UKŁAD NACZYNIOWY

Składa się z dwóch układów:
- układu krwionośnego
- układu limfatycznego

Układ krwionośny:
- serce
- naczynia krwionośne
- tętnice
- żyły
- naczynia włosowate

Serce leży w śródpiersiu przednim.
Sąsiedztwo: - przód – mostek
tył – przełyk
góra – korona serca
dół – przepona
bok – płuca

W sercu wyróżniamy 4 jamy
2 przedsionki (prawy, lewy)
2 komory (prawda lewa)
Jamy oddzielone są od siebie przedsionkami.

Prawy przedsionek i prawa komora (prawe serce, żylne)
Lewy przedsionek i lewa komora (lewe serce, odżywcze)

Te które wchodzą – żyły
Te które wychodzą – tętnice

Prawy przedsionek - żyła główna górna, żyła główna dolna, zatoka wieńcowa
Z prawej komory wychodzi pień płucny

Lewy przedsionek – lewe żyły płucne
Z lewej komory wychodzi aorta

OSIERDZE – błona surowicza. Worek dwuwarstwowy otaczający serce.
Warstwa zewnętrzna
Warstwa wewnętrzna (jama wypełniona płynem surowiczym)
ROLA – ochronna, ułatwia pracę serca

BUDOWA ŚCIANY SERCA
Warstwy ściany serca
- nasierdzie
- śródsierdzie
- wsierdzie

Nasierdzie – blaszka wewnętrzna osierdzia (przylega bezpośrednio do serca, przeźroczysta)

Śródsierdzie:
- szkielet serca
- mięsień serca
- układ przewodzący serca

SZKIELET SERCA
- prawy i lewy pierścień włóknisty
- trójkąty włókniste
- część błoniasta przegrody międzykomorowej

Mięsień serca – szybko reaguje na bodziec i wolno się męczy. Unerwiony przez układ autonomiczny
Układ przewodzący – komórki mięśniowe, które są wyspecjalizowane w wytwarzaniu bodźców
- WĘZEŁ ZATOKOWO PRZEDSIONOWY – rozrusznik serca
- WĘZEŁ PRZEDSIONKOWO KOMOROWY -
- PĘCZEK PRZEDSIONKOWO KOMOROWY (pęczek Hisa) – odnogi do komory prawej i lewej.
Zakończone są one włóknami Purkinjego. Do poszczególnych komórek serca.

WSIERDZIE:
- zastawki przedsionkowo komorowe
- zastawki ujściu tętnic (zastawka aorty i pnia płucnego)

Zastawki w sercu prawym – ZASTAWKI 3-dzielne (ZASTAWKI PÓŁKSIĘŻYCOWATE)
Zastawki w sercu lewym – ZASTAWKI 2-dzielne

KRĄŻENIE KRWI

Krążenie małe – płucne. Doprowadzenie krwi do płuc gdzie zachodzi wymiana gazowa.
Krążenie małe – rozprowadzenie krwi po całym ciele.

Krążenie małe (płucne) Zaczyna się w prawej komorze, a kończy się w lewym przedsionku

Prawa komora pień płucny tt. Płucne płuca (wymiana gazowa) - żż. Płucne lewy przedsionek

Krążenie duże – zaczyna się w lewej komorze a kończy się w prawym przedsionku

AORTA:
- aorta wstępująca
- łuk aorty
- aorta zstępująca (część piersiowa, część brzuszna)

Od aorty wstępującej odchodzą dwie tętnice:
- wieńcowa prawa
- wieńcowa lewa
Są to naczynia odżywcze, prywatne serca

Łuk aorty:
- pień ramienno-głowowy
- prawa tętnica wspólna
- prawa tętnica podobojczykowa

(….)
tętnica szyjna wspólna (tętnica szyjna zewnętrzna, tętnica szyjna wewnętrzna

Tętnica szyjna zewnętrzna – głowa i szyja
Tętnica szyjna wewnętrzna – DO MÓZGOWIA ( bierze udział w unaczynieniu mózgowia)

Tętnice mózgu przednie – płat czołowy ciemieniowy
Tętnice mózgu środkowe – płat skroniowy
Tętnice mózgi tylne – potyliczny

TĘTNICE KOŃCZYNY GÓRNEJ

Doprowadzić krew z serca do ręki

Tętnica podobojczykowa, tętnica pachowa, tętnica ramienna, tętnica łokciowa, tętnica promieniowa
łuk dłoniowy powierzchowny i głęboki.

T. ramienna grupa przednia ramienia
t. głęboka ramienia grupa tylna ramienia

AORTA ZTĘPPUJĄCA (Aorta piersiowa, 2 – 2,5 cm)

Aorta piersiowa:
- gałęzie ścienne – tt. Międzyżebrowe, tt. Przeponowe górne
- gałęzie trzewne – tt. Okskrzelowe(odżywcze, prywatne płuc), tt. Osierdziowe, tt. Przełykowe

AORTA ZASTĘPUJĄCA (część brzuszna)

- gałęzie ścienne – tt. Lędźwiowe, tt. Przeponowe
- gałęzie trzewne
- parzyste ( tt. nerkowe, tt. Nadnerczowe, tt. Jajnikowe lub jądrowe)
- nieparzyste (pień trzewny [t. śledzionowa, t. żołądkowa lewa, t. wątrobowa wspólna], t. krezkowa górna[trzustka, jelito cienkie, 2/3 jelita grubego], t. krezkowa dolna[ 1/3 dolna jelita grubego])

T. biodrowa wspólna ( prawa lewa) ( tętnica biodrowa wewnętrzna[ do narządów miednicy małej], t. biodrowa zewnętrzna [prowadzi krew do kończyny dolne])

MECHANIZMY PRZEPŁYWU KRWY ŻYLNEJ:

- ssąca praca serca
- sąsiedztwo tętnic
- praca mięśni
- zastawki

KRĄŻENIE DUŻE
1. Układ żyły głównej górnej
2. Układ żyły głównej dolnej
3. Układ żyły wrotnej