Postępowanie karne – 24 kwietnia 2012 – ćwiczenia

15 maja KOLOKWIUM – zasady czy uczestnicy nie. Będzie postępowanie przygotowawcze (od wszczęcia) i postępowanie sądowe (do wydania wyroku). Bez przesłanek. 2-3 opisowe, 1-2 kazusy.

ŚRODKI ZASKARŻENIA

Mamy dwa rodzaje kontroli: z urzędu oraz właśnie przez środki zaskarżenia. Przy kontroli z urzędu nie trzeba skargi w rozumieniu art. 14. Wskutek skargi wszczynane jest postępowanie. W postępowaniu przygotowawczym raczej kontrola z urzędu, potrzebna jest przecież tam większa kontrola (tam mniej profesjonalistów). W postępowaniu sądowym kontrola z urzędu (np. wznowienie) jest rzadsza.

Podział środków zaskarżeń.

Środki zwyczajne i nadzwyczajne – nadzwyczajne, bo do prawomocnych orzeczeń (które przecież nie powinny być wzruszane)
Środki zwyczajne dzielimy na odwoławcze (dzielą się na apelację i zażalenie), sprzeciw, quasi-sprzeciw, odwołanie.
Nadzwyczajne to kasacje, wniosek o wznowienie postępowania sądowego, wniosek o stwierdzenie nieważności z tzw. ustawy lutowej (ustawa z lutego 1991 o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych przeciw osobom walczącym o Niepodległą Polskę)

ŚRODKI ZWYCZAJNE
Sprzeciw – cechuje się kasacyjnością i brakiem dewolutywności (środek ten może wywołać skutek kasacyjny [uchyla się orzeczenie]). Dewolutywność to przeniesienie kompetencji do organu wyższej instancji. Sprzeciw może być przy wyroku nakazowym (506 KPK), przy czym nie ma tutaj reformationis in peius. Sprzeciw także przy wyroku zaocznym (482 KPK), jednak tu nie wystarczy sprzeciwienie, trzeba też usprawiedliwić nieobecność i musi stawić oskarżony lub obrońca jeśli sąd uwzględni ten sprzeciw, jeśli nikt się nie stawi to wyrok się uprawomocni.

Quasi-sprzeciw – ma cechy sprzeciwu, ale nazywa się inaczej. Art. 286 KPK – kiedy nie stawia się świadek lub biegły, sąd wymierza karę porządkową, ale taka osoba ma tydzień by usprawiedliwić swoją obecność.

Odwołanie – (to co innego, niż środki odwoławcze), art. 373 KPK. – od zarządzeń przewodniczącego wydanych na rozprawie przysługuje odwołanie do składu orzekającego, chyba że sąd orzeka jednoosobowo (bo to by nie miało sensu).

Środki odwoławcze:
A) apelacja
B) zażalenie
Cechuje je dewolutywność, następuje przeniesienie do organu wyższej instancji. Zawsze apelację rozpatrzy sąd wyższej instancji. Zażalenie jest względnie dewolutywne, gdyż organ, który wydał orzeczenie może uwzględnić zażalenie. Kolejna cecha to suspensywność – wstrzymanie wykonania. Przy apelacji suspensywność jest bezwzględna – zawsze wniesienie apelacji wstrzyma wykonanie wyroku. Zażalenie jest względnie suspensywne – jeżeli ustawa nie stanowi inaczej wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania orzeczenia. Kolejna cecha to zakaz reformationis in peius (RiP wyłączenia się w porozumieniach procesowych, przy takich instytucjach prawa jak np. mały świadek koronny, czy 343 KPK).
Wymogi formalne środków odwoławczych – niespełnienie wymogów powoduje wydanie zarządzenie o odmowie przyjęcia. Środek ten musi być przewidziany przez prawo procesowe. Musi go wnieść osoba uprawniona. Jeśli wniesie osoba nieuprawniona to wydane zostanie zarządzenie o odmowie przyjęcia (ale np. rodzice na korzyść dziecka do 17 roku życia). Środek odwoławczy musi być wniesiony w terminie (apelacja 14 dni, zażalenie 7, ale są wyjątki). Osoba musi mieć interes prawny. Skarżący musi wskazać czego się domaga.
Przyczyny odwoławcze – względne lub bezwzględne przyczyny odwoławcze (438 a 439 KPK, przyczyny względne często na egzaminie) – uchylenie i zmiana a samo uchylenie w bezwzględnych. Obraza to błędna wykładnia przepisów, gdy kodeks nakazywał zastosowanie przepisu, a tego nie zrobiono,