1. Skarga do Sądu Administracyjnego.

• Jest rozpatrywana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny.

• Przedmiotem skargi może być:

• Decyzja administracyjna- musi być ostateczna i wyczerpany tok instancji.

• Postanowienie wydane w toku postępowania administracyjnego

- postanowienie na które przysługuje zażalenie,

- postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym,

-postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty,

- postanowienia kończące postępowanie w sprawie.

• Bezczynność ( milczenie) organu administracji, gdy organ w ustalonym terminie nie wydał decyzji lub postanowienia bądź innego aktu, skarg na bezczynność organu jest dopuszczalna dopiero po wyczerpaniu środków zaskarżenia.

• Akty prawa miejscowego.

• Akty samorządu terytorialnego.

• Akty nadzoru.

• Inne akty i czynności organów administracji, czynności materialno-techniczne np. wydawanie dowodów, paszportów, zaświadczeń.

• Do SA nie przysługuje skarga odnośnie prawa wewnętrznego administracyjnego ( między organami wyższego a niższego stopnia np. okólnik, regulamin).

• Do SA nie przysługuje skarga odnośnie prawa wewnętrznego administracyjnego ( między organami wyższego a niższego stopnia np. okólnik, regulamin).

2. Legitymacja procesowa- możność skorzystania z danego środka prawnego np. skarga do SA,

Legitymację posiada każdy, kto ma w tym interes prawny np. organizacja społeczna, prokurator, RPO.

Interes prawny- korzystna sytuacja dla podmiotu poparta normą prawną.

3. Tryb wnoszenia skargi.

Skargę wnosimy za pośrednictwem organu administracji na działanie, którego się skarżymy, ponieważ organ ma możliwość samokontroli ( może wydać decyzję całkowitą- czyli uwzględniającą w całości żądania skarżącego).

Organ ma 30 dni na rozpatrzenie skargi lub przekazanie skargi z aktami sprawy do SA.

Skutki wniesienia skargi:

1/ wszczęcie postępowania,

2/ osiąganie zawiłości sprawy- 3 skutki zawiłości.

- następuje określenie granic sprawy- jeżeli wnosimy skargę do sądu to jest on zobowiązany działać tylko do granic sprawy, wynika to z treści skargi, żądania.

- osiągany efekt perpetuacji właściwości - utrwalenie właściwości( miejscowa i rzeczowa).

Zakaz ponownego orzekania w tej samej sprawie.

4. Wymogi formalne pisma zawierającego skargę.

Pismo w postępowaniu sądowym obejmuje wnioski i oświadczenia stron.

Każde pismo strony powinno zawierać:

1/ oznaczenie sądu do którego jest kierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych lub pełnomocników,

2/ oznaczenie rodzaju pisma,

3/ osnowę wniosku lub oświadczeń,

4/ podpis strony albo jej przedstawiciela lub pełnomocnika,

5/ wymienienie załączników,

6/ pierwsze pismo powinno zawierać dokładny adres zamieszkania stron, ich przedstawicieli, pełnomocników oraz przedmiot sprawy,

7/ następne pisma muszą także zawierać sygnaturę akt,

8/ w skardze należy wskazać zaskarżoną decyzję, postanowienie, inny akt lub czynność, oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy,

9/ należy określić naruszenie prawa lub interesu prawnego,

10/ w każdym piśmie wszczynającym postępowanie sądowe należy podać wartość przedmiotu sporu.

5. Instrumenty dyscyplinujące organ administracyjny do przekazania skargi do SA:

- możemy żądać, żeby sąd ukarał organ grzywną,

- rozpatrzenie sprawy na podstawie odpisu skargi,

- sygnalizacja sądu do organu wyższego rzędu, że w organie niższego rzędu doszło do nieprawidłowości, nie przekazano akt sprawy wraz ze skargą.

