Wykład 2

Platon”uczta- Sokrates(mistrz Platona) bierze udział w biesiadzie z bogami uczestnicy ucztują, wszyscy chwalą erosa za jego boskość. Sokrates platoński (Sokrates istniał na prawdę, jednak prawdziwy głosił inne poglądy niż w książce . Platon w swoich dziełach przypisuje mu inne cechy)wygłasza mowę pochwalna erosa.

Sokrates w odróżnieniu od poprzedników powołuje się na (jakąś ??) opowieść , że nie jest bogiem. Jest synem boga i kobiety, jest na pół bogiem na pół człowiekiem. Ma świadomość że nic nie wie. Wyróżnia to go od bogów, posiadających wiedzę, ale jej nie pragnących.

Istota idealna nie ma pragnień bo ma wszystko. Eros nie jest bogiem, bo ma braki, jednak ma pragnienie doskonałości. Natura ludzka(braki) boska(pragnienie i mądrości) czynią erosa patronem filozofów. Poszukują wiedzy której nie maja. Żaden ze śmiertelników nie jest mędrcem -wszystkowiedzącym.

Filozofia pojmowana jest czynnościowo to sposób działania, życia . Filozofem nie przestaje się być. Nawet chrześcijanie wierzyli że filozofia jest sposobem życia

filozofia to nie wiedza a mądrość. W rozumieniu greckim nie ma różnicy . Platon uważał wiedzę teoretyczną i filozofię praktyczną(..) Praktyka nie dotyczyła technicznych sposobów osiągania celów. Wiedza praktyczna to wiedza o dobru

etyka to nie jest nauka o działaniach . To wiedza o celach związanych z celem nadrzędnym-doborem. Wiedza praktyczna to nauka o wartościach. Dziś nazywa się to aksjologia

dziś rozróżniamy mądrość i wiedzę. Mądry to ktoś, kto umie kierować się swoim życiem, człowiek, który wie jakie cele nadrzędne powinny kierować życiem. Eksponuje praktyczną wiedze o celach.

Antyczni mieli stanowisko intelektualizmu antycznego-ktoś, kto zajmuje takie stanowisko uważa, że wystarczy wiedzieć co dobre, żeby wiedzieć(chyba powinno być „robić”) dobrze. Wiemy, że istnieje wiedza etyczna. Grecy maja tendencję do intelektualizacji zachowań. Wiedza staje się równoważnikiem mądrości w pojęciu greckim. Dzisiaj gdyby poszukać pojęcia wiedza w rozumieniu platońskim-światopogląd.

Światopogląd jest obcego pochodzenia. Budowa zdradza niemieckie pochodzenie, słowo wprowadzili filozofowie. Uporządkowane poglądy. Jest czyjś, ma poglądy na świat. Wyraża czyjeś poglądy na świat i życie. W jakiejś perspektywie został przedstawiony. (słowo) każdy umysł ludzki odzwierciedla świat z pewnej perspektywy. Tak świat odzwierciedla sie w pewnym aspekcie, perspektywie, tak samo jest ze światopoglądem. Światopogląd eksponuje jakieś wartości, światopogląd przedstawia wiedze wyznaczającą cele w życiu. Zawiera wiedzę praktyczną(tak on często 20 razy mówił to samo o tym samym tylko używając różnych słów).

Platon nazywa filozofem ludzi, którzy chcą mieć swój światopogląd, budowa spójnego światopoglądu-cel filozofa(czegoś chyba brakuje)

światopoglądy irracjonalny – nie są rozumowo poprawne

światopoglądy potoczne – mogą uchodzić zachowania, które nie są rozumiane, są przyswajalne, przyjmujemy je za prawdziwe.

Poszukiwanie poglądów, które są racjonalnie uzasadnione. Uzasadnienie poglądów trafne, prawdziwe. Światopogląd musi być konsekwentny, spójny(to jako kontynuacja powyższego zapewne)

Filozofia klasyczna – antyczna+chrześcijańska, filozofia w tym kształcie przetrwała do XIX w. Potem próbowano wyodrębnić metafizykę co zmieniło kształt filozofii.

