Zajęcia 7: Kształtowanie zasobów pracy w przedsiębiorstwie

MOTYWOWANIE

• Trzecia, najbardziej aktywna i dynamiczna funkcja zarządzania

• Zestaw sił, które powodują, że ludzie zachowują się w określony sposób

• Wszystkie procesy posługiwania się czynnościami człowieka, tak aby doprowadziły one do określonego efektu

• Motywatory – bodźce, środki i warunki

• Motywatory mają za zadanie zachęcić pracowników do:

  • pełnego angażowania się w pracę i obowiązki służbowe

  • jak najlepszego wykorzystania swoich kwalifikacji, umiejętności i uzdolnień do realizacji celów organizacji

SYSTEM MOTYWACYJNY PRZEDSIĘBIORSTWA:

• Obejmują wszystkie procesy społeczno-gospodarcze, które dotyczą tworzenia warunków i kształtowania sposobów zachowywania się w nich pracowników

• Systemy motywacyjne powinny rozstrzygać zagadnienia takich oddziaływań jak:

  • Jakościowe warunki motywowania

    • Są tworzone przez czynniki formalnoprawne, które obowiązują w każdym przedsiębiorstwie

    • Zbiory regulacji ogólnoprawnych, wynikających z kodeksu pracy, rozporządzeń, uchwał i zarządzeń wykonawczych

    • Regulamin lub układ zbiorowy pracy, które nadają ramy realizacyjne problemom:

      • Zatrudnienia, w zakresie zawierania stosunku

      • Wykonywania treści stosunku pracy

      • Ubezpieczeń społecznych

      • Przedstawicielstw pracowników w tworzeniu i stosowaniu zasad świadczenia pracy

  • Organizacja mechanizmów motywowania

    • Tworzą ją bodźce materialne(środki ekonomiczne):

      • Wynagrodzenia pieniężne

      • Dobra konsumpcyjne jakie można kupić za wynagrodzenie

      • Pozapłacowe dochody

  • Szczegółowe instrumenty kształtujące aktywność i decyzje czynnościowe w pracy (bodziec moralny)

    • Emocje i ambicjonalne sposoby kształcenia postaw i zachowań ludzi

    • Tworzą je bodźce niematerialne

      • Środki przymusu, apele

      • Wyróżnienia

        • Oceny

        • Pochwały

        • Możliwość prezentowania własnego dorobku

        • Współzawodniczenie i uczestnictwo w konkursach o stanowiska

        • Uwalnianie się od bezpośredniej kontroli

        • Możliwość partycypowania i ustalania celów, decyzji, działań, zadań, obowiązków

        • Możliwość podnoszenia kwalifikacji, wykształcenia

        • Awanse

        • Możliwość rozwoju zawodowego

MECHANIZMY OPARTE NA POBUDZAJĄCYM DZIAŁANIU

• Wynagradzania stałego

  • Związane z faktem zatrudnienia i utrzymania pracowników w przedsiębiorstwie

  • Płaca zasadnicza, dodatki funkcyjne, dodatki stażowe i nagrody jubileuszowe

• Wynagradzania zmiennego

  • Kształtują sposoby wykonywania pracy, wyniki realne tej pracy

  • Skłaniają zatrudnionych do oczekiwanego zachowywania się w samej pracy

  • Wynagrodzenia w formie akordowej i prowizyjnej,

  • Premiowanie i inne płace dodatkowe

  • Nagrody jednorazowe

ETAPY DOBORU KADRY PRACOWNICZEJ

• Określenie potrzeb kadrowych przedsiębiorstwa z uwzględnieniem poziomów i struktury zawodowej poszukiwanych pracowników

• Stworzenie profilu zawodowego i osobowego pożądanych kandydatów do pracy

• Zdefiniowanie kryteriów kwalifikacji kandydatów

• Poznanie rynku pracy

• Przeprowadzenie selekcji kandydatów zgodnie z przyjętymi metodami i procedurami naboru

• Podjęcie decyzji o zatrudnieniu

• Określenie warunków umowy o pracę i jej podpisanie

• Wprowadzenie nowego pracownika do pracy w przedsiębiorstwie

NOWOCZESNE SZKOLENIE PRACOWNIKÓW

• Podnoszenie kwalifikacji zawodowych i świadomościowych

• Szkolenia wewnętrzne

• Studia

• Wymiana doświadczeń o charakterze międzynarodowym

• Zarządzanie zasobami ludzkimi poprzez szkolenia jest wymogiem rozwoju przedsiębiorstwa i z czasem podnosi sprawność jego działania

