Polityka turystyczna

PODSTAWOWE POJĘCIA

Polityka (gr. politike) – sztuka rządzenia państwem

• Polityka – działalność władz publicznych w kształtowaniu stosunków wewnętrznych w państwie i stosunków państwa z zagranicą,

• Podmiot – władza państwowa i każda inna organizacja, grupa społeczna, wywierająca wpływ na przebieg spraw publicznych,

• Przedmiot – rodzaj spraw (zdrowie, kultura, inne...).

Polityka turystyczna

• Dziedzina wiedzy, zajmująca się oddziaływaniem państwa na turystykę,

• Praktyczna działalność ośrodków decyzyjnych, które przy pomocy określonych środków dążą do osiągnięcia zamierzonych celów w zakresie turystyki.

• Świadome popieranie i kształtowanie rozwoju turystyki przez różne organizacje i instytucje wpływające swoją działalnością na to co ważne dla turystyki.

• Działania władz publicznych szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego w strefie turystyki.

• Pośrednia – np. planowanie przestrzenne, ochrona środowiska, polityka transportowa, polityka zagraniczna itp.

• Bezpośrednia – np. kredyty, promocja turystyki, szkolenia kadr turystycznych, itp.

Cele polityki turystycznej

• Zaspokajanie potrzeb turystycznych własnego społeczeństwa,

• Racjonalne wykorzystanie walorów turystycznych, zasobów pracy i kapitału w sferze gospodarki turystycznej,

• Kształtowanie optymalnych rozmiarów i struktury ruchu turystycznego,

• Sterowanie rozwojem turystyki.

Zakres polityki turystycznej

• Administrowanie i zarządzanie turystyką,

• Planowanie przestrzenne w turystyce,

• Planowanie ekonomiczne w turystyce,

• Planowanie społeczne w turystyce,

• Kształtowanie zawodowe,

• Marketing i promocja turystyki,

• Badania naukowe i statystyka turystyczna.

Szczeble polityki turystycznej

• Międzynarodowy (ponadnarodowy)

• Krajowy

• Regionalny

• Lokalny

Ze względu na podmioty polityki turystycznej wyodrębnia się: rządową i samorządową politykę turystyczną

Struktura polityki turystycznej (układ morfologiczny, budowa):

• Podmiot i przedmiot,

• Cele,

• Metody (środki),

• Instrumenty.

ETAPY CYKLU TURYSTYCZNEGO

Polityka ma szance być dobrze realizowana gdy państwo realizuje wszystkie etapy tzw. cyklu turystycznego

• Badanie rynku (diagnozowanie branży turystycznej i sytuacji na rynku)

• Planowanie rozwoju turystyki

• Budowa infrastruktury turystycznej i paraturystycznej

• Przygotowania kadr

• Model organizacyjny turystyki

• Rozwój gospodarki turystycznej i tworzenie potencjału turystyki

• Promocja turystyki

• Badanie rynku (ocena polityki turystycznej)

FUNKCJE PAŃSTWA WOBEC TURYSTYKI

POLITYKA TURYSTYCZNA JEST WYRAZEM POZYTYWNEGO STOSUNKU PAŃSTWA DO TURYSTYKI

Przesłanki zaangażowania państwa w turystykę:

• Wypływy dewizowe z turystyki i ich wpływ na bilans płatniczy,

• Tworzenie nowych miejsc pracy i konieczność zapewnienia edukacji i szkoleń,

• Duży i rozdrobniony sektor wymagający koordynacji rozwoju i marketingu,

• Budowanie wizerunku kraju jako kierunku turystycznego,

• Regulacja rynku w celu ochrony konsumentów i zapobiegania nieuczciwej konkurencji,

• Dostarczanie dóbr publicznych i infrastruktury w ramach produktu turystycznego,

• Ochrona zasobów turystycznych i środowiska,

• Regulowanie zachowań społecznych, np. hazardu,

• Monitorowanie poziomu aktywności turystycznej poprzez badania statystyczne.

Stosunek państwa do turystyki może być:

• Negatywny (Korea Pn., Turkmenistan)

• Obojętny (Wenecja)

• Pozytywny (większość krajów świata)

FUNKCJE współczesnego państwa wobec turystyki

1. Ustawodawstwo

   1. Proces tworzenia aktów prawnych obowiązujących na danym terytorium i ich egzekwowanie,

   2. Regulacje, które bezpośrednio dotyczą turystyki, (branży turystycznej i turystów), np. wizy, prawo pracy, podatki, pozwolenia na budowę, koncesje i licencje, wymogi sanitarne, budowlane, ochrona konserwatorska, ochrona praw konsumenta, itd.

2. Planowanie

   1. Proces bazujący na badaniach i ocenie zasobów danego obszaru, umożliwiający wykorzystanie potencjału turystycznego z uwzględnieniem potrzeb mieszkańców i jakości środowiska przyrodniczego,

   2. Różne wymiary planowania: różne poziomy planowania (krajowy, regionalny, lokalny, miejsce, obiekt), typy planów (ogólne, szczegółowe), podmioty (państwo, samorząd, społeczność), problematyka (kompleksowa, sektorowa, inna),

   3. Opracowanie narodowego planu rozwoju turystyki

3. Koordynacja (decyzji i jednostek organizacyjnych)

   1. Pozioma: np. koordynacja działań różnych instytucji rządowych (transport, edukacja, środowisko),

   2. Pionowa: koordynacja na szczeblu krajowym, regionalnym, lokalnym,

   3. Wymiar administracyjny: zgodność celów, konieczność opracowania mechanizmu współpracy podmiotów je realizujących,

   4. Wymiar polityczny: brak zgody co do celów polityki

Konieczność posiadania wszechstronnej, skoordynowanej strategii rozwoju turystyki

1. Aktywność gospodarcza

   1. Tworzenie przedsiębiorstw świadczących usługo turystyczne, np. linie lotnicze, linie kolejowe, biura podróży, hotele,

   2. Zapewnienie podstawowej infrastruktury publicznej (kanalizacja, wodociągi, lotniska, sieć kolejowa, sieć transportu) lub turystycznej.

FRANCJA

Udział państwa w kluczowych branżach:

• Właściciel SNCF (100%) – Kolei Francuskich

• Właściciel Aeroports de Paris (14 portów w Ile-de-France),

• Udziałowiec w AirFrance (44,6%)

• Udziałowiec w firmie produkującej silniki odrzutowe (Snecma) oraz koncernu AirBus Group.

POLSKA

Udział państwa w kluczowych branżach:

• Jednoosobowa Spółka SP – Kopalnie surowców, uzdrowiska [Krynica, Rabka], Kopalnia Soli Wieliczka, hotele Olsztyn, Polskie Koleje Państwowe (PKP S.A.),

• Ponad 50% udział – EUROLOT SA w Warszawie [63], PLL LOT S.A. [67], Stocznia Gdynia [70], ENERGA S.A. [80], Airport Services S.A. [90].

1. Stymulowanie rozwoju turystyki

   1. Zachęty finansowe (wydatki rządowe) – w postaci niskooprocentowanych kredytów dla inwestycji w obiekty noclegowe, transporty, atrakcje turystyczne; wsparcie polityczne dla inwestorów,

   2. Finansowanie badań w dziedzinie turystyki,

   3. Marketing i promocja ukierunkowane na zwiększenie popytu turystycznego.

2. Wspieranie rozwoju turystyki socjalnej

   1. Rozszerzenie możliwości uprawiania turystyki wśród marginalnych grup, np. rodziny o niskich dochodach, niepełnosprawni, osoby starsze (CALYPSO),

   2. Dotacje, bezpłatne wycieczki lub zakwaterowanie, dofinansowanie urlopu („wczasy pod gruszą”).

3. Promocja i marketing

   1. Tworzenie wizerunku kraju (np. kampanie promocyjne, działania marketingowe),

   2. Badania rynku (prognozowanie trendów).

4. Ochrona interesu publicznego

   1. Ochrona interesów społeczności lokalnych, mniejszości narodowych,

   2. Bezpieczeństwo publiczne obywateli i turystów (wywołanych przez m.in. przestępczość, terroryzm).

Realizacja polityki turystycznej:

• Leseferyzm - państwo nie wywiera żadnego bezpośredniego wpływu na turystykę, rola państwa ograniczona jest do promocji (Wenecja, Malediwy, Etiopia, Kongo, Dominikana)

• Etatyzm - kontrola nad kluczowymi branżami; podejscie, w którym państwo dąży do przejęcia kontroli w strategicznie ważnych branżach tj. linie lotnicze, transport kolejowy, energetyka (SAS, Chińskie Koleje państwowe, EL Al. Israel Airlanes, Berausian Airlanes, PKP, Estońskie KP)

• Interwencjonizm – wspieranie przez różne instrumenty turystyki; bezpośrednia interwencja państwa w wolny rynek, m.in. poprzez: finansowanie z budżetu państwa przedsiębiorstw turystycznych, dotacje, inwestycje publiczne, system podatkowy

POLITYKA TURYSTYCZNA NA SZCZEBLU UE

Unia europejska - polityczno-gospodarcza unia 28 państw, powstała w 1992 na mocy traktatu o UE, 2009 rok

• 4 mln km²

• 495 mln mieszkańców (3 miejsce po Indiach i Chinach)

• 30% udział w światowym PKB

• Nr 1 jako cel podróży turystycznych

Turystyka w UE w liczbach:

• Sektor przekrojowy obejmuje różne usługi podmioty i zawody zdominowany przez MŚP (1,8 mln firm)

• Znaczenie społeczno-ekonomiczne

  • 5% PKB

  • 5,2% zatrudnienia

  • 9,7 mln miejsc pracy

• Lecz w powiązaniu z innymi sektorami generuje:

  • 10% PKB

  • 12% zatrudnienia

  • 24 mln miejsc pracy

Turystyka nie jest objęta wspólną polityką, lecz stanowi ważny element rynku wewnętrznego UE, w którym zapewniony jest swobodny przepływ: osób, kapitału, towarów, usług. Oznacza to, że nie ma podstaw prawnych do bezpośredniego kreowania wspólnej polityki oraz regulacji w dziedzinie turystyki.

Podejście UE do turystyki:

• Podejście pasywne – ogólne regulacje unijne są analizowane i ewentualnie dostosowywane do specyfiki rynku turystycznego

• Podejście instrumentalne – turystyka wykorzystywana jest do osiągania innych celów gospodarczych lub społecznych

Podstawy prawne:

• traktat z Maastricht (1992) – wprowadzenie zapisu: działalność wspólnoty obejmuje „środki w dziedzinach energetyki obrony cywilnej i turystyki”
  oznacza to iż do zadań organów wspólnoty należy wspieranie rozwoju turystyki, która przyczynia się do realizacji jej celów

• traktat Lizboński (2009) – nadal nie zalicza turystyki do obszarów objętych wspólną polityką, jednakże rozszerza kompetencje UE w tym obszarze. UE otrzymuje kompetencje do prowadzenia działań mających na celu wspieranie, koordynowanie lub uzupełnianie działań Państw Członkowskich w dziedzinie turystyki

• Art. 195 – UE otrzymuje kompetencje do wspierania działań państw członkowskich

Rola UE:

• Wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw tworzenie warunków działania,

• Wspieranie współpracy między państwami członkowskimi poprzez wymianę dobrych praktyk,

• Uwzględnienie turystyki w pozostałych politykach unijnych.

Wpływy UE na politykę turystyczną krajów członkowskich

1. Zgodnie z traktatem lizbońskim – UE może podejmować tylko działanie wspierające

2. O kierunkach polityki turystycznej decydują państwa członkowskie

3. W obszarze turystyki są prowadzone działania wspierające (EDEN, wspólny portal, promocja Europy na rynkach państw trzecich BRICs, Calypso [turystyka dostępna dla wszystkich], Projekt 50000, Wirtualne Obserwatorium Turystyki, Platforma „Technologie Informacyjno-komunikacyjne”, szlaki kulturowe...)

4. Turystyka wchodzi w zakres polityk horyzontalnych i sektorowych UE

Kro ustala kierunku działań i je realizuje?

• Parlament Europejski (785 posłów) – Komisja Transportu i Turystyki

• Rada Unii Europejskiej = Rada ds. Konkurencyjności

• Komisja Europejska (organ wykonawczy!) = Dyrekcja Generalna DG (ds. rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości oraz małych i średnich przedsiębiorstw

• Organy pomocnicze:

• Komitet Regionów

• Komitet Ekonomiczno-Społeczny

• Rada Europejska

Kompetencje Rady UE i Parlamentu Europejskiego

• Rada UE – wydaje akty prawnie wiążące (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje) oraz zaleczenia opinie memoranda stanowiska

• Parlament – wspólnie z Radą stanowi akty prawne

Kompetencje Komisji Europejskiej

• Jest organem wykonawczym, który przedkłada Parlamentowi i Radzie wnioski legislacyjne

• Zarządza i wdraża unijne polityki i budżet

• Egzekwuje stosowanie prawa europejskiego

• Reprezentuje UE na arenie międzynarodowej

Wytyczne polityczne dot. sektora

2010 – „Europa – najpopularniejszy kierunek turystyczna na świecie – nowe ramy polityczne dla europejskiego sektora turystycznego”

Priorytety rozwoju turystyki:

1. Stymulowanie konkurencyjności sektora turystycznego w Europie

2. Wspieranie rozwoju zrównoważonej i odpowiedzialnej turystyki wysokiej jakości

3. Konsolidacja wizerunku i widoczności Europy jako zbioru kierunków turystycznych wysokiego jakości i opartych na zasadach zrównoważonego rozwoju

4. Pełne wykorzystanie potencjału różnych obszarów polityki i instrumentów finansowanych UE na rzecz rozwoju turystyki.

Dokument operacyjny zawiera 21 działań wspierających, służących realizacji przyjętych priorytetów i określa terminy realizacji poszczególnych działań.

Obecnie turystyka europejska:

• Przyczynia się do realizacji kluczowych celów UE, tj. zrównoważonego rozwoju, wzrostu gospodarczego, tworzenia nowych miejsc pracy, spójności społecznej i regionalnej, ochrony dziedzictwa przodowniczego i kulturowego, pokojowych relacji

• Wymaga wsparcia UE m.in. w dziedzinie wymiany informacji między państwami członkowskimi, ujednolicenia statystyk promowania dobrych praktyk, ochrony turystów.

DZIAŁALNOŚĆ UE W RAMACH POLITYK SEKTOROWYCH I HORYZONTALNYCH

• Wolność i swoboda poruszania się w krajach UE wszyscy obywatele UE mają prawo do przemieszczania się osiedlenia się podejmowania działalności gospodarczej w dowolnym kraju UE bez żadnych ograniczeń – np. strefa Schengen

• Ochrona konkurencji - swobodo przepływu towarów usług osób kapitału i przedsiębiorczości ( przeciwdziałanie porozumieniom)

• Ochrona konsumenta – ustalenie praw podróżnych zasad korzystania z nieruchomości w oznaczonym czasie ochrona interesów osób wykupujących wycieczki zorganizowane centra informacji konsumenckiej ( www.konsument.gov.pl) np. europejski rzecznik praw konsumenta

• Polityka podatkowa – zmierza do ujednolicenia podatku VAT, dyrektywa w sprawie wspólnego podatku walka z uchylaniem się i unikaniem opodatkowania. (szara strefa)

• Polityka transportowa – ujednolicenie przepisów oraz projekty transportowe (Eurotunel, most Oresund)

• Ochrona Środowiska – Agenda 21 dla przemysłu turystycznego

• Polityka regionalna – turystyka absorbuje fundusze unijne głównie w zakresie rozwoju infrastruktury i obszarów wiejskich (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego PRZEDE WSZYSTKIM)

• Promocja turystyczna – wspólna promocja turystyczna ETC – visiteurope.com

• Programy i projekty turystyczne – m.in. EDEN, CALYPSO

MODELE POLITYKI TURYSTYCZNEJ W KRAJACH UE

Model zarządzania turystyką to zespół powiązanych ze sobą w logiczny sposób instytucji i organizacji szczebla centralnego, regionalnego i lokalnego, w których gestii leżą sprawy turystyki oraz sposób ich oddziaływania na sferę realną procesów gospodarki turystycznej.

Szczeble zarządzania turystyką w europie:

1. Centralny (narodowy) – całe państwo, kraj związkowy (Szwajcaria i Austria są wyjątkami, Landy mają własne konstytucje) – administracyjna odpowiedzialność za turystykę

2. Regionalny – np. województwa – instytucje i organizacje odpowiadające za turystykę na poziomie regionalnym

3. Lokalny – gminy, miasta – instytucje i organizacje odpowiadające za turystykę na poziomie lokalnym.

Podstawowym trendem na świecie jest decentralizacja – przekazywanie zadań i kompetencji ze sfery administracji rządowej do samorządu terytorialnego, ddzielenie działalności promocyjnej od polityki turystycznej

W zależności od miejsca podejmowania decyzji:

• Scentralizowany – wszystkie decyzje podejmują instytucje krajowe (do 2009 – Francja)

• Zdecentralizowany (federalny) – za turystykę odpowiadawają organy regionalne i lokalne (samorządy) a nie rząd (Austria, Szwajcaria, Niemcy)

Dla większości krajów Europy typowy jest pewien stopień decentralizacji, w którym zmierza się do współpracy pomiędzy trzema partnerami (państwo, instytucje regionalne i branża turystyczna).

Model uniwersalny zakłada tworzenie 2 odrębnych struktur na szczeblu centralnym:

• NTA – krajowa/narodowa administracja (w gestii rządu, ministerstwa)

• NTO – narodowa organizacja turystyczna (marketing i promocja turystyczna, zazwyczaj wyspecjalizowana agenda rządowa)

!!! Kraje maja swoje odpowiedniki na szczeblu regionalnym i lokalnym

Funkcje tych instytucji:

NTA – jest „centralną administracją państwową ds. turystyki”; organ rządowy ponoszący odpowiedzialność administracyjną za turystykę; ma uprawnienia do interwencji w sektorze turystyki; formułowanie polityki turystycznej

NTO – organizacje publiczno-prywatne w znacznym stopniu finansowane z budżetu państwa, odpowiedzialne głównie za marketing turystyczny kraju docelowego; promocja turystyczna; finansowana ze środków publicznych, publicznych i prywatnych; Europejska Komisja Podróży zrzesza wszystkie NTO w europie na poziomie UE

NTA W EUROPIE

NTA to organy ministerialne/rządowe odpowiedzialne za:

• Formułowanie polityki turystycznej w ramach ogólnej strategii gospodarczej

• Koordynowanie i realizacja polityki turystycznej

Tradycyjne zadania NTA obejmują:

• Koordynowanie rozwoju turystyki

• Formułowa krajowej polityki turystycznej

• Sprawy międzynarodowe w zakresie turystyki

• Doradztwo turystyczne

• Inwestycje turystyczne

• Finansowanie – główne środki publiczne (budżetowe lub z podatków)

Struktura NTA:

• Samodzielny resort tj; Ministerstwo Turystyki, jest wyjątkiem
  > wyjątki: Uganda, Grecja, Chorwacja, Indie, Liban

• Departament lub wydział w ministerstwie (np. gospodarki transportu przemysłu), turystyka ma znaczenie drugorzędne

  > Przykład: Taiwan Tourism Buerau w Ministry of Transportation

• Semi-publiczna organizacja, złożona z przedstawicieli sektora prywatnego i publicznego, posiadająca środki prywatne, w większym stopniu niezależna od rządu (DMO)

> Przykład: The Canadiam Tourism Commission

NTO W EUROPIE

NTO jest krajową organizacją odpowiedzialną za promocję, badania i marketing turystyczny kraju za granicą. Jest uzależniona od polityki państwa, każde państwo formułuje cele NTO.

2 rodzaje działań:

• Informacja turystyczna

• Promocja turystyczna

• Dzialania te skierowane są wprost na konsumentów; np. turystów zagranicznych

NTO – rola w rozwoju turystyki

NTO to organizacje publiczne lub publiczno-prywatne, samorządowo-rządowe , uzależnione od polityki państwa

• Odpowiedzialne w różnym stopniu za rozwój promocje i koordynację turystyki w danym państwie

• Trzy filary: administracja rządowa, administracja samorządowa, biznes tursytyczny

Zadania NTO

• Formułowanie i wdrażanie kampanii marketingowych

• Międzynarodowa działalność promocyjna

• Kierowanie działalnością zagranicznych oddziałów

• Opracowywanie i produkcja wydawnictw promocyjnych

• Współpraca między rządem a sektorem prywatnym

Na świecie jest ponad 100 tego typu organizacji

• W Europie wszystkie kraje, oprócz Turcji, mają jednostę zajmującą się promocją

• Pierwsze organizacje powstały w krajach rozwiniętych: Niemcy 1948, Austria 1955, Dania 1967, Holandia 1968 i Wielkiej Brytanii 1969

• Znacznie później w karaj bloku poskomunistycznej: Chorwacji 1992, Republice Czeskiej 1993, Węgrzech 1994, Słowacji 1995 i w Polsce w 2000 roku.

Działania NTO w Europie:

• Współpraca z branżą tursytyczną (4.8)

• Działalność wydawnicza (4.6)

• Informacja turystyczna( 4,5), promocja (4,5)

• Badania rynku (3,8)

• Rozwój istniejących produktów turystycznych (3,4)

• Stymulowanie rozwoju turystyki w regionach ( 3,3)

• Tworzenie nowych produktów turystycznych (3,2)

• Poprawa jakości usług turystycznych (3,2)

• Inwestycje w obszarze infrastruktury turystycznej (2.1)

NTO W EUROPIE, które przyczyniły się do popularyzacji kraju na świecie i mają międzynarodowy prestiż

• British Tourist Authority (= VisitBritain)

• Maison de la France (= ATOUT)

• Deutsche Zentrale fuer Touristik (DZT)

• Tourespana

• irlandzka Failte Irland

Finansowanie NTO

• Całkowicie z budżetu państwa (Czechy, Estonia, Polska, Litwa, Rumunia, Słowacja)

• Finansowanie pozarządowe z dużym udziałem państwa (Austria, Francja, Włochy, Dania, Finlandia, Hiszpania, Holandia); np. VisitBritan 73%

• Całkowite finansowanie pozabudżetowe (np. UE) – Irlandia

Wspólne działania NTA i NTO

• Licencjonowanie działalności turystycznej

• Regulacje prawne

• Szkolenia i edukacja turystyczna

• Rozwój produktu turystycznego

• Badania rynku turystycznego

• Statystyka turystyczna

FINANSE ROZWOJU TURYSTYKI ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ

Źrodła finansowania turystyki są 3 (środki prywatne inwestorów, środki pochodzące z budżetu państwa i samorządów terytorialnych, finansowanie z UE)

Fundusze europejskie (fundusze unijne)

• Instrumenty finansowe służące KE do realizacji polityki spójności wspólnej polityki rolnej oraz wspólnej polityki rybackiej;

• Ze środków funduszy finansowanie są różnego rodzaju projekty,

• Przeznaczenie funduszy jest ściśle powiązane ze strategią rozwoju UE,

• Plan wydawania funduszy, zwany Wieloletnimi Ramami Finansowymi określany jest nie rzadziej niż raz na 5 lat (obecnie na 7 lat)

Podstawowym dokumentem jest strategia Europa 2020 (Inteligentny rozwój, zrównoważony rozwój i integracja społeczna). NIE MA JEDNEGO FUNDUSZU DEDYKOWANEGO TURYSTYCE.

SKĄD POCHODZĄ PIENIĄDZE?

Budżet UE tworzą dochody pochodzące ze składek państw członk., na które skałada się:

• 0,73% dochodu narodowego brutto państwa członk. (z tego tytułu przychodzi ok. 70% budżetu UE)

• 0,3 % dochodów z VAT-u (stanowią ok. 15% budżetu UE)

• 75% pobranych ceł przywozowych nakładanych na produkty spoza UE (stanowią 15% budżetu UE)

  • [roczna składka PL do budżetu UE wynosi ok. 4,5 mld euro]

Budżety roczne UE są ustalone w granicach wyznaczonych przez wieloletni plan finansowy (tzw. perspektywę finansową UE); obecny plan finansowy obejmuje lata 2014-2020.

Roczny budżet UE wynosi 145 mld euro (2015 r.) co stanowi zaledwie 1% PKB wszystkich krajów UE.

Najważniejsze fundusze europejskie

(fundusze strukturalne i inwestycyjne 2014+)

1. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) – w Polsce najważniejszy (ma największy budżet i największe znaczenie dla turystyki w kraju)

2. Europejski Fundusz Społeczny (EFS)

3. Fundusz Spójności

4. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EERROW)

5. Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR)

Pięć głównych funduszy wspiera rozwój gospodarczy wszystkich krajów i regionów UE zgodnie z celami strategii Europa 2020

Realizacja polityki spójności odbywa się przez 3 fundusze

1. EFRR

2. EFS

3. Fundusz Spójności

… finansujące każdego roku tysiące projektów w całej Unii (w skali regionalnej i lokalnej)

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego – EFRR

• Najważniejszy instrument finansowy polityki spójności (polityki regionalnej),

• Został utworzony w 1975 r. w odpowiedzi na pogłębiające się różnicę w rozwoju regionalnym,

• Celem jest niwelowanie różnic rozwojowych i zmniejszanie zacofania najsłabszych regionów oraz podnoszenie konkurencyjności i rozwój zatrudnienia w regionach UE,

• Zapewnia środki na realizację różnych programów wsparcia dla JST, przedsiębiorstw, organizacji i instytucji w całej UE.

Główne rodzaje działań wspieranych ze środków EFRR

• Regionalna i lokalna infrastruktura naukowa,

• Badania naukowe i transer technologii,

• Rozwój przedsiębiorczości, konkurencyjność MŚP (małych i średnich przedsiębiorstw),

• Profesjonalizacja usług Instytucji Otoczenia Biznesu (IOB),

• Rozwój klastrów,

• ICT, w tym: infrastruktura szerokopasmowego Internetu, e-usługi publiczne (e-administracja, e-kultura, e-zdrowie, e-learning...),

• Regionalna i lokalna infrastruktura transportowa,

• Infrastruktura wodno-kanalizacyjna oraz infrastruktura gospodarki odpadami,

• Lokalne inwestycje energetyczne (m.in. wytwarzanie energii z OZE),

• Rewitalizacja miast,

• Regionalna i lokalna infrastruktura edukacyjna,

• Kultura.

Europejski Fundusz Społeczny

• Instrument finansowy UE służący inwestowaniu w zasoby ludzkie;

• Celem EFS jest poprawa jakości zasobów ludzkich oraz stymulowanie wysokiego poziomu zatrudnienia;

• EFS pozwala zwiększać szanse zatrudnienia mieszkańców UE, podnosić wykształcenie i kompetencje oraz przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu.

Koncentracja tematyczna EFS

Priorytetami dla EFS są cele tematyczne 8-11

8. Promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz wsparcie mobilności pracowników.

9. Promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją.

10. Inwestowanie w kształcenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie.

11. Wzmacnianie zdolności instytucjonalnych instytucji publicznych oraz sprawności administracji publicznej.

EFS w latach 2014-2020

• Duży nacisk na pomoc ludziom młodym - tzw. NEET (not in employment, education and training),

• Wdrożenie inicjatywy na rzecz zatrudnienia młodzieży – YEI (Youth Employment Intiative),

  • Dot. regionów (NUTS 2), w których poziom bezrobocia młodzieży (w wieku 15-24) wynosi powyżej 25%;

• Przeznaczenie min. 20% środków EFS na wsparcie integracji społecznej,

• Zwiększone wsparcie na rzecz innowacji społecznych,

• Wdrażanie EFS w ścisłej współpracy między władzami publicznymi partnerami społecznymi oraz NGO’s na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym.

Fundusz spójności

Fundusz UE gwarantujący słabiej rozwiniętym państwowym UE pomoc w zakresie transportu i ochrony środowiska

• Utworzony w 1993 r.,

• Jest przeznaczony dla państwa członk., których DNB per capita jest niższe od 90% średniej UE-28;

• Cel: zredukowanie dysproporcji gospodarczych i społecznych oraz promowanie zrównoważonego rozwoju w UE;

• Zakres pomocy: transport i środowisko;

• Dostarcza wsparcia finansowego na realizację dużych inwestycji;

• Swoim zasięgiem obejmujące państwa członk. (a nie regiony).

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)

• Wspiera realizację wspólnej polityki rolnej (WPR) UE;

• Cele EFRROW:

  • Zwiększenie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego,

  • Poprawa stanu środowiska naturalnego i krajobrazu,

  • Poprawy jakości życia na obszarach wiejskich,

  • Tworzenie miesc pracy i zwiększenie zróżnicowania działalności gospodarczej na OW,

• W PL ze środków EFRROW jest finansowany Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW)

Europejski Fundusz Morski Rybacki (EFMR)

• Finansuje wspólną politykę rybołówstwa (WPRyb);

• Celem jest wspieranie konkurencyjności sektora rybołówstwa oraz tworzenie nowych miejsc pracy oraz podnoszenia jakości życia społeczności nadbrzeżnych w UE;

• EFMR dofinansowywał projekty przyczyniające się do:

  • Zapewnienia ciągłości działalności rybołówstwa i zrównoważonej eksploatacji zasobów rybołówstwa,

  • Zmniejszenia presji połowowej (przez redukcję floty),

  • Promocji zrównoważonego rozwoju rybołówstwa śródlądowego,

  • Wzmocnienia rozwoju przedsiębiorstw w sektorze rybołówstwa i wzrost ich konkurencyjności,

  • Promowania ochrony środowiska i ochrony zasobów morskich,

  • Wspomaganie zrównoważonego rozwoju i poprawy warunków życia w regionach zależnych od rybołówstwa.

Poza funduszami UE przeznaczy w latach 2014+ specjalne środki na nowe programy dające dodatkowe wsparcie w różnych obszarach:

• Horyzont 2020 – wspiera prowadzenie prac badawczych na najwyższym poziomie, współpracę międzynarodową oraz innowacyjne przedsiębiorstwa (80 mld euro),

• COSME – ma ułatwić MSP dostęp do rynków na terenie UE i poza nią, a także ma zapewnić łatwiejszy dostęp do finansowania poprzez gwarancje kredytowe i kapitał (2,3 mld euro),

• Program Eurasmus + ma ułatwić pobyt młodych ludzi na strażach za granicą, co w rezultacie przyniesie poprawę ich umiejętności i zwiększy szansę na zatrudnienie (15 mld euro),

• Program Kreatywna Europa – środki pomocowe na kulturę, kino, TV, muzykę, literaturę, teatr, dziedzictwo kulturowe i inne powiązane dziedziny (1,5 mld euro).

Zasada programowania

• Polega na opracowywaniu wieloletnich programów rozwoju służących trwałemu rozwiązywaniu problemów danego sektora lub regionu.

• Poltyka spójności finansuje programy wieloletnie odpowiadające priorytetem UE, a nie pojedyncze krótkotrwałe programy lub indywidualne projekty.

• Dokumenty programowe – opracowane są na poziomie unijnym i krajowym zgodnie z partnerskimi procesami decyzyjnymi.

Wspólne ramy strategiczne (WRS)

• Dokument strategiczny, uszczegóławiający cele strategii Europa 2020 na kluczowe działania podejmowane w ramach funduszy UE przez państwa członk. i regiony,

• WRS określają obszary wykorzystania funduszy UE oraz konkretne mechanizmy działania i instrumenty finansowania tych działań w latach 2014-2020,

• WRS określają także mechanizmy koordynacji 5 funduszy UE (EFRS, EFS, FS oraz EFRROW, EFMR) w celu osiągnięcia koncentracji zasobów na celach strategii „Europa 2020”,

• WRS mają ułatwić państwom członk. i regionom przygotowanie się do wdrożenia polityki spójności w latach 2014-2020.

Umowa partnerstwa

• Główny dokument na poziomie krajowym, który określa zakres i sposób wykorzystania funduszy UE w ramach 3 polityk unijnych (spójności, WPR i WPRyb) w latach 2014 -2020

• Jest formą kontraktu między państwem członk. a KE, która określa strategię wykorzystania funduszy UE dla realizacji celów rozwojowych kraju

• UP określa m.in.:

  • Zakreś wsparcia ze środków unijnych w wybranych obszarach tematycznych

  • Liczbę i zakres programów operacyjnych

Programy operacyjne (PO)

• Dokumenty określające spójny zestaw priorytetów w danych sektorze lub regionie, które mają być osiągnięte z pomocą funduszy europejskich

• Są instrumentami realizacji Umowy Partnerstwa

• Mogą być jedno lub dwu-funduszowe

• Podzielone są na osie priorytetowe (zaś każda oś dzieli się na działania)

• Dla każdego PO opracowywany jest Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych (SzOP), który uzupełnia zapisy PO; SzPO zawiera szczegłowy zakres i warunki dofinansowania projektów

• Każdy PO posiada Instytucję Zarządzającą, Instytucję Certyfikującą oraz Instytucję Audytową

Rodzaje programów operacyjnych

• Krajowe programy operacyjne (KPO) – zasięg ich działania obejmujące obszar całego kraju lub kilku województw, za ich realizację odpowiada Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju

• Regionalne programy operacyjne (RPO) – dotyczą poszczególnych województw; za ich realizację dopowiadają zarządy województw

• Programy Europejskiej współpracy terytorialnej (EWT) (są ich 3 rodzaje: transgraniczne, transnarodowe, międzyregionalne) – mają charakter międzynarodowy; za realizację danego programu EWT odpowiada minister ds. rozwoju regionalnego i z 1 państwa spośród grupy państw uczestniczących w danym programie

Programy operacyjne w latach 2014-2020 wspierające rozwój turystyki

• PO Inteligentny rozwój

• PO Polska Wschodnia

• Regionalne Programy Operacyjne (RPO)

• Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej

• Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW)

WYBRANE INICJATYWY UE W SFERZE TURYSTYKI

Calypso – „Turystyka dla wszystkich”

Inicjatywa wspólnotowa KE, której celem jest umozliwienie wypoczynku różnym grupom społecznym oraz osobom, których sytuacja materialna bądź zdrowotna nie pozwala na swobodny udział w podróżach turystycznych. Działania te mają zwiększyć poziom ruchu turystycznego w europejskich destynacjach w okresach poza głównym sezonem turystycznym.

4 grupy docelowe:

• Seniorzy (pow. 65 r.)

• Młodzież (18-30 lat)

• Osoby niepełnosprawne

• Rodziny w trudnej sytuacji

Zadania

• Umożliwienie podróżowania tym grupom osób oraz wydłużenie okresu aktywności turystycznej obywateli UE,

• Ożywienie gospodarki lokalnej (zwłaszcza poza sezonem),

• Wzrost zatrudnienia w turystyce, poprzez powstawanie nowych miejsc pracy poza sezonem.

Wdrażanie inicjatywy:

• 21 państw członk. UE i kandydujących,

• 3-letnie działanie przygotowawcze (2009-2011),

• Roczny budżet w 2011 r. – 1,5 miliona euro, w 2012 r. – 450 000 euro,

• Spotkania warsztatowe – informacja, stworzenie ram wymiany grup docelowych między krajami partnerskimi,

• Wykorzystanie doświadczenia w zakresie turystyki socjalnej takich państw jak Hiszpania czy Portugalia,

• Wzmacnianie struktur zajmujących się pozasezonową wymianą turystów, podjęcie współpracy z wybraną grupą hoteli, uzdrowisk czy miejscowości wypoczynkowych.

Efekty inicjatywy:

• 10 projektów, współfinansowanych z budżetu UE, w tym głównie:

• Projekt OFF2013 (Polska) – ułatwienie pozasezonowej wymiany turystycznej seniorów (50+) i rodzin, w szczególności rodzin z 3 lub większą liczbą dzieci, rodzin niepełnych i rodzin z małymi dziećmi, między Węgrami a Polską (określenie potrzeb i możliwości polskich i węgierskich seniorów, przygotowanie oferty turystycznej – www.off2013.eu),

• Projekt „Europejscy seniorzy” dot. wymiany seniorów między Hiszpanią i Polską – www.euseniortravellers.eu

EDEN (European Destinations of Excellence)

• Program realizowany od 2006 r.; promuje zrównoważone destynacje turystyczne UE, w których turystyka przebiega w harmonii z lokalną społecznością i otoczeniem,

• Celem jest promocja różnorodnosci przyrodniczej i kulturowej Europy oraz stworzenie platformy wymiany dobrych praktyk na szczeblu europejskim,

• Bazuje na krajowych konkursach, które organizowane są co roku, a ich rezultatem jest tytuł „destination of excellence” (status modelowego ośrodka turystycznego) w każdym kraju biorącym udział w konkursie,

• UE promuje innowacyjność i poszanowanie zasad zrównoważonego rozwoju w podejściu do zarządzania ofertą turystyczną i do jej promowania.

Obecnie tytuł EDEN posiada 120 miejsc > w 26 krajach

Najlepsze Europejskie Ośrodki Turystyczne EDEN > Organizator: KE z udziałem państw członkowskich / Koordynator: Narodowe Organizacje Turystyczne (w Polsce – POT) > Krajowy konkurs EDEN (Polska od 2009 r.)

Konkurs EDEN

• Konkurs EDEN pomaga w rozpowszechnianiu zrównoważonych praktyk oraz w przekształcaniu ich na ośrodki całoroczne. Tym samym proces ten ma na celu odciążenie miejsc nadmiernie obciążonych ruchem turystycznym,

• Co roku wybierany jest inny temat przewodni konkursu,

• Każdy wybrany temat służy uwydatnieniu różnych aspektów regionalnych atrakcji w Europie i jest związany ze zrównoważonym rozwojem,

• Nagradzane są destynacje, które posiadają ciekawą i różnorodną ofertę dla turystów, w których dba się o środowisko przyrodnicze, lokalne dziedzictwo kulturowe, a także gdzie podejmowane są starania o poprawę sytuacji ekonomicznej osób, które tam mieszkają.

• Jest ważnym narzędziem realizacji takich celów polityki turystycznej UE jak:

  • Zapewnienie zrównoważonego rozwoju turystyki, usuwanie barier hamujących ten rozwój,

  • Zzmniejszenie koncentracji czasowej i przestrzennej turystyki (promowanie miejscowości i obszarów oferujących atrakcje w okresach posezonowych oraz kierowanie ruchu turystycznego do mniej znanych miejscowości turystycznych),

  • Działanie na rzecz zacieśnienia współpracy między destynacjami wyłonionymi w drodze konkursu (włączenie ich w sieć).

Tematy przewodnie/ tytuł w Polsce

• 2007 – turystyka wiejska

• 2008 – turystyka i dziedzictwo niematerialne

• 2009 – turystyka i obszary chronione/Rzeczpospolita Ptasia (Słońsk, Ujście Warty)

• 2010 – turystyka wodna/Dolina i Bagna Biebrzy

• 2011 – turystyka i regeneracja terenu/Żyrardów

• 2012 – rok przejściowy

• 2013 – turystyka dostępna/Przemyśl

• 2014 – turystyka i gastronomia/”Śląskie Smaki”

Destynacja zgłaszana do konkursu:

• Nie może być kojarzona przez turystów jako powszechnie znane miejsce uprawiania turystyki, rekreacji i wypoczynku,

• Obejmuje i wykorzystuje w zakresie turystyki, rekreacji i wypoczynku obszary czynne przyrodniczo i prawnie chronione,

• Proponuje własną ofertę turystyczną przygotowaną zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Zgłoszenie zawiera:

1. Nazwę destynacji,

2. Opis produktu, tworzonego w oparciu o lokalne walory,

3. Gospodarcze i społeczne znaczenie turystyki na obszarze destynacji,

4. Główne działania na rzecz zrównoważonego rozwoju,

5. Działania marketingowe.

Zgłoszenia ocenia Kapituła Konkursu – przedstawiciele Ministerstw, POT, mediów.

Korzyści EDEN

• Członkostwo w krajowej i europejskiej sieci EDEN,

• Prawo posługiwania się logo i prestiżowym tytułem „najlepsza europejska destynacja turystyczna”,

• Możliwość korzystania z narzędzi promocyjnych NTO, zarówno w kraju, jak i za granicą,

• Uczestnictwo w spotkaniach szkoleniowych, warsztatach wymiany dobrych praktyk,

• Kampanie promocyjne w internecie, organizacja podróży studyjnych dla dziennikarzy i blogerów, przygotowanie i dystrybucja materiałów promocyjncyh.

Promocja Europy

• Podmiot odpowiedzialny: Europejska Komisja Podróży (ETC), www.etc-corporate.org

• Projekty:

  • Portal turystyczny: visiteurope.com, prezentujący 33 kraje Europy,

  • Kampania informacyjna w krajach BRICS,

  • Europejski Dzień Turystyki (27 września),

  • Europejskie Forum Turystyki,

  • Badania i udostępnianie statystyk europejskiej turystyki na „TourMIS” – baza austriackiej NTO i Uniwersytetu w Wiedniu

Europejskie szlaki kulturowe

Tytuł przyznawany przez Radę Europy europejskimszlakom o szczególnym znaczeniu dla europejskiej tożsamości, kultury i wspólnego dziedzictwa oraz ukazujące różnorodność kulturową i współistnienie różnych kultur.

Obecnie istnieje 20 ponadnarodowych szlaków, m.in.

• Szlak Pielgrzymkowy do Santiago de Compostella,

• Szlak Cysterski,

• Szlak Książki,

• Szlak Europejskiego Dziedzistwa Narodu Żydowskiego.

Europejski znak jakości w turystyce

Cele

• Zwiększenie bezpieczeństwa i zaufania konsumentów do oferty turystycznej oraz nagradzanie tych przedsiębiorców, którzy w trosce o wysoką jakość usług i zadowolenie klientów podejmują działania,

• Opracowanie zestawu wspólnych, ogólnoeuropejskich zasad i kryteriów w celu promowania turystyki wysokiej jakości,

• Stworzenie znaku-parasola, uzupełniającego w stosunku do krajowych znaków jakości,

• Faza realizacji: prace pilotażowe

Istniejące systemy na poziomie UE: UE ECOLABEL (zakwaterowanie, kempingi), system EMAS.

WSPÓŁCZESNY MODEL POLITYKI TURYSTYCZNEJ W POLSCE

Ewolucja polityki turystycznej w Polsce

Lata

• Od 1918 r.

• Lata międzywojenne

• Lata 1945-1999

Podmioty polityki turystycznej:

1. Turystyka w strukturze centralnej administracji państwowej

2. Turystyka w strukturze administracji samorządowej

3. Samorząd gospodarczy i organizacje turystyczne

Okres do 1918 r.

Tworzenie organizacji zajmujących się propagowaniem turystyki!

• Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie (1873),

• Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie,

• Warszawskie Towarzystwo Cyklistów,

• Polskie Towarzystwo Turystyczne „Beskid”.

Okres międzywojenny

Tworzenie administracji państwowej na szczeblu centralnym

• 1919 r. – referat Turystyki w Min. Robót Publicznych (propaganda turystyczna, pozyskiwanie organizacji społecznych),

• Inne resorty:

  1. Polityka wizowo-paszportowa,

  2. Polityka dewizowa,

  3. Polityka komunikacyjna,

• Powstanie Ligi Popierania Turystyki (budowa kolejki na Gubałówkę, Kasprowy Wierch i hoteli w Gdyni i Władysławowie),

• Powstanie kolejnych organizacji społecznych,

• Podmioty gospodarcze tj. Orbis, spółdzielnia „Gromada”.

Lata 1945-1999

Istotne wydarzenia:

• 1952 – zapis w Konstytucji – prawo do wypoczynku, wczasów i turystyki,

• 1991 r. – powołanie UKFIT

  • Opracowanie dokumentów planistycznych, tj. „Założenia rozwoju gospodarki turystycznej”,

  • Opracowanie, uchwalenie i wejście w życie Ustawy o usługach turystycznych (1997),

  • Przygotowanie do zmian organizacyjnych w kraju, związane z utworzeniem POT,

• 1998 r. – ustawy o nowym podziale terytorialnym kraju (decentralizacja zadań.

• Wnioski:

  • Opóźniania w porównaniu z krajami Europy w zakresie realizacji polityki turystycznej na szczeblu krajowym,

  • Marginalne znaczenie turystyki w administracji krajowej oraz niskie nakłady na turystykę,

  • Brak racjonalnego umiejscowienia turystyki w strukturze państwa,

  • Negatywne zjawisko łączenia turystyki ze sportem,

  • Nadmierna centralizacja zarządzania turystyką,

  • Brak rozdzielenia funkcji strategicznych od operacyjnych,

  • Rozproszenie wielu kompetencji pomiędzy różne organy administracji państwowej (np. promocja),

  • Brak koordynacji działań w zakresie turystyki pomiedzy organami administracji rządowej i samorządowej.

Kto tworzy krajową politykę turystyczną?

Administracja rządowa:

• NTA – organ odpowiedzialny za określenie i realizację polityki państwa w dziedzinie turystyki,

• NTO – organ odpowiedzialny za sprawy promocji.

Polityka turystyczna państwa

Działania NTA i NTO, polegające na:

• Identyfikowaniu obszarów wymagających interwencji ze strony państwa,

• Określaniu celów tej interwencji z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju,

• Wyznaczaniu zadań dla poszczególnych grup interesariuszy służących realizacji przyjętych priorytetów,

• Określaniu procedury, metod i mierników wykorzystywanych w procesie systematycznej oceny stopnia realizacji założonych celów polityki (ewaluacja).

Podstawa prawna

Administracja rządowa:

• Ustawa z 4.09.1997 r. o działaniach administracji rządowej,

• W swej pierwotnej wersji ustawa ta łączyła sprawy kultury fizycznej i turystyki w jeden dział administracji rządowej o nazwie „kultura fizyczna i turystyka”,

• Dokonana w 1999 r. nowelizacja tej ustawy uczyniła turystykę odrębnym działem administracji rządowej obejmującym sprawy:

  • Zagospodarowania turystycznego kraju oraz,

  • Mechanizmów regulacji runku turystycznego.

Zmiany

Kompetencje Ministra ds. turystyki

Wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej, nie zastrzeżone w odrębnych przepisach do kompetencji innych organów,

W szczególności należy do niego

• Inicjowanie i opracowywanie polityki Rady Ministrów w stosunku do turystyki,

• Przedkładanie Radzie Ministrów inicjatywy i projektów aktów normatywnych dotyczących turystyki,

• Realizacja polityki Rady Ministrów w odniesieniu do turystyki i koordynowania jej wykonywania przez organy, urzędy oraz jednostki organizacyjne podległe lub nadzorowane.

1. Inicjowanie i opiniowanie aktów normatywnych wpływających na rozwój turystyki,

2. Opracowywanie i monitorowanie programów w zakresie realizacji turystyki,

3. Prowadzenie spraw związanych z realizacją ustawy o usługach turystycznych,

4. Prowadzenie centralnej ewidencji organizatorów turystyki i pośredników,

5. Ocena funkcjonowania sektora usług turystycznych,

6. Podejmowanie działań mających na celu wzrost konkurencyjności oferty turystycznej,

7. Podemowanie spraw związanych ze statystyką turystyczną,

8. Sprawy związane z pozyskaniem zagranicznych i krajowych środków finansowych na rozwój turystyki,

9. Prowadzenie spraw wynikających z nadzoru ministra nad POT.

Polska Organizacja Turystyczna (POT)

Podstawa prawna: USTAWA z dnia 25 czerwca 1999 r. o Polskiej Organizacji Turystycznej

• Powstała w miejsce UKFiT i na bazie Polskiej Agencji Promocji Turystyki (PAPT),

• Jest państwową osobą prawną (agenda rządowa),

• Działa za granicą za pośrednictwem 14 POIT,

• Instytucją od niej zależną była PART S.A.

Zadania POT:

1. Promocja Polski jako kraju atrakcyjnego turystycznie,

2. Zapewnianie funkcjonowania i rozwijania polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie,

3. Inicjowanie, opiniowanie i wspomaganie planów rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej,

4. Inspirowanie tworzenia ROT i LOT.

DOKUMENTY RZĄDOWE OKREŚLAJĄCE KIERUNKI POLITYKI PAŃSTWA W SFERZE TURYSTYKI

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej przyznała ministrom kompetencję inicjowania i opracowywania polityki Rady Ministrów w stosunku do działów, którymi kierują.

2. Kierunki tej polityki określają dokumenty programowe.

1. KIERUNKI ROZWOJU TURYSTYKI DO 2015 R.

   • Dokument stanowiący do 2015 r. krajową strategię rozwoju turystyki,

   • Określił możliwości finansowania przedsięwzięć turystycznych z funduszy strukturalnych w latach 2007-2013,

   • Podmiot odpowiedzialny – MSiT.

CEL NADRZĘDNY

Tworzenie warunków prawnych, instytucjonalnych, finansowych i kadrowych rozwoju turystyki, sprzyjających rozwojowi społeczno-gospodarczemu Polski oraz podniesienie konkurencyjności regionów i kraju, przy jednoczesnym zachowaniu walorów kulturowych i przyrodniczych.

Cele wiodące

1. Wzrost znaczenia ekonomicznego turystyki w rozwoju gospodarczym kraju.

2. Wzrost jakości środowiska i życia mieszkańców.

3. Współpraca oraz integracja na rzecz turystyki i jej otoczenia w wymiarze społecznym, przestrzennym i ekonomicznym.

OBSZARY PRIORETYTOWE

• Produkt turystyczny o wysokiej konkurencyjności

  • Kreowanie i rozwój konkurencyjnych produktów turystycznych

  • Rozwój infrastruktury turystycznej

  • Integracja produktów i oferty turystycznej regionów

  • Rozwój przedsiębiorczości i działalności organizacji w dziedzinie turystyki

  • Rozwój wiodących typów turystyki

• Rozwój zasobów ludzkich

  • Przygotowanie kadr operacyjnych gospodarki turystycznej

  • Rozwój edukacji turystycznej i turystyki społecznej

  • Monitorowanie potrzeb branży turystycznej w zakresie kadr zawodowych

• Wsparcie marketingowe

  • Usprawnienie systemu informacji turystycznej

  • Zwiększenie efektywności działań marketingowych w turystyce

• Kształtowanie przestrzeni turystycznej

  • Kształtowanie rozwoju turystyki w sposób zachowujący i podnoszący wartość przestrzeni

  • Ziększenie dostępności turystycznej do regionów przez rozwój transportu

Wdrażanie „Kierunków...”

Poziom I. Poziom zadań rekomendowanych przez Międzyresortowy Zespół ds. Koordynacji Zadań Rządu Określonych w Kierunkach Rozwoju Turystyki do 2015,

Poziom II. Poziom zadań rekomendowanych dla wszystkich podmiotów działających na rzecz rozwoju turystyki w kraju (JST, organizacji społecznych i zawodowych).

1. PROGRAM ROZWOJU TURYSTYKI DO 2020 R.

1. Proaktywny i przekrojowy program rozwoju turystyki, koordynowany przez MiST,

2. Przygotowany zgodnie z:

   • Strategią „Europa”,

   • Długookresową Strategią Rozwoju Kraju 2030,

   • Strategią Rozwoju Kraju 2020,

   • Jest programem wykonawczym do Strategii Innowacyjności i Efektywności Gospodarki „Dynamiczna Polska 2020”.

Wizja i cele rozwoju turystyki

Wizja rozwoju turystyki do 2020 roku

Nowoczesna i otwarta gospodarka turystyczna, oparta na inteligentnych specjalizacjach turystycznych w polskich regionach, stanowiąca bazujący na wiedzy jeden z kluczowych czynników rozwoju regionalnego i kraju, wzmacniająca konkurencyjność kraju w Unii Europejskiej

Cel główny – wzmocnienie rozwoju konkurencyjnej i innowacyjnej turystyki poprzez wspieranie przedsiębiorstw, organizacji i instytucji oraz inicjatyw sektora turystyki, z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju.

Cele operacyjne

• Rozwój innowacyjności, atrakcyjności, jakosci usług i produktów turystycznych, jako czynnika konkurencyjnej gospodarki,

• Wzmocnienie aktywności społecznej i przedsiębiorczosci w sektorze turystyki oraz zwiększenie kompetencji kadr,

• Promocja priorytetowych obszarów produktów turystycznych kraju i regionów oraz specjalizacji gospodarczych opartych na turystyce,

• Zagospodarowanie i modernizacja przestrzeni dla rozwoju turystyki i infrastruktury turystycznej przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju i przepisów ochrony środowiska.

1. MARKETINGOWA STRATEGIA POLSKI W SEKTORZE TURYSTYKI NA LATA 2012-2020 (POT)

Określa prioretytowe:

• Produkty markowe,

• Rynki emisyjne,

• Segmenty rynku i grupy odbiorców,

• Działania promocyjne

Wizja: Polska będzie miała docelowo atrakcyjny wizerunek, zgodny z rzeczywistością, przyczyniający się do wyboru kraju jako turystycznego miejsca docelowego, wizerunek, który pozytywnie wpływa na rozwój gospodarki turystycznej.

Misja: Tworzenie i wzmacnianie wizerunku Polski, jako kraju atrakcyjnego i gościnnego, posiadającego produkty turystyczne wysokiej jakości.

Cel strategiczny: Poprawa pozycji konkurencyjnej na międzynarodowym rynku turystycznym. Cele operacyjne:

1. Zaspokajanie potrzeb informacyjnych w zakresie turystyki,

2. Marketingiwe wspieranie produktu turystycznego,

3. Zwiększenie dotarcia z przekazem informacyjno-promocyjnym o atrakcyjności turystycznej Polski.

Grupy markowych produktów Polski:

1. Turystyka w miastach i kulturowa,

2. Turystyka biznesowa (MICE),

3. Turystyka rekreacyjna, aktywna i specjalistyczna, turystyka na terenach wiejskich,

4. Turystyka przygraniczna i tranzytowa.

Ranga produktów:

1. Produkty wizerunkowe – turystyka miejska i kulturowa, z przemysłem spotkań,

2. Produkty podstawowe – aktywna, na terenach wiejskich, spa&wellness,

3. Produkty niszowe,

4. Produkty uzupełniające – gastronomia, zakupy, życie nocne.

Wizerunek Polski:

PERCEPCJA KRAJÓW WG. Simona Anholta:

1. Stare i nudne – dla rynku nudne (np. Etiopia, Szwajcaria).

2. Nowe i nudne – dla rynku dość nudne (np. Kanada, Polska).

3. Stare i interesujące – dla rynku dość atrakcyjne (np. Chiny, Egipt).

4. Nowe i interesujące – dla rynku bardzo interesujące (np. Nowa Zelandia, Islandia).

Marketingowa Strategia Polski w Sektorze Turystyki – podsumowanie

• Strategia POT jest strategią koncentracji produktowej i rynkowej,

• Strategia jest uaktualniana w miarę ewolucji rynku i rozwoju produktów,

• Operacyjne plany marketingowe będą przygotowywane corocznie,

• Zakres strategii obejmuje trzy sfery zadań określonych w ustawie o POT.

ŚRODKI NA REALIZACJĘ DOKUMENTÓW RZĄDOWYCH

• Środki budżetowe administracji centralnej, w szczególności organu administracji właściwego w zakresie turystyki,

• Środki jednostek samorządu terytorialnego oraz podmiotów gospodarczych działających w wielu sektorach obsługujących turystykę,

• Kapitał prywatny wspierany przez samorządy lokalne wykorzystujące możliwości wsparcia, jakie stwarzają rządowe strategie sektorowe,

• Fundusze unijne (poprzez programy pomocowe UE).