ZARZĄDZANIE PRODUKCJĄ – WYKŁADY
26.05.2014
1. Zapasy produkcji – to pewna ilość materiałów, wyrobów, zespołów znajdujących się w różnych stadiach zaawansowania procesu produkcyjnego.
- Sfera przedprodukcyjna (zapatrzenie) obejmuje zapasy tzw. zapasy materiałowe (surowce, półwyroby, elementy normalnie dostępne w handlu,
- Strefa produkcji czyli tzw. zapasy produkcji w toku czyli w trakcie realizacji cyklu produkcyjnego,
- Strefa poprodukcyjna ( zbytu) obejmuje tzw. wyroby gotowe (finalne i części zamienne).
2. Zapas produkcji w toku to pewna ilość produkcji w czasie trwania cyklu produkcyjnego o różnym stopniu zaawansowania.
Dzielą się:
a) Zapasy międzykomórkowe – wynikają z nierównomiernej pracy poszczególnych komórek, dlatego tworzy się w sposób zamierzony pewien zapas.
b) Zapasy wewnątrzkomórkowe – to przeciętna liczba wyrobów znajdujących się w trakcie obróbki, w określonej komórce KP1.
- Zapasy poza cykliczne – czyli poza przebiegiem bieżącego cyklu produkcyjnego,
- Zapasy cykliczne – biegnące w aktualnym cyklu produkcyjnym,
* Zapasy operacyjne – czyli wyroby aktualnie obrabiane na stanowiskach roboczych,
* Zapasy międzyoperacyjne – to wyroby znajdujące się aktualnie między stanowiskami roboczymi i oczekujące na dalszą obróbką na następnych stanowiskach roboczych,
+ Obrotowe – powstają w wyniku nierówności czasu operacji między współpracującymi stanowiskami roboczymi,
+ Transportowe – czyli wyroby w trakcie przekazywania z jednego stanowiska roboczego na następne,
+ Awaryjne – to zapasy utrzymywane ze względu na możliwość wystąpienia awarii, któregoś ze stanowisk roboczych, zabezpieczający ciągłość produkcji,
+ Kompensacyjne – tworzone celowe dla wyrównania ewentualnych różnic w wydajności pracy robotników.
3. Struktura produkcyjna – to układ komórek produkcyjnych oraz zespół związków kooperacyjnych właściwych dla n=danego systemu operacyjnego.
KP0 – stanowisko robocze
KP1 – gniazdo produkcyjne lub linia produkcyjna
KP2 - administracyjny oddział produkcyjny
KP3 – wydział produkcyjny
KP4 – zakład produkcyjny
KP5 – przedsiębiorstwo wielozakładowe
4. Sposoby grupowania stanowisk roboczych:
- Specjalizacja technologiczna – polega na grupowaniu stanowisk roboczych wg. podobieństwa technologicznego. Komórka taka może wykonywać wyroby różnorodne na jednorodnych stanowiskach roboczych,
- Przedmiotowa specjalizacja – polega na grupowaniu stanowisk roboczych wg. kryterium podobieństwa wyrobów (przedmiotu pracy). Komórka taka może wykonywać jeden (lub kilka bardzo podobnych) wyrób na różnorodnych stanowiskach roboczych dobranych tylko i wyłącznie dla technologii wykonywania tego wyrobu.
5. Charakterystyka specjalizacji technologicznej i przedmiotowej:
- Specjalizacja przedmiotowa wymaga dobrego zbilansowania zdolności produkcyjnych maszyn
Urządzeń,
- Specjalizacja przedmiotowa zakłada przebieg procesu produkcyjnego wg. ściśle określonej trasy (marszruta- to ciąg kolejnych maszyn na których obrabiany jest wyrób). Nawet niewielkie zmiany powodują poważne zaburzenia. W układzie technologicznym zakłócenia takie nie występują,
- W układzie przedmiotowym awaria jednej maszyny powoduje zatrzymanie całego ciągu produkcyjnego,
- W układzie technologicznym awaria wymaga jedynie niewielkiej korekty marszruty,
- W układzie przedmiotowym nadzorowanie zróżnicowanych maszyn i urządzeń wymaga wyższych kwalifikacji bezpośredniego kierownictwa (np. mistrz),
- W układzie przedmiotowym stanowiska znajdują się obok siebie a w układzie technologicznym pomiędzy poszczególnymi operacjami zachodzi konieczność przemieszczania wyrobu na inne stanowisko stąd dłuższa trasa transportowa,
- Cykl produkcyjny w układzie produkcyjnym jest zazwyczaj dłuższy niż w układzie przedmiotowym. Ponadto konieczne jest okresowe składowanie produkcji nie zakończonej w poszczególnych fazach,
- Układ przedmiotowy pracuje z wydajnością określoną przez swoje najmniej wydajne ogniwo (lub przez wspólny takt produkcyjny),
- Układ technologiczny wymaga większej powierzchni produkcyjnej niż przedmiotowy.