Ubezpieczenia

Zagadnienia teoretyczne

Niepewność →Ryzyko →Zdarzenie losowe →Wypadek ubezpieczeniowy

Definicja niepewności

1. •stan psychiczny, w którym ktoś nie jest pewny prawdziwości danego zdania lub nie jest pewny skutków jakiegoś działania.

   •niepewność jest rozumiana jako problem decyzyjny, w którym określone decyzje powodują różne skutki, w zależności od tego, który z możliwych stanów rzeczy zajdzie.

•Niepewność jest nieodłącznym elementem każdego ludzkiego działania.

1. •Człowiek w warunkach niepewności nie zna prawdopodobieństw wystąpienia poszczególnych stanów rzeczy, które mają wpływ na wynik działania.

•Źródłem niepewności jest nie losowość zdarzeń, jak zdaniem szkoły austriackiej przyjmują ekonomiści głównego nurtu, ale fakt, że o wystąpieniu zdarzeń jednostkowych decyduje wiele czynników, z których tylko część jest znana i możliwa do uwzględnienia przy podejmowaniu decyzji.

Definicje ryzyka

1. 1.Niebezpieczeństwo

   2.Niepewność

   3.Prawdopodobieństwo

   4.Możliwość

   5.Dyspersja (rozproszenie, rozrzut) rezultatów rzeczywistych i oczekiwanych

   6.Prawdopodobieństwo wyniku innego niż oczekiwany

   7.Przedmiot ubezpieczenia

1. •Ryzykiem nazywamy niepewność wystąpienia jakiegoś zdarzenia.

   •Ryzyko jest to szansa wystąpienia straty. Stan, w którym występuje możliwość straty. Prawdopodobieństwo osiągnięcia wyniku innego niż spodziewany.

Klasyfikacja ryzyka

1. 1.Kryterium: charakter strat:

   1. –Ryzyka finansowe

      –Ryzyka niefinansowe

2.Kryterium: wpływ czasu na dane ryzyko:

1. •Ryzyko statyczne -powstaje niezależnie od czasu (np. straty wynikające z działania żywiołów przyrodniczych, naturalnych procesów starzenia się materiałów i środowiska geologicznego)

1. •Ryzyko dynamiczne - jest funkcją czasu (są kreowane przez zmiany cen, gustów konsumentów, kryzysy gospodarcze, modę, inflację itd.)

3.Kryterium: źródło ryzyka, kryterium ilościowe, kryterium jakościowe:

1. •Ryzyka fundamentalne (ryzyka bezosobowe, mają wpływ na dużą liczbę jednostek lub całe społeczeństwa)

   •Ryzyko partykularne (stwarzają zagrożenia w skali interesów indywidualnych)

4.Kryterium: konsekwencje ryzyka:

1. •Ryzyko czyste (jego zrealizowanie się powoduje stratę, a niezrealizowanie nie przynosi żadnych korzyści)

1. •Ryzyko spekulatywne (jego zrealizowanie się powoduje korzyści albo straty, a jego niezrealizowanie się to brak ryzyka albo straty)

Ryzyko czyste

( Realizacja ryzyka) (Brak ryzyka)

Strata Brak straty

Ryzyko spekulatywne

(Realizacja ryzyka) (Brak ryzyka) (Realizacja ryzyka)

Strata Brak straty Zysk

Brak zysku

5.Kryterium: źródła niebezpieczeństwa:

1. •Ryzyko przyrodnicze (zwane ryzykiem elementarnym, kreowane przez przyrodę)

1. •Ryzyko społeczne (kreowane przez człowieka)

1. 6.Kryterium: charakter przedmiotu ubezpieczenia:

   •Ryzyko osobowe

1. •Ryzyko majątkowe

Klasyfikacje rodzajowe ryzyk

Ogniowe Kradzieżowe Cywilizacyjne Ekologiczne Katastroficzne

1. Handlowe Polityczne Techniczne Montażowe Kontraktowe

Zdarzenia losowe

Obiektywne, realne stany świata zewnętrznego, będące skutkiem urzeczywistnienia się określonych ryzyk, powodujące straty lub zwiększone potrzeby finansowe u osoby, w stosunku do której to zdarzenie się realizuje.

cechy:

1. •Masowość

   •Statyczna prawidłowość

   •Możliwe lub niekonieczne (mogą, lecz nie muszą nastąpić)

   •Nadzwyczajne (stanowią odstępstwa od normalnego „biegu rzeczy”)

   •Subiektywnie losowe (nie można z góry przewidzieć, w stosunku do kogo się zrealizują)

   •Niezależnie od woli poszkodowanego (nie mogą być skutkiem świadomego działania ubezpieczającego)

Systematyka zdarzeń losowych

1. klęski żywiołowe

2. wypadki

a) O skutkach pomyślnych b) O skutkach niepomyślnych

1. kataklizmy żywiołowe 2. zaburzenia społeczne 3. czyny niedozwolone 4. awarie techniczne 5. wypadki komunikacyjne 6. wypadki przy pracy 7. inne: a. ryzyka biotyczne b. ryzyka ekscentryczne c. ryzyka spekulatywne

1. niepewne co do tego, czy nastąpią 2. niepewny jest skutek tych zdarzeń 3. niepewne – kiedy nastąpią

Cechy wypadku ubezpieczeniowego

1. •Zdarzenie przyszłe - Następujące po zawarciu umowy ubezpieczenia

(wyjątek art. 806 par. 1 oraz art. 822 par. 3 k.c.) art. 806 par. 1 k. c. Umowa ubezpieczenia jest nieważna, jeżeli w chwili jej zawarcia przewidziany w niej wypadek już zaszedł albo jeżeli odpadła już możliwość jego zajścia, chyba że ubezpieczenie obejmuje okres poprzedzający zawarcie umowy

Art.822 par. 3 k. c. (dot. Odpowiedzialności cywilnej)

Jeżeli strony tak postanowiły, umowa może obejmować także szkody powstałe, ujawnione lub zgłoszone w okresie ubezpieczenia, będące następstwem wypadków, które miały miejsce w okresie przed zawarciem umowy ubezpieczenia, pod warunkiem że w chwili zawierania umowy ich skutki nie były znane żadnej ze stron, pomimo zachowania przez strony należytej staranności.

A. L. Mayerson – 1962 r.

1. •Ubezpieczenie to urządzenie umożliwiające zastąpienie nieznanej, lecz dużej straty, mała lecz znana stratą, czyli składką ubezpieczeniową.

J. Hemard

1. •Ubezpieczenie jest operacją, poprzez którą jedna ze stron, ubezpieczony w zamian za zapłaconą przez niego składkę ubezpieczeniową zapewnia sobie lub osobie trzeciej (na którą dane ubezpieczenie zostało zawarte, świadczenie strony drugiej, czyli ubezpieczyciela, w przypadku zaistnienia zdarzenia określonego w umowie ubezpieczeniowej.