6. Suspensywność środka prawnego- cecha środka prawnego, która powoduje, że wnosząc ten środek wstrzymujemy lub możemy wstrzymać wykonanie zaskarżonego orzeczenia.

Suspensywność względna- musimy wnioskować do sądu, aby rozpatrzył możliwość wstrzymania orzeczenia np. skarga do sądu.

Suspensywność bezwzględna- wykonanie orzeczenia jest wstrzymane.

7. Środki zaskarżania( środki prawne).

1. skarga kasacyjna.

2. zażalenie.

3. wniosek o wznowienie postępowania.

Jako kryterium przyjmuje się prawomocność orzeczenia, orzeczenie jest prawomocne, kiedy nie służą zwyczajne środki odwoławcze.

8. Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

• Jest zwyczajnym środkiem zaskarżania, ( przysługującym od orzeczeń nieprawomocnych).

• Przysługuje od wyroków WSA.

• Przedmiotem skargi mogą być:

• - wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego,

• - postanowienia WSA kończące postępowanie w danej instancji.

• Do złożenia skargi legitymowany jest( ma prawo)

• - skarżący,

• - organ administracji,

• - prokurator,

• - Rzecznik Praw Obywatelskich.

• Podstawy kasacji:

• - naruszenie norm prawa materialnego poprzez jego błędną wykładnię lub stosowanie, np. kodeks cywilny, karny,

• - naruszenie norm prawa procesowego, jeżeli miało to znaczenie dla sposobu rozpatrzenia sprawy.

• Skarga kasacyjna ma przymus radcosko-adwokacki tzn. musi być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego, ponieważ konieczne jest powołanie się na normy prawne, które zostały naruszone.

• Skarga musi być wniesiona w terminie 30 dni od doręczenia orzeczenia do sądu, który wydał zaskarżony wyrok w I instancji.

• Skargę rozpatruje NSA na rozprawie, chyba, że podstawą kasacji jest przepis prawa procesowego, wówczas można zrezygnować z rozprawy.

• Skarga jest rozpatrywana na posiedzeniu niejawnym.

• Badanie wstępne skargi wykonuje WSA- np. sprawdza czy została wniesiona opłata, czy zostało pismo wniesione w terminie itp.

• Badanie merytoryczne skargi wykonuje NSA.

• Skarga jest środkiem dewolutywnym.

• Dewoluacja- taka cecha środka prawnego, która powoduje przeniesienie sprawy do wyższej instancji. (odwołanie).

• W razie uwzględnienia skargi kasacyjnej NSA uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie.

9. Zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

• Przysługuje na postanowienia WSA np. przekazanie sprawy innemu sądowi administracyjnemu, wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji lub postanowienia czy odrzucenia skargi.

• Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od doręczenia postanowienia.

• Zażalenie powinno zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, a także uzasadnienie.

• Akta sprawy wraz z zażaleniem WSA przedstawia NSA po doręczeniu zażalenia pozostałym stronom.

• WSA może na posiedzeniu niejawnym uchylić to postanowienie i rozpoznać sprawę na nowo. Wówczas nie przesyła akt sprawy do NSA.

• Jest środkiem zwyczajnym.

10. Wniosek o wznowienie postępowania.

• Służy do usuwania z obrotu orzeczeń prawomocnych dotkniętych szczególnie ciężkimi wadami prawnymi.

• Jest środkiem nadzwyczajnym ( przysługującym od orzeczeń prawomocnych).

11. Przesłanki wznowienia postępowania:

1. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

• Trybunał Konstytucyjny orzeka o zgodności źródeł prawa z konstytucją, a także ustaw z umowami międzynarodowymi i innych źródeł prawa.

• Jeżeli TK orzeknie, iż akt jest niezgodny wówczas traci moc.

• Wyroki SA wydane na podstawie takiego aktu prawnego tracą podstawę prawną.

• Strona, która chce zmienić wcześniej wydane orzeczenie, może złożyć wniosek o wznowienie postępowania.

