Zapalenia płuc

Podział

1. kryteria RTG

1. płatowe

2. płacikowe = odoskrzelowe

2. kryterium etiologiczne

1. bakteryjne

1. typowe

2. atypowe - nie hodujemy, można oznaczyć p-ciała

2. wirusowe

3. grzybicze

4. pasożytnicze

5. chemiczne

6. inne

3. kryterium miejsca zachorowania

1. szpitalne

2. pozaszpitalne

4. podział klasyczny

1. typowe

2. atypowe

Pozaszpitalne zapalenia płuc

Etiologia:

1. S. pneumoniae 20-70%

2. H. influenzae 3-10%

3. S. aureus 3-5%

4. Chlamydia

5. Mycoplasma

6. Legionella

• kolonizacja nosogardzieli → przejście do dolnych dróg oddechowych

• rzadko rozsiew krwiopochodny z ogniska pozapłucnego lub przez ciągłość z miejsc sąsiadujących

Czynniki usposabiające:

1. POChP

2. niewydolność krążenia, nerek, wątroby

3. cukrzyca

4. nowotwory

5. alkohol

6. zaburzenia przytomności

Nawracające zapalania płuc często występują u chorych z:

1. defektem neutrocytów

2. niedoborem składowych dopełniacza

3. defektem rzęsek

Objawy:

Bakteryjne, typowe

• wywiad 2-3 dniowy

• gorączka, dreszcze

• ropna plwocina

• bóle głowy

• bóle mięśni i stawów

• bóle brzucha

• biegunki

• opryszczka wargowa (S. pnuemoniae)

Badanie:

• stłumienie odgłosu opukowego - nacieczenie miąższu lub płyn

• trzeszczenia

• tarcie opłucnej

• w zapaleniu płatowym - szmer oskrzelowy, wzmożone przewodzenie drżenia głosowego (bo nacieczenie dużych oskrzeli)

Bakteryjne, atypowe

• silne bóle głowy, mięśni

• długi wywiad (kilka tygodni)

• bóle gardła

• suchy kaszel

• umiarkowany ↑ temperatury

• plwocina śluzowa lub podbarwiona krwią (pogrypowe zapalenie płuc)

Badanie:

• wieloogniskowe rzężenia, trzeszczenia bez cech jednolitego nacieczenia

Zachłystowe zapalenie płuc

• przebieg gwałtowny, z ciężkim stanem chorego

• etiologia: głównie bakterie beztlenowe

• narasta powoli, nawet przez kilka tygodni

• okresowo obfita, cuchnąca wydzielina (ropień płuca)

• ↓ masy ciała

• RTG: naciek z rozpadem, odczyn opłucnowy

Diagnostyka

1. RTG - P-A i bok

• zacienienie plamiste

• gronkowce, beztlenowce, G(-) - jamy

• atypowe - słabo wysycone, rozsiane nacieczenia w polach dolnych i na obwodzie płuc lub rozsiane zmiany drobnoguzkowe i siateczkowe

2. plwocina - posiew i barwienie metodą Gramma

1. liczne bakterie w preparacie przy braku ich wzrostu - mogą być to beztlenowce

3. serologia - atypowe, wirusy

4. posiew krwi

Kryteria ciężkiego przebiegu zapalenia płuc

1. tachypnoë >30/min

2. ciśnienie skurczowe <90 mm Hg

3. ciśnienie rozkurczowe <60 mm Hg

4. gorączka >38°C

5. zajęcie innych narządów

6. WBC >30.000 lub <4.000

7. zaburzenia gazometrii

8. ↑ kreatyniny

9. zajęcie >1 płata

10. płyn w opłucnej

Powikłania

1. zapalenie opłucnej

2. zapalenie stawów

3. zapalenie opon MR

4. zapalenie otrzewnej

5. zapalenie osierdzia i wsierdzia

6. rozstrzenia oskrzeli

7. ropniak opłucnej

Leczenie

1. <60 r.ż. bez chorób towarzyszących - S. pneumoniae, H. influenzae, Mycoplasma, wirusy

1. amoksycylina

2. penicylina

3. makrolidy

4. tetracykliny

2. >60 r.ż. z chorobami towarzyszącymi - S. pneumoniae, H. influenzae, wirusy

1. cefalosporyny II generacji

2. trimetoprim/sulfometoksazol

3. makrolidy

3. ciężki - Legionella, S. pneumoniae, bakterie G(-)

1. makrolid + aminoglikozyd

2. cefalosporyny III generacji

3. imipenem lub cyprofloksacyna

Szpitalne zapalenia płuc

Kryterium: objawy pojawiają się >48 godzin od początku hospitalizacji.

Etiologia:

• S. aureus

• bakterie G(-)

• P. aureginosa

• Acinetobacter baumani

Patogeneza:

• mikroaspiracja wydzieliny z nosogardła skolonizowanego przez czynnik chorobotwórczy

• aspiracja zawartości przełyku lub żołądka

• rozsiew krwiopochodny

• przejście z miejsc przyległych

• mechaniczna wentylacja

Diagnostyka:

• plwocina - treść odessana bronchoskopem

• krew - nie pobiera się krwi przez stały wenflon (wyjątek: podejrzenie posocznicy odcewnikowej)

• rurka intubacyjna

Czynniki obciążające:

• ciężkie choroby ostre i przewlekłe

• śpiączka

• niedożywienie

• POChP

• długotrwała hospitalizacja

• cukrzyca

• podeszły wiek

Leczenie:

• cefalosporyny III generacji

• klindamycyna

• wankomycyna

• fluorochinolony

P. aureginosa, Acinteobacter, S. aureus

• aminoglikozydy

• cyprofloksacyna

• penicyliny + inhibitory β-laktamaz

• imipenem

• aztreonam

Syntalbe

• penicyliny izoksazolilowe

• działają tylko na gronkowce

• niewrażliwe na β-laktamazy gronkowcowe

3/3

---