Wykład 10. 3.12.2010r.
Kurkuma-Curcumae longae rhizoma – Curcuma longa – Zingiberaceae – imbirowate; Skład: kurkumina;
Działanie:
cholagogum,cholereticum
przeciwcukrzycowe
przeciwdrobnoustrojowe
hamowanie COX-2 indukowanej przez TNAα w wyniku aktywacji czynnika transkrypcyjnego NFKB
przeciwzapalnie
przeciwnowotworowo
MIESZ&PREP:
SOLAREN wyciąg alkoholowy; CHELIKUR płyn; CHOLITOL preparat złożony; CHOLAVISOL; CHOLAGOGUM N roztwór.
Mniszek pospolity-Taraxaci rad.-Taraxacum officinale-Compositae
Skład:
laktony seskwiterpenowe – pochodne:
a.)gwajaku – laktukopikryna
b.)eudesmanu – tetrahydroridentyna D, glukozyd tarakolidu
a.)germakranu – glukozyd kwasu taraksynowego i dihydrotaraksynowego
triterpeny
inulina (40%)
Działanie:
cholagogum
cholereticum
stomachicum
metabolicum – odtruwające i oczyszczające
pobudza wydzielanie soku trzustkowego
rozkurczające mięśnie gładkie
moczopędne
pobudza wydzielanie interferonu
przeciwwirusowe
zmniejsza poziom cukru we krwi
MIESZ&PREP: SUCCUS TARAXACI, Cholagoga II, Cholesol, Gastrochol, Cholitol
Dymnica pospolita - Fumariae herba-Fumaria officinalis - Papaveraceae-makowate
Skład:
alkaloidy izochinolinowe (2%): protopina, krypt opina, korydalina, tetrahydroprotoberberyna, sangwinaryna, fuma rycyna, fumarylina, fumarotycyna, fumarytyna
flawonoidy
żywice
śluz
garbniki
MIESZ&PREP: AMPHOCHOL tabletki; ODDIBIL drażetki; ODDISPASMOL drażetki
Działanie:
ułatwienie odpływu żółci i normalizacja jej działania
rozkurczająco na zwieracz bańki wątrobowo-trzustkowej (zwieracz Oddiego)
Boldo - Boldo fol.-Peumus boldo - Monimiaceae-poleńcowate
Skład:
olejek eteryczny (2%): askarydol, cyneol, p-cymol
alkaloidy izochinolinowe (2%): alkaloid aporfinowy – boldyna (0,1-0,3%)
flawonoidy
Działanie:
cholagogum
cholereticum
wzrost wydzielania gruczołów ślinowych oraz soku żołądkowego
zmniejsza napięcie mięśni gładkich
MIESZ&PREP: BOLDALOIN tabletka
Glistnik, jaskółcze ziele - Chelidonii herba-Chelidonium majus - Papaveraceae-makowate
Skład:
alkaloidy izochinolinowe (0,3%):
pochodne benzofenantrydyny: chelidonina, sangwinaryna, chelerytryna
pochodne protopiny: protopina, allokryptopina
c.) pochorne protoberberyny: berberyna, koptyzyna
kwas chelidonowy
flawonoidy
olejek eteryczny
enzymy proteolityczne
w żółtym soku mlecznym
Działanie:
chelidonina
a.)spasmolyticum
b.)analgeticum
c.)sedativum
berberyna
a.)cholereticum
b.)spasmolyticum
sangwinika, chelerytryna
a.)miejscowo drażniąco
b.)przedawkowanie
chelerytryna
a.)krótkotrwale narkotycznie
b.)skurcze tężcowe mięśni
sangwinaryna
porażenie ośrodka oddechowego
Działania uboczne - jaskra
MIESZ&PREP: TINCTURA CHELIDONII; Species cholagogae, Cholagoga II; CHOLITOL preparat złożony; CHELIKUR płyn; CHOLAGOGUM N
Ruta zwyczajna - Rutae herba - Ruta graveolens - Rutaceae - rutowate
Skład:
alkaloidy
a.)izochinolinowe
b.)furochinolinowe: dyktamina, skimmalanina (spasmolyticum, cholagogum)
c.)akrydynowe
olejek eteryczny (0,7%): α- i β-pineny, cyneol
furanokumaryny: bergapten, psolaren, ksantotoksyna
flawonoidy (2%): rutyna
lignany
Zastosowanie: drogi żółciowe, pomocniczo w nieznacznie podwyższonym ciśnieniu krwi, miażdżycy i łamliwości naczyń krwionośnych
MIESZ&PREP: INTRACTUM RUTAE; CHOLESOL płyn
Bylica boże drzewko - Abrotani her.-Artemisia abrotanum - Compositae
Skład:
kumaryny: izofraksydyna, skopoletyna, umbeliferon
olejek eteryczny (0,2%):
a.)1,8-cyneol
b.)absyntol: mieszanka izomerycznych pochodnych tujonu
c.)heterocykliczne seskwiterpeny: dawanol, dawanon, karlinen
flawonoidy: rutyna
kwasy fenolowe: chloro genowy, kawowy
alkaloid: abrotanina
związki gorzkie: laktony seskwiterpenowe – absyntyna
Działanie:
cholagogum
cholereticum
smasmolyticum
immunostymulujące
MIESZ&PREP: ARTECHOLIN płyn; ARTECHOLWEX tabletki; RAPACHOLIN AC drażetki.
