Ćwiczenie 5
CHOROBY WYWOŁANE PRZEZ GRZYBY I
PASOŻYTY
CHOROBY WYWOŁANE PRZEZ GRZYBY
DERMATOFYTOZY
Powodowane są u koni przez 2 rodzaje grzybów
Trychophyton i Microsporum.
TRICHOFYTOZA
Etiologia:
T. equinum var. equinum, T equium var. autotrophicum,T.
verrucosum, T. mentagrophytes.
Większość przypadków trychofytozy pojawia się w
miesiącach zimowych, choroba nasila się również w
okresach o zwiększonej wilgotności
Objawy kliniczne
Pierwsze objawy to: okrągłe obszary nastroszonego
włosa (na przestrzeni o powierzchni 5-20 mm)
Po kilku dniach (10-12) włosy wypadają
Zmiany maja zwykle charakter okrągły ale bywają
sytuacje, że przyjmują wygląd rozlany
W miejscach zmian pojawiają się łuski
Świąd występuje rzadko
Lokalizacja zmian
Najczęściej kark i klatka piersiowa.
Bywają infekcje uogólnione – zwłaszcza u
młodych zwierząt
Rozpoznanie różnicowe
Dermatofiloza
nadwrażliwość na ukąszenia Culicoides
nadwrażliwość na ukąszenia owadów
inwazje roztoczy
Sarcoid
Potwierdzenie rozpoznania
Badanie włosa (widoczne są artrospory lub strzępki
grzybni)
Badanie hodowlane (agar Sabourauda lub DTM)
Przypadki wątpliwe biopsja i badanie histopatologiczne
(barwienie Pass)
Grzyby z rodzaju Trychophyton nie wykazują fluorescencji
w świetle lampy Wooda i badanie to jest zupełnie
nieprzydatne w tym przypadku.
Leczenie
2% mikonazol
2% chlorheksydyna
10% jodopovidon
Inne preparaty imidazolowe
(ketokonazol, enilkonazol)
Szczepionka Insol® Dermatophyton (8 szczepów
dermatofitów) Trichophyton verrucosum- Trichophyton
mentagrophytes,- Trichophyton sarkisovii Trichophyton
equinum, Stamm, Mikrosporum canis, Mikrosporum canis var.
distortum, Mikrosporum canis var. obesum, Mikrosporum
gypseum,
MICROSPOROZA
Etiologia
M. gypseum, M. equinum, M. canis
Zakażenie następuje przez kontakt bezpośredni lub
kontakt z zanieczyszczonymi zarodnikami
przedmiotami. Spory mogą pozostawać aktywne w
środowisku przez kilka lat.
Objawy kliniczne
Pierwsze widoczne objawy to niewielkie obszary
wyłysień, często w miejscach zainfekowanych cześć
włosów zostaje niezakażona – mogą być widoczne
tylko przerzedzenia
W przypadkach wtórnego bakteryjnego foliculitis może
występować wysiękowość
Świąd występuje rzadko
Rozmieszczenie zmian
Najwcześniej zmiany pojawiają się na głowie i
kończynach
Wyjątkowo może występować forma rozsiana
Rozpoznanie różnicowe,
potwierdzenie
rozpoznania oraz
zapobieganie i leczenie
jak w przypadku
trychofytozy
SPOROTRICHOZA
Czynnikiem etiologicznym jest Sporotrix
schenckii.
Do zakażenia dochodzi droga przyranną,
grzyb znajduje się w środowisku
Objawy kliniczne
Dobrze odgraniczone położne pod skórą guzy (o
średnicy 1 do 5 mm).
Zmiany najczęściej lokalizują się w okolicach kończyn.
Guzy mogą ulegać owrzodzeniom.
Na powierzchni widoczny jest wysięk.
Często proces chorobowy obejmuje okoliczne węzły
chłonne.
Rozpoznanie różnicowe:
Wrzodziejące zapalenie naczyń (Corynebacterium
paratuberculosis - hodowla)
Histoplasma farcminosum i inne grzybice głębokie
(hodowla)
Potwierdzenie rozpoznania
Badanie cytologiczne, w wysięku widoczne są
komórki grzyba
Badanie hodowlane na podłożu Sabourauda w
temp. 25 i 37°C
Badanie histopatologiczne
Leczenie
Jodek potasu 40 mg/kg w stężeniu 20% podawany
dożylnie jeden raz dziennie przez 3-5 dni, następnie
doustnie w dawce 10g.
Można stosować preparaty jodowe miejscowo w
przypadku występowania owrzodzeń.
Amfoterycyna B – nie potwierdzona skuteczność u
koni.
Histoplazmoza
Czynnikiem
etiologicznym jest
Histoplazma farciminosum.
Objawy kliniczne
Owrzodzenia skóry pojawiające się na przebiegu
naczyń chłonnych.
Czasem widoczne są owrzodzenia.