Filozofia klasyczna. filozofia była wykładana w szkołach i poza szkołami. Gdy wykładali w szkole nauka przybierała określony kształt. Najpierw filozofię podzieloną na dwie części : filozofię teoretyczna i filozofię praktyczną

F. teoretyczna – ogólna i szczegółowa aksjologia

metafizyka-Andricos Rodos nalazł pisma Arystotelesowskie, które Andricos nie mógł zakwalifikować do f.przyrody, nazwał je metafizyką(znaczenie słów pojęć) powstała dyscyplina zajmująca się bytem jako bytem metafizycznym. Jest najstarszą nauką f. teoretycznej, niektórzy filozofowie chcieli nadać temu słowu węższe znaczenie. Miała zajmować się zajmować sferą istnienia poza materialnego. Żeby materializm odzyskał pierwotne znaczenie w XVIII w. wymyślono ontologię- naukę o bycie , polski odpowiednik – teoria bytu. W wieku XVIII-XIX stało sie oczywiste że żeby zająć się bytem trzeba poznać umiejętności poznawcze – teoretyczna wiedza ma granice, jak się uczymy – teoria poznania lub też epistemologia (episteme – poznanie)

F. praktyczna

Etyka – nauka o dobru. Arystoteles- nauka o dobrym państwie(powiedzmy filozofuje politycznie) człowiek jest istotą społeczną. Dyscyplina zajmująca się dobrem musi zajmować sie dobrem ogólnie.

Estetyka – z grec. Zmysłowy. U Kanta(nie mam pojęcia co tu napisałem) jako czas i przestrzeń – filozofia transcendentna . Od XVIII w. nauka o pięknie.

Etyk nie opisuje jak ludzie postępują tylko opisuje jak powinni postępować

Estetyk zajmuje sie tym, co jest piękne, co powinno być piękne i jak osiągnąć piękno.

Jest pewne narzędzie wspólne dla filozofa jest to jakość, myślenie, nauka o myśleniu to logika(cokolwiek tu znaczy)

Retoryka – nauka o pięknym mówieniu.

Logika polega na pokazaniu jakie jest poprawne rozumowanie. Celem jest prawda, , w osiągnięciu prawdziwych sądów chodzi o formalną poprawność twierdzeń

Erystyka – (coś ze sporami)

W logice chodzi o poprawne rozumowanie a nie spory o zwycięstwo w nich. (mowa?) o logice klasycznej. Logika sokratejska(dedukcyjna)(powinno być raczej arystotelesowska) z nieznacznymi zmianami przetrwała do XIX w. Wtedy dzięki matematykom nastąpiło powstanie nowej logiki. Dzieło principia matematyce podjęło zadanie stworzenia pełnego systemu logiki, który zgodnie z filozofią arystotelesowską i matematyką (geometrią). Zaowocowało to filozofią analityczna. Dziś to co nazywamy logiką dzielimy na arystotelesowską i matematyczna

Byt – z gr. on. Wszystko co istnieje jako rzecz fizyczna, niefizyczna. Wszystkie one jednak istnieją . Byt to to, co istnieje w aspekcie że istnieje, nie analizujemy żadnej cechy ani właściwości. Zakres bytu jest najszerszy ale definicja jest najkrótsza, jest to najogólniejsze słowo. Byt jako byt to jest wszystko w tym wszystkim wyróżniamy dziedziny:

• Bóg

• Świat

• człowiek

wykład 3

1. Teologia przyjmuje pewien zestaw prawd, których się nie komentuje – dogmat. W filozofii próbuje się uzasadniać racjonalnie

3. Metafizyka człowieka. Za czasów Kanta -psychologia\antropologia racjonalna

2. Metafizyka przyrody.

Kolebką filozofii(europejskiej) jest myśl grecka najsilniejsza fil zrodziła się na Joni, najstarsza szkoła Miletu, najstarsza Jońska filozofia przyrody:

- Tales z Miletu(VII- VI w. pne.)