KULTURA FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEJAWIA SIĘ POPRZEZ

• Stopień decentralizacji uprawnień decyzyjnych

• Sposoby komunikowania się z otoczeniem rynkowym i instytucjonalnym

• Sposoby kreowania nowych rozwiązań organizacyjnych i technologicznych

• Stosowanie różnych sposobów motywowania pracowników

• Wdrażanie dynamicznych technik zarządzania całością organizacji

OCENA ZATRUDNIONYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE

• Stanowi podstawę doboru, kreowania osób na poszczególne stanowiska, awansowania i degradacji ich

• Podstawa do wysokości wynagrodzeń

• Kryteria oceny

  • Kwalifikacyjne

  • Efektywnościowe

  • Behawioralne

  • Osobowościowe

FUNKCJA PERSONALNA(GOSPODAROWANIE POTENCJAŁEM LUDZKIM)

• Kształtowanie i wykorzystywanie potencjału ludzkiego

• Zbiór działań związanych z pozyskiwaniem i wykorzystaniem potencjału ludzkiego

• Odpowiedzialność społeczna przedsiębiorstwa – kojarzenie interesów przedsiębiorstwa z interesami pracowniczymi

  • Rozpatrywanie funkcjonowania przedsiębiorstwa w otoczeniu, na które składa się między innymi rynek pracy

  • Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach bezrobocia; zadania:

    • Dbałość o utrzymanie miejsc pracy

    • Tworzenie nowych miejsc pracy

    • Uczestnictwo w procesie ograniczania bezrobocia

    • Groźba utraty pracy (brak poczucia bezpieczeństwa pracy):

      • Występowanie konfliktów

      • Strajki

      • Hamowanie potencjału ludzkiego, kreatywności

POLITYKA PERSONALNA PRZEDSIĘBIORSTWA

• Odzwierciedla przyjętą filozofię podejścia do ludzi

• Powinna znajdować konkretny wyraz w określonym zbiorze założeń i zasad, dotyczących postępowania z ludźmi

• Koncepcja zarządzania zasobami ludzkimi(HRM)

  • Strategiczne, spójne i wszechstronne spojrzenie na problemy związane z kierowaniem i rozwojem zasobów ludzkich w ramach struktur przedsiębiorstwa

  • Integrowanie pracowników z pracodawcami poprzez większe zaangażowanie personelu w osiąganie celów przedsiębiorstwa

• Strategia personalna

  • Zawiera zamierzenia przedsiębiorstwa dotyczące osiągnięcia pożądanego w danym okresie, ilościowego i jakościowego stanu potencjału ludzkiego oraz optymalizacji jego wykorzystania pod względem osiągania strategicznych celów ekonomicznych

  • Uzgodnienie długookresowych celów dotyczących zatrudnienia

  • Ustalenie jacy ludzie będą potrzebni do zrealizowania przyjętej strategii

  • Ustalenie w jaki sposób przedsiębiorstwo może zdobyć ludzi

• Ilościowy aspekt kształtowania potencjału ludzkiego

  • Przewidywanie pożądanych zmian w poziomie i strukturze zatrudnienia

  • Dysponowanie informacjami o stanie zasobów ludzkich na zewnętrznym rynku pracy i wewnętrznym rynku pracy (wzajemne relacje między popytem a podażą pracy )

  • Plan wielkości i struktury zatrudnienia, realizacja jego może wymagać:

    • Doboru (rekrutacji i selekcji) nowych pracowników

    • Przeprowadzenie odpowiednich szkoleń

    • Dokonanie przemieszczeń pracowników wewnątrz przedsiębiorstwa

    • Zmniejszenie rozmiarów zatrudnienia

    • Zwiększenie elastyczności zatrudnienia

  • Zjawisko ograniczonej mobilności zewnętrznego rynku pracy

    • Trudności związane z uzupełnieniem powstających niedoborów w zatrudnieniu odpowiednich specjalistów, na których istnieje duży popyt na rynku pracy, co prowadzi do konkurencji pracodawców

Zajęcia 8: Porządek funkcjonalny w działalności przedsiębiorstw.

