsiębiorstwa na rynku

• pełna i wiarygodna informacja rynkowa na temat przedsiębiorstwa

• mała konkurencja, brak nasycenia rynku towarami i usługami

• stabilne rynku finansowe małe ryzyko

TAK

• duża liczba przedsiębiorstw o wątpliwej wiarygodności na rynku

• brak informacji rynkowej na temat przedsiębiorstwa

• duża konkurencja wymuszająca zwiększenia sprzedaży kredytowej

• zwiększone ryzyko działania w warunkach niestabilnych rynków finansowych

Ogółem trzeba badać bo nie ma tego co powinno być w "NIE"

WARUNKI PŁATNOŚCI

• zaliczka

• płatność kasowa

• krótki termin płatności

• standardowy termin płatności

• długi termin płatności karne odsetki

OPUSTY CENOWE

• opusty hurtowe

• skonto kasowe

• opusty sezonowe

• opust funkcjonalny (dla tych co dokonują dystyrbucji)

LIMITY KREDYTU

• kredyt rewolwingowy

• kredyt w rachunku otwartym

• kredyt ratalny

• kredyt dokumentowy (np. akredytywa)

EGZAMIN:

przedtermin: 27 maja

- każdy może przystąpić

- nawet nie posiadająca zaliczenia z ćw

- jak sie napisze egzamin dobrze to żeby go uznać trzeba zaliczyć cw w 1 terminie

- ocena końcowa : 30% cw , 70% wykłady

- można to olać

- w przedterminie zaliczenie jest od 50%

- w 1 terminie zaliczenie od 60%

- test wielokrotnego wyboru

- bez ujemnych punktów

- kodowanie

- jeśli się nie zda się w przedteminie normalnie można przyjść na 1 termin

- jeżeli się napisze poniżej 20% wpisuje 2 i koniec

- ocenę można poprawić w 1 terminie (anulowanie oceny z przedterminu = nie wpisuje wyższej)