J. Łazowski – 1948 r.

1. •Urządzenie gospodarcze, zapewniające pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych, wywołanych u poszczególnych jednostek przez odznaczające się pewną prawidłowością zdarzenia losowe, w drodze rozłożenia ciężaru tego pokrycia na wiele jednostek, którym te same zdarzenia zagrażają

A. Banasiński

1. •Za pomocą metod analizy systemowej i pojęć cybernetyki ekonomicznej „ ubezpieczenie jest multiregulatorem procesów rozwoju gospodarki narodowej zakłócanym przez zdarzenia losowe - klęski żywiołowe i nieszczęśliwe wypadki. Koszt tej regulacji rozkłada się bezpośrednio lub pośrednio na z góry określone jednostki (prawne lub fizyczne) korzystające z tego regulatora”.

Ubezpieczenia

•Forma organizacji wyodrębnionego i scentralizowanego funduszu (ubezpieczonego) tworzonego ze źródeł zdecentralizowanych, to jest składek pochodzących z wpłat wnoszonych przez osoby zainteresowane.

•Stosunek cywilnoprawny, którego treść polega na tym, że jedna strona (ubezpieczający) zobowiązana jest do zapłaty oznaczonego, co do wielkości świadczenia pieniężnego (składki), a druga strona (zakład ubezpieczeń) do zapłaty umówionego świadczenia pieniężnego, w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku ubezpieczeniowego.

•Urządzenie gospodarcze, którego nadrzędnym zadaniem jest łagodzenie lub w pełni likwidowanie negatywnych skutków finansowych zdarzeń losowych poprzez rozłożenie ciężaru tego łagodzenia na wiele jednostek, którym dane zdarzenia zagrażają.

•Narzędzie łagodzenia, bądź pełnego likwidowania negatywnych skutków zdarzeń losowych poprzez rozłożenie ciężaru tej operacji na wiele jednostek zagrożonych wspomnianymi zdarzeniami (funkcja ochrony ubezpieczeniowej).

•Ubezpieczenie jest urządzeniem gospodarczym, które łagodzi lub likwiduje negatywne skutki zdarzeń losowych. Dzięki ubezpieczeniu podmiot gospodarczy może uwolnić się od problemów finansowych związanych ze zdarzeniami losowymi.

Klasyfikacja ubezpieczeń

1. Ubezpieczenia gospodarcze

1. 2. Ubezpieczenia społeczne

Podstawowa systematyka ubezpieczeń Ubezpieczenia: (cz 1)

społeczne	gospodarcze
Instrument polityki społecznej	Instrument polityki gospodarczej
Obowiązkowy charakter	Głównie dobrowolny charakter
Stosunek publicznoprawny + Stosunek cywilnoprawny	Stosunek cywilnoprawny
Publicznoprawne instytucje ubezpieczeniowe + Komercyjne	Komercyjne + wzajemne zakłady ubezpieczeń
Trójstronny stosunek prawny	Z reguły stosunek dwustronny
Ubezpieczenia osobowe	Ubezpieczenia majątkowe + osobowe

Podstawowa systematyka ubezpieczeń (cz 2)

społeczne	gospodarcze
Warunki ubezpieczeń określane ustawowo	OWU określa zakład ubezpieczeń
Szczególny tryb kontroli sądowej	Kontrola sądów powszechnych
Gwarancje SP	Brak gwarancji państwa
Wspólny nadzór ubezpieczeń gospodarczych i funduszy emerytalnych Komisja Nadzoru Finansowego	Nadzór na zasadach ust.ub.

Kodeksowy podział ubezpieczeń (kodeks cywilny)

Ubezpieczenia gospodarcze
u. majątkowe
mienie

Przedmiot ubezpieczenia	majątkowe	Mienie
		OC
	osobowe	Życie
		NW

Branże	Życiowe (Dział I)
	Pozostałe osobowe + majątkowe(Dział II)

Ubezpieczenia działu I

•Dział I: Ubezpieczenia:

1. 1. Na życie

   2 .posagowe, zaopatrzenia dzieci

   3 .Na życie, jeśli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym

   4 .rentowe

   5. wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem grup 1-4

Ubezpieczenia działu II

Ubezpieczenia:

1. 1. wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej

   2. choroby

   3. casco pojazdów lądowych, z wyjątkiem pojazdów szynowych

   4. casco pojazdów szynowych

5. casco statków powietrznych

1. 6. casco statków żeglugi morskiej i śródlądowej

   7. przedmiotów w transporcie

   8. szkód spowodowanych żywiołami, obejmujące szkody nie ujęte w grupach 3-7, spowodowane przez:

   •ogień, eksplozję, burzę, inne żywioły, energię jądrową, obsunięcie ziemi lub tąpnięcia

9. pozostałych szkód rzeczowych, jeżeli nie zostały ujęte w grupie 3,4,5,6,7, wywołanych przez grad lub mróz oraz inne przyczyny, np. kradzież, jeżeli przyczyny te nie ujęte zostały w grupie 8

1. 10. OC wszelkiego rodzaju wynikającej z posiadania i użytkowania pojazdów lądowych z napędem własnym, łącznie z ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika

11. OC wszelkiego rodzaju wynikającej z posiadania i użytkowania statków powietrznych, łącznie z ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika

1. 12. OC za żeglugę morską i śródlądową wynikającej z posiadania i użytkowania statków żeglugi śródlądowej i statków morskich, łącznie z ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika

13. Ubezpieczenia OC ogólnej nie ujętej w grupach 10-12

14. Ubezpieczenia kredytu, w tym:

1. -ogólnej niewypłacalności,

-kredytu eksportowego, spłaty rat kredytu, kredytu hipotetycznego, kredytu rolniczego

15. Gwarancja ubezpieczeniowa

1. 16. Ubezpieczenia różnych ryzyk finansowych, w tym:

–ryzyka utraty zatrudnienia, –niewystarczającego dochodu,

–złych warunków atmosferycznych, –utraty zysków,

–stałych wydatków ogólnych, –nieprzewidzianych wydatków handlowych,

–utraty wartości rynkowej, –utraty stałego źródła dochodu,

–pośrednich strat handlowych poza w/w, –innych strat finansowych

17. Ubezpieczenia ochrony prawnej

1. 18. Ubezpieczenia świadczenia pomocy na korzyść osób, które popadły w trudności w czasie podróży lub podczas nieobecności w miejscu zamieszkania.