• Strona dowiaduje się o wycofaniu aktu poprzez informacje zamieszczone w Dzienniku Ustaw lub media.

2. Niektóre przesłanki nieważności.

• Orzekała osoba nieuprawniona,

• Orzekał sędzia wyłączony z mocy ustawy,

• Strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej,

• Strona nie była należycie reprezentowana,

• Strona była pozbawiona możliwości działania w postępowaniu- brak zawiadomienia.

3. Właściwe przyczyny restytucyjne.

• Orzeczenie zapadło na podstawie sfałszowanego dokumentu,

• Orzeczenie zapadło w związku z popełnieniem przestępstwa,

• Wyszły na jaw nowe okoliczności,

• Wykryto inne orzeczenie w tej samej sprawie.

Właściwości sądu przy rozpoznawaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie.

• Właściwy jest ten sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, jeżeli powołujemy się na przyczyny nieważności.

• Właściwy jest sąd, który orzekał jako ostatni w pozostałych przypadkach.

12. Przebieg postępowania.

I Faza czynności wstępne.

• Sprawy rozpoznawane są wg kolejności wpływu,

• Dokonuje się tzw. badania wymogów formalnych:

- badanie właściwości sądu,

- badanie terminu, czy podmiot posiada legitymację procesową,

• Wymogi formalne pisma

- pismo musi zawierać wszystkie elementy,

- w przypadku braków następuje zwrot pisma do uzupełnienia w ciągu 7 dni,

- sprawdzanie czy został wniesiony wpis sądowy.

• W czynnościach wstępnych wyznacza się:

- termin rozprawy,

- miejsce rozprawy,

- wysyła się zawiadomienia,

• Wyznacza skład orzekający ( 3 sędziów do każdej sprawy).

- wśród tych sędziów wyznacza się przewodniczącego składu i tzw. sprawozdawcę.

Sędzia sprawozdawca- wyznaczony jest do najgłębszego zapoznania się z aktami sprawy jeszcze przed rozprawą. Wyciąga on najważniejsze aspekty sprawy i referuje pozostałym sędziom.

- wyznaczenie sędziów do spraw następuje wg kolejności na liście, jest przypadkowe, może odbyć się także losowanie.

• W razie czynności wstępnych rozpoznaje się także wnioski stron:

- wniosek o udzielenie prawa pomocy,

- wniosek o wstrzymanie wykonania.

• Jeżeli sąd stwierdzi, że w piśmie są błędy formalne nie do naprawienia wtedy sąd odrzuca pismo poprzez postanowienie np. brak adresu.

• Jeżeli sąd nie uzna argumentów strony- wtedy oddala sprawę orzeczeniem.

II Faza postępowanie rozpoznawcze.

• Sprawy mogą być rozpatrywane na posiedzeniu niejawnym lub na rozprawie. Regułą jest, że sądy administracyjne rozpatrują sprawy na rozprawie.

• Rozprawa zaczyna się od narady składu orzekającego.

• Na początku rozprawy sprawdzana jest obecność.

• Rozprawy są jawne, dopuszczalna jest publiczność.

• Strony powinny być obecne na rozprawie, jednak nieobecność stron nie hamuje postępowania.

• Na rozprawie może być także Rzecznik Praw Obywatelskich, Prokurator, przedstawiciele stron.

• Sąd sprawdza poprawność doręczeń.

• Sędzia sprawozdawca referuje stan sprawy, po referacie udziela się głosu stronom, w kolejności skarżący, później organ.

• Sędzia sprawozdawca sprawuje tzw. policję sesyjną.

III Faza orzekania

- Jest niejawna, bierze w niej udział tylko skład orzekający poprzez głosowanie.

- Jeżeli przegłosowany sędzia nie zgadza się z orzeczeniem może to zostać zaprotokołowane.

- ustaleniu orzeczenia sędzia ogłasza ustalone orzeczenie.

3

---