Objawy ogólne w większości przypadków nie są
obecne.
Rozpoznanie różnicowe:
Sporotrichoza (hodowla)
Sarcoid (histopatologia)
Chłoniakomięsak (histopatologia)
wrzodziejące zapalenie naczyń (hodowla)
Potwierdzenie rozpoznania
Badanie cytologiczne wysięku, Badanie
hodowlane na podłożu Sabourauda (
wzrost trwa 2 do 3 tygodni)
Badanie histopatologiczne
Leczenie
Jak w przypadku sporotrichozy
W niektórych przypadkach dochodzi do
spontanicznego wyleczenia
CHOROBY PASOŻYTNICZE
INWAZJA CHORIOPTES (ŚWIERZB PĘCINOWY)
Etiologia
choroba ektopasożytnicza powodowana przez
świerzbowca Chorioptes bovis
chorobie sprzyja zła pielęgnacja, młody wiek
zwierząt, w okresie letnim choroba może cofać
się, powracając jednak zimą, występuje najczęściej
u koni ciężkich ras szczególnie narażone są
zwierzęta o cienkiej skórze
Objawy kliniczne
Bardzo silny świąd (ma on tendencje do
nasilania się w okresach o wyższej temperaturze)
Zwierzęta są rozdrażnione, gryzą kończyny
W miejscach występowania świądu włos jest
połamany, widoczne jest tam przerzedzenie
włosa i wyłysienia
Na skutek samouszkodzeń często dochodzi do
wtórnych infekcji ropnych.
Zmiany pojawiają się początkowo na
kończynach (pęciny) następnie rozprzestrzeniają
się na łopatki i szyję i brzuch
Rozpoznanie różnicowe
Dermatofiloza (Dermatophilus congolensis),
Dermatofytoza (Trichophyton spp.),
Trombicula autumnalis,
Zapalenie mieszków włosowych,
Nadwrażliwość na ukąszenia meszek (Culicoides
spp.),
Reakcja na ugryzienia kleszczy
Sarcoptes scabiei.
Potwierdzenie rozpoznania
Wykonanie zeskrobiny (z reguły wystarcza
powierzchowna) i wykazanie w pobranym
materiale pasożytów ich form
młodocianych lub jaj
Leczenie
usuwanie strupów
doustnie iwermektyna (Equalan) w postaci pasty
0,1mg/kg/dz przez 7-10 dni lub 0,2mg/kg 2 razy w
odstępach 2 tygodni
smarowanie zainfekowanych miejsc insektycydami o
działaniu miejscowym (Biodylon fortius)
nie stosować amitrazy!!!
INWAZJA PSOROPTES
Czynnikiem etiologicznym choroby jest
Psoroptes equi, w niektórych przypadkach
Psoroptes hippotis.
Objawy kliniczne
Świąd od średniego stopnia ale może być znaczny, lokalizuje się
dookoła oczu, ogona i grzywy. Na skutek świądu dochodzi do
połamania i przerzedzenia włosa.
Wykwity- łuski, czasem może być widoczny wysięk ropny
Jednym z najczęstszych objawów jest potrząsanie głową i
widoczny ropny wypływ z kanału słuchowego – te objawy są
bardziej typowe dla Psoroptes hippotis.
Rozpoznanie różnicowe
Nadwrażliwość na ukąszenia meszek,
Inwazja Chorioptes,
Wszy,
Oxyuris equi,
Atopia
Potwierdzenie rozpoznania i postępowanie
terapeutyczne takie jak w przypadku inwazji
Chorioptes
INWAZJA SARCOPTES
Czynnikiem etiologicznym jest Sarcoptes scabiei.
Do zakażenia dochodzi na skutek
bezpośredniego kontaktu ze zwierzętami
chorymi.
Objawy kliniczne
Bardzo silny świąd (jest on wywołany zarówno samą
obecnością pasożyta ale również rozwojem
nadwrażliwości)
Objawy kliniczne najwcześniej pojawiają się na głowie,
karku, uszach, ale następnie mogą objąć całe ciało
zwierzęcia.
Najwcześniejszymi wykwitami, jakie stają się widoczne
są grudki i pęcherzyki, które pojawiają się w miejscach o
najwyraźniej zaznaczonym świądzie.
Świąd towarzyszący chorobie prowadzi do
powstawania zmian pourazowych w postaci
przeczosów, wyłysień, strupów. Często chorobie
towarzyszą wtórne infekcje bakteryjne.
Rozpoznanie różnicowe
Nadwrażliwość na alergeny Culicoides lub
Symulium.
