Ubezpieczenia WYKLAD 2 12.10.10R

1. Fundamenty rynku ubezpieczeń gospodarczych

1. Zasada koncesjonowania działalności- polega na uzyskaniu zezwolenia, pozwolenia na prowadzenie działalności od komisji nadzoru finansowego.

Jednak nie łatwo jest uzyskać taką koncesję. Zezwolenie na prowadzenie działalności opisuje ustawa- to jedna z barier tworzenia podmiotu od podstaw. Łatwiej jest odkupić lub przejąć towarzystwo z wszystkimi koncesjami. Drugą barierą jest kapitał początkowy. Przy spółce akcyjnej kapitał wynosi 50 tys. Zł, a w towarzystwie ubezpieczeniowym (dla spółki akcyjnej)- 2-3 mln euro i musi być nieobciążony.

1. Zasada branżowości (rozdzielnia obszaru)

Dział I ubezpieczenia życiowe

Dział II ubezpieczenia majątkowe

Jeżeli mamy ubezpieczenia życiowe to działalność może być prowadzona w zakresie ubezpieczeń majątkowych.

1. Zasada ograniczenia zakresu działalności ubezpieczyciela- oznacza, że jeśli już posiadamy zezwolenia na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej to nie możemy wykonywać innych rodzajów działalności.

1. Przedmiot działalności ubezpieczyciela

Art. 3, ust.1 : Przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia stosunków zdarzeń losowych.

Od czynności ubezpieczeniowych zależą możliwości ubezpieczyciela. Zakład ubezpieczeń nie może wykonywać innej działalności poza działalnością ubezpieczeniową i bezpośrednio z nią związaną.

1. Czynności ubezpieczeniowe.

Grupa 1. Czynności ubezpieczeniowe zastrzeżone (tylko zakład ubezp. Może je wykonywać)

• Zawieranie i wykonywanie umów ubezpieczenia lub zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom ubezpieczeniowym

• Rozstrzyganie roszczeń o odszkodowania lub inne świadczenia należne z tytułu umów ubezpieczenia

• Ustalenie składek i prowizji należnych z tytułu zawieranych umów ubezpieczenia

• Ustanawianie zabezpieczeń rzeczowych lub osobistych, jeżeli są one bezpośrednio związane z zawieraniem umów ubezp.

Grupa 2. Czynności ubezpieczeniowe niezastrzeżone (oprócz zakładów ubezp. Może on zlecić je wewnętrznym podmiotom, nie musi sam tego robić)

• ocena ryzyka w ubezpieczeniach osobowych i majątkowych

• wypłacenie odszkodowań

• przejmowanie i zbywanie przedmiotów lub praw nabytych przez zakład ubezp. W związku z wykonywaniem umowy ubezpieczenia

• prowadzenie postepowań regresowych

• prowadzenie kontroli przestrzegania przez ubezpieczonych obowiązków wynikających z umowy ubezp.

• Lokowanie środków zakładów ubezp.

Grupa 3. Czynności ubezpieczeniowe „niespecjalistyczne”(oprócz zakładu ubezp. Może je zlecić innym podmiotom z zewnątrz)

• ustalenie przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych

• ustalenie wysokości szkód i odszkodowań

• ustalenie wartości przedmiotu ubezpieczenia

• działalność prewencyjna

1. ubezpieczenia komercyjne a wzajemne

1. ubezpieczenia komercyjne – spółki akcyjne

- celem działalności jest zysk

-składka stała określona a priori

-jeden stosunek prawny

-ryzyko gospodarcze ponoszą akcjonariusze

-wyraźne rozwarstwienie grup interesów właścicieli i ubezpieczonych

-silna potrzeba reasekuracji

-nacisk na rozwój kanałów dystrybucji

-stosunkowo duże koszty administracyjne

1. ubezpieczenia wzajemne – Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych

-działalność o charakterze non-profit (nie liczy się tylko zysk, ale przede wszystkim udzielanie odmowy…? Na zasadzie wzajemności)

-składka zmienna

-dwa stosunki prawne, stosunek ubezpieczenia i członkostwa w TUW (ubezpieczają tylko swoich członków- deklaracja członkowska, składka, umowa członkowska; 10% klientów TUW nie musi być członkami, mogą być z zewnątrz)

-ryzyko gospodarcze ponoszą członkowie TUW

Nadwyżka= zwrot nadwyżki wszystkim członkom

Niedobór= wszyscy członkowie muszą dopłacić

-tożsame interesy członków TUW i ubezpieczonych

ZALETA- mniejsza potrzeba reasekuracji (TUW działa na mniejszej skali, dzięki temu osiąga przewagę kosztową, ma niższe koszty administracyjne, mniej wydaje na promocje i dystrybucje)

WADA- TUW przewidziany jest na małą skalę działania, lokalnie jednak gdyby chciał się rozwijać to musi zmienić formę prawną na spółkę akcyjną- demutualizacja. Członkowie TUW są teraz akcjonariuszami nowej spółki akcyjnej.

