STARY TESTAMENT
ks. Rodzaju należy do ksiąg historycznych, wchodzi w skład Pięcioksięgu Mojżesza. Jest pierwszą księgą Starego Testamentu, rozpoczyna się opowieścią o stworzeniu świata i ludzi, ukazany jest upadek Adama i Ewy, dzieje Kaina i Abla, historia Abrahama. Biblijny epos stworzenia świata różni się od starożytnych kosmogonii. W Biblii jeden Bóg wszechmogący (monoteizm) stwarza wszystko doskonałym, jego dzieło stworzenia jest zaplanowane, konsekwentne, logiczne. W akcie twórczym Bóg nadaje nazwę, imię temu, co stwarza. Człowiek powstaje na podobieństwo Boga, który obdarzył go miłością i traktuje go podmiotowo. Wyrazem miłości Boga do człowieka jest fakt, iż Bóg dał mu moc panowania nad wszystkim, co żyje i umieścił człowieka w Edenie - w ogrodzie rozkoszy, gdzie rosły piękne drzewa. W powszechnej świadomości Eden funkcjonuje jako kraina idealnego piękna, spokoju i dobrobytu. W mitach nie ma jednego Boga, są bogowie (politeizm), którzy nie są doskonali, mają wady, tak jak ludzie. Człowiek powstał w wyniku walki bogów, traktowany jest przedmiotowo, jest częścią natury. Człowiek, mimo, że obdarzony przez Boga miłością i wolnością okazał swoje nieposłuszeństwo, które zostało nazwane grzechem pierworodnym, grzech popełniony przez pierwszych rodziców czyli Adama i Ewę i przekazany wszystkim potomkom. Skuszenie Ewy przez węża (diabła) nie było aktem jednorazowym, ponieważ człowiek codziennie narażony jest na pokusy. Kuszenie można rozpatrywać w aspekcie psychologicznym, jest to rodzaj manipulacji emocjonalnej i słownej, dlatego kłamstwo miesza się z prawdą, bo przecież kłamstwem węża była obietnica po zjedzeniu owocu nie umrą, ale jednocześnie w tym samym zdaniu pojawiło się prawdziwe stwierdzenie, że otworzą się ich oczy na dobro i zło. We współczesnym świecie mechanizmy różnego rodzaju kuszenia można odnaleźć w reklamie lub w propagandzie politycznej. Starotestamentowy Bóg stworzył człowieka na swój obraz i podobieństwo, ale również jest on surowym ojcem dla narodu wybranego oraz sędzią dla wszystkich ludzi. Bez wahania karze za wszystkie grzechy i to w sposób bardzo okrutny - widząc nikczemność ludzi zsyła na ziemię potop, a na Sodomę i Gomorę deszcz siarki. Jest to także Bóg sprawiedliwy, który błogosławi ludziom prawym i posłusznym Jego słowu. Ks. Rodzaju zawiera związki frazeologiczne: kainowe piętno oznacza znamię zbrodniarza, mordercy, zabójcy brata; zakazany owoc to rzecz kusząca, nęcąca, ale niedozwolona, zabroniona; Sodoma
i Gomora oznaczają miejsca rozpusty, nieładu i grzechu.
Księga Wyjścia [Wj], Druga Księga Mojżeszowa [2 Mojż] to druga księga Pisma Świętego. Księga Wyjścia należy do Pięcioksięgu i do Starego Testamentu. Jest bardziej spójna i przejrzysta niż poprzedzająca ją Księga Rodzaju. Według tradycji autorem Księgi Wyjścia jest Mojżesz; współcześnie uważa się, że fragmenty Księgi powstawały w różnych epokach historycznych, a w redakcji dominowała tradycja kapłańska oraz deuteronomiczna (teoria źródeł). Prawdopodobnie najważniejszą część Księgi Wyjścia stanowi rozdział 20, w którym Jahwe nadaje swojemu ludowi prawo - Dekalog, czyli 10 przykazań. Dekalog inaczej Dziesięć przykazań - zbiór podstawowych nakazów moralnych obowiązujących pierwotnie wyznawców judaizmu, a następnie przejęty przez chrześcijan, dla których spełnia się on w Jezusie Chrystusie (Por. Mt 5,17-19) poprzez tajemnicę paschalną. Zgodnie z przekazem biblijnym oryginalny tekst dekalogu, zapisany w Księdze Wyjścia (Drugiej Księdze Mojżeszowej), słowo po słowie został podyktowany przez Boga Jahwe Mojżeszowi na górze Synaj (w Księdze Powtórzonego Prawa (Piątej Księdze Mojżeszowej) góra ta nazwana jest Horeb) w trakcie wędrówki Izraelitów z Egiptu do Kanaanu. Księga Wyjścia należy do ksiąg historycznych.
