MAŁOPŁYTKOWOŚĆ
zmniejszenie płytek krwi o więcej niż 2 razy odchylenie standardowe (PLT<150 tys)
podział:
łagodna → 150 - 100 tys (bezobjawowa)
umiarkowana → 50 - 100 tys (bezobjawowa)
ciężka → 20 - 30 tys (objawy - krwawienie lub wybroczyny)
hemostaza zapewniona, gdy:
PLT do 30 tys
można wykonywać zabiegi operacyjne
poniżej 10 tys → samoistne krwawienia, zagrażające życiu
Małopłytkowość:
związana z niszczeniem płytek na obwodzie
związana ze zmniejszeniem wytwarzania płytek w szpiku
morfologia;
kształt krwinek
→ zmiana kształtu (w angiopatiach)
→ w granulocytach wtręty (w infekcjach wirusowych)
→ blasty (w białaczkach)
wielkość
u małych dzieci często jest związana z infekcją uogólnioną
przy niszczeniu na obwodzie → w bad. lab. są tylko obniżone płytki
małopłytkowość
niedokrwistość } czy nie jest to choroba rozrostowa → BADANIE SZPIKU
neutropenia
zmiany w rozmazie krwi
DIC
Posocznica
infekcje
duże płytki we krwi obwodowej
niszczenie np. samoistna skaza płytkowa (najczęściej)
zużycie krwinek (ma miejsce gwałtowna odnowa populacji PLT)
ukł. krzepnięcia
czas protrombinowy } czy jest DIC?
aktywacja
MAŁOPŁYTKOWOŚĆ - PODZIAŁ KLINICZNY
Dziecko ostro chorujące
Posocznica
Choroby wątroby
Plamica piorunująca
HUS
DIC
Dzieci przewlekle chore
HIV
choroby tkanki łącznej
choroby wątroby
sztuczna zastawka serca
chemio i radioterapia
hipersplenizm
Dziecko zdrowo wyglądające
Małopłytkowość ze zniszczenia immunologicznego
samoistna skaza płytkowa
małopłytkowość polekowa
SLE lub inne choroby tk. łącznej
plamica poprzetoczeniowa
alergia i anafilaksja
Małopłytkowość ze zniszczenia nieimmunologicznego
Hipersplenizm
zespół Kasabach i Merritta - naczyniakowatość olbrzymia
cewniki, protezy naczyniowe, sztuczne zastawki
wrodzone lub nabyte wady serca
Zmniejszone lub zaburzone wytwarzanie:
anomalia Maya
OBJAWY KLINICZNE ZABURZEŃ KRZEPNIĘCIA
skaza małopłytkowa
wybroczyny
siniaki
wydłużony czas krwawienia
przedłużające się krwawienia miesiączkowe
krwawienia z błon śluzowych
krwawienia z dziąseł, z nosa
krwiomocz
krwawienia z przewodu pokarmowego
krwawienia natychmiastowe, z powierzchownych skaleczeń, silne, długotrwałe
zaburzenia naczyniowe
wysypka np. plamica Schonleina-Henocha
wyczuwalne wybroczyny
obserwowane przy zakażeniach wirusowych, posocznicy meningokokowej
zaburzenia krzepnięcia
krwiaki podskórne
krwawienie jest opóźnione
wylewy wewnątrzmięśniowe
wylewy wewnątrzstawowe
przyczyny DIC -u
wstrząs septyczny
kwasica metaboliczna
posocznica infekcyjna
co uwzględniamy w wywiadzie i przy badaniu:
wiek dziecka
pochodzenie / wywiad rodzinny
środowisko miejskie/ wiejskie
środki toksyczne → kleje, opryski roślin, farby
infekcje → małopłytkowość często 7-8 doba po rozpoczęciu
leki → sulfonamidy, antybiotyki
zakażenia
miesiączki
zabiegi
HIV
choroby rozrostowe
choroby wrodzone bp. naczyniakowatość olbrzymia
!!! dokładny opis krwawienia
MAŁOPŁYTKOWOŚĆ NOWORODKOWA
czynniki
matczyna lub toczeń → p/ciała przechodzą przez łożysko
powikłania położnicze
wady wrodzone
zakażenia wrodzone lub nabyte
leki stosowane u matki
pokrewieństwo rodziców
małopłytkowość albo krwawienia w rodzinie
Niemowlę ostro chorujące
posocznica
niedotlenie
DIC
martwicze zapalenie jelit
zakrzepica
małopłytkowość wywołana przez heparynę
erytroblastoza płodowa
transfuzja wymienna
wrodzona białaczka / nefroblastoma
Niemowlę z wadami wrodzonymi
zakażenia wrodzone
trisomia 21, 13, 18
zespół Kasabach i Merritta
zespół TAR → małopłytkowość + wrodzony brak kości promieniowej
niedokrwistość Fanconiego
Niemowlę zdrowo wyglądające
alloimmunologiczna małopłytkowość noworodkowa
matczyna samoistna skaza małopłytkowa / toczeń
zakażenia wrodzone
policytemia
nabyte małopłytkowości
u noworodka łatwiej o krwawienia do CUN
z przyczyn samego noworodka
jeżeli noworodek dziedziczy antygen p/płytkowy a matka go nie ma to tworzy p/ciała p/płytkowe które niszczą płytki noworodka
MAŁOPŁYTKOWOŚĆ OSTRA - LECZENIE
nie należy leczyć
czekać do 2 lat
pacjent sam wytworzy płytki krwi
55% wyleczenie samoistne
leczymy gdy:
określimy p/ciała p/płytkowe
poziom płytek jest bardzo niski
wystąpią krwawienia i wybroczyny
pulsy Prednizolonu 30 mg/kg przez 3 dni
Encorton 2 mg/kg
immunoterapia → 1 g immunoglobuliny/kg przez 5 dni
splenektomia → wskazania
→ ostateczność
→ gdy inne metody zawodzą
immunosupresja gdy splenektomia jest nieskuteczna
!!! Przetoczenia masy płytkowej - to ratowanie życia, a nie sposób leczenia małopłytkowości !!!
4