SYSTEMATYKA PRZEDSIĘBIORSTW

• Pozwala na przypisanie określonych funkcji i cech poszczególnym typom przedsiębiorstw

• Ułatwia podjęcie decyzji dotyczącej wyboru rodzaju i formy przedsiębiorstwa, jego kształtu organizacyjnego i zakresu działania

• Kryterium charakteru działalności przedsiębiorstwa

  • Przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją dóbr rzeczowych

    • Przedsiębiorstwa wydobywcze – wiążą swoją produkcję z eksploatacją zasobów naturalnych nie przetwarzając ich (np. kamieniołomy)

    • Przedsiębiorstwa przetwórcze

      • przedsiębiorstwa zaangażowane w produkcję półproduktów

        • zakłady hutnicze

        • tartaki

        • zakłady celulozowe

      • przedsiębiorstwa produkujące środki pracy

        • zakłady narzędziowe

        • zakłady przemysłu maszynowego

      • przedsiębiorstwa budowlane

      • przedsiębiorstwa produkujące dobra konsumpcyjne o charakterze rolno-spożywczym i przemysłowym

  • Przedsiębiorstwa zajmujące się produkcją usług

    • warunek i uzupełnienie realizowania się na rynku przedsiębiorstw zajmujących się produkcją dóbr rzeczowych

    • przedsiębiorstwa transportowe

    • przedsiębiorstwa komunikacyjne

    • przedsiębiorstwa handlowe

    • przedsiębiorstwa remontowe

    • przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe

    • przedsiębiorstwa turystyczne

    • instytucje finansowe

• Kryterium celu działalności gospodarczej

  • przedsiębiorstwa zarobkowe

    • nastawione na produkcję towarów i usług

    • nastawione na wypracowanie określonych efektów finansowych

    • cel – dążenie do maksymalizacji zysku

  • przedsiębiorstwa użyteczności publicznej

    • świadczenie różnego rodzaju usług na rzecz społeczeństwa

    • usługi na poziomie kosztów własnych

  • przedsiębiorstwa spółdzielcze

    • wiąże działalność z tworzeniem warunków do efektywnego gospodarowania dla swoich członków

• Kryterium struktury produkcji

  • przedsiębiorstwa jednoasortymentowe

    • produkcja określonego wyrobu, np., cegielnie, cementownie

    • produkcja może być rozwijana dzięki dywersyfikacji planowej

    • uczulone na tendencje rynkowe

    • efektywność zależy od skali popytu

  • przedsiębiorstwa wielkoasortymentowe

    • produkcja różnych wyrobów, mieszczących się w obrębie określonej sfery produkcji

• Kryterium wielkości przedsiębiorstw

  • duże przedsiębiorstwo

    • zatrudniające powyżej 500 osób

  • małe przedsiębiorstwo

    • zatrudnia do 49 pracowników

  • średnie przedsiębiorstwo

    • zatrudnia od 49 do 500 osób

    • szybko reaguje na zmiany w wielkości i strukturze popytu rynkowego

• Kryterium zintegrowania przedsiębiorstw

  • przedsiębiorstwa wielkozakładowe zintegrowane poziomo

    • zakłady zajmują się tym samym rodzajem działalności

    • np., stocznie okrętowe

  • przedsiębiorstwa wielkozakładowe zintegrowane pionowo

    • zakłady zajmujące się realizacją jednej z faz cyklu produkcyjnego, od produkcji surowca czy półproduktu do produkcji wyrobu gotowego

    • np., jeden z zakładów produkuje blachy niezbędne do konstrukcji kadłuba statku, a drugi montuje statki

  • konglomeraty

    • przedsiębiorstwa powstałe z połączenia kilku zakładów

    • różnorodne świadczenie usług

    • cel – podwyższenie rentowności angażowanych kapitałów poprzez dywersyfikację działalności

    • proces dywersyfikacji stwarza warunki do pokrywania ewentualnych strat jednego zakładu nadwyżkami wypracowanymi przez inny zakład produkcyjny

• Kryterium geograficznego obszaru działalności

  • przedsiębiorstwa międzynarodowe

    • sprzedaje swoje produkty i usługi na rynkach zagranicznych

    • tworzy własne oddziały za granicą

    • prowadzi działalność produkcyjną za granicą

    • oddziały i filie przedsiębiorstwa podporządkowane są centrali, są centralnie zarządzane

    • zachowują dużą elastyczność

    • mobilność na rynkach zagranicznych

  • przedsiębiorstwa wielonarodowe

    • centrala –opracowuje strategie, ma najważniejszą rolę w zarządzaniu

  • przedsiębiorstwa globalne – rozwinięta forma przedsiębiorstwa wielonarodowego

• Kryterium poziomu technologicznego

  • małe i średnie przedsiębiorstwa o niskiej technologii – o niskim stopniu zmechanizowania i zautomatyzowania