Rzodkiew czarna - Raphanti sativi radix - Raphanus dativus var. Niger - Brassicaceae - kapustowate
Skład:
Synigryna
Działanie:
cholagogum
cholereticum
obniża stan napięcia zwieracza bańki wątrobowo-trzustkowej
ułatwienie dopływu żółci z wątroby do dwunastnicy
przywraca naturalny ruch jelit
zwiększa wytwarzanie soków trawiennych
pobudza kurczliwość przewodów żółciowych
przeciwbakteryjnie
MIESZ&PREP: RAPACHOLIN C preparat złożony; RAPACHOLIN AC; RAPHANI PLUS; RAPHALAMID preparat złożony.
Dziurawiec zwyczajny - Hyperici herba-Hypericum perforatum - Guttiferae-soczne
Skład:
flawonoidy: rutyna, hyperozyd, izokwercetyna, kwrecytryna, kwercetyna, biflawony, amentoflawon
naftodiantrony: hyperycyna, pseudohyperycyna
floroglucynole: hyperforyna
procyjanidyny: (B2)
garbniki katechinowe
kwasy fenolowe: kwas chlorogenowy, kwas kawowy
ksantony: 1,3,6,7-tetrahydroksyksanton
olejek eteryczny
wyciąg alkoholowy – przeciwdepresyjnie
wyciąg wodny – żółciopędnie, żółciotwórczo, spazmolitycznie
Działanie i zastosowanie
wewnętrznie
żółciopędne i żółciotwórcze – flawonoidy, fenolokwasy
zaburzenia czynności wątroby, stany skurczowe dróg żółciowych, stany zapalne błon śluzowych żołądka i jelit, niedostateczne wydzielanie soku żołądkowego
przeciwdepresyjne – hyperforyna, hyperycyna, amentoflawon
moczopędne
osłabione wydalanie moczu, kamica moczowa, skaza moczanowa, przewlekły gościec, nadmierna przepuszczalność i łamliwość naczyń włosowatych, zastoje krążenia obwodowego krwi
zewnętrznie
ściągające, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe
Oleum Hyperici – sprzyjające zabliźnianiu ran , gojeniu oparzeń, odmrożeń, owrzodzeń żylakowatych
Działania uboczne:
hyperycyzm – uczulenie na światło słoneczne
Interakcje:
cyklosporyną, digoksyna, teofilina, warfaryna, doustne środki antykoncepcyjne
MIESZ&PREP: Mieszanki ziołowe: Cholagoga I i III, Cholagoga II fix, Hipokrates fix, Gastrina fix, Hepatina fix, Neocholagoga III fix; SUCCUS HYPERICI – sok ze świeżego ziela dziurawca
Mięta pieprzowa-Mentha piperitae fol.-Mentha piperita-Lamiaceae-wargowe
Skład:
olejek eteryczny (1-2%): mentol (50%), estry octanowe i walerianowe mentolu, menton, felandren, pinen i inne
flawonoidy: 7-rutynozydy eriodykcjolu i luteoliny
fenolokwasy: kwas rozmarynowy (1%)
garbniki
Działanie i zastosowanie:
regulujący pracę jelit (przeciwskurczowy)
żółciopędny, żółciotwórczy
przeciwbiegunkowy (biegunki na tle bakteryjnym)
działanie przeciwdrobnoustrojowe w przewodzie pokarmowym (olejek)
Przeciwwskazania: choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
MIESZ&PREP: CHOLAGOGA III; NEOCHOLAGOGA III FIX; CHOLAGOGA II FIX; CHOLAGOGA II; CHOLAGOGA I; SPECIES CHOLAGOGAE; KROPLE MIĘTOWE krople; CHOLITOL; HERBOGASTRIN; KROPLE ŻOŁĄDKOWE FORTE krople; GASTROCHOL proszek