Cała etyka:
Czym jest etyka, co jest jej fundamentem?
Czym jest etyka zawodowa, rozumienie.
Róznice między róznymi koncepcjami etyki
Fundamenty i jakim fundamentem jest etyka zawodowa?
Metody badań w etyce
Koncepcje etyki w fistorii jako podstawy dla etyki zawodowej
Historia starożytna i współczesna (utylitaryzm, pragmatyzm, egzystencjonalizm, panteizm, etyka sytuacyjna, etyka chrześcijańska)
R oznice między etyka a metaetyką
Aksjologia w etyce zawodowej
Etyka lekarska, nauczycielska, dziennikarska, działań profilaktycznych, żołnierska, gospodarcza, pracowników nauki
Literatura:
*Tatarkiewicz „Historia filozofii”
*T. Kipko „Etyka ogólna, etyka szczegółowa, etyka społeczna”
*M. Osowska „Podstawy nauk o morlaności”
*K. Wojtyła „Miłość i odpowiedzialność”, „Elementarz etyczny”
*A. Andrzejuk „Filozofia moralna”
*St. Śnieżawski „Z dziejow etyki”
*A. Andrzejuk „Zagadnienia etyki zawodowej”
*R. Nazar „Problemy moralne zawodu inżyniera”
*J. Urbański „Pierwiastek moralny w etosie oficera”
*J. Galarowicz „Na ścieżkach prawdy”
*Zb. Sarełło „Moralność i etyka po nowoczesnemu”
*A. Tchorzewski „Rola wartości i powinności w kształtowaniu świadomości profesjonalnej nauczyciela”
Etyka- moralne postępowanie względem drugiego człowieka. Poszukuje się zasad postepowania (fundamentów).
Fragment rzeczywistości- to tzw. prawa naturalne, które określają się mianem funkcjonowania samej rzeczywistości. To świat natury, przynależny tu człowiek, przyroda.
Wykrywamy te treści, które okresla się prawami naturalnymi. Sa one fundamentem dla postępowania moralnego. Wynika ono z treści świata natury.
W klasycznej filozofii uważa się, że moralność dotyczy tylko bytów rozumnych czyli człowieka. Człowiek posiada intelekt czyli rozum i potrafi określić punkt funkcjonowania człowieka tu i teraz. Człowiek poprzez posiadanie rozumu potrafi odczytać treści dotyczące funkcjonowania człowieka oraz postawy człowieka względem innych. Nie dotyczy to tylko człowieka, ale równiezs tego, co nas otacza. Jak ma człowiek postępować- to ujęcie klasyczne w etyce. Kieruje się do rzeczywistości. Człowiek jest skierowany ku czemuś, do czegoś co jest. Ma on naturalną potrzebę kierowania się do drugiego człowieka. Dobrem jest to, co jest. Jest to potrzeba chcenia skierowana do drugiego człowieka. Rozumność daje mu możliwość rozpoznawania działań. Rozpoznaje to, co go otacza także w świecie kultury (wytwór czyli wiedza i język). Jest to treścią, skutkiem chcenia dobra. Wykorzystujemy to, co człowiek nabywa. To, co nabył jest sposobem bycia wśród tej samej natury. Cokolwiek wykonamy względem drugiego człowieka jest moralne albo niemoralne ( E. Cant) Nasze dzialanie jest nazywane moralnością. Są pewne granice. Nie można utożsamiać treści moralnych, które mają fundament w filozofii, od etyki chrześcijańskiej. Zawsze jest jedna prawda. Cały świat natury ma swoje zasady, swoje treści. Punktem wyjścia jest wtedy nasz odbiór. Obecność tego, co jest.
Rzeczywistość jest punktem wyjścia. My nie możemy tworzyć wiedzy, tylko stwierdzić, co jest.
Ja odczytuje poprzez kontakt z drugim. Zasadą postępowania tego, że jestem w kontakcie z 2-gim człowiekiem- jest mądrość. Człowiek rodząc się nabywa różnych sprawności, umiejętności, nabywa kultury.
Rozumiem- etyka tworzona dla człowieka przez człowieka -jest to etyka kulturowa. Człowieka w ciągu dziejów tworzyła wiedza o świecie, informacje dotyczące funkcjonowania. Fundament to norma jako treść okreslana w postępowaniu człowieka. Etyka ta korzysta z róznych dziedzin wiedzy. Buduje się zakres tych norm. Etyka prawna- te różne normy formułuje w zdania jako sposób postępowania. Zmienia się technika w grupach społecznych w związku z tym zmienia się normy. Ta modyfikacja powoduje, że normy ulegaja zmianie- jest to etyka sytuacyjna. Sytuacja zmieni a te normy moralne. Musi zmienić bo inaczej człowiek zachowuje się względem drugiego, przy lepszym rozumieniu. Zagadnienie, które jest fundamentem to dobre i złe postępowanie. Etyka sytuacyjna to etyka normatywna opisująca sposób zachowania się danego człowieka. Zawsze formułuje się pewne normy postepowania związane z prawem.
Etyka zawodowa wchodzi w zakres etyki prawnej bo jest tożsama- moralność z prawem.
Człowiek musi postepować moralnie. Każdy obowiązek prawny jest powiązany z moralnością. Są pewne zachowania moralne bez względu na funkcję, jaka wypełniamy. Traktowanie człowieka w sposób właściwy. Sa elementy zachowań moralnych, które nie wynikają z prawa ale z zasad moralnych. W etyce nie może być sankcji, ewentualnie opinia społeczna.