Księga Hioba [Hi], Księga Joba [Job] - dydaktyczny poemat stanowiący jedną z ksiąg Biblii hebrajskiej. Umieszczana jest między księgą Estery, a Psalmami. Księga zawiera 42 rozdziały pisane oryginalną formą języka hebrajskiego, różnie datowaną. Treścią tej księgi jest opis cierpienia sprawiedliwego Hioba i jego dyskusji z trzema przyjaciółmi, do której włącza się sam Bóg. W istocie autor porusza dwie ważne kwestie:
Księga Hioba to księga dydaktyczna, inaczej mądrościowa. Powstała ona w V-III w. p.n.e. po zburzeniu Jerozolimy i po okresie niewoli babilońskiej. Składa się z 2 części. Pierwsza obejmuje wstęp i zakończenie, na część drugą składają się dyskusje Hioba, jego przyjaciele usiłują nakłonić bohatera, aby przyznał się do winy i okazał pokorę wobec wyroków Jahwe. Hiob jest przykładem cierpienia niezawinionego. Walczy o zachowanie własnej godności. Hiob jest wzorem człowieka wierzącego. Warto również podkreślić cierpliwość i wytrwałość bohatera., co zostało przez Boga nagrodzone. Do literatury przeszło określenie Hiobowa wieść co oznacza tragiczną wiadomość.
Pieśń nad pieśniami [PnP lub Pnp], Pieśń Salomona, - jedna z ksiąg dydaktycznych (mądrościowych) Starego Testamentu. Utwór o charakterze miłosnym, najczęściej interpretowany alegorycznie. Powstanie księgi datuje się według różnych źródeł na czas od VI do III wieku p.n.e., a ostateczną redakcję nawet na II wiek przed Chrystusem. Księga składa się z sześciu pieśni, opisujących miłość Oblubieńca i Oblubienicy (którzy nazywają się nawzajem Salomonem i Sulamitką) w formie ich dialogu, komentowanego przez chór. Oblubienica opowiada o tym, jak na wpół śpiąc czekała na przyjście ukochanego. Gdy usłyszała pukanie i miłosne słowa zachęty udała, że szkoda jej znów ubierać się w suknię i brudzić umyte stopy. Gdy Oblubieniec włożył rękę przez otwór w drzwiach, by dotknąć jej ręki, ona podeszła do niego wkładając w gest podania dłoni całą swą miłość do niego. Jednak jej umiłowany źle ją zrozumiał i odszedł. Jednak jej umiłowany źle ją zrozumiał i odszedł. Zaczęła go szukać, krzyczała w ciemność. Napotkana straż wzięła ją za uliczną prostytutkę, zaczęła ją bić, odarła z płaszcza i pokaleczyła. Zrozpaczona, prosiła jerozolimskie kobiety, by powiedziały jej ukochanemu o wielkości jej uczucia do niego. Oblubieniec w tym czasie zachwycał się urodą Oblubienicy. Na koniec stwierdził, że jest ona ideałem piękności. Pieśń trzecia przedstawiająca dzień wystawnego królewskiego wesela sprawia, że dwie początkowe pieśni mogą być postrzegane jako obraz narzeczeństwa. Oprócz wzajemnych zapewnień o miłości i zmysłowych porównań ukazany jest pewien rozwój bohaterów od przyjaźni i namiętności poprzez świąteczną ceremonię do prób i rozterek małżeńskich pieśni czwartej. Pieśń nad pieśniami uznawana jest za jedną z najbardziej niezwykłych ksiąg w kanonie biblijnym, gdyż nie ma w niej niemal żadnej wzmianki o Bogu, o narodzie wybranym, ani w ogóle o religii. Odczytywana dosłownie jest ona po prostu lirycznym poematem miłosnym, a konkretnie dialogiem dwojga bohaterów, którzy są nam znani jako Oblubieniec i Oblubienica. Istnieją różne interpretacje księgi.
