OSOBOWOŚĆ
Pochodzi z 2 języków: łac. ipersona - osoba, gr. prosodon - maska, którą przybierali aktorzy.
W potocznym rozumieniu ma 2 znaczenie:
umiejętność, zręczność w kontaktach z innymi osobami,
jest to najbardziej wyraźne i rzucające się w oczy wrażenia jakie jednostka robi na innych.
Osobowość zasadniczo się nie zmienia !!!
• DEFINICJE OSOBOWOŚCI:
ALLPORT - dynamiczna organizacja psychofizycznych systemów jednostki, które decydują o specyficznym sposobie przystosowania się do otoczenia,
EYSENCKO - osobowość to względnie stała i trwała organizacja:
temperamentu,
charakteru,
intelektu,
konstrukcji fizycznej,
które decydują o przystosowaniu się jednostek do otoczenia.
Na osobowość składa się jeszcze SAMOOCENA.
SAMOOCENA (pewność siebie) - teoria jaką jednostka ma na swój temat. Kształtuje się między 12, a 16 r. ż.
• RODZAJE SAMOOCENY:
ZAWYŻONA - następuje wówczas, gdy jednostka przecenia siebie, swoje możliwości i umiejętności. W zawyżonej samoocenie pojawia się zjawisko NARCYZM.
7 - 12 r. ż. Zjawisko narcyzmu jest zupełnie normalne.
Konsekwencje za wysokiej samooceny:
bezkrytyczne podejmowanie się zadań trudnych,
broni się za wszelką cenę pomniejszając swoją winę - psychoterapia,
osoby bardzo nielubiane, niezrozumiałe,
wykazują małą odporność na sytuacje trudne.
ZANIŻONA - niedocenianie siebie, swoich możliwości i umiejętności - częściej osoby nieśmiałe.
Konsekwencje niskiej samooceny:
wycofywanie się z aktywności społecznej,
ludzie tacy nie podejmują się trudnych zadań,
Samoocena jest związana z poziomem aspiracji.
• TEORIE OSOBOWOŚCI:
Teoria psychoanalizy Freuda, Junga,
Współczesne teorie psychoanalityczne - Ericsson,
Cechowe teorie osobowości - Allport,
Teorie psychospołeczne - Adler, Fromm,
Teorie czynnikowe - Cattell,
Teorie opierające się o techniki społecznego uczenia się - Barudura.
• ROZWÓJ OSOBOWOŚCI:
3 elementy:
OBRAZ SAMEGO SIEBIE - wyobrażenie jakie jednostka ma do siebie, o swoim wyglądzie zewnętrznym, możliwościach i zdolnościach.
Kształtowanie obrazu siebie. Na kształtowanie osobowości wpływają:
opinie dorosłych i rówieśników,
aprobata i dezaprobata,
porównywanie,
porażki i sukcesy.
Cechy obrazu siebie:
akceptujemy bądź nie akceptujemy,
znajomość siebie, albo umiejętności wglądu w siebie,
zbieżność obrazu siebie z ideałem siebie (ja idealne = ja realne),
rozbieżność między obrazem siebie, a ideałem siebie.
Obraz siebie może być dwojakiego rodzaju:
pozytywny (dojrzały):
akceptują siebie,
wiara w siebie,
stawianie sobie realistycznych celów - możliwych do osiągnięcia,
znanie swoich możliwości psychofizycznych,
umiejętność zajęcia zdecydowanego stanowiska,
umiejętność zachowania się asertywnie,
umiejętność patrzenia na siebie z dystansem,
nie próbowania dominacji,
nie odczuwanie nienawiści do ludzi - TOLERANCJA.
Co pozytywny obraz siebie daje człowiekowi?
pewność siebie,
równowagę emocjonalną,
ułatwia reakcje interpersonalne,
przychylny stosunek innych do nas.
negatywny (niedojrzały) - INFANTYLNY:
ujemna samoocena,
niedocenianie tego, co można by osiągnąć,
nadmierne poczucie winy,
poczucie krzywdy.
Wywołuje najczęściej 3 stany:
lęk,
niepokój,
różne objawy nieprzystosowania społecznego.
ZAINTERESOWANIA,
ŚWIATOPOGLĄD.