DZIECKO OFIARĄ WYPADKU

Wypadki są zależne od wieku.

Najmniej wypadków dzieci < 1 roku (dzieci są mało aktywne)

1-3 lat:

• porażenia prądem, poparzenia (tłuszcz, płomień, woda)

• rany cięte (szklane przedmioty, noże)

• złamania

• niedrożność dróg oddechowych

• krwawienia wewnętrzne

• zatrucia (leki, rośliny, grzyby)

• pogryzienia

• użądlenia

• utonięcia

1. Okresy życia dziecka

1. życia płodowego : od poczęcia do porodu

2. noworodkowy : poród - 28 dzień

3. niemowlęcy : 1 - 12 miesiąc

4. wczesnego dzieciństwa :1 - 3 rok

5. przedszkolny : 3 - 6,7 rok

6. szkolny : 6,7 - 15 rok

7. pokwitania : 11 - 16 rok

8. młodzieńczy : 15 - 18 rok

2. Okres noworodkowy:

1. noworodki niedonoszone

< 37 tydzień ciąży

1000 - 2500 gramów

2. noworodki donoszone

37 - 42 tydzień ciąży

> 2500 gramów

3. noworodki przenoszone

> 42 tydzień

Donoszony i dojrzały przeciętny noworodek:

waga: 3410 gram

długość: 51,5 cm

długość ciemieniowo-siedzeniowa: 33cm

SKALA APGAR

Objaw	Ilość punktów
		0	1	2
czynność serca	nieobecna	< 100/min	> 100/min
czynność oddechowa	nieobecna	zwolniona, nieregularna	głośny płacz
napięcie mięśniowe	wiotkie	obecne	aktywne ruchy
reakcja na cewnik	brak	grymas	kichanie
kolor skóry	blady, siny	sinica obwodowa	różowy

Oceny dokonuje się w 1, 5, 10 minucie życia

8 - 10 - stan bardzo dobry

5 - 7 - noworodek siny, nieregularne oddechy

< 4 - wiotki, blady lub siny z bezdechem i niskim tętnem

Niedotlenienie okołoporodowe - upośledzenie dostawy tlenu do różnych narządów płodu i noworodka w okresie przedporodowym, śródporodowym i poporodowym.

Zespół objawów klinicznych niedotlenienia okołoporodowego nazywamy „zamartwicą” albo „asfiksją”.

• Występują zaburzenia metaboliczne u noworodka:

• kwasica

• hipoksemia

• hiperkapnia

• Objawy wynikają z zaburzeń podstawowych funkcji życiowych noworodka:

• oddychania

• krążenia

• czynności OUN

• Przyczyny niedotlenienia okołoporodowego:

• patologia matki

• patologia płodu i popłodu (łożysko)

• nieprawidłowy przebieg porodu

• Choroby matki:

• niewydolność krążeniowa lub oddechowa matki

• ciężka niedokrwistość

• zatrucie ciążowe

• choroby nerek, choroby naczyń

• choroby przemiany materii

• choroby infekcyjne w okresie ciąży

• choroby układu nerwowego

• Ze strony popłodu:

• przedwczesne odklejenie łożyska

• krwawiące łożysko przodujące

• upośledzenie przepływu krwi w naczyniach pępowinowych

• Inne:

• poród przy nieprawidłowym ułożeniu płodu

• miednica ścieśniona, bardzo wąska

• wady rozwojowe płodu

• choroba hemolityczna

• zakażenie wewnątrzmaciczne

• hipotrofia wewnątrzmaciczna -noworodek nieodżywiony w wyniku palenia, złego odżywiania lub spożywania alkoholu przez matkę

• ciąża przenoszona

• nieprawidłowe stosowanie leków podczas porodu (znieczulenie)

• Zamartwica może być już w trakcie porodu -objawy:

• zaburzenia pracy serca dziecka (bradykardia, rzadziej tachykardia)

• wahania tętna płodu

• smółka w wodach płodowych

• zielony płyn owodniowy

Dochodzi do zmniejszenia objętości wyrzutowej serca, niedotlenienia, hipoksji i kwasicy.

Czasami taki noworodek wymaga resuscytacji. Resuscytacja ma doprowadzić do utlenowania tkanek i zwalczyć kwasicę.

