ZAPALENIA PŁUC:
1. BAKTERYJNE: [ostre, ma nagły początek; gorączka,dreszcze, wyczerpanie, odkrztuszanie ropnej wydzieliny]
a) pneumokokowe :
- S.pneumoniae
zwykle towarzyszy innej chorobie zasadniczej, u ludzi z upośledzoną odp. i starych; gdy osłabione odkrztuszanie śluzu, zakażenie przez aspirację zakażonej wydzieliny z górnych dróg oddechowych
PAMIĘTAJ - S.pneumoniae ma otoczkę wilocukrową antyfagocytarną - utrudnia odpowiedź immunologiczną organizmu
leczenie - penicylina G [benzylowa], cefalosporyny III gen., lub wankomycyna[jesli nie można b-laktamów]
b) przez ziarenkowce ropotwórcze [rzadko]:
- S.aureus - często ze zniszczeniem tkanki płucnej!
- S.pyogenes
- inne paciorkowce
- N.meningitidis
zwykle następstwo innych zakażeń, lub gdy od razu wprowadzi sie do krwi[narkomani]
leczenie - wg. antybiogramu + podtrzymujące
c) przez pałeczki Gram - :
- Klebsiella pneumoniae
- E.coli
- P.aeruginosa
- H. influenzae [u małych dzieci i starych]
- Legionella pneumophila [u starych, schorowanych, z niedoborem odporn.]
- Proteus
często u hospitalizowanych, u alkoholików; czasem jamy w płucach, spadek ciśnienia, majaczenie i wstrząs
leczenie - cefalosporyny+aminoglikozydy, chinolony na P.aeruginosa i Proteus
d) atypowe [bardzo zaraźliwe!]:
- Mycoplasma pneumoniae
rozwija sie powoli, kaszel moze byc początkowo suchy; przypomina wirusowe zap.płuc
mykoplazmy nie mają ściany - nie barwią sie normalnie!!!!!!!
diagnostyka:
- izolacja na odpowiednich podłożach
- testy serologiczne na zimne aglutyniny i swoiste IgM przeciw m.
leczenie - tetracykliny lub erytromycyna
e) przez pratki:
- Mycobacterium tuberculosis - gruźlica, wiadomo...
- M.kansasii
- M.avium-intracellulare
- M.scrofulaceum [oporne na leki p-pratkowe]
- [M.fortuitum]
2. WIRUSOWE:
- RSV [najczęstrzy u dzieci]
- adenowirusy
- wirusy paragrypy
- wirusy grypy A i B [A - najczętsze u dorosłych]
rzadziej:
- HSV
- różyczka
- rinowirusy
- koronawirusy
- ECHO
- Coxsackie
- CMV - noworodki! i dorośli z uposledzona odpornością
- VZV - u dzieci wtórnie do wysypki
- odrowe zapalenie płuc [gdy pierwotne=bez wysypki wcześniej =>często śmiertelne]
RTG zwykle wykazuje obustronne zap. śródmiąższowe; objawy nieswoiste, bóle mięśni, gorączka, suchy kaszel!, itd..
podwyższona liczba leukocytów, (zaburzone gazometria i pH krwi)
w RSV - duszność i świszczący oddech z zaciąganiem przestrzeni międzyżebrowych
adenowirusy - +zapalenie gardła, nudności, wymioty
często powikłania w postaci nadkażeń bakteryjnych
leczenie podtrzymujące
RSV u małych dzieci - rybawiryna
CMV w niedoborach odporności - gancyklowir
3. GRZYBICZE:
- Pneumocystis carinii
głównie u ludzi z niedoborem odporności [np. AIDS]
czasem zakażenie bezobjawowe
często współistnieje z CMV
objawy nieswoiste, nie zawsze kaszel [<50%], czasem TYLKO duszność
przy osłuchiwaniu - brak odchyleń od normy!!!
leczenie - ko-trimoksazol [z wtboru] , Pentamidyna [dla nietolerujących k.]
DIAGNOSTYKA:
1. pobranie plwociny - rozmaz [wykazanie w preparacie odpowiednich bakterii]
posiew plwociny często zanieczyszczona flora fizjologiczną
2. posiew krwi ["+" tylko u 30% chorych]
3. pobranie płynu opłucnwego ----> posiew + barwienie Grama
4. biopsja płuca [fragmenty tk. płucnej-najwartościowszy materiał]
w M.pneumoniae:
5. izolacja na odpowiednich podłożach
6. testy serologiczne [zimne aglutyniny (u 50% chorych), IgM]
w wirusowych - ?
badania krwi przydatne [morfologia zwykła]
7. popłuczyny oskrzelowo - pęcherzykowe sposób na uniknięcie zanieczyszczenia florą fizjologiczną]
rozpoznanie grzyba - konieczne wykazanie P.carinii !
w popłuczynach lub materiale z biopsji transbronchialnej [jeśli popłuczyny "-"]
----> barwienie [srebrzenie, metodą Giemsy lub toluidyną O]
lub immunofluorescencja bezpośrednia
----> założyć hodowle w kierunku bakterii, prątków, grzybów i wirusów w celu wykluczenia współistniejących zakażeń!!!!!!
oczywiście w każdym podejrzeniu zapalenia płuc wykonujemy RTG!