  • duże przedsiębiorstwa o średnim stopniu zmechanizowania i niskim stopniu zautomatyzowania – cecha charakterystyczna dla byłych krajów socjalistycznych

  • małe przedsiębiorstwa o wysokim stopniu zmechanizowania i zautomatyzowania

  • duże przedsiębiorstwa o wysokim stopniu zmechanizowania i zautomatyzowania – wykorzystują najnowsze osiągnięcie w sferze systemów komputerowych i telekomunikacyjnych

• Kryterium własności zaangażowanego kapitału

  • Państwowe

  • Komunalne

  • Prywatne (spółdzielnie, spółki, osoby fizyczne)

  • Z udziałem kapitału zagranicznego

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA PRZEDSIĘBIORSTW REALIZOWANA W ZMIENNYM OTOCZENIU RYNKOWYM WYMAGA

• Ciągłej racjonalizacji własnych procesów wykonawczych i zarządczych

• Kształtowania własnych zasobów majątkowych, finansowych, pracy i informacji w sposób optymalny

LOGISTYKA

• Praktyczna i teoretyczna dyscyplina wiedzy

• Zintegrowany system kształtowania i kontroli procesów fizycznego przepływu towarów i ich informacyjnych uwarunkowań, zmierzających do osiągnięcia możliwie najkorzystniejszych relacji między poziomem świadczonych usług a poziomem i strukturą związanych z tym kosztów

• Składniki tworzące logistykę w gospodarowaniu przedsiębiorstwem:

  • Procesy informacyjno-decyzyjne

  • Utrzymanie zapasów rzeczowych

  • Fizyczny przepływ dóbr rzeczowych

  • Koszty procesów logistycznych

  • Infrastruktura procesów logistycznych

• Działania zarządcze

  • Zaopatrzenie techniczno-materiałowe – pozyskiwanie zasobów rzeczowo-energetycznych

  • Produkcja – podstawowa faza wytwarzania wyrobów gotowych lub usług

  • Zbyt – procesy przygotowania produktów przedsiębiorstwa do sprzedaży rynkowej

• System logistyczny przedsiębiorstwa

  • fazowy system wewnętrzny

  • zintegrowanie faz działalności jednostki gospodarczej w zespół działań względem siebie komplementarnych

  • fazy:

    • faza pierwsza – logistyka zaopatrzenia

      • przepływ dóbr fizycznych

      • przepływ surowców, materiałów, półfabrykatów, materiałów pomocniczych

      • od dostawców do magazynu zaopatrzenia przedsiębiorstwa

    • faza druga – logistyka produkcyjna

      • surowce, materiały i zakupione elementy kooperacyjne przepływają z magazynów zaopatrzenia do miejsc przetwarzania – produkcja w toku

      • w miejscach przetwarzania ma miejsce magazynowanie półfabrykatów

      • ze strefy produkcji następuje przepływ przeznaczonych na sprzedaż wyrobów gotowych i półfabrykatów do magazynów zbytu

    • faza trzecia - logistyka zbytu

      • przepływ wyrobów gotowych i półfabrykatów spełniających funkcję części zamiennych, z leżących na terenie przedsiębiorstwa magazynów zbytu, poprzez regionalne magazyny dystrybucyjne, do klientów na rynku

      • możliwe jest bezpośrednie zaopatrzenie klientów z magazynu zbytu

• integracja procesów zaopatrzenia, produkcji i zbytu z przepływem informacji

• elementy systemu logistycznego

  • zintegrowane sieci komputerowe

  • środki techniczne –umożliwiające przemieszczenie, przeładunek i magazynowanie towarów

  • procesy decyzyjne

STREFY FUNKCJONOWANIA W SYSTEMIE DECYZYJNYM

• sfera przepływów realnych

  • procesy transportu i magazynowania produktów

  • główne kosztotwórcze elementy systemów logistycznych

  • elementy wspomagające w postaci procesów:

    • opakowania produktów i gospodarki opakowaniami

    • znakowania produktów

    • zagospodarowania odpadów

    • operacji manipulacyjnych, przeładunkowych, za- i wyładunkowych

    • kontroli jakości kupowanych materiałów i produktów

• strefa regulacji

  • wiąże się z procesami zarządzania logistycznego (planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrolowanie)

  • procesy przepływu informacji logistycznej (system informacji logistycznej):

    • zbiór wzajemnie ze sobą współpracujących ludzi, sprzętu i procedur, które łącznie umożliwiają dostęp do informacji w celu planowania, organizowania, motywowania i kontrolowania