XIII. Świat przyrody
Wetter und Klima - pogoda i klimat
Die Tage werden länger. - dni stają się dłuższe.
Der Himmel war wolkenlos. - niebo było bezchmurne.
Ich muss mir den Wetterbericht ansehen. Muszę obejrzeć sobie komunikat o pogodzie.
Es sieht nach Regen aus. - wygląda na deszcz
Wenn es so schwül ist, fühle ich mich schlecht. - kiedy jest tak duszno czuje się źle.
Wenn das Wetter sich halten wird, machen wir am Wochenende eine Radtour. - Kiedy pogoda się utrzyma, w weekend robimy wycieczkę rowerową.
Das Thermometer steht auf 3 Grad über Null. - Termometr pokazuje trzy stopnie nad zerem.
Trochę jest chłodno, zarzucam chętniej kurtkę. - Jest trochę chłodno, założe chetniej kurtkę.
Sie wohnt im Süden seit kurzem, sie hat sich an das Klima noch nicht gewöhnt. - Ona mieszka na południu od niedawna, jeszcze nie przyzwyczaiła się do klimatu.
Mach dir keine Sorgen, das Wetter wird sich bestimmt ändern. nie rób sobie trosk, pogoda na pewno się zmieni.
Die Straße war glatt und der Wagen rutschte. - Ulica byłą śliska i samochód się ślizgał.
Die heftigen Schneefälle haben viele Schäden angerichtet. - Gwałtowne śnieżyce wyrządziły wiele szkód.
Der Verkehr wird durch den Regen behindert. - Ruch został utrudniony przez deszcz.
Der Regenschauer hielt mich von dem Spaziergang ab. - Krótkotrwały deszcz powstrzymał mnie od spaceru.
Es wird warm. - staje się ciepło.
Die Temperatur steigt morgen bis auf 20 Grad. - Temperatura wzniesie się jutro aż do 20 stopni.
Der Regenbogen ist wunderschön. - Tęcza jest prześliczna.
ramka:
es ist regnerisch - jest deszczowo
es ist warm/kalt - jest zimno/ciepło
es war frostig/sonnig - było mroźno/słonecznie
es regnet/schneit/hagelt - pada deszcz/prószy śnieg/sypie grad
der Schnee rieselt - śnieg sączy się
ein dichter Nebel - gęsta mgła
es donnert - grzmi
es blitzt - błyska się
das Gewitter - burza
ein warmes/kaltes Klima - ciepły/zimny klimat
die Hitze - upał
Wettervorhersage - prognoza pogody
der Luftdruck - ciśnienie powietrza
der Süd-West Wind - zachodnio-południowy wiatr
windstill - bezwietrznie
es ist windig - jest wietrznie
nass - mokro, wilgotnie
trocken - sucho
das milde Klima - łagodny klimat
die lange Trockenzeit - długa susza
die Jahreszeiten - pory roku
im Frühling/Sommer/Herbst/Winter - wiosną/latem/jesienią/zimą
Tiere und Pflanzen - zwierzęta i rośliny
Als Kind wollte ich unbedingt ein Haustier haben. - Jako dziecko chciałam mieć koniecznie zwierzę domowe.
Ich muss zweimal täglich den Hund ausführen. - Muszę codziennie dwukrotnie wyprowadzać psa.
Seine kleine Tochter wünscht sich einen Kanarienvogel. - jego mała córka życzy sobie kanarka.
Ich mag keine Topfpflanzen. - Nie lubię roślin doniczkowych.
Im Frühling pflanze ich Petunien im Garten ein. - Wiosną sadzę petunie w ogrodzie.
Meine Lieblingsblume ist die Narzisse. - Moim ulubionym kwiatem jest narcyz.
Meine Lieblingsrassen sind Husky, Labrador und Boxer. - Moje ulubione rasy to husky, labrador i bokser.
ramka:
die Schildkröte - żółw
der Hamster - chomik
die Tiere pflegen und füttern - pielęgnować i karmić zwierzęta
viel Auslauf brauchen -
Hunde halten -
der Dackel - jamnik
der Schäferhund - owczarek
der Pudel - pudel
das Haustier/Wildtier/Raubtier - zwierzę domowe / zwierzę dzikie / zwierzę drapieżne
der Papagei - papuga
das Meerschweinchen - świnka morska
bellen - szczekać, warczeć
beißen - gryźć, ugryźć
die Tiere quälen - zwierzęta meczą
die Blumen blühen/verblühen - kwiaty kwitną / zakwitną
die Blumen umpflanzen/pflücken - kwiaty przesadzać/zrywać
schön duften - pięknie pachną
Umweltzerstörung, Umweltschutz - Zniszczenie środowiska, ochrona środowiska
Menschen stören das Gleichgewicht der Natur. - Ludzie przeszkadzają równowadze natury.