- Anaksymander (I poł VI pne)

- Anaksygenes

Tales należał do mędrców(tak wtedy mówiono, później filozofem). pytanie talesa brzmiało co jest początkiem świata(arche- początek, lub tezę, zasadę) to pytanie mogło oznaczać początek świata lub o zasadę świata, coś co wciąż trwa , przeradza naturę, rzeczywistość. Pytanie i początek zawiera cos na co nie zwracamy uwagi. w chrześcijaństwie świat powstawał z niczego. Dla filozofa greckiego świat w jakiejś swojej części jest odwieczny. Oni nie pytają o początek świata jako akt kreacji boskiej,. Oni myślą, że powstanie świata jako wyłonienia się z pierwotnej przestrzeni. Pytają się więc z jakiego tworzywa wyłonił się świat.

odpowiedź talesa brzmi. świat wyłonił się z wody, więc woda jest jego zasadą. świat materialny dla pierwszych filozofów nie ma martwej materii. Z martwej materii dla nich nie wyłoniła się żywą materia. Dla nich pierwotna materia jest żywa.

Świat jako mechanizm(układ połączonych ze sobą zewnętrznie...nie dopisałem). Jeśli jakiś układ jest powiązany nie mechanicznie to(nie mam) taki układ nazywa się organizmem. Każda część ma jakieś funkcje. wykonuje czynność . Dla greka świat stanowił żywą całość. Uzasadnienie teorii talesa odwołuje się do doświadczenia "więc świat żyje a woda daje życie"

Anaksymander odpowiada na to pytanie - bezkres. Świat wyłonił się z bezkresu. Uzasadnia że usiało być spektatywne, teoretyczne. Jest wielopostaciowy, różnorodny, ale tylko jeden świat.

Anaksygenes - powietrze (neuma) - świat wyłonił sie z powietrza. Dowód jaki podaje nadaje powietrzu sens. Powietrze znane nam jest jedną z form pierwotnego powietrza. Świat powstał z powietrza przez zagęszczenie(drzewa kwiaty) rozrzedzenie(ciepłe powietrze).

kolejne pytanie : czym świat jest zmienny czy niezmienny. w twierdzeniu nie chodziło o to co widzą zmysły ale co istnieje na prawdę. . czy to co jest się nie zmienia, czy istnieje ze sobą.

Heraklit z Efezu(VI-V w. pne.) - wszystko płynie, nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki. Byt nie jest czymś zmiennym jedyną niezmienną jest teoria zmienności. Istnieje jakiś logos- przypadek, który kieruje wszystkim , co istnieje, ale wszystko co istnieje

hegel ma takie same stanowisko.(współczesny). był idealistą. Nazywał byt duchem , Ten duch jest bytem zmiennym, nieustannie sie przeobraża

Pogląd, który głosił że wszystko jest można nazwać wariabilizmem. To zmienny wariabilizm - stanowisko mówiące o zmienności.

W filozofii gr, została sformułowana przeciwna. Twórcą była szkoła Eleiczyków.

Pamendes z Elei. Byt jest niezmienny na podstawie analizy słowa. Byt jest, nie byt nie ma. Zmienność tpprzekształcanie czegoż w cos innego, a więc bytu w niebyt co jest nie możliwe. Teoria jest zaprzeczeniem zmysłom racjonalnym więc Promenides musiał się odowołać do czegoś innego niż doświadczenie. Musieli wykazać że świat zmysłów jest fałszywy, Trzeba było więc odwołać się do analizy słowa.

jeden z uczniów. Lenona stworzył paradoksy(paradoksy ruchu)

a) żółwia i Ahillesa- jeżeli Ahil jest w pewnej odległosci od żółwia i zacznie biec to zawsze znajdzie się za żółwiem.(ten sam dystans)

b)strzała wbrew temu co mówią zmysły nie porusza się , w karzdym z pt jest nieruchoma, a suma nieruchomych nie da przecież ruchu

paradoks - wydaje sie prawdziwy ale przeczy ogólnemu poglądowi/ zdanie prawdziwe przeczące innemu

Wykład 4

Zenon z elei - elatyzm

klasyczną kontrowersją, która stworzyła paradygmat jest opozycja materializm - idealizm. Jedni mówią że byt jest idealny, drudzy że byt jest materialny. jest to jeden z pierwszych problemów.