-TUW otwarty na każdego klienta

WADA- TUW zamknięty –określił zakres swoich zainteresowań np. związanych z daną branżą, grupą= złe perspektywy dywersyfikacji (zmiany) klienta

1. Krajowe zakłady ubezpieczeń 2007-2009 (slajd nr.1, na egzaminie! )

ODPOWIEDŹ : 64 towarzystwa ubezpieczeniowe= dział I (30) + dział II (34)

Przewagę ma S.A. 55= dział I (28)+ dział II (27)

TUW (głównie ubezp. majątkowe)=9

PYTANIE NA EGZAMIN :ile ubezpieczycieli działa na polskim rynku?

ODPOWIEDŹ : Odkąd należymy do UE od 2004r na polskim rynku występują też europejscy ubezpieczyciele, którzy zazwyczaj działają w formie oddziału: dział I -2, dział II -14 =w sumie 16

Np. Liberty Direct

Forma notyfikacji polega na informowaniu polskiej KNF, że mamy ochotę sprzedać nasze polisy w Polsce np. przez Internet.

Oddziały europejskich towarzystw ubezpieczeniowych nie podlegają KNF.

Każdy ubezpieczyciel podlega nadzorowi kraju macierzystego.

1. Rynek zagranicznych ubezpieczycieli w Polsce – slajd 2.-

1. Notyfikacje zagranicznych zakładów ubezpieczeń

2. Przychody ze składek towarzystw z zagranicy

Dane w mln złotych – łączna wielkość zebranych składek przez europejskich ubezpieczycieli to ok. 1 mln zł, prawie po połowie notyfikacje i oddziały

1. Liczba ubezpieczycieli w Europie – slajd 3-

Polskę wyprzedzają kraje niewielkie takie jak : Holandia, Belgia, Szwajcaria, Austria. Polska znajduje się w klasie średniej, wyprzedza swoich sąsiadów. Raczej nie będzie zmian tego miejsca, być może, ze liczba ta będzie maleć, raczej ubezpieczycieli nie przybędzie.

1. Wartość przypisu składek 2007-2009 –slajd 4-

Łączna wartość naszego rynku wynosi 50 mld zł.

Na te 50 mld zł złożyły się :

Dział I (ub. życiowe) ok.30 mld zł – 60%

Dział II (ub. majątkowe) ok.20 mld zł - 40%

W dziale I ogromna zmienność w składnikach – w latach 2007-2008 hossa, w 2009 – bessa, spadek o 22%

W dziale II powolny, stabilny wzrost, nawet w czasie kryzysu wzrost o 4%.

1. Wskaźnik gęstości ubezpieczeń. Składka per capita (euro,- slajd 5)

Wartość składki w danym roku przypada na 1 mieszkańca.

W 2009r. 441 euro na 1 mieszkańca. Liderzy: Holandia, Szwajcaria, Wielka Brytania

1. Relacja składki przypisanej brutto do PUB w krajach reprezentowanych w CEA – slajd 6

W 2008r składka do PUB w Polsce wynosiła 4,6% - jest to klasa średnia, wyprzedzamy naszych sąsiadów.

1. Struktura rynku- dział I- slajd 7

Wzrost dynamiki „EUROPA S.A.”, ponieważ współpracy z bankami, bardzo dobrze sprzedawały się jej poliso-lokaty (ubezpieczenia na życie krótkookresowe, dzięki czemu unikało się podatku Belki)

Duża polaryzacja siły rynkowej towarzystw z 1.strony jest 3 liderów, którzy zgarniają połowę rynku, a z 2 strony mamy wiele towarzystw, które nie przekraczają 1% udziału w rynku.

1. Struktura rynku dział II – slajd 8

Znaczna polaryzacja oznacza, ze jest 3 liderów, którzy maja 55% udziału w rynku oraz dużo (16) towarzystw miniaturowych, które maja poniżej 1% udziału na rynku.

Wraz ze zniżkami ubezpieczeń, zwiększa się ilość klientów.

1. Akcjonariat ubezpieczycieli:

1. Dział I – slajd 9

PZU ŻYCIE S.A. 100%

EUROPA S.A. życiowa w100% do majątkowej

1. Dział II – slajd 10

PZU ŻYCIE S.A. 100%

1. Kryzys na rynku ubezpieczeń , spadek cen akcji – slajd 11

Efekty tego kryzysu:

• Spadek składek

• Drastyczne spadki kursu akcji europejskich ubezpieczycieli

1. Klasyfikacja ryzyka według ustawy – slajd 12

Dział I ubezpieczenia życiowe

GRUPA 1. Ub. Na życie (najszersza grupa, zaliczane są do niej ubezpieczenia na życie i dożycie)