Systematyka ubezpieczeń gospodarczych

Autonomia stron	dobrowolne
	obowiązkowe

Poziom dywersyfikacji ryzyka	Bezpośrednie (ubezpieczenia)
	Pośrednie (reasekuracja)

Prawna regulacja	Ladowe (k.c)
	Morskie (k. m.)

Typ interesu stanowiącego przedmiot ochrony	Wartości majątkowe	-Istniejące -Przyszłe -Ujemne
	Niemajątkowe (dobra osobiste)

Okres ubezpieczenia	Krótkoterminowe
	Średnioterminowe (roczne)
	Długoterminowe (wieloletnie)

Stopień oznaczoności ubezpieczonego	imienne
	bezimienne
	na rzecz tego, kogo dotyczy

Liczba zakładów udzielających ochrony	Ubezpieczenia pojedyncze
	Ubezpieczenia koasekuracyjne
	Ubezpieczenie kolektywne
	Ubezpieczenie wielokrotne

Koasekuracja, nazywana inaczej umową o wspólnym ubezpieczeniu, to umowa polegająca na podziale lub rozłożeniu ryzyka na co najmniej dwa podmioty po stronie ubezpieczyciel

Jeden ubezpieczający ubezpiecza dany przedmiot w co najmniej dwóch zakładach ubezpieczeń, na podstawie jednej umowy ubezpieczenia.

Ubezpieczenia komercyjne a ubezpieczenia wzajemne

komercyjne	wzajemne
Działalność ubezpieczeniowa ma na celu osiągnięcie zysku	Działalność ubezpieczeniowa o charakterze non profit
Składka stała określona a priori	Składka niestała (zwroty lub dopłaty po zakończeniu okresu obrachunkowego)
Jeden stosunek prawny	Dwa stosunki prawne: stosunek ubezpieczenia oraz stosunek członkostwa w towarzystwie (TUW)
Ryzyko gospodarcze ponosi grupa kapitałowa (np. akcjonariusze)	Ryzyko gospodarcze ponosi wspólnota ubezpieczonych członków
Wyraźne rozwarstwienie grup interesów: właścicieli kapitału oraz usługobiorców (ubezpieczonych)	Tożsamość interesów członków towarzystwa (zwłaszcza posiadających udziały) oraz osób ubezpieczonych
Silna potrzeba reasekuracji	Mniejsza potrzeba reasekuracji (niedobór składki może zostać uzupełniony przez dopłaty członków do składek)
Potrzeba pośredniej dystrybucji ubezpieczeń (przez pośredników)	Niewielki udział pośredników w zdobywaniu nowych członków towarzystwa, będących zarazem ubezpieczającymi
Stosunkowo duże koszty administracyjne	Stosunkowo niskie koszty administracyjne

Zasady ochrony ubezpieczeniowej

1. Zasada realności ubezpieczenia

a)Gwarancje prawne, muszą chronić ubezpieczonych:

Od nieuzasadnionej odmowy wypłaty świadczenia ubezpieczeniowego

Przed wymierzeniem zaniżonego świadczenia

Przed zwłoką w wypłaceniu świadczenia

Gwarancje prawne:

Normy prawne: ustawa o działalności ubezpieczeniowej, Kodeks cywilny, kontrola KNF nad OWU (obowiązek przedłożenia),

Rzecznik Ubezpieczonych

b)Gwarancje ekonomiczne – musi istnieć pokrycie zobowiązań zakładu ubezpieczeń w jego majątku:

Gwarancje ekonomiczne:

Profesjonalizm kalkulacji składki

Niezbędny kapitał i rezerwy

Bezpieczeństwo lokat

Płynność aktywów

Reasekuracja

Gwarancje systemowe

2. Zasada pełności ubezpieczenia

Należy rozumieć ją jako stopień pokrycia finansowego ewentualnej szkody i w praktyce gospodarczej zależy ona od wysokości ubezpieczenia i w rezultacie odszkodowania.

Miarą powszechności jest stosunek ubezpieczonych podmiotów do liczby ludności. Upowszechnienie ubezpieczeń zależy głównie od świadomości ubezpieczeniowej i przezorności podmiotów gospodarczych, a także od aktywnej działalności marketingowej zakładów ubezpieczeniowych. Powszechność można również wymóc przepisami prawnymi, np. wprowadzając ubezpieczenia obowiązkowe.

Funkcje ubezpieczeń

Ubezpieczenia pełnią szereg funkcji i mają ogromne znaczenie społeczne i gospodarcze, zarówno z punktu widzenia jednostek, jak również społeczeństwa czy państwa

Funkcje zakładu ubezpieczeń

1.Funkcja ochronna

2.Funkcja prewencyjna

3.Funkcja finansowa

I Ochrona ubezpieczeniowa

Funkcja ochronna polega na kompensowaniu czyli wyrównywaniu zakłóceń wynikłych ze zdarzeń losowych przez dostarczanie zazwyczaj finansowych środków umożliwiających naprawienie powstałego uszczerbku majątkowego lub zaspokojenie zwiększonych nagle potrzeb.

Ubezpieczeni kupują coś więcej niż kompensację, kupują ochronę finansową, której owo odszkodowanie czyli kompensacja jest ewentualną konsekwencją występującą tylko po realizacji ryzyka objętego umową.

To gotowość do wypłaty tego świadczenia jest podstawowym elementem usługi ubezpieczenia.

Aby funkcja ochronna była należycie realizowana spełnione muszą być zasady ubezpieczenia, głównie zasada realności czyli gwarancji prawnych i ekonomicznych otrzymania świadczenia lub odszkodowania

II Funkcja prewencyjna

Prewencja to celowe działanie zmierzające do wyeliminowania albo ograniczenia rozmiaru niekorzystnych zdarzeń losowych lub okoliczności sprzyjających ich powstaniu.

Prewencja ubezpieczeniowa polega więc przede wszystkim na takim działaniu, w następstwie którego niemożliwe albo ograniczone będzie wystąpienie zdarzenia losowego, a zatem i materialnych skutków szkód

Działalność prewencyjna ZU

1.Techniczne środki prewencji

Tworzenie technicznych zabezpieczeń przed wystąpieniem wypadku ubezpieczeniowego, np. ognioodporne konstrukcje budynków, budowa i ulepszanie wałów przeciwpowodziowych, rozwój służby zdrowia, ratownictwa, pomocy weterynaryjnej, szczepienia ochronne, rozwój higieny

2.Ekonomiczne środki prewencji

Rozwiązanie skłaniające ubezpieczonych do przeciwdziałania we własnym zakresie występowaniu wypadków ubezpieczonych i powiększaniu negatywnych ich skutków, np. Obniżki taryfowe dla osób stosujących różne zabezpieczenia (przeciwogniowe, przeciwpowodziowe, przeciwwłamaniowe)