Filozofowie jońscy uważali, ze wszystko pochodzi z materii, wszystko co żywe - hylozoizm Pierwotni filozofowie byli materialistami, twierdzili, że materia żywa, świat wywodzi się z wody - hylozoizm. niemo przyznawali sie do materializmu. Stanowisko hylozoistyczne jest uważane za pierwszą filozofię materialną. Filozofowie starożytni przyjmowali dodatkową zasadę życia, tłumaczyli, że życie za boską(zapewne chodzi ze życie powstało za boska sprawą) co nie do końca zgadza sie nam z materialistycznym stanowiskiem

Demokryt(równorzędnie z Sokratesem) Materializm Demokryta zasługuje na mechaniczne określenie, gdyż wszystko co istnieje zrobione jest z atomów. Atomos- niepodzielne. To, co istnieje można dzielić na części, jednak dojdziemy do momentu, gdy rzeczy są niepodzielne - atomy. Atomy są wieczne, bo śmierć to rozpad na inne części. Atomy muszą mieć więc cechy elementarne, atrybuty pojęcia. Atrybutem atomu jest ruch. Przyjęcia, że ruch jest czymś pierwotnym co jest ułatwieniem. Demokryt wpadł na pomysł, że atomy są pierwotne w ruchu. jednak musi istnieć pole po którym może sie poruszać , pole to nazwał próżnią. Jak się poruszają? najprostszym ruchem jest spadanie, atrybuty:ciężar, rozmiar, kształt. Poznanie jest to nacisk jednego na drugie. Każda rzecz wytwarza jakby małe odblaski atomowe i dostają sie do oka i tam są rejestrowane(idole) co tłumaczy złudzenie optyczne. Dalsze rzeczy muszą przebyć dłuższą drogę i są szlifowane przez powietrze.

Determinizm - wszystko ma mechaniczne przyczyny, to znaczy, że w świecie nie ma (wolności??), wszystko, co człowiek myśli(etery chyba czuciowe) jest zdeterminowane przez atomy. późniejszy po Demokrycie epikurejczycy wprowadzili udoskonalenie - jeżeli wszystko w naszym świecie jest jakoś zdeterminowane, także jednak czasem atomy odchylają się do pionowego spadku, co jest niezdeterminowaniem. W XIX w. stwierdzono, że nie można określić ruchu atomu.

Idealizm

Platon(filozof, którego prawie cała twórczość przetrwała do naszych czasów) przedstawił nam sytuację, metaforę jaskini, opowieść o pieczarze.

Ludzie byli przykuci do łańcucha w jaskini, są przykuci tak, że widzą tylko jedną ścianę, wyjście z jaskini, nie mogę zobaczyć co się dzieje za nimi. Za nimi jest murek i ludzie niosą coś za głowach, za tymi ludźmi jest jakiś ogień, gdyż więźniowie widzą cienie i słyszą głosy, niewolnicy więc żyją w świecie cieni. któryś z niewolników zostaje uwolniony wypuszcza go na zewnątrz i pokazuje rzeczy prawdziwe. Początkowo sie wzbrania ale potem przyjmuje to co widzi za prawdę. Platon mówi, ze rzeczywistość zmysłowa nie jest prawdziwa, że to są cienie. Dla filozofów to, co widzą jest prawdziwe, dla ludzi może być nierealne. To, co dla myśli zdroworozsądkowej jest prawdziwe dla ludzi, filozofom jest cieniem. Samo wyjście jest formą poznania. Jest to poznanie rozumowe niezależne od poznania racjonalnego. Ta wiedza jest w rozumie(idei). Człowiek powinien odrzucić poznanie a wrócić do tego, co tkwi w nim.

