INNOWACJE PEDAGOGICZNE

Innowacja pedagogiczna w potocznym rozumieniu jest określana jako ,,ulepszanie” , ,,wprowadzanie nowych rozwiązań”, ,,modernizacja” , ,,pozytywna zmiana” itp. Każdy z tych terminów zawiera część prawdy o istocie tego pojęcia. Otwiera zbiór cech , które przypisujemy innowacjom w ogóle.

Specyfikę innowacji pedagogicznej zdefiniował W. Okoń:

,,Innowacją pedagogiczną jest zmiana struktury systemu szkolnego

( dydaktycznego , wychowawczego ) jako całości lub struktury ważnych jego składników – w celu wprowadzenia ulepszeń o charakterze wymiernym. Składniki te obejmują m.in.: nauczycieli, uczniów programy i podręczniki , wyposażenie zakładów wychowawczych, środki masowego przekazu i środowisko wychowawcze. Wyrażenie ,,zmiana struktury” oznacza, że w innowacji pedagogicznej chodzi bardziej o zmiany wzajemnych związków między składnikami systemu szkolnego ( lub między elementami jakiegoś składnika ) niż o zmianę samych składników.

Sens pedagogiczny innowacji wyznacza, nie tyle obszar nią objęty, lecz jej użyteczność z punktu widzenia dziecka. Celowość wprowadzania innowacji, jest tym wyższa, im więcej korzyści wyniesie z niej dziecko. Innowacja, która nie przynosi pozytywnych zmian jest tym samym niepotrzebna.

Podstawowe źródła inspiracji innowacyjnej są następujące :

• niezadowolenie z rezultatów własnej pracy;

• niedogodności wynikające z funkcjonowania szkoły lub placówki oświatowej;

• narastanie niepokojących zjawisk w pracy szkoły / placówki oświatowej;

• oczekiwania odbiorców usług edukacyjnych i chęć sprostania im;

• aspiracje zawodowe, dążenie do ,,mistrzostwa osobistego";

• chęć dotrzymania kroku zmianom zachodzącym w otoczeniu.

Podział innowacji ze względu na stopień kreatywności :

* nowatorskie - przynoszące radykalną zmianę, im wyższy stopień nowości , tym bardziej powinny być poparte wiedzą teoretyczną

* doskonalące - wzbogacające praktykę pedagogiczną o nowe elementy w odniesieniu do systemu bądź jego elementów

Podział innowacji ze względu na autorstwo:

* adoptowane - przeniesienie na grunt praktyki szkolnej bądź placówki oświatowej rozwiązań zastosowanych przez innych, które są adekwatne do naszych potrzeb

* adaptowane - wykorzystanie doświadczeń innych osób

( instytucji) i zastosowanie ich do praktyki szkolnej lub innej placówki oświatowej po uprzednim przetworzeniu stosownie do potrzeb i możliwości własnych

Realizacja twórczych projektów czy wprost innowacji wymaga przestrzegania kilku wskazówek :

• Jeśli pomysł wydaje się bardzo nowatorski lepiej wdrażać go na małą skalę. O ile jest to możliwe, można zacząć od jednej grupy uczniów , pojedynczej klasy lub marginalnych zmian organizacyjnych.

• Dokładnie trzeba zanalizować efekty spodziewane i niespodziewane, wystrzegając się pochopnej oceny. Często rezultaty innowacji pojawiają się dopiero po pewnym czasie. Zbytni pośpiech może spowodować za wczesne wycofanie się z nowego rozwiązania.

• Ocena innowacji nie oznacza jedynie braku uzyskanych efektów. Trzeba spróbować porównać, co by było, gdy by tej innowacji szkoła czy placówka oświatowa nie wdrożyła.

• Zawsze trzeba mieć przygotowany plan awaryjny. Jeśli nowy pomysł nie przynosi rezultatów , należy wycofać się w odpowiednie chwili i poszukać czegoś lepszego.