Podwyżki w przypadku braku podstawowych zabezpieczeń

Regres, udział własny, system bonus-malus, brak odpowiedzialności zakładu za szkody spowodowane umyślnie lub wynikające z rażącego niedbalstwa

Szkody umyślne

Rażące niedbalstwo

3.Prawne środki prewencji

Normy prawne które nakładają obowiązek stosowania środków ochrony mienia, życia i zdrowia oraz zdolności do pracy, np. przepisy BHP

III Funkcja finansowa

Funkcja finansowa ma związek z wpływem systemu ubezpieczeń na finanse państwa i obywateli W jej ramach można wyodrębnić szereg pomniejszych podfunkcji, z których najważniejsze to:

Funkcja akumulacji kapitałowej – znajdująca wyraz w gromadzeniu (akumulacji) środków w postaci funduszy i rezerw, które warunkują realizację funkcji ochrony. Stanowi ona istotę technicznej strony działalności ubezpieczeniowej polegającej na tworzeniu kapitałów o charakterze gwarancyjnym, rezerwy techniczno-ubezpieczeniowej, rezerwy matematycznej,

Funkcja redystrybucyjna - ma dwojaki charakter, można tu wskazać na przesunięcie wydatków w czasie, zmianę ich charakteru (ograniczone są aktualne wydatki konsumpcyjne na rzecz zakupu z odszkodowań dóbr trwałego użytku) oraz na rzeczywistą redystrybucję środków wśród ludności,

Funkcja lokacyjna - znajdująca odbicie we wzroście oszczędności społeczeństwa przez ograniczanie konsumpcji lub uwalnianiu środków koniecznych do tworzenia rezerw na wypadek ryzyka i inwestowaniu chwilowo wolnych środków finansowych, które przez to, że gospodarka otrzymuje dodatkowe fundusze mogą być wykorzystane do zwiększenia tempa rozwoju gospodarki narodowej,

Funkcja fiskalna - wiąże się z pojawieniem się na rynku zakładów ubezpieczeń, które jako podmioty gospodarcze zatrudniają wiele osób, płacą podatki, a tym samym dostarczają państwu i innym podmiotom dochodów.

Funkcja wychowawcza ubezpieczeń przejawia się w tym, że uczą one przezornego przewidywania przyszłości, systematycznej oszczędności oraz realizacji zasady solidarności w myśl hasła: jeden za wszystkich, wszyscy za jednego

Funkcja społeczna to łagodzenie procesu zubożenia na skutek niemożności podołania zwiększonym wydatkom i zapewnienie rodzinie ustabilizowanych warunków egzystencji oraz zapewnienie ciągłości procesów produkcyjnych mimo, iż są one ustawicznie narażone na działanie niepomyślnych zdarzeń losowych

Funkcja stymulacyjna oznacza, że ubezpieczenia stymulują zmniejszenie stopnia zagrożenia ubezpieczonego podmiotu do podejmowania bardziej innowacyjnych, a tym samym ryzykownych przedsięwzięć, do szerszego stosowania osiągnięć postępu naukowo-technicznego.

Rola ubezpieczeń:

zabezpieczają równowagę gospodarki przez stabilność finansową przedsiębiorców,

uwalniają państwo od problemu pomocy ofiarom klęsk żywiołowych,

są instrumentem popierania przez państwo pewnych przedsięwzięć np. eksportowych,

są gwarancją rozwoju niebezpiecznych dziedzin, np. lotnictwa cywilnego.

Rynek ubezpieczeń gospodarczych – ujęcie instytucjonalne

Rynek ubezpieczeniowy to „zespół wszystkich kupujących – konsumentów, nabywców ochrony ubezpieczeniowej (strona popytowa) i sprzedających ubezpieczenia – zakładów ubezpieczeniowych (strona podażowa), których wzajemne oddziaływanie kształtuje popyt i podaż oraz wywiera wpływ na wysokość cen.

Centralne organy administracji rządowej:

Minister Finansów

Komisja Nadzoru Finansowego

Instytucje QUASI-ubezpieczeniowe:

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny

Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych

Instytucje ochrony ubezpieczonych (konsumentów):

Rzecznik Ubezpieczonych

Urząd Ochrony Konkurencji i – Konsumentów

Sąd Polubowny przy Rzeczniku Ubezpieczonych

1. Przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe i jego produkty

   Przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe

Organizacja zdolna dostarczać usługi ubezpieczeniowe, spełniająca oczekiwania klientów, którzy mogą je nabyć za cenę pozwalającą uzyskać przedsiębiorstwu nieujemny wynik finansowy.

1. Przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe wytwarza i dostarcza produkt ubezpieczeniowy, którym ogólnie jest przyjęciem ryzyka wypłaty odszkodowania. Aby prowadzić akwizycję, obsługę polis, zarządzanie finansami, wypłaty odszkodowań i świadczeń musi gromadzić zasoby i odpowiednio je organizować.

Produkcja ubezpieczeniowa oparta jest na transferze ryzyka od klienta do przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego. Nabywca ubezpieczenia, w zamian za składkę, uzyskuje gwarancje pokrycia, w ustalonej kwocie lub procencie, ewentualnych stratach poniesionych wskutek zajścia określonego zdarzenia.

1. Ubezpieczenie to pewnego rodzaju gwarancja wypłaty. Wypłacalność jest więc podstawowym warunkiem, którego dochować musi każde przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe

Formy prawne zakładu ubezpieczeń

Zakład ubezpieczeń

Publiczny

Zasady rynkowe Zasady pozarynkowe

Prywatny

Zysk Non-profit

Spółka akcyjna

Towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych

Ubezpieczeniowy cykl produkcyjny

FAZA I FAZA II FAZA III FAZA IV

Akwirowanie Polisowanie Ochrona ubezpieczeniowa i konserwacja Świadczenie

Przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe

1. Magazynem produktu jest personel towarzystw ubezpieczeniowych, w którym skumulowany jest potencjał świadczenia usług.

Produkcja ubezpieczeniowa

Produkcja ubezpieczeniowa oparta jest na transferze ryzyka od klienta do przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego

1. Kalkulacja kosztów produkcji takiego produktu obejmuje nie tylko koszty akwizycyjne i administracyjne, ale obejmują wypłatę odszkodowań i świadczeń.

1. Ryzyko jest podstawowym surowcem do tworzenia produktów ubezpieczeniowych.

1. Specyfiką ubezpieczeń jest ich sprzedaż – inkasowanie przychodu, przed ostatecznym wytworzeniem produktu

Ze względu na specyfikę produktu, koszty wytworzenia koncentrują się w dwóch momentach:

1. w pierwszej fazie cyklu produkcyjnego – koszty akwizycji, powodując efekty obniżenia wyniku finansowego przedsiębiorstwa z powodu szybkiego wzrostu produkcji,

   w ostatniej fazie cyklu produkcyjnego z czego wynika konieczność gromadzenia środków finansowych przez całą trzecią fazę cyklu produkcyjnego,

1. cykl produkcyjny ubezpieczeń można nazwać cyklem inwersyjnym.