Idee istnieją rzetelnie. Idee są ponadczasowe, istniały gdyby człowieka by nie było(np idea piękna). Idee to pojęcia-rzeczownik, terminy matematyczne(trójkąty, koła kwadraty), subtelność, piękno, równość, sprawiedliwość, relacje między potocznym a filozoficznym pojęciem. Wszystko co jest partycypuje w jakiejś idei. Stół istnieje jeżeli partycypuje do idei stołu, a ona istnieje w istocie. Jedyną wiedza rzetelną jest wiedza o ideach, reszta to gdybanie. Idee muszą istnieć.

co istnieje, jaka jest natura tego co istnieje. Demokryt mówi że atomy są wieczne, Platon - idee są wieczne. Wg. atomistów wieczność to trwanie w czasie, atomy sa wieczne, trwają. Wg. Platona byt jest wieczny jest bezczasowy

poza tym te stanowiska zupełnie sie różnią. W metafizycznym sensie obie te filozofie prowadzą do innych nauk.

materialiści- hedonizm- człowiek dąży do szczęścia czyli przyjemnych doznań. ruchy atomów wykonują ruchy sprawiające przyjemność. wino ma dobre składniki.

idealiści - perfekcjonizm- kontemplacja, zbliżanie się do idei dobra

powinno być o Arystotelesie ale nie dałem rady pisac:)

Wykład 5

spór. Jest kontrowersja nominalizm - jonalizm. dotyczy z natury tego, co istnieje na język co istnieje.

Idealiści przychylają się jonalizmow a materialiści sa nominalistami

Istnieją idee - krzesło w ogóle, stół w ogóle, rzeczowniki oraz te abstrakcyjne, pszystkie te rzeczowniki Platon nazywa ideami, krzesło jako idea w ogóle te wszystkie rzeczy związane np piękne. one więc nazywają sie powszechnikami

materialiści skłaniają się ku nominalizmowi. przeczy materialne to skupiska atomów. nie każdy realista jest atomistą. np rejsomatyczon (cokolwiek tu napisałem) - są rzeczy, które należy pojmować jako ciała ale ciała nie mają atomu. to nie rzecz fil a fiz.

stół - sbiór stołów. nominalista twierdzi że nie ma ideii, powszechników, utrzymuje że istnieje konkretne przedmioty, a same sława dla materialisty sa materialne.

hiremolfista (albo jakoś tak) - masy sa połączone. ideały i materiały . Idee nie istnieją odzienie, ale pewne pojęcia są też w naszym umyśle konceptualizm(konceptis)

konceptualizm twierdzi że istnieją nazwy ogólne, które są nazwą rzeczy, ale istnieją powszechniki, w rzeczach możemy więc wyodrębnić pojęcia stołu w ogóle

George Berkley - fil bryt(1638-1753) w swojej książce prezentuje postawę, którą nazwano paradoksalną. Berkley odrzucał istnienie idei, zakładał, że o świecie możemy wiedzieć o ile mówią nam o tym zmysły - wszelaka wiedza pochodzi z doświadczenia, a jeżeli doświadczenie to postrzeganie zmysłami(doświadczenia wzrokowe, szachowe ,słuchowe) , jeżeli tak, to czy możemy cokolwiek powiedzieć o atomach, o którym mówią materialiści. Doświadczenia informują nas o tym że widzimy stół, krzesło, to co spostrzegamy (blat stołu, chłód metalu), a gdzie w tym kompleksie jest materia? nie ma , to wymysł filozofów. Wrażenia, które ubierają się z tego powodu, że postrzegamy materię. Czy to daje powód by to , że istnieje materia. Berkley twierdzi, że nie. twierdzi że istnieją umysłu dusze, rzeczy istnieją jeżeli są postrzegane przez te dusze. Postrzeganie istnieje w naszych umysłach, które wywołuje Bóg. Bóg może wywoływać rzeczy niematerialne bez tworzenia materii. teza B jest prosta i nie wpada w problem jak materializm.

solipsyzm- stanowisko Berlkeya, Istnieją tylko jedynie dusze, psychika, są tylko zespołem wrażeń.

agnostycyzm- istnieje rzeczywistość o której nie możemy nic wiedzieć

spiritualizm - istnieją jedynie dusze i wrażenia, idee(wrażenia zmysłowe). nie ma powszechników, są konkrety i nazewnictwo.

