konwersatorium 10
temat: współczesna pedagogika ogólna
Zrozumienie sensu pedagogiki ogólnej jako:
dyskursywnie zaawansowanej, swoistej dla naszego czasu formy świadomości społecznej, formy światopoglądu czy też działalności światopoglądowej
Schulz - pedagogika ogólna należy do najbardziej pierwotnych form myślenia pedagogicznego, jest formą pedagogicznego światopoglądu (korzenie w światopoglądzie potocznym - praktyki edukacyjnej, zaawansowana postać - filozofia wychowania i pedagogiki); wyróżnia się: ontologię wychowania (definiowanie określanie natury wychowania jako buty na tle innych bytów), aksjologię wychowania (definiowanie istoty normatywnego porządku edukacyjnego) oraz epistemologię poznania pedagogicznego (definiowanie podstawowych kategorii, poziomów oraz wymiarów poznania - podmiot, przedmiot, proces, produkt, funkcje); pedagogika jako dział aktywności intelektualnej zajmujący się produkcją, analizą, oceną, krytyką, propagowaniem światopoglądów pedagogicznych, jako obrazów rzeczywistości oraz programów działań; jako forma świadomości pedagogicznej z założenia, jest światopoglądowym, filozoficznym, pozanaukowym fundamentem nauki o wychowaniu;
zadania takiej pedagogiki:
- rozwojowe, twórcze, produkcyjne w dziedzinie światopoglądowej: budowa ontologii edukacyjnej; budowa aksjologicznych podstaw wychowania; budowa epistemologii edukacyjnej
- poznawcze
- upowszechniająco - aplikacyjne
- dydaktyczne
nauki o rozwoju człowieka, poszukującej odpowiedzi na trzy zasadnicze pytania dotyczące jego rozwoju: kim on jest? kim ma być? kim się staje?
Tchórzewski - poszukiwanie odpowiedzi na te pytania (będące podstawą subdyscyplin pedagogicznych) dokonuje się w obrębie pedagogiki ogólnej przy współudziale szczegółowych dziedzin filozofii - antropologii filozoficznej
subdyscypliny, której istotą jest badanie pedagogiki jako pedagogiki, jako myślenia o niej samej i o sposobie poznawania wychowania
Tchórzewski - w tym przypadku pedagogikę należy rozważać jako zespół nauk pedagogicznych zajmujących się relacjami zwanymi wychowaniem; jest to drugi z obszarów problemów pedagogiki jako metapedagogiki - zagadnienia odnoszące się do badania metod poznania wychowania jako bytu społecznego (określenie możliwości i granic poznania wychowania oraz znalezienie podstaw dla ich ustalenia w obrębie nauk szczegółowych); wyznaczają ją elementy procesu poznawania: podmiot poznający, przedmiot poznawania i aspekt
myślenie o wychowaniu w kategorii bytu społecznego
Tchórzewski - pedagogika ogólna winna traktować wychowanie jako szczególny rodzaj bytu społecznego, co sytuuje ją u podstaw innych nauk o wychowaniu; myślenie to pozwala uznać wychowanie jako kategorię pierwszą oraz prowadzi do refleksji nad wychowaniem jako wychowaniem; pedagogika nie jest więc wiedzą o wychowaniu, dzięki czemu przekracza doświadczenia świata społecznego (gdzie wychowanie jako zadanie); celem jest poszukiwanie sensu i znaczenia wychowania; jest to pierwszy z obszarów problemów pedagogiki jako metapedagogiki - związane z istnieniem wychowania jako bytu społecznego (czym jest, czym nie jest w sensie formalnym i treściowym; w postaci faktu zdarzenia procesu doktryny czy systemu)
pytanie o pedagogikę, jako namysł nad nią; w miejscu namysłu nad tym co być powinno, ma ona zajmować się tym co jest
Folkierska - rezygnacja z rozumowania naukowego na rzecz krytycznego, filozoficznego horyzontu myślenia, który stanowi całościową perspektywę i pozwala na dociekanie ukrytych założeń myślenia pedagogów o pedagogice; pedagogika ogólna - myślenie krytyczne, nie kreuje żadnej przedmiotowości, nie szuka autonomicznej specjalizacji przedmiotowej, nie stara się o naukową legitymizację swego statusu; odchodzi od tego co ma być, z zwraca się ku temu co jest (sposób myślenia przejawiający się w teoretycznych przedsięwzięciach pedagogów pragnących unaukowić pedagogikę)
subdyscypliny wymagającej ogólnej perspektywy, w której stałoby się możliwe zdanie pytania o samowiedzę pedagogiki i jej tożsamość
jednej z form świata przeżywanego, poddającego ten świat rozumiejącemu namysłowi:
Folkierska - pedagogika jest wyrazem Lebensweltu, jedną z jego form; jednak ucieka od tego, nie rozumie, a nawet nie chce poddać świata przeżywanego rozumiejącemu namysłowi, co jest dla wychowania sprawą pierwszorzędnej wagi
historii doktryn pedagogicznych