   Cykl produkcyjny ubezpieczeń można nazwać cyklem inwersyjnym – najpierw otrzymujemy przychody (płacona składka), później pojawiają się koszty.

Wypłacalność jest więc podstawowym warunkiem, którego dochować musi każde przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe.

Przedsiebiorstwo ubezpieczeniowe

1. Każde towarzystwo musi gromadzić i utrzymywać rezerwy wynikające z aktualnego portfela zobowiązań. W ubezpieczeniach wielkość takiej rezerwy określa margines wypłacalności. Środki własne towarzystwa muszą pokryć margines wypłacalności, aby towarzystwo mogło być uznane za bezpieczne.

1. Dolna granicą „pokrycia” marginesu wypłacalności jest kapitał gwarancyjny. Stanowi on ustaloną prawem część marginesu wypłacalności. Brak pokrycia marginesu wypłacalności, a tym bardziej kapitału gwarancyjnego przez środki własne jest wskaźnikiem niebezpiecznego zbliżenia się do progu niewypłacalności.

1. Charakterystyczną cechą przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego jest łatwość eksternalizacji. Typowym przykładem eksternalizacji działań w ubezpieczeniach są pośrednicy.

Przedmiot działalności

Działalność ubezpieczeniowa rozumiana jako udzielenie ochrony ubezpieczeniowej, tj. utrzymanie warunków i gotowości zakładu do wypłaty świadczenia w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego.

Działalność ubezpieczeniowa

Bezpośrednia Pośrednia (reasekuracyjna)

Zakład ubezpieczeń Zakład ubezpieczeń

(ubezpieczający) (zakład reasekuracji)

Czynności ubezpieczeniowe

Zakład ubezpieczeń Osoba trzecia

Przemysł ubezpieczeniowy

Tutaj także mamy do czynienia:

1. a) z produktami,

   b) przedsiębiorstwami wytwarzającymi te produkty,

   c)otoczeniem przedsiębiorstwa – bliższym,

d) otoczeniem dalszym.

Produkcja ubezpieczeniowa

- ochronna funkcja ubezpieczeń,

- gwarancja wypłat,

- świadomość i zaufanie klientów,

- zasada realności ubezpieczeń,

• magazynem w ubezpieczeniach jest duża liczba pośredników (pracowników), w których magazynem jest produkcja.

Produkt ubezpieczeniowy

Ubezpieczenie gospodarcze są taka samą częścią gospodarki narodowej jak przemysł samochodowy czy spożywczy

1. Ubezpieczenia są najtańszym, skutecznym sposobem ochrony przed rezultatami negatywnych zdarzeń losowych.

Specyficzne jest to, że oferowana jest gwarancja wypłaty określonej sumy w przypadku zajścia zdarzenia. Klient ocenia zdarzenie jako prawdopodobne i istotne na tyle, by ponieść koszty zakupu gwarancji.

1. Przedsiębiorstwo oferujące produkt ubezpieczeniowy musi wytworzyć określone cechy produktu, aby zasada realności została spełniona.

- niematerialność produktu ubezpieczeniowego,

- komplementarność ubezpieczeń,

- produkt nie jest chroniony prawnie,

- ma charakter heterogeniczny (każda transakcja przebiega inaczej i osiągnięcie powtarzalności jest bardzo trudne),

1. Zespół korzyści dostarczanych ubezpieczonemu przez zakład ubezpieczeń.

   Dokładniej mówiąc jest to pakiet usług dostarczanych ubezpieczonemu przez zakład ubezpieczeń, za określoną opłatą, od chwili zawarcia umowy ubezpieczenia aż do jej rozwiązania.

Elementy składowe produktu ubezpieczeniowego

1. 1.Rdzeń właściwy (istota)- ryzyko podstawowe produktu

   2.Rdzeń sensu largo- obejmujący także ryzyka dodatkowe

   3.Otoczenie produktu:

• marka firmy

• obowiązujące procedury

• poziom ceny i sposób jej opłacania

• komunikacja

• dostępność i stosowane środki materialne

Cechy produktu ubezpieczeniowego

• Niematerialny charakter.

• Nierozdzielność (integralna łączność produktu-usługi z osobą wykonawcy oraz nierozdzielność aktu produkcji i konsumpcji)

• Niejednorodność - brak powtarzalności sprzedawanych produktów.

• Nietrwałość- nie mogą być magazynowane

• Brak granic ich własności

• Brak możliwości przewłaszczenia, co oznacza niemożność określenia granic jego własności

• Limitowana dostępność

• Indywidualny charakter cen

• Odroczony i niepewny charakter ich użycia

Cechy usług ubezpieczeniowych

Zaspokojona potrzeba	Bezpieczeństwo
Głowna korzyść	Ochrona bezpieczeństwa
Korzyści dodatkowe	Finansowe, etyczne, społeczne
Okoliczności zakupu	Zagrożenie, ryzyko
Okoliczności konsumpcji	Szkoda, utrata, wypadek
Długość czasu świadczenia usługi	Ściśle określony, formalnie
Złożoność procesu trwania świadczeń	duża
Zgodność miejsca konsumpcji usługi z miejscem zakupu	Niekonieczna, ograniczona
Zgodność momentu zakupu z momentem „konsumpcji’ usługi	brak

Klasyfikacja produktów ubezpieczeniowych

1.Stopień swobody w zakresie nawiązywania stosunku ubezpieczenia:

• obowiązkowe

• dobrowolne

2.Przedmiot ubezpieczenia:

• osobowe

• majątkowe

3.Podmiot ubezpieczenia:

• ubezpieczenia korporacyjne

• produkty detaliczne

• ubezpieczenia rolne

4.Długość stosunku ubezpieczenia

• krótkoterminowe

• długoterminowe

Umowa ubezpieczenia

Jest czynnością prawną, zawierającą zgodne oświadczenia woli stron, między którymi jest ona zawierana. Umowa ta polega na zobowiązaniu ubezpieczyciela do spełnienia umówionego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, podczas gdy druga strona – ubezpieczający - zobowiązuje się zapłacić składkę. Umowa ubezpieczenia jest podstawą do ustanowienia ochrony ubezpieczeniowej.

