Dramat i teatr młodopolski
Ibsen, Strindberg, Bjornson, Maeterlinck, Wagner- główne postaci MP związane z teatrem i dramatem
Ibsen- Tragiczność polegała na konflikcie jednostki i społeczeństwa. Jednostka twórcza, postać która ma świadomość swej indywidualności, wewnętrznej prawdy i racji. Społeczeństwo- nie toleruje żadnych odstępstw od normy, pęta i niewoli swoją organizacją, konwenansem społecznym oraz obyczajowym i swoim arbitralnym systemie wartości. Tragiczne napięcie niczym nie ustępuje tragizmowi samotności i bezsilności człowieka wobec przeznaczenia i losu stanowiących istotę tragedii greckiej. Ibsen dodawał do tego czynnik ponadczasowości wobec, którego człowiek nie jest związany żadnym stosunkiem odpowiedzialności i winy, wobec którego jest bezbronny. Przesunięcie zjawiska z transcendencji na fizjologię i zależności społeczne. Interioryzacja problemu.
Strindberg- strefa imperatywnych zachceń i pożądań popędu, odwieczny problem niezrozumienia siebie, antagonizm płci, który wikła kobietę i mężczyznę w antynomie bez wyjścia.
Bjornson- dostrzegał w człowieku siły nieznane i niepojęte dla niego samego, siły duchowe zdolne ujarzmienia potęg natury jedynym podświadomym aktem psychicznym.
Maeterlinck- tragiczność jako absolutna bezbronność człowieka wobec nieszczęścia, widma katastrowy i śmierci. Dojrzewają one poza jego świadomością. Ujawniają się w niepojętych przeczuciach i lękach.
Wagner- koncepcja sztuki syntetycznej, dramat muzyczny, który łączy światło ruch dźwięk i poetycką wyobraźnię, głęboka wymowa teatralnych mitów, w których odbijały się odwieczne problemy człowieka: walka między dobrem, a złem, duchem, a materią, tragizm miłości i śmierci.
Reforma teatru - Edward Gordon Craig, Adolf Appii, Georg Fuchs, Max Reinhardt.
Dotychczasowy teatr realistyczno- naturalistyczny wszedł w fazę dekadencji, uwolnienie od pokusy i rutyny naśladowania
Powołaniem teatru nie jest odtwarzanie świata naturalnego, którego nie można ani ujarzmić ani skopiować
Spektakl jako twór całkowicie autonomiczny, całkowicie oznaczający siebie, efekt twórczego współdziałania autora, aktorów etc.
Nawiązanie do teatru greckiego- ruch, taniec, teatr średniowieczny- widowiska pasyjne i misteryjne
Do współdziałania z reżyserem i aktorami zapraszano słynnych muzyków i malarzy
Teatr polski:
Gra konturowa, patetyczna, deklamacyjna
Ciężar spektaklu spoczywał na głównych bohaterach, reszta aktorów stanowiła tło
W teatrach prowincjonalnych- krzyk i ekspresja, ale w nie najlepszym guście.
Scenografia opierała się na dekoracjach malowanych szablonowo i schematycznie
Tadeusz Pawlikowski- (1893-1899) i (1900-1906)
Pierwszy reżyser, który od początku do końca panował nad spektaklem
Wprowadził czytane próby analityczne
Dopracowywał w szczegółach każdą rolę teatralną
Wprowadził na scenę dramatyczną literaturę modernistyczną: Ibsen, Maetrelinck, Hauptmann, Gorki, Czechow, Wilde, Shawn.
Przybyszewski, Staff, Rydel, Żuławski, Rittner, Perzyński, Kisielewski.
Wystawiał klasykę: Fredro, Korzeniowski, Zabłocki, Bohomolec, Bałucki, Niemcewicz, Słowacki, Mickiewicz
Dramat poetycki pisany wierszem, alegoryczno- symboliczny, podejmujący problematykę narodową, sięgający do historii narodu, oryginalna reinterpretacja mitów, wątków antycznych.