Teizm - istnieje Bóg, wg filozofii chrześcijańskiej Bóg jest jeden, Bóg jest wobec świata zewnętrzny bo on stworzył świat, to , że Bóg jest osobowy, Bóg nie tylko stworzył świat jest również pełni funkcję opiekuńczą - prowidencjalizm

Deizm - Bóg stworzył świat ale w niego nie ingeruje

wykład 6

Powiada Tenturian "Bóg umarł i 3 dni zmartwychwstawał". jest to absurdalne przez to bo wiara jest wtedy silna, gdy żadne kontrargumenty jej nie podważają

fideizm - wiara nie może być łączona z rozumem.

sprzeczność nie likwiduje wiary, wiara ma wtedy sens(jest) gdy przeczy ona logiką i nie da sie wyjaśnić. wiara jednak może być przekształcona na wiedzę, nie ma dogmaty ci, którzy wierzą w to, że wiara nie ma dogmatów tylko dla wtajemniczonych , takie stanowisko można nazwać gnostycyzmem - gnosis. Pierwsze doktryny z I wieku

manicheizm - świat jest domeną walki zła i dobra Bóg -szatan. zła istnieje pozytywnie, jako jedna z sił(Augustyn zanim został chrześcijaninem nim był). jest popierane przez kościół.

stosunek wiedza wiara. są prawdy , które mogą być tłumaczone oraz te, które są dogmatem - nie może być racjonalnie wyjaśnione. światopogląd zawiera składniki czysto fideistyczne, oraz składniki racjonalne(np. wiedza o Bogu i jego stosunku do świata)

negatywna teologia. Dionizy dowodzi że ni możemy mieć żadnej wiedzy o naturze Boga, bo człowiek ma ograniczony język, a Bóg przekracza język pojmowania człowieka. jakkolwiek mówimy o Bogu mówimy nieadekwatnie. przekracza wszystkie nasze pojęcia

Dla Tomasza Dionizy wywarł wpływ na świat. Zrozumiał że światopoglądy człowieka maja swoje granice. Tomasz zakładał harmonie. odrzucał spory między wiarą i wiedzą(mówił o harmonii) bo obydwie prawdy dotyczą innych aspektów.

dygresja, czyli kantowskie typy sądów:

a priori - s,jest poznaniem czystym, wynikającym z samego faktu poznania, niezakłóconym doświadczeniem, czyli wiedzą z innych podobnych doznań.

a posteriori - wnioskowanie ze skutku o przyczynie. , są dowodzeniem na podstawie doświadczeń i wyjaśniając go trzeba użyć doświadczenia.

Anzelm z gutenbergii(1033 -1109) argument a priori oparty na analizie słowa bóg. jest to prawda konieczna. ma być dowodem (nie wiem;/). Pojęcie Boga to pojęcie doskonałe. Doskonały to znaczy nie mający braków. Bóg nie ma braków. Gdybym pomyślał że Bóg nie istnieje poza umysłem to nie istnieje bo w nim jest, bo popadamy w sprzeczność tego pojęcia Boga, które mam o umyśle. to jest platonizm - w umyśle mam ideę wiedzy gotową w umyśle, tak jak Platon. Możemy te idee z Anzelmem (nie mam co dalej...)Tomasz z Akwinu to podważył. anzelm opiera się na założeniach . Myśląc o istocie doskonałej i do takich wszechmoc i potęga musimy dodać pojęcie istnienia, ale jeżeli pomyślimy że nie ma jakiejś cechy to popadniemy w sprzeczność . Kandt polemizował, istnienie jest czymś innym niż cechy osoby. Zdaniem Kanta ten argument jest nierealny.