Elementy umowy ubezpieczeniowej

1. Przedmiot ubezpieczenia

1. 2. Wypadek ubezpieczeniowy

   3. Wartość ubezpieczenia

   4. Suma ubezpieczenia

   5. Składka ubezpieczeniowa

   6. Zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń

   7. Szkoda, 8. Świadczenie / odszkodowanie

   9. Czas trwania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń

Kryteria	Ubezpieczenia osobowe	Ubezpieczenia majatkowe
Przedmiot	Ryzyko osobowe, obejmujące życie, zdrowie i zdolność do pracy ubezpieczonego	Ryzyko majątkowe obejmujące prawa i obowiązki majątkowe osoby ubezpieczonej
Pdmiot	Osoby fizyczne	Osoby fizyczne
Szkoda	Ma charakter niewymierny w pieniądzu i nie zawsze ma charakter negatywny	Ma charakter wymierny w pieniądzu i zawsze charakter zdarzenia negatywnego
Suma ubezpieczenia	Swobodnie ustalona przez strony umowy	Ustalana na podstawie wartości przedmiotu ubezpieczenia
Charakter świadczenia	Świadczenie	Odszkodowanie
czas	Zazwyczaj długookresowy ( powyżej 1 roku)	Wyłącznie krótkoterminowy ( do roku)

System ubezpieczeń społecznych w Polsce:

1. •I filar – FUS zarządzany przez ZUS

obowiązkowy, powszechny, repartycyjny, administrowany przez państwo

1. •II filar – OFE zarządzane przez PTE

obowiązkowy, powszechny, kapitałowy, zarządzany przez prywatne podmioty

1. •III filar – PPE, IKE

dodatkowy, dobrowolny, kapitałowy, zarządzany przez prywatne podmioty

Prezentacja trójfilarowa systemu emerytalnego w Polsce

Zasada przystąpienia

Obowiązkowe dobrowolne

Filar I repartycyjne

Zasada finansowa

Filar II Filar III kapitałowe

Części:

Bazowa dodatkowa

Nowy system emerytalny działa na zasadzie zdefiniowanej składki, co oznacza, że wysokość przyszłego świadczenia jest ściśle powiązana z wielkością środków przekazanych na ten cel przez świadczeniobiorcę.

Stary system emerytalny oparty na zasadzie zdefiniowanego świadczenia.

Zasady funkcjonowania

I filar

Fundusz ubezpieczeń społecznych:

• ubezpieczenie emerytalne,

• ubezpieczenia rentowe,

• ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa, zwane dalej ubezpieczeniem chorobowym,

• ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwane dalej ubezpieczeniem wypadkowym.

Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne w 2009 r.

Rodzaj ubezpieczenia	Stawka łącznie	Finansowana przez pracodawcę	Finansowana przez pracownika
Emerytalne	19,52%	9,76%	9,76% (7,3 do OFE)
Rentowe	6,00%	4,5%	1,5%
Chorobowe	2,45%	-	2,45
Wypadkowe	(od 0,67% do 3,60%)*	-	-
Zdrowotne	9%		9%

Składka na ubezpieczenie wypadkowe

1. •Od 1 kwietnia 2007 r. stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla osób, które zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego poniżej 10 osób lub nie mają REGON wynosi od 0,67% do 3,60%. Jeżeli płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych, kwota składki na ubezpieczenie wypadkowe nie może być niższa od kwoty 28,76 zł (tj. 1,8%).

Składki na ubezpieczenia społeczne (płatnik)

1. •pracodawca

   •ZUS

   •ubezpieczony zobowiązany do opłacenia składek na własne ubezpieczenia społeczne (np. osoba prowadząca pozarolniczą działalność)

   •Kancelaria Sejmu

   •Kancelaria Senatu

   •powiatowy urząd pracy

Zasady funkcjonowania

II filar

Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE) gromadzą i inwestują środki pieniężne członków OFE z przeznaczeniem na wypłatę członkom funduszu po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego.

Środki pieniężne trafiają do OFE poprzez ZUS w postaci części składek na ubezpieczenie emerytalne: do OFE trafia 7,3% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne

Fundusze emerytalne:

• mają charakter otwarty – każdy uprawniony może dowolnie wybrać fundusz, a fundusz nie może odmówić mu członkostwa;

• istnieje obowiązek przynależności do funduszu dla każdej osoby objętej ubezpieczeniem społecznym urodzonej po 31 grudnia 1968 r.;

• osoby, które nie wybrały funduszu są przypisywane do funduszu w drodze losowania, które organizuje ZUS;

• członek funduszu może zdecydować o zmianie funduszu, decyzja o zmianie funduszu oznacza przeniesienie do tego funduszu zgromadzonych środków w drodze tzw. wypłaty transferowej

Otwarte Fundusze Emerytalne:

• mają osobowość prawną;

• są tworzone, zarządzane i reprezentowane w stosunkach z osobami trzecimi przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne (PTE) tj. podmioty prywatne działające w formie spółek akcyjnych.

• OFE i PTE podlegają nadzorowi państwa (KNF)

PTE co do zasady może zarządzać tylko jednym funduszem emerytalnym.

PTE mogą się łączyć lub być nabywane przez inne towarzystwa emerytalne. W takich sytuacjach fundusz emerytalny jest likwidowany, ale zawsze odbywa się to w drodze przeniesienia aktywów - a więc środków zgromadzonych na rachunkach członków - do innego otwartego funduszu emerytalnego.

OFE nie posiadają zdolności upadłościowej tzn. nie mogą ogłosić bankructwa - fundusz dysponuje majątkiem odrębnym od majątku towarzystwa i w przypadku ogłoszenia upadłości towarzystwa aktywa funduszu nie wchodzą w skład jego masy upadłościowej.

Aktywa OFE przechowywane są przez wybranego przez fundusz depozytariusza (bank lub Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.)

Depozytariusz zapewnia również, aby aktywa OFE były lokowane zgodnie z przepisami prawa oraz statutem funduszu.

Depozytariusze OFE

Depozytariusz Depositary	Otwarty fundusz emerytalny Open pension fund
BRE Bank S.A.	Bankowy OFE Credit Suisse Life & Pensions OFE OFE Ergo Hestia OFE Polsat
Bank Pekao S.A.	OFE „DOM” OFE Kredyt Banku OFE PZU „Złota Jesień”
Deutsche Bank Polska S.A.	OFE Allianz Polska
Bank BPH PBK S.A.	OFE Skarbiec – Emerytura
Bank Handlowy w Warszawie S.A.	AIG OFE Commercial Union OFE BPH CU WBK Generali OFE ING Nationale-Nederlanden Polska OFE Pekao OFE OFE Pocztylion SAMPO OFE

Ustawa nakłada na OFE obowiązek lokowania aktywów z zastrzeżeniem zapewnienia maksymalnego stopnia bezpieczeństwa i rentowności dokonywanych lokat.