1. Noworodka układamy na ogrzewanym stoliku pod ogrzewnikiem ciepła. Zabezpieczenie przed utratą ciepła

2. Udrożnienie jamy nosowej i ustno-gardłowej

3. Odessanie z jamy ustnej. Wsadzenie ssaka za głęboko może spowodować skurcz krtani

4. Tlenoterapia 100% czynna lub bierna

5. Najpierw maska i worek samorozprężalny, potem rurka, szybkość 30-40/min

Wcześniaki nawet do 60/min.

U noworodków nie odwraca się rurki ustno-gardłowej, język przytrzymuje się szpatułką, żeby nie uszkodzić podniebienia.

6. U noworodków z podejrzeniem zaaspirowania treści -intubacja i worek samorozprężalny lub respirator

7. Pośredni masaż serca podejmuje się, jeżeli pomimo podania tlenu i intubacji, tętno u noworodka pozostaje niższe niż 60/min. Szybkość masażu serca 120/min.

3:1 -pomoc kwalifikowana (dwie osoby)

30:2 -pierwsza pomoc, 15:2 jeżeli dwie osoby

8. Jeżeli po 3 minutach nie ma poprawy -leki:

• adrenalina (do żyły pępowinowej lub dotchawiczo)

• naloxan, jeżeli matce podano morfinę

• płyny do wypełnienia łożyska naczyniowego

• dwuwęglan sodu, żeby zapobiec kwasicy (tylko dożylnie!)

Często sonda do żołądka, bo nie ma odruchu wymiotnego

10-20% śmiertelność przy niedotlenieniu okołoporodowym

40% uszkodzenia neurologiczne

• Przyczyny stanów zagrożenia życia u noworodków:

• zaburzenia rozwoju dziecka w okresie płodowym,

• zaburzenie adaptacji do życia pozapłodowego,

• nieprawidłowości porodu,

• zaburzenia w życiu płodowym lub po urodzeniu,

• zatrucia albo oparzenia po porodzie

• Stany zagrożenia życia:

• niewydolność krążenia,

• ostra niewydolność oddechu,

• wstrząs,

• DIC,

• zaburzenia homeostazy

RDS - ostra niewydolność oddechu - noworodek nie może utrzymać prawidłowej wentylacji minutowej płuc, co doprowadza do niedotlenienia, hiperkapnii i kwasicy - najpierw oddechowej, a następnie metabolicznej.

Nie jest w stanie utrzymać homeostazy bez oddechu zastępczego.

• Czynniki wpływające na RDS:

• asfiksja,

• cesarskie cięcie przed rozpoczęciem czynności porodowych (katecholaminy nie zdążyły się wydzielić),

• cukrzyca matki,

• zmniejszają ryzyko:

• przedwczesne pęknięcie błon płodowych,

• narkomania matki (szybciej dojrzewają płuca płodu),

• glikokortykosterydy podane matce przynajmniej na dobę przed porodem

(dexametazon, betametazon)

• Zapobieganie RDS-owi:

• jeszcze przed porodem:

• zapobieganie porodom przedwczesnym:

• prawidłowe żywienie,

• unikanie dymu tytoniowego,

• częsta kontrola położnicza,

• leczenie infekcji,

• leczenie zatrucia ciążowego,

• odpoczynek,

• leki wyciszające, uspokajające, hamujące nadmierną czynność macicy, jeśli jest zagrożenie

• przedwczesnym porodem

• jeżeli cesarskie cięcie:

• znieczulenie podpajęczynówkowe lub zewnątrzoponowe,

• nie podawać opioidów i leków zmniejszających napięcie mięśniowe przed wydobyciem płodu,

• stół operacyjny przechylony o 15 stopni w lewo

• po porodzie:

• zapobieganie hipotermii,

• zapobieganie hipoglikemii u matki,

• dziecko poniżej 30 tygodnia ciąży - podaje się sulfaktany np. alveofak (najwięcej sulfaktanów wydziela się koło 32 tygodnia)

Grupy noworodków:

I - energicznie płaczące i oddychające, z prawidłowym napięciem mięśniowym, szybko zmienia się kolor skóry na różowy.

Częstość pracy serca >100/minutę.

II - oddychające niewystarczająