Aktywacja aminokwasu - w procesie biosyntezy białek to proces powstawania kompleksu tRNA-aminokwas (aminoacylo-tRNA). Aktywacja aminokwasu zachodzi dwuetapowo i wymaga nakładu energii z ATP.

• I etap: aminokwas + ATP- aktywowany aminokwas + 2P/ aktywacji ulega grupa karboksylowa

• II etap: aktywny aminokwas + tRNA- aminoacylo-tRNA + AMP

Mitochondrium (w liczbie mnogiej mitochondria) – otoczone błoną organellum, obecne w większości komórek eukariotycznych. Organella te mają różną wielkość, przeważnie od 2 do 8 μm, mogą też szybko zmieniać swój kształt i rozmiary. Są one miejscem, w którym w wyniku procesu oddychania komórkowego powstaje większość adenozynotrifosforanu (ATP) komórki, będącego jej źródłem energii^[1]. Oprócz tego, mitochondria są zaangażowane w wiele innych procesów, takich jak sygnalizacja komórkowa, specjalizacja, wzrost i śmierć komórki, czy też kontrola cyklu komórkowego

Najważniejszymi rolami mitochondriów są wytwarzanie ATP poprzez oddychanie komórkowe oraz regulacja metabolizmu komórki^[5]. Główny szereg reakcji biochemicznych związany z produkcją ATP, u eukariotów zachodzący wyłącznie w mitochondriach, nazywany jest cyklem kwasu cytrynowego lub cyklem Krebsa. Są to najważniejsze reakcje mające miejsce w mitochondriach, jednak poza nimi mitochondria pełnią także inne funkcje.

Wiązania wysokoenergetyczne, wiązania makroergiczne - wiązania chemiczne, których standardowa energia swobodna hydrolizy jest równa bądź niższa ("bardziej ujemna") niż dla hydrolizy ADP do AMP.

Do związków zawierających wiązania makroergiczne należą: ADP, ATP, UDP-glukoza, fosfokreatyna, 1,3-bisfosfoglicerynian, "aktywny metyl", fosfoenolopirogronian, acetylo-CoA (i inne estry tiolowe koenzymu A), itp.

Związki zawierające wiązania makroergiczne biorą udział w przenoszeniu energii w komórce. Podczas swego rozpadu uwalniają znaczną ilość energii.

Graficznie wiązanie tego typu oznacza się najczęściej tyldą (~).

Adenozynomonofosforan (adenozyno-5'-monofosforan, AMP) – rybonukleotyd powstający w wyniku przyłączenia reszty fosforanowej do węgla 5' adenozyny:

adenozyna + ATP → AMP + ADP

AMP może również powstawać podczas syntezy ATP z dwóch cząsteczek ADP:

2ADP → ATP + AMP

lub w wyniku hydrolizy jednego wiązania wysokoenergetycznego ADP:

ADP → AMP + Pi

lub w wyniku hydrolizy ATP do AMP i pirofosforanu:

ATP → AMP + PPi

Podczas rozpadu RNA powstają monofosforany nukleozydów w tym AMP.

AMP może zostać przekształcony w IMP przez deaminazę AMP z jednoczesnym uwolnieniem amoniaku.

W wyniku przemian metabolicznych adenozynomonofosforan może zostać przekształcony do kwasu moczowego, który jest następnie wydalany z organizmu.

Peptydy naturalne :Glutation (pełni role układu utrzymujacego na odpowiednim poziomie potencjalu oksydoredukcyjny komórek), Wazopresyna ( reguluje skurcz naczyn krwionosnych, resorpcje wody w nerkach, kontroluje stezenie soli sodowych w moczu), Oksytocyna (wywiera wpływ na skurcz miesni gladkich, zwlaszcza macicy, oraz miesni jelitowych i woreczka zółciowego).

Niektóre znane peptydy

• nizyna - antybiotyk naturalny, konserwant

• glutation

• oksytocyna

• insulina

• endorfiny - tzw. hormony szczęścia, grupa hormonów wywołujących stany euforyczne.

• gramicydyna

· 18 --- Struktura drugorzędowa jest to układ przestrzenny wynikający z istnienia wiązań wodorowych po między tlenem grupy -C=O, a wodorem grupy -NH dwóch różnych wiazań peptydowych. tej strukturze odpowiada budowa zwinięcia łańcucha polipepydowego w prawoskrętną heliksę lub tzw. "pofałdowana kartka"- gdy łańcuchy peptydowe są ułożone równolegle do siebie i łączą się wiązaniami wodorowymi.

rodzajem oddziaływań są “mostki solne“ – jeŜeli aminokwas ma dodatkową grupę

aminową albo karboksylową, to w środowisku fizjologicznego pH organizmu

aminokwasy zwykle są zdysocjowane i te róŜnoimienne ładunki mogą się przyciągać.

• Struktura czwartorzędowa białka - przestrzenna budowa białka zbudowanego z kilku