Księga Mądrości, Mądrość Salomona - w katolickim i prawosławnym kanonie Biblii jest jedną z dydaktycznych (mądrościowych) ksiąg Starego Testamentu, zaliczaną do ksiąg deuterokanonicznych. Wyznawcy judaizmu i Kościoły protestanckie odrzucają jej kanoniczność, zaliczając Księgę Mądrości do utworów apokryficznych. Tytuł przyjęty w greckich i wczesnołacińskich rękopisach - Mądrość Salomona - wskazuje na jego autorstwo, co potwierdza fakt, że autor dość często sugeruje, iż jest właśnie Salomonem, królem Izraela. Nauka Księgi na temat Mądrości Bożej przydała się później autorom Listów Apostolskich przy formułowaniu nauki o Synu Bożym. Treść księgi Mądrości: Świętość - prawdziwa Mądrość życiowa, Nauka Mądrości i Mądrość w dziejach.
Psalm 1 - Dwie drogi życia, psalm mądrościowy. Obrazuje dwie życiowe drogi, którymi może kroczyć człowiek; dwa typy ludzi (człowieka prawego i grzesznika). Podkreśla właściwy sposób na życie. Po przeczytaniu psalmu nie mamy wątpliwości, który sposób postępowania wybrać. Warto zwrócić uwagę na obrazowe porównania (szczęśliwy - owocujące drzewo, grzesznik - plewy) i na paralelizm treści (jest cechą wielu psalmów). Paralelizm - stosunek do Boga - odrzucenie Go, owoc - plewy, trwałość - zniszczenie itd.
Psalm 6 - jeden z utworów zgromadzonych w biblijnej Księdze Psalmów. Psalm 6 jest lamentacją jednostki bliskiej śmierci. Autorstwo psalmu przypisywane jest Królowi Dawidowi (werset 1). Przyjmuje on swoje cierpienia jako ojcowskie napomnienia Jahwe. Dawid prosi również Boga o litość. Zwraca uwagę, że zmarli nie mogą sławić już Boga (werset 6). Psalm ma być śpiewany na niższą oktawę i grany przez instrumenty strunowe (werset 1).
Psalm 51 - psalm, który znajduje się w Biblii, w Księdze Psalmów. Znany także pod tradycyjnym tytułem łacińskim: Miserere, ze względu na incipit. Jeden z psalmów pokutnych. Wiele psalmów biblijnych posiada w manuskryptach tzw. nagłówki, które przypisują ich autorstwo konkretnym osobom lub wymieniają okazję ich powstania czy wykonywania. Polskie tłumaczenie w Biblii Tysiąclecia sugeruje, iż autorem Psalmu 51 jest król Dawid. Okazją powstania pokutnego liryku było przybycie proroka Natana, po tym, jak król zgrzeszył z Batszebą. Właściwy tekst psalmu rozpoczyna oracja skierowana do Boga: Zmiłuj się nade mną, Boże, w łaskawości swojej. Pierwsze słowa tego wezwania w języku łacińskim to znane Miserere. Jest ono przyjętą nazwą dla psalmu w tradycji Kościoła łacińskiego. Miserere stanowiło grupę psalmów, w wykonywaniu których, wyrażano żal za grzechy. Psalm 51 był recytowany na zakończenie codziennej modlitwy porannej.
Psalm 91 - jeden z utworów zgromadzonych w biblijnej Księdze Psalmów. Psalm 91 to psalm dydaktyczny o opiece Jahwe. Wersety z tego Psalmu zacytowane są w Mt (4,6) i Łk (4,11) w okresie kuszenia Jezusa przez Diabła na który się on powołuje.
Psalm 150 jest hymnem pochwalnym Jahwe. Jest to psalm doksologiczny, wychwalający wielkość Boga Jahwe. Jest to ostatni z pięciu hymnów, tzw. małego Hallelu, które tworzą zakończenie Księgi Psalmów. Przyjmuje się, że psalm powstał po okresie niewoli babilońskiej. Takie jest też zdanie tradycji żydowskiej, którą przechowała Septuaginta czyli Biblia grecka.
Psalm 148 - Alleluja - chwalcie Boga. Bóg to: twórca, dawca prawa i król. Chwalić Boga powinny wszystkie Jego stworzenia: aniołowie, słońce, księżyc, gwiazdy, wody podniebne i morskie, istoty żyjące na ziemi, ogień, grad, śnieg, mgła, huragan, góra, pagórek, drzewa zielone i owocowe, dzikie zwierzęta, bydło, ptaki, królowie, władcy, narody, sędziowie, młodzi, starzy, kobiety i mężczyźni. Pojawia się anafora: ,,Chwalcie Go”. Podkreśla to zamiary podmiotu lirycznego i sens utworu: pochwałę Boga - Stwórcy. Wszechmogący Bóg stworzył różnorodny, piękny i harmonijny świat. Stworzenia Boga powinny zawsze chwalić Jego dzieło.