Politykę lokacyjną otwartych funduszy emerytalnych ograniczają limity inwestycyjne, ściśle określające rodzaj i ilość instrumentów finansowych, powiązanym bezpośrednio z ryzykiem jakie niesie za sobą lokowanie w określone grupy instrumentów.

Aktywa OFE mogą być lokowane m. i. w:

- obligacje, bony i inne papiery wartościowe emitowane i gwarantowane przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski oraz pożyczki i kredyty udzielane tym podmiotom

- depozyty bankowe i bankowe papiery wartościowe

- akcje spółek notowanych na regulowanym rynku giełdowym

- akcje narodowych funduszy inwestycyjnych

- obligacje i inne dłużne papiery wartościowe emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego i zabezpieczone całkowicie obligacje innych podmiotów

- jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.

Minimalną akceptowaną zyskowność inwestycji zapewnia mechanizm minimalnej wymaganej stopy zwrotu.

Jeżeli stopa zwrotu któregoś z funduszy jest niższa od minimalnej wymaganej, powstały niedobór pokrywany jest:

1. –w pierwszej kolejności z umorzenia jednostek rozrachunkowych zgromadzonych na rachunku rezerwowym

   –następnie z umorzenia jednostek rozrachunkowych zgromadzonych na rachunku części dodatkowej Funduszu Gwarancyjnego

   –kolejno ze środków własnych PTE

   –ostatecznym gwarantem pokrycia niedoboru jest Skarb Państwa

Każdy członek funduszu ma w funduszu emerytalnym indywidualny rachunek, na którym odnotowana jest ilość tzw. jednostek rozrachunkowych

W przypadku śmierci członka funduszu środki są dzielone (współmałżonek, osoba wskazana) oraz podlegają ogólnym zasadom dziedziczenia

Stopy zwrotu OFE

Otwarty fundusz emerytalny	Dwuletnia stopa zwrotu	Dwuletnia stopa zwrotu	Trzyletnia stopa zwrotu
	Od 31.12.2001 do 31.12.2003	od 29.03.2002do 31.03.2004	od 28.09.2001do 30.09.2004

AIG OFE	26,890	27,869	52,434
OFE Allianz Polska	26,756	26,733	51,153
Bankowy OFE	30,278	31,932	74,751
Commercial Union OFE BPH CU WBK	22,921	22,355	48,511
Credit Suisse Life & Pensions OFE	21,000	22,161	46,860
OFE „DOM”	23,538	26,465	54,431
OFE Ergo Hestia	24,305	25,171	47,545
Generali OFE	26,184	27,005	55,288
ING Nationale–Nederlanden Polska OFE	30,119	28,968	59,098
OFE Kredyt Banku (w likwidacji)*) ***)	20,161	24,038	36,104
Pekao OFE*)	18,215	22,134	47,446
OFE Pocztylion	21,332	23,205	45,455
OFE Polsat	29,387	31,677	56,489
OFE PZU „Złota Jesień”	27,782	27,770	57,049
SAMPO OFE	27,836	26,139	54,020
OFE Skarbiec–Emerytura	23,423	23,182	47,722
Średnia ważona	26,046	25,966	53,824
Minimalna wymagana stopa Zwrotu	13,023	12,983	26,912
	2,514	2,310	5,757

III filar

Wg nowego systemu emerytalnego wysokość świadczenia emerytalnego zależy od indywidualnej zapobiegliwości przyszłych emerytów.

Wyrazem tej zasady jest stworzenie form dodatkowego oszczędzania na przyszłą emeryturę - III filar systemu emerytalnego.

III filar obejmuje:

1. – indywidualne - IKE

   – zbiorowe formy oszczędzania - PPE

1. Obraz rynku- fakty demograficzne

Coraz dłuższy czas trwania życia.

Reforma systemu emerytalnego.

Obraz rynku- przewidywania na przyszłość

Niska stopa zastąpienia:

I filar w trudnej sytuacji ze względu na pogarszającą się sytuację demograficzną. Spodziewane z tego tytułu obciążenia budżetu państwa wzrosną dwukrotnie.

Kapitał zgromadzony w ramach oszczędzania

w I i II filarze pozwoli na wypłaty o wartości 50-60% ostatniego wynagrodzenia.

Co wiemy o naszym zabezpieczeniu emerytalnym?

Wiedza społeczeństwa na temat systemu emerytalnego obowiązującego w Polsce

Pracownicze Programy Emerytalne

tworzone przez pracodawców dla zatrudnianych przez nich pracowników, cechuje je:

dobrowolność - zarówno pracodawca nie ma obowiązku tworzenia PPE w swoim zakładzie pracy, jak i pracownik nie ma obowiązku uczestnictwa w programie emerytalny cel - zgromadzone środki przeznaczone są na emeryturę i ich wypłata następuje po uzyskaniu wieku emerytalnego lub nabyciu wcześniejszych uprawnień emerytalnych przez uczestnika programu.

Podstawą funkcjonowania pracowniczego programu jest:

–umowa zakładowa, zawierana przez pracodawcę z reprezentacją pracowników a dotycząca zasad na jakich pracodawca prowadzi program

–umowa z wybraną z instytucją finansową dotycząca inwestowania gromadzonych środków; w przypadku programu prowadzonego w formie pracowniczego funduszu emerytalnego kwestie objęte umową z instytucją finansową reguluje statut pracowniczego funduszu emerytalnego

Formy PPE

–umowy z funduszem inwestycyjnym (umowy o wnoszenie przez pracodawców składek pracowników do funduszu inwestycyjnego)

–umowy grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (umowy grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń w formie grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym)

–pracowniczy fundusz emerytalny (PFE), który jest zarządzany przez pracownicze towarzystwo emerytalne (PTE)

Umowy z funduszem inwestycyjnym

Umowa może być zawarta z różnymi funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez to samo towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Wtedy uczestnik programu będzie miał prawo do przenoszenia środków w obrębie funduszy zarządzanych przez dane towarzystwo lub podziału środków znajdujących się w tych funduszach - na zasadach określonych w umowie zakładowej.

Umowy grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym

Umowa grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń musi spełniać - co najmniej 85 proc. każdorazowej składki podstawowej musi być przeznaczone na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy, czyli na funkcję oszczędnościową umowy, pozostała cześć składki, a więc nie więcej niż 15%, może być przeznaczona na ochronę ubezpieczeniową.

Ochrona ubezpieczeniowa uczestników jest utrzymana także w przypadku nieterminowego przekazania składki przez pracodawcę - do 45 dni od dnia wymagalności składki, po tym terminie ochrona ubezpieczeniowa może ulec zawieszeniu.

Pracowniczy Fundusz Emerytalny (PFE)

Pracodawca lub pracodawcy tworzą sam fundusz oraz mające nim zarządzać towarzystwo emerytalne. Towarzystwo ma formę spółki akcyjnej.