Koncepcje etyki:
Starożytność- etyka cnót- dotyczy cnót. Sokrates: wiedza =cnota.
Intelektualizm moralny- należy dążyc do pojęć ogólnych. Daje to w konsekwencji postępowanie moralne poprzez ich znajomość. Spór o uniwersalia-czyli spór o pojęcia ogólne. Zastanawianie się, czy istnieją pojęcia ogólne. Termin „wartość” to pojęcie ogólne.
Cała etyka współczesna od Schelera to pytanie o istnienie wartości. Wprowadza się terimy ogólne jako wartość. Na tym pojęciu buduje się rzeczywistość.
Skutki działań osób będących we wspólnocie to rodzina. Badamy pojęcie rodziny samej w sobie- to jest błędem. Zawsze uzyskujemy wiedzę bo zawsze jesteśmy w relacji do czegoś. Sprawiedliwość jest oddawaniem. Jest pewnym znakiem oddawania. Cnota sprawiedliwości- oddanie drugiemu. Uczymy się tej sprawiedliwości, rozumienia jej, co to znaczy oddac drugiemu.
Kształcenie na uniwersytecie to kształcenie pamięci. Przy postepowaniu człowieka należy brać pod uwagę podmiot i kres.
Eudajmonia– termin filozoficzny stosowany powszechnie w filozofii życia starożytnej Grecji. Eudajmonia nie miała nigdy ściśle określonej definicji i rozmaici greccy filozofowie rozumieli ten termin w różny sposób. W najbardziej ogólnym sensie jest to stan pełnego, racjonalnie uzasadnionego zadowolenia i satysfakcji z własnego życia, którego osiągnięcie było podstawowym celem każdego rozsądnego człowieka.
Dla Platona i Sokratesa eudajmonia była stanem poczucia doskonałości swojego życia. Eudajmonię osiągał ten, kto na starość patrząc wstecz na swoje życie, mógł powiedzieć, że przeszedł przez nie w godny sposób, robił zawsze to, co do niego należało, i że nie żałuje żadnych swoich decyzji.
Dla Arystotelesa oraz dla Epikura eudajmonia była stanem ducha, który osiągało się w momencie zrównoważonego zaspokojenia wszystkich swoich potrzeb, zarówno cielesnych jak i duchowych.
Przedstawicielem eudajmonii był Arystoteles. Cz powieka da się doskonalić przez kierowanie się w stone dobra. Człowiek jest szczęśliwy, że uzyskał dobro. Głownym elementem jest doskonalenie(usprawnianie) siebie. Człowiek ma predyspozycje i możliwości aby uzyskać pewien stan doskonałości. To doskonalenie nie dotyczy tylko człowieka. Wymienia się elementy kultury. Człowiek nabywa coś- jest to eudajmonia.
Etyka hedonistyczna- Arystyp z Cyreli- przyjemności fizyczne. Dobrem dla człowieka jest brak cierpienia- to dobro a zło to, to co je powoduje. Zła trzeba unikać.
Epikureizm - etyka hedonistyczna - szczęście polega na doznawaniu przyjemności. Epikur wyróżnia dwa rodzaje przyjemności - pozytywną, która zależy od okoliczności oraz negatywną, której istotą jest ataraksja - absolutny spokój i brak trosk. Szczęście można osiągnąć przez rozum i cnotę. Hasło epikurejczyków - korzystaj z chwili, "carpe diem". Celem filozofii jest uwolnienie człowieka od lęku przed bogami i śmiercią.
Epikur- - przyjemność duchowa, negował fizyczna przyjemność.
Dzisiaj mamy do czynienia z hedonizmem konsumpcyjnym.
Relatywizm etyczny- należy rozpocząc od Sofistów czyli okreslenie, że człowiek ma określić co jest dobre a co złe. Miarą wszystkich jest człowiek.
Sofiści: ich relatywizm zapoczątkowany przez Protagorasa miał charakter antropologiczny w myśl zasady: "wszystkich rzeczy miarą jest człowiek", którego cechuje względność poglądów. Konsekwencją tak rozumianego relatywizmu były praktycyzm i konwencjonalizm. Relatywizm etyczny głosi, że wartości i związane z nimi normy i oceny mają charakter względny, zmieniają się w czasie, są zależne od miejsca, i od oceniającego.
Szczególną odmianą relatywizmu jest indywidualizm, gdzie przywiązuje się dużą wagę do cech jednostkowych.
Panteizm w etyce- światem rządzi Bóg bo jest on światem. Bóg jest nazywany kosmicznym umysłem. Postępowanie człowieka powinno być powiązane ze światem przyrody. Człowiek musi wykorzystywać umysł, aby rozpoznac prawa boskie i zgodnie z nimi postępować.
Przyroda jest fundamentem postepowania człowieka. Etyka jest uogólnieniem nauk ścisłych, przyrodniczych. Wyjaśniaja one coś a etyka ma pomóc w rozumieniu tego, co przez człowieka zostało wytworzone, żeby było moralnie.
Etyka związana z moralnością religijną- dotyczy ona etyki różnych religii, czyli, że religie sięgają do filozofii. Jest połączeniem treści filozoficznych z religią. Dana etyka jest wtedy światopoglądna. Dwie różne dziedziny nie maja tej samej metodologii.
Współczesny nurt personalizmu chrześcijańskiego czy egzystencjonalizm (ateistyczny i religijny).
Ateistyczny- Boga nie ma, a w religijnym- że Bóg jest i jest to nadzieja. Człowiek otrzymuje od Boga godność. Ma o nia dbać, jeśli postepuje niewłaściwie to traci godność, relacje do Boga.