Inwazja Chorioptes,
inwazja Trombicula,
Onchocerciasa,
atopia
Potwierdzenie rozpoznania
Wykonanie licznych głębokich zeskrobin, często
nawet pomimo tego nie można wykazać
pasożyta, nie oznacza to, że można wykluczyć
go jako przyczynę choroby. Potwierdzeniem
rozpoznania jest wykazanie obecności
osobników dorosłych, jaj lub nawet kału
świerzbowca
Miejscowe stosowanie związków
fosforoorganicznych, pyretroidów, doustne
podawanie ivermektyny 3 krotnie w odstępie 1
tygodnia. (cykl rozwojowy trwa około 2 tygodni)
NUŻYCA (DEMODEKOZA)
Etiologia
Choroba ta jest niezwykle rzadka.
Wywołana jest przez Demodex caballi (występuje na
powiekach i pysku) i Demodex equi ( obecny na całym
ciele zwierzęcia)
W wielu przypadkach choroba związana jest z innymi
chorobami prowadzącymi do zaburzeń
immunologicznych
Objawy kliniczne
Wyłysienia miejscowe
Powstawanie łusek
Objawy lokalizują się głownie wokół pyska,
karku, grzbiecie i kończynach
Rozpoznanie
Zeskrobina (obecność w niej licznych osobników
jest potwierdzeniem)
Biopsja
Rozpoznanie stawiane jest tylko wtedy gdy jest
korelacja z objawami klinicznymi
Leczenie
Często dochodzi do samowyleczenia
Ivermektyna podawana doustnie
Kąpiele w preparatach fosforoorganicznych
TROMBICULOZA
Etiologia
Przyczyną jest Trombicula spp. Osobniki dorosłe
nie są pasożytnicze, objawy kliniczne związane
są z inwazją wywołana przez postacie
młodociane – 6 nogie nimfy.
Objawy kliniczne
Typowy jest dosyć znaczny świąd objawiający się
przestępowaniem z nogi na nogę, potrząsaniem głową.
Objawy kliniczne dotyczą głównie głowy i kończyn.
Najczęściej pojawiają się późnym latem lub jesienią.
Wykwitami typowymi dla tej choroby są niewielkie grudki
pojawiające się na dystalnych odcinkach kończyn, karku,
brzuchu.
Świąd prowadzi często do pojawiania się wyłysień.
Rozpoznanie różnicowe
Infestacja Demanyssus gallinae
Inwazja Onchocerca cervicalis
Inwazja roztoczy
Inwazja kleszczy
Wszołowica
Alergia kontaktowa
Podrażnieniowe zapalenie skóry
Potwierdzenie rozpoznania:
Zeskrobina powierzchowna lub test z taśmą
samoprzylepną
Leczenie:
Miejscowe stosowani związków
fosforoorganicznych.
INWAZJA DERMAMANYSSUS GALLINAE
Objawy kliniczne
Dominującym objawem klinicznym jest bardzo silny
świąd dotyczący całego ciała.
Pierwsze objawy kliniczne z reguły dotyczą kończyn,
brzucha i twarzowej części głowy.
We wczesnych stadiach choroby mogą być widoczne
grudki lub strupy.
Rozpoznanie różnicowe
Inwazja wszy
Inwazja roztoczy (Chorioptes, Psoroptes, Sarcoptes)
Nadwrażliwość na ukąszenia owadów
Alergia pokarmowa
Atopia
Inwazja Trombicula
Inwazja kleszczy
Potwierdzenie rozpoznania
Wykazanie pasożytów – zeskrobina powierzchowna lub
wyczesanie z sierści – pasożyty są dobrze widoczne na
ciemnym tle (maja barwę czerwoną)
Leczenie:
Związki fosforoorganiczne, należy zastosować środki
również środowisku i w stosunku do sprzętu.
Zastosowanie środka należy powtórzyć po 7 dniach w
miesiącach letnich lub po 10-14 dniach w zimie.
WSZOŁOWICA
Etiologia
U koni mogą być stwierdzane 2 rodzaje wszy:
Gryzące: Damalinia equi
Ssące: Hematopinus asini
Do zakażenia dochodzi na skutek bezpośredniego
kontaktu (pasożyty mogą przeżyć klika tygodni poza
gospodarzem)
Objawy kliniczne
Gryzące wszy lokalizują się głównie na grzbiecie,
ssące najczęściej występują na karku, ogonie,
kończynach.
Obecność pasożytów prowadzi do świądu i
powstania zmian pourazowych oraz wyłysień.
Przy bardzo intensywnej inwazji wszy ssących
może dochodzić do objawów anemii.
Rozpoznanie różnicowe
Inwazja roztoczy
Nadwrażliwość na ukąszenia owadów
Dermatofiloza
Trombiculoza
Inwazja Oxyuris equi
Inwazja Dermanyssus gallinaei
Dermatofytozy
Potwierdzenie rozpoznania
Wykazanie obecności pasożytów (wyczesywanie, test z
taśmą samoprzylepną)
Leczenie
Związki fosforoorganiczne stosowane na całe ciało
zwierzęcia, leczeniem należy objąć wszystkie zwierzęta,
które miały kontakt z osobnikami zakażonymi.
Stosowanie środka należy powtórzyć po okresie 10 dni.