PFE zbliżone są do działania otwartych funduszy emerytalnych - ich działalność polega na gromadzeniu środków pieniężnych i ich lokowaniu z przeznaczeniem na wypłatę członkom funduszu po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego.

Różnica polega na tym, że pracownicze towarzystwo zarządzające pracowniczym funduszem jest instytucją typu non-profit, podczas gdy

powszechne towarzystwo zarządzające otwartym funduszem emerytalnym działają w celu osiągnięcia zysku, jako komercyjne przedsięwzięcia swoich akcjonariuszy.

PPE - składki

1. 1.Składka podstawowa

   1. –finansowana przez pracodawcę

      –kwota składki nie może być wyższa niż 7 proc. wynagrodzenia pracownika

      –w jednakowej kwocie dla wszystkich uczestników

   2.Składka dodatkowa

   1. – finansowana przez uczestnika z jego wynagrodzenia

–suma składek dodatkowych wnoszonych przez uczestnika do 1 PPE w ciągu roku nie może przekroczyć trzykrotności sumy odpowiadającej maksymalnej wysokości kwoty wpłaty na IKE (która wynosi 150 proc. średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej)

Regulacje podatkowe

Składki na pracowniczy program są odprowadzane po opodatkowaniu

wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są wypłaty środków z pracowniczego programu emerytalnego

opodatkowaniu podlega dochód uczestnika pracowniczego programu z tytułu zwrotu środków zgromadzonych w PPE

– podstawą opodatkowania jest różnica między kwotą stanowiącą wartość środków zgromadzonych w ramach PPE, a sumą wpłat dokonanych do PPE

IKE – konieczność dla rynku, klientów oraz systemu emerytalnego

• Zmiany demograficzne – na emeryturze żyjemy coraz dłużej

• Wzrasta względna liczebność populacji emerytów

  1. Uzdrowienie systemu emerytalnego, ale niskie stopy zastąpienia, oraz braki w III

     Filarze (PPE)

• Spadek rentowności bezpiecznych strategii inwestycyjnych w długim okresie

• Niski poziom oszczędności Polaków

• Świadomość niskiego poziomu zabezpieczenia emerytalnego

Dlaczego potrzebne nam IKE?

1. •niska stopa zastąpienia oferowana przez zreformowany bazowy system emerytalny

1. •wzrost roli dodatkowych dobrowolnych rozwiązań w systemie zabezpieczenia emerytalnego

1. •wzrost świadomości emerytalnej i konieczność podejmowania inicjatyw emerytalnych przez samych ubezpieczonych

1. •słabo rozwinięte zakładowe zabezpieczenie emerytalne w ramach PPE

Dlaczego warto zakładać IKE?

1. •tanie pomnażanie oszczędności

1. •wybór sposobu oszczędzania

1. •możliwość zmiany formy oszczędzania

1. •brak opłat przy zmianie instytucji finansowej

1. •brak obowiązku dokonywania systematycznych wpłat

1. •zwolnienie z podatku „Belki”

1. •opłacalne nawet bez ulgi podatkowej

1. •możliwość przenoszenia środków pomiędzy IKE i PPE

Jaką formę IKE wybrać?

1. •Cztery formy prowadzenia IKE:

   1. –rachunek bankowy

      –rachunek papierów wartościowych w domu maklerskim

      –rejestr w funduszu inwestycyjnym

      –ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.

   •Analiza i wybór konkretnych produktów z uwzględnieniem:

   1. –rentowności,

      –ryzyka inwestycji oraz

      –planowanego okresu oszczędzania

Uwaga! Opłaty ponoszone przez posiadacza mają większe znaczenie przy krótkim okresie oszczędzania (do 10 lat). W długim okresie decydująca jest efektywność inwestycji.

Limity wpłat na IKE

Zasady dotyczące wpłat	Pierwsza minimalna wpłata	100 zł
	Minimalna wysokość kolejnych wpłat	50 zł
	Minimalna łączna wartość wpłat w okresie pierwszych 10 mies	500 zł
	Maksymalna wpłata roczna: 150% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w danym roku	w 2009 r. 9 579 zł

Instytucje prowadzące IKE

ZAKŁADY UBZEPIECZEŃ NA ŻYCIE (12):

1. –TU ALLIANZ Życie Polska S.A.

   –TU na Życie CARDIF Polska S.A.

   –COMMERCIAL UNION Polska - TU na Życie S.A.

   –STU na Życie ERGO HESTIA S.A.

   –FINLIFE S.A.

   –GENERALI ŻYCIE TU S.A.

   –TU na Życie ING NATIONALE-NEDERLANDEN

   –NORDEA Polska TU na Życie S.A.

   –PZU Życie S.A.

   –SKANDIA ŻYCIE S.A.

   –TU na Życie Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych S.A.

   –TU na Życie WARTA VITA S.A.

BANKI (14):

1. –PKO Bank Polski S.A.

   –Bank BPH S.A.

   –BRE Bank S.A.

   –Bank Millennium S.A.

   –Bank Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych S.A.

   –FORTIS BANK POLSKA S.A.

   –Gospodarczy Bank Wielkopolski S.A.

   –Bank Polskiej Spółdzielczości S.A.

   –Bank Gospodarki Żywnościowej S.A.

   –Mazowiecki Bank Regionalny S.A.

   –Krakowski Bank Spółdzielczy

   –Banki spółdzielcze zrzeszone w Gospodarczym Banku Wielkopolskim S.A.

   –Banki spółdzielcze zrzeszone w Banku Polskiej Spółdzielczości S.A.

   –Banki spółdzielcze zrzeszone w Mazowieckim Bank Regionalny S.A.

FUNDUSZE INWESTYCYJNE OTWARTE ZARZĄDZANE PRZEZ TOWARZYSTWA FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (15):

1. –AIG TFI S.A.

   –TFI Allianz Polska SA

   –TFI Banku Handlowego S.A.

   –BPH TFI S.A.

   –BZ WBK AIB TFI S.A.

   –DWS Polska TFI S.A.

   –ING TFI S.A.

   –TFI Kredyt Banku S.A.

   –Millennium TFI S.A.

   –Pioneer Pekao TFI S.A.

   –PKO/Credit Suisse TFI S.A.

   –TFI PZU S.A

   –Skarbiec TFI S.A.

   –Union Investment TFI S.A.

   –Warta TFI S.A.

PODMIOTY PROWADZĄCE DZIAŁALNOŚĆ MAKLERSKĄ (4):

1. –Biuro Maklerskie BISE S.A.

   –Bankowy Dom Maklerski PKO BP S.A.

   –Dom Maklerski BZ WBK S.A.

   –Dom Inwestycyjny BRE Banku S.A.