Genmilon - jeżeli pomyślę o pięknie i szczęściu to one istnieją w umyśle a nie są . Anzelm mówił że jedynym bytem nad idealnym jest Bóg

Święty Tomasz z Akwinu odwołuje się do doświadczenia. . w dowodach można znaleźć mysl arystotelesowską. Dowodów Tomasza jest 5 i dotyczą one jednego argumentu

1. ex motu- z rzeczy

2. ex efektu- świat sprawczy

3. ex argumeni - z przypadkowości

4. ex argmnie exbicuni - z szczebli doświadczenia

5ex fine- z celowości przrody

ad:

1 obserwujemy poruszający się ruch ktoś musiał go wprawić... a tego kogoś coś innego . Nie możemy cofać sie w nieskończoność nieruchomem, które wprawia w ruch jest Bóg

2 każda rzecz jest przyczyną i skutkiem, przyczyną jest inna przyczyna, ale na początku jest Bóg.

3 wszystkie rzeczy istnieją w świecie przypadkowo, nie istnieje w sposób konieczny. świat też mógłby istnieć gdyby nie było istoty w sposób konieczny - Bóg

4 u podstaw hierarchii rzeczy martwe, rzeczy żywe i nieżywe jest człowiek , tę hierarhię trzeba przedłużyc są anioły te , które nie są zmysłowe, anioły uwiecznieniem jest Bóg

5 świat jakoi całość jest celowo zorganizowany, a co za tym idzie nie jest dziełem przypadku. gdybyśmy znaleźli zegarek i pomyślelibyśmy że jest stworzony przez zegarmistrza. oko jest po to by widzieć jest częścią organizmu , częścią przyrody, to wszystko ma stwórce , którym jest Bóg.

w łańcuchu tym nie można się cofać. krytycy pytają się dlaczego nie można się cofać. nie o to jednak chodzi. Tomasz powiada ze taki stosunek świata nie może istnieć z niczego, bo nie można tego dowieść...(kompletnie niewyraźnie)arystoteles - rzeczy są ucharakteryzowane ze względu na formę(niby idea platońska)

ewolucja - miało być coś przypadkowo ...że przypadkowość była skutkiem pewnych praw ewolucji. mistycy(chyba tak napisałem) krytykując pytają się skąd biorą sie prawa ewolucji. np. Bóg stworzył świat i pewne prawa ewolucyjne by on się rozwijał

bles Pascal- autor "myśli"(umarł nie kończąc dzieła) w tych myślach odkrywa możliwość dowiedzenia Boga, umysł ludzki jest bardzo mały w porównaniu z wszechświatem . w świecie zajmujemy miejsce pośrednie - nie pojmujemy tego co nieskończenie wielkie, czy nieskończenie małe. Powinniśmy się zastanowić co możemy zyskać i stracić gdy wiearę przyjmiemy lub odrzucimy. Jeżeli Bóg nie istnieje to czy człowiek coś traci? w pewnym sensie tak - hedonizm. Człowiek wierzący to ten co żyje poddany swiatu stan -moralizm. a co traci wierząc w Boga? przyjemność. Jeżeli jednak Bóg istnieje to osiągamy życie wieczne, więc nieporównywalnie więcej zyskamy nie gdybyśmy nie wierzyli.

pascal "dwie skrajności. Odrzucać rozum, przyjmować rozum" wiec pascal nie chce dowodzić istnienia boga bo nie da się tego nie potrzebnie wiedzieć...

Kant jest człowiekiem wierzącym. Podaje w krytyce racjonalnego rozumu postawę - nasza etyka(u kanta jest ona ostra), normy.. są niezależne od doświadczenia . cnotliwi nie dostają nagrody w życiu, musi istnieć świat nagrody

3 postulaty:

- trzeba postulować o królestwo

trzeba postulować o dusze która może życ wiecznie

-trzeba postulować o Boga jako gwarant istnienia.