Postępowanie karne – 06.03.2012
Porozumienia procesowe – 335, 343, 387 KPK
Więcej niż 50% wyroków skazujących zapada tą drogą. Zaczęto stosować porozumienia w USA. Proces przed ławą przysięgłych okazywał się drogi i absorbującym uczestniczące w nim osoby. Oskarżony mógł zrezygnować z ławy przysięgłych na rzecz właśnie porozumienia. Tam dzisiaj 95% wyroków to właśnie bez ławy przysięgłych (porozumienia, bargaining). Są dwa schematy w formie triady.
Postępowanie przygotowawcze: prokurator – podejrzany – pokrzywdzony
Przed sądem: sąd – oskarżony – oskarżyciel
Ad. 1 – porozumienie pomiędzy pokrzywdzonym a podejrzanym. Dla trybu prywatnoskargowym. Dla publicznoskargowego to mediacja (art. 23a KPK), ale wynik mediacji nie jest podstawą zakończenia postępowania. 23a mógłby mieć zastosowanie np. przy nadzwyczajnym złagodzeniu kary, przy przestępstwach wnioskowych (może mediacja doprowadzić do końca, pokrzywdzony może bowiem cofnąć wniosek o ściganie), przy warunkowym umorzeniu postępowania (66 KPK).
Art. 335 – porozumienie między prokuratorem a podejrzanym.
To tzw. skazanie bez rozprawy (a zatem na posiedzeniu). Przesłanki: występek zagrożony do 10 lat, okoliczności przestępstwa nie budzą wątpliwości (bo wtedy nie przeprowadza się postępowania dowodowego, oparcie tylko na aktach postępowania przygotowawczego), postawa oskarżonego musi wskazywać, że cele postępowania zostały osiągnięte. Propozycje przedstawia się na etapie postępowania przygotowawczego (dołącza się wniosek do aktu oskarżenia) – policjant lub prokurator informuje o takiej instytucji, kwalifikuje daną osobę i proponuje karę (a nawet podejrzany z obrońcą). Prokurator wnosząc akt oskarżenia umieszcza tę klauzulę („pod zarzutem wnoszę o wymierzenie na posiedzeniu ustalonej z podejrzanym kary, [ew. środki karne]”). Sąd kieruje sprawę nie na rozprawę, a na posiedzenie (sąd to de facto największy beneficjent tej instytucji). Sąd wyznacza posiedzenie, wydaje na posiedzeniu wyrok bez postępowania dowodowego i wydaje wyrok taki jaki uzgodniono. Zdarzają się apelacje od takich wyroków, ale to rzadkość. Czynnikiem, który powstrzymuje jest 434 KPK (wyłączenie reformatio in peius dla 335 KPK).
Art. 343 – w odniesieniu do wniosku z 335 sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, warunkowo zawiesić jej wykonanie albo orzec wyłącznie środek karny. Zwykle zawieszenie jest do dwóch lat, a przecież porozumienia z 335 dotyczą występków zagrożonych do lat 10. Są szersze możliwości odstąpienia od kary – normalnie do 3 lat, a w trybie 335 KPK gdy kara do lat 5. Nie można wnosić sprzeciwu do porozumienia.
Ad. 2 - Art. 387 – dobrowolne poddanie się karze. Tu możliwy jest sprzeciw oskarżyciela lub pokrzywdzonego. Dotyczy to występków (aktualnie najwyższa kara za występek to 12 lat – z części szczególnej). Oskarżony składa wniosek do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej. Wina nie budzi wątpliwości, cele postępowania zostały osiągnięte, sąd może ograniczyć dalsze postępowanie dowodowe. Nie wychodzi się poza część ogólną KK względem możliwości łagodzenia (niż w 335). Sąd może wyznaczyć na wniosek oskarżonego obrońcę z urzędu. Sąd może wyłączyć sprawę jednej osoby, jeśli jest więcej skarżonych, a tamten się przyznaje.
KAZUSY