GRUPA 2. Ub. Posagowe, zaopatrzenia dzieci

GRUPA 3. Ub. Na życie związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym

GRUPA 4. Ub. Rentowe (w ZUS- niezdolność do pracy tzn. renty, w ubezpieczeniach- Świadczenie wypłacane w formie posiadanych, czyli okresowych świadczeń )

GRUPA 5. Ub. Wypadkowe i chorobowe (uzupełniająca opcja do 4 powyższych grup)

Dział II ubezpieczenia majątkowe

GRUPA 1-2. Ub. Zdrowotne (NNW, chorobowe)

GRUPA 3-6. Ub. Casco, czyli ubezpieczenia pojazdu od zniszczeń (autocasco, casco pojazdów szynowych, aerocasco, casco żeglugi)

GRUPA 7. Ub. Cargo – ubezp. Towarów w transporcie

GRUPA 8-9. ub. mienia (szkody spowodowane żywiołami, pozostałe szkody rzeczowe)

GRUPA 10-13 ub. Odpowiedzialności cywilnej (OC posiadaczy pojazdów lądowych, OC żeglugi, OC ogólne)

GRUPA 14-16. Finansowe, tzw. Ub. Pomostowe (ub. Kredytu, gwarancje ubezpieczeniowe, pozostałe ryzyko finansowe)

GRUPA 17. Ub. ochrony prawnej

GRUPA 18. Ub. Assistance, np. holowanie, transport, bezpłatna pomoc hydrauliczna

1. Struktura przypisu:

   1. Dział I – slajd 13

Największy udział mają ubezpieczenia na życie 60%, 25% rynku to ubezpieczenia na życie grupy 3, reszta to ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe

1. Dział II slajd 14

Dominują ubezpieczenia komunikacyjne- ub. Obowiązkowe OC kierowców-39% grupy 10-13, autocasco- 23% grupy 3-7- 60% polskiego rynku- jest ich zbyt dużo

Za mało jest ubezpieczeń finansowych, które wspomagają rozwój gospodarki- 7% grupy 14-16 oraz ubezpieczeń zdrowotnych- 6% grupy 1-2

Około 20% to ubezpieczenia mienia.

1. Struktura przypisu w Europie- dział II – slajd 15

W Europie ubezpieczenia komunikacyjne stanowią ok.40%, ubezpieczenia zdrowotne 10%, ubezpieczenia finansowe ok.10%, ubezpieczenia mienia 26%, ubezpieczenia OC 10%.

1. Kanały dystrybucji – dział I- slajd 16

W ubezpieczeniach życiowych najwięcej jest agentów ubezpieczeniowych, którzy utrzymują klientów dzięki rozbudowanej i efektywnej sieci. Agentami ubezpieczeniowymi są też banki. W ubezpieczeniach życiowych nie ma zbyt dużo Direct i brokerów.

1. Kanały dystrybucji ubezpieczeń na życie w wybranych krajach CEA- slajd 17

BANCASSUNANCE- bank

Można wyróżnić 3 modele ubezpieczeń życiowych:

• Niemiecki- charakteryzuje się tym że ma dużą rolę agentów (nie w formie banku) w formie osób fizycznych. Bardzo mało sprzedawanych jest ubezpieczeń w bankach. W modelu tym klienci preferują kupno ubezpieczeń od agentów jako osób fizycznych, np. Niemcy, Polska.

• Francuski- w modelu tym powstała koncepcja – banki mogą pomóc pozyskać nowych klientów. Udział banków to nawet 50%. Bank dzięki nawiązaniu współpracy z towarzystwami ubezp. Pozyskuje nowych klientów i dostaje za swoje zasługi zapłatę np. Francja, Hiszpania.

• Brytyjski- w modelu tym najwięcej jest brokerów, np. Brytania.

1. Kanały dystrybucji- dział II – slajd 18

Najwięcej jest agentów ubezpieczeniowych natomiast udział banków jest niewielki ponieważ są to ubezpieczenia tanie- niskie składki- mało klientów. Pracownicy są na 2. Miejscu oraz brokerzy (10-12% tyle dostają prowizji). Brokerzy koncentrują się na małej ilości klientów ale za to klienci ogromni, którzy płacą duże składki. Znaczące nakłady na promocję Direct nie nakładają się na wielkość składek.

1. Kanały dystrybucji ubezpieczeń nie na życie w wybranych krajach. Slajd 19

Bardzo niewiele jest banków jako przedstawicieli ubezpieczeniowych np. w Polsce.

3 modele ubezpieczeń nie na życie:

• Niemiecki- dominująca rola agentów ubezpieczeniowych np. Polska

• Brytyjski- dominująca rola brokerów, np. Belgia, Irlandia

• Holenderski- dominująca rola sprzedaży bezpośredniej czyli pracowników w siedzibie towarzystw ubezp. Np. Holandia, Chorwacja