Mizielińska „poza kategoriami.....(str. 111-121)
W latach 80 można zauważyć coraz większe zniechęcenie do lesbijsko-feministycznej polityki, która nie uwzględnia różnic miedzy kobietami (ich doświadczeniami,) pojawiają się też liczne głosy mówiące o niezdolności feminizmu do poradzenia sobie z różnorodnością doświadczeń kobiet, które to w jego obrębie są redukowane do jednej wizji.
Gayle Rubin opisuje ograniczenia feminizmu i feministycznej retoryki dot. podejścia do problemu seksualności. Uważa, że ponieważ seksualność stanowi ogniwo relacji pomiędzy płciami, to większość opresji kobiet jest spowodowane przez aspekt seksualności. Dlatego też tak bardzo interesuje się seksualnością feminizm.
Rubin opisuje dwa podejścia do tego tematu.
1 Nurt proseksualny- krytykujący ograniczenia kobiecej seksualności i zachowań seksualnych.
2 ma wiele wspólnego z konserwatywnym aseksualnym dyskursem. Osiągnął apogeum w dążeniu do zniesienia pornografii.
Rubin nie neguje faktu, że feminizm dostarcza bogatej dyskusji na temat seksu, ale robi to w kontekście teorii, która dotyczy głównie płci kulturowej, z której to dopiero wyprowadza teorię dot. seksualności.
Uważa ona (i inni też ),że konieczne jest analityczne docięcie płci od seksualności, po to aby lepiej oddać ich oddzielna społeczna egzystencje lub też ich współwystępowanie.
„Feminizm jest teorią dot. Opresji płciowej. Automatyczne założenie, że to czyni ją teorią seksualnej opresji jest błędem, polegającym na nie rozróżnieniu pomiędzy płcią kulturową a erotycznym pragnieniem. Przesunięcie centrum zainteresowań od koncentrowania się na kategorii płci kulturowej ku seksualności oznacza w praktyce przejście od Feminizmu do kategorii queer.
TEORIA i PRAKTYKA QUEER pojawiła się w późnych latach 80.jako reakcja na etniczno/ mniejszościowy model polityki ruchu gejów i lesbijek, budowany w oparciu grupową tożsamość i wspólne doświadczenie opresji. Na początku była krytykowana prze grupy wykluczone prze ten model (lesbijki i geje kolorowi).
Wpływ na pojawienie się teorii queer miał też blacklash przeciwko homoseksualistom w Ameryce i kryzys związany z AIDS.
W latach 70 obecny był model etniczno-esencjonalistyczny i był on związany z walką o polityczne prawa i publiczną widoczność. U podstaw tego modelu leżało przekonanie, że to, co geje i lesbijki mają ze sobą wspólnego to pożądanie osoby tej samej płci i doświadczenie społecznej dyskryminacji z tym związanej.
Aktywizm queer odrzucił pojecie spójnej lesbijskiej czy gejowskiej tożsamości, której głównym wyznacznikiem był wybór obiektu seksualnego.
Naukowcy zajmujący się historią seksualności podali w wątpliwość uniwersalność samego zjawiska homoseksualizmu, wskazując na fakt, że podmiotowość homoseksualna jest wytworem historycznym.C. Smith-Rosenberg wskazuje brak kategorii homoseksualisty w XIX w i podkreśla fakt, że orientacja seksualna w tamtych czasach nie oznaczała społecznej czy seksualnej tożsamości.
M. Foucault wskazywał to samo- opisywał powstanie kat.homoseskualnej tożsamości jako części działania aparatu władzy /wiedzy.
Teoretycy queer zaproponowali obalenie kategorii tożsamości ze względu na ich niestabilność i wykluczający charakter. Uważają że dominujący dyskurs zawsze zawiera/ zakłada i opiera się na istnieniu marginesu.
D. Fuss posługując się figurą wnętrze/ zewnętrze opisuje proces konstruowania tożsamości seksualnej opartej na logice tworzenia marginesu:
Każde JA/ podmiot czyste i idealne konstruuje się w opozycji do nieczystego INNEGO, stanowiącego konsekwencję pewnego braku w samym JA. Brak ten zostaje wypchnięty na zewnątrz, zanegowany i wykluczony. Wskazuje to nie tylko na relacyjność konstruowania każdej tożsamości, ale też na jej niestabilność. Owa niestabilność ma dwie przyczyny:
nie wszystko da się zmieścić w tej dialektycznej strukturze.
To co jest zewnętrzne stale zagraża temu co jest wewnątrz, dlatego konieczne jest ustalenie ścisłych granic i ciągłego ich nadzoru.
Prace postmodernistów i poststrukturalistów podważyły model mniejszościowy ukazując że tożsamość seksualna na której opiera się na której opiera się w praktyce prawno-społecznej nie jest pewną stałą i stabilną kategorią, ale produktem układów społecznych i działania władzy.
Od początku lat 90. Słowo queer stało się synonimem określenia różnych mniejszości seksualnych, które były wykluczane w ramach wcześniejszych kultur gejowska-lesbijskich.
Początek aktywności i polityki queer jest związany z aktywizmem na rzecz AIDS.
Polityka queer- walczy o otwartą i bezpieczną przestrzeń, nieograniczoną do „określonych gejowskich miejsc spotkań” ale o taka samą jaką dysponuje reszta społeczeństwa. Wolną od dyskryminacji ale też zapewniającą bezpieczeństwo samoekspresji.
S.D.Walters w ramach feminizmu lesbijskiego ostro krytykuje teorie queer. Zarzucając jej marginalizację lesbijek w jej ramach i lekceważenie problemów związanych z płcią kulturową (takich jak gwałt, czy przemoc wobec kobiet). Wg. Niej teoria queer to ekspresja męskiego głosu, służy białym gejom klasy średniej, którzy przemawiając w imieniu wszystkich lekceważą obecność kobiet.
Oprócz zewnętrznej krytyki teorii queer, widoczna jest też obecnie krytyka osób, które w tej teorii miały znaleźć bezpieczną przystań i poczucie przynależności. Takie osoby to m.in. transseksualiści czy biseksualiści.
Wielu krytyków zauważa że współczesne wykorzystanie i włączenie problemu transseksualistów do teorii queer jest tylko pozorne a problemy tej grupy są bagatelizowane.
J.Butler(prekursorka i główna badaczka teorii queer) przestrzega przed tego typu zamykaniem kategorii queer. Bowiem została ona wprowadzona właśnie po to by celebrować inność, różnicę i wielość a obecne próby stworzenia z niej nowej kategorii tożsamościowej przeczą temu celowi.