Die Natur wird vom Menschen ausgebeutet. - Natura jest wyzyskiwana (eksploatowana) przez człowieka.
Die Umwelt wird durch die Zivilisation verändert. - Środowisko jest zmieniane przez cywilizację.
Die Ausbreitung der Zivilisation bedroht den Lebensraum der Tiere. - Rozszerzenie cywilizacji zagraża siedlisku zwierząt.
Die Umweltverschmutzung stellt ein globales Problem dar. - Zanieczyszczenie środowiska przedstawia globalny problem.
Die Abwässer bedrohen Lebewesen. - Ścieki zagrażają organizmom żywym.
Zahlreiche Seen werden durch industrielle Abwässer verschmutzt. - Liczne jeziora są brudzone przez przemysłowe ścieki.
Jeder Mensch erzeugt jährlich eine Menge Hausmüll. - Każdy człowiek wytwarza rocznie mnóstwo śmieci domowych.
Bei mir zu Hause wird Altpapier gesammelt. - U mnie w domu makulatura jest zbierana.
Die Mülltrennung trägt zum Schutz der Umwelt bei. - Oddzielenie śmieci przyczynia się do ochrony środowiska.
In jedem Haushalt soll Müll sortiert werden. - W każdym gospodarstwie domowym śmieci powinny być sortowane.
ramka:
der Sauerregen - kwaśne deszcze
die Luftverschmutzung - zanieczyszczenie powietrza
der Schadstoff - substancja szkodliwa
die Abgase - spaliny
das Müllverbrennen - spalanie śmieci
die Mülldeponie - składowisko śmieci
der Abfälle - odpad
die Wasservergiftung - zatruta woda
umweltfreundlich leben - żyć ekologicznie
zum Container gehen - pójdą do kontenera
umdenken müssen -
vom Aussterben bedroht sein - zagrozone wymieraniem
die Zerstörung der Wälder - degradacja, zniszczenie lasów
den Umweltschäden vorbeugen - zapobiec niszczeniu środowiska
alternative Energiequellen nutzen - wykorzystywać alternatywne źródła energii
Naturkatastrophen - klęski żywiołowe
Beim Hochwasser in Sachsen waren viele Häuser und Felder überflutet. - Przy powodzi w Saksonii było wiele domów i pól zalanych.
Der Tsunami in Asien kostete über 200 000 Menschenleben. - Tsunami w Azji kosztowało ponad 200 000 ludzkich żyć.
Beim Erdbeben sind viele Leute in Panik geraten. - Przy trzęsieniu ziemi wielu ludzi wpadło w panikę.
Die Rettungsaktion hat ununterbrochen 12 Stunden gedauert. - Akcja ratownicza trwała nieustannie 12 godzin.
Wir haben Geld für die Erdbebenopfer gespendet. - Podarowaliśmy pieniądze dla ofiar trzęsienia ziemi.
Der Präsident hat Staatstrauer angeordnet. - Prezydent zarządził żałobę państwową.
ramka:
das Erdbeben - trzęsienie ziemi
die Flut - powódź
die Lawine - lawina
der Tornado - tornado
der Taifun - tajfun
die Hilfsaktion - akcja pomocy
Blut spenden - ofiarować krew
evakuieren - ewakuować
in Sicherheit bringen -
die Toten und Vermissten - ofiary śmiertelne i zaginieni
die Lawine auslösen - wywołać lawinę
schwere Schäden verursachen - powodować ciężkie uszkodzenia
die Gefährdung des Lebens - zagrożenie życia
ums Leben kommen -
keine Überlebenschancen haben - nie mają żadnych szans przeżycia
Weltraum - kosmos
Als Kind wollte ich mit dem Raumschiff das Weltall durchqueren. - Jako dziecko chciałam ze statkiem kosmicznym przekraczać wszechswiat.
Letztes Jahr beobachtete ich eine partielle Sonnenfinsternis. - Obserwowałem ostatniego roku częściowe zaćmienie słońca.
Der erste Mensch auf dem Mond hieß Armstrong. - Pierwszy człowiek na księżycu nazywał się Armstrong.
ramka:
den Weltraum erobern - zdobyć przestrzeń kosmiczną
das Raumschiff - statek kosmiczny
die Erde umrunden - okrążyć ziemię
die Mondlandung - lądowanie na ksieżycu
den Menschen zum Mond schicken - posłać człowieka na księżyc
den Himmel beobachten - obserwować niebo
die Milchstraße - Droga Mleczna
die Sternansammlung - gwiazdozbiór
die Anziehungskraft - siła przyciągania
die Sonne - słońce
der Planet - planeta
der Stern - gwiazda
der Astronaut - astronauta