CO TO JEST STRES?

Stres jest częścią naszego życia

Pewna porcja stresu jest każdemu potrzebna do mobilizacji, działania na wysokich obrotach, wyzwolenia tego poszczególnego napięcia i podniecenia, które pozwala zrobić więcej i lepiej przekraczać swoje ograniczenia i słabości. Stres staje się problemem gdy:

-jest go za dużo ; - działa stale; - nie mamy na niego wpływu; -nie umiemy sobie z nim radzić.

Fazy Stresu

Faza mobilizacji: Jest to faza polegająca na zmianach w organizmie. W Fazie tej następuje aktywacja procesów psychologicznych. Wydziela się adrenalina i noradrenalina. Mięśnie przygotowują się do wytężonej pracy oraz rozszerzają się naczynia krwionośne, następuje również zwiększenie częstości skurczów serca, rozszerzają się oskrzela, zwiększa się tempo oddechu, podwyższa się poziom glukozy we krwi, rozszerzają się źrenice, poprawia się ukrwawienie mózgowia.

Faza krytyczna: Wskutek przedłużającego się stresu i wzrostu jego natężenia następuje obniżenie poziomu czynności psychicznych, trudno jest skupić uwagę, myśleć logicznie. Często pojawia się zahamowanie w działaniu, niekiedy bezradność. Przeżywane emocje wymykają się spod kontroli, człowiek przejawia wyraźne oznaki gniewu i strachu. Natężenie stresu osiąga próg odporności organizmu. W fazie tej serce bije szybko i nieregularnie oraz zmniejsza się krzepliwość krwi. Pogarsza się wydajność płuc. Gruczoły żołądkowe wydzielają więcej kwasu solnego ci obniża pH w żołądku. Wzrasta napięcie mięśni szkieletowych.

Faza destrukcji: Obrona przed stresem przybierająca formę agresji, ataku. Człowiek staje się niezdolny do adekwatnej oceny sytuacji, często gwałtownie, obniża się poziom motywacji do działania i radzenia sobie z sytuacją. W tej fazie ujawniają się zachowania takie jak: gwałtowne poszukiwanie pomocy, płacz, agresja skierowana przeciwko innym ludziom lub przedmiotom albo też przeciwko sobie.

Czynniki stresotwórcze (stresory):

Czynniki stresotwórcze są to czynniki wywołujące zaburzenia emocjonalne i psychiczne zwane stresem. Obfitość zjawisk stresogennych różnego pochodzenia utrudnia ich kwalifikacje. Na ogół wyróżnia się cztery podstawowe kategorie tych czynników:

- rodzinne- oczekiwania rodziny w stosunku do jej członków, zakłócenia rodzinnych tradycji i obyczajów oraz potrzeba zmiany dążeń i aspiracji rodzinnych.

-indywidualne- wewnętrzne naciski i presje, zwątpienia oraz starzenie się organizmu,

-społeczne i środowiskowe- wzrastające oddziaływanie systemu władzy, wydarzenia polityczne, ciągłe zmiany zachodzące w otoczeniu, inflacja, brak perspektyw życiowych itp.

-organizacyjne- nadmierne obciążenie praca, charakter pracy, niejasność ról organizacyjnych, zły klimat w pracy, złe warunki fizyczne pracy, arbitralność w podejmowaniu decyzji itp.

Wszystkie te czynniki oddziałują w sposób szkodliwy na pracownika zarówno pod względem fizycznym, emocjonalnym, społecznym i psychicznym, osłabiają jego zdolność i wolę pracy.

Symptomy stresu:

Symptomy stresu to niespecyficzne reakcje, niekorzystne objawy w zachowaniu się człowieka będącego w sytuacji stresowej, wynikające z zaburzenia procesów regulacji zachowania.

Objawy stresu SA następujące:

● fizjologiczne: wzrost ciśnienia krwi, zwiększenia stężenia glukozy we krwi, zaburzenia rytmu i przyspieszenia akcji serca.

● psychiczne: stany lękowe, niepokój, depresja i euforia wywołana drobiazgami (reakcje nieproporcjonalne do zaistniałego bodźca).

● percepcyjne: niezdolność koncentracji lub podejmowania decyzji.

● behawioralne: zły wygląd, senność i ospałość (w dzień), bezsenność (w nocy)

● organizacyjne: spadek wydajności i jakości pracy, spadek dyscypliny (spóźnienia i lekceważenie obowiązków),

Stres zawodowy:

Stres zawodowy to zaburzenia procesów regulacji zachowania i sprawności działania pracownika. Przyczynami mogą być trudności związane ze znalezieniem właściwych rozwiązań, trafnej decyzji, obawy przed ryzykiem lub odpowiedzialnością.

Stres zawodowy łączy się z występowaniem nadmiernego napięcia psychicznego związanego z:

● częstym występowaniem sytuacji rywalizacji i zagrożenia

● występowaniem sytuacji konfliktowych

● koniecznością stałej kontroli swego zachowania w warunkach ekspozycji społecznej

● dyspozycyjnością wobec współpracowników i partnerów

● częstym działaniem w warunkach deficytu czasu, pracą kosztem wypoczynku i zycia rodzinnego, co utrudnia restytucje sił i prowadzi do kumulacji zmęczenia.

Stres zawodowy oceniany bywa jednostronnie w aspekcie obiązenia psychicznego i negatywnych przeżyć.

źródła stresu:

Indywidualne źródła stresu:

● niewiedza, brak przygotowania

● gwałtowne zmiany

● kumulowanie drobiazgów na obrzeżach świadomości

● blokowanie emocji (tak pozytywnych jak i negatywnych)

● konflikty

● trwały brak zaspokojenia potrzeb

● podejmowanie decyzji

Organizacyjne źródło stresu:

● nieokreślone cele

● nieokreślony zakres obowiązków

● brak wiedzy o efektach mojej pracy

● brak informacji zwrotnej (zwłaszcza pozytywnej)

● niejasna hierarchia i inne jej patologie

● brak możliwości wpływu

Specyficzne dla stanowiska:

● brak doświadczenia

● brak umiejętności odpowiedniego planowania:

*działań *współpracowników

*czasu *celu

● emocje (blokowanie)

● nieumiejętność wypoczynku

● pracoholizm

Dla efektywności naszego działania ważny jest sposób w jaki reagujemy na stres, jak sobie z nim radzimy, jak oczyszczamy się z jego nadmiaru,