BENCHMARKING
I. Definicja benchmarkingu
Nazwa pochodzi od słowa benchmark i w topografii oznacza punkt orientacyjny, natomiast w marynistyce oznacza stopień zanurzenia statku.
Benchmarking to :
uczenie się od najlepszych przez porównywanie się z nimi,
poszukiwanie najefektywniejszych metod dla danej działalności, pozwalających osiągnąć przewagę konkurencyjną,
porównywanie procesów, produktów i usług z ich odpowiednikami u najlepszych konkurentów,
ciągła ocena produktów, usług i metod danego przedsiębiorstwa w świetle osiągnięć konkurentów lub liderów w danej branży,
poszukiwanie wzorcowych sposobów postępowania przez uczenie się od innych i wykorzystywanie ich doświadczenia.
II. Geneza benchmarkingu
Początków Benchmarkingu należy szukać w firmie Rank Xerox. Pod koniec lat siedemdziesiątych firma ta miała poważne problemy finansowe. Konkurencyjna firma japońska Canon oferowała kserokopiarki pod względem technicznym równie dobre, jak firma Rank Xerox ale po znacznie niższych cenach, co spowodowało spadek sprzedaży i groziło bankructwem firmy Rank Xerox a zwiększało szanse rozwoju konkurentom. Firma chcąc przeciwdziałać sytuacji opracowała specjalny program „Leadership Trough Quality”, składający się z trzech części. Druga część programu to właśnie benchmarking, dzięki któremu firmie, jak się później okazało udało się w szybkim czasie odzyskać przewagę konkurencyjną. Z doświadczeń firmy Rank Xerox czerpały później m.in.: Motorola, Ford, IBM.
III. Obiekty benchmarkingu
Do obiektów benchmarkingu zaliczamy zarówno całe przedsiębiorstwo, jak i jego strukturę, wydziały, komórki organizacyjne, oddziały, filie, miejsca pracy itp., a także produkowane przez przedsiębiorstwo wyroby, produkty, jego komponenty czy oferowane przez nie usługi. Obiektami są również detale, współpraca pracowników, ich aktywność, prowadzone procesy itd.
IV. Etapy benchmarkingu
Rodzaje benchmarkingu
Benchmarking wewnętrzny - przedmiotem analizy oraz porównań są obiekty tzw. wzorce (benchmarki) własnej firmy. Porównuje się funkcje zadania wykonywane między wydziałami, stanowiskami a także w sieci przedsiębiorstw, które są ze sobą organizacyjnie powiązane np. filie, oddziały. Stosowany najczęściej w dużych przedsiębiorstwach.
Benchmarking konkurencyjny - przedmiotem analizy stają się inne obiekty, (często są to produkty) konkurencyjnych firm tej samej branży lub sposoby działania, rozwiązania organizacyjne. Tego rodzaju benchmarking jest trudny do zrealizowania, ponieważ konkurenci niechętnie dzielą się informacjami. W ich zdobyciu pomagają firmy konsultingowe, które pozyskane informacje przekazują zachowując ich poufność i anonimowość.
Benchmarking funkcjonalny – porównuje się różne organizacje, również te z poza branży, poza własnym sektorem. Jednakże funkcjonujące podobnie jak porównywane przedsiębiorstwo. Tutaj łatwiej jest pozyskać informacje, ponieważ partnerzy nie są konkurentami i nie działają na wspólnych rynkach. Ten rodzaj benchmarkingu uznawany jest za najlepszy, ponieważ przy jego zastosowaniu osiąga się najkorzystniejsze efekty.
Benchmarking ogólny(horyzontalny) - jest szczególną odmianą rodzaju funkcjonalnego. Znajduje zastosowanie przypadku czynności czy też funkcji, które mają charakter uniwersalny niezależnie od branży czy charakteru instytucji.
Bariery benchmarkingu
Benchmarking jak wszystkie inne metody nie jest metodą doskonałą i posiada również swoje wady. Należy wiedzieć, że:
- benchmarking traktuje się jako proces poszukiwania idealnego rozwiązania, a wiadomo, że nie ma idealnych rozwiązań
- druga bariera benchmarkingu streszcza się w haśle: „ dobry partner benchmarkingu nie jest znany”
Nie ma idealnego wskaźnika, za pomocą którego można wybrać najlepszego partnera i określić najlepszy proces.
- najczęściej szukanie partnera odbywa się po omacku. Firmy ograniczają swe poszukiwania do organizacji krajowych przez co zaniedbują porównywalność istotnych parametrów
- ograniczeniem w analizie partnera są informacje. Z reguły firma jest traktowana jako potencjalny konkurent, co oznacza ograniczenie dostępu do takich ważnych informacji jak: postęp, koszty, rozwój, ceny
Bibliografia:
1. Kożuch. B: Nauka o organizacji, Cedewu, Warszawa 2009.
2. Martyniak. Z: Nowe metody i koncepcje zarządzania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Kraków 2002.
3. Zimniewicz. K: Współczesne koncepcje i metody zarządzania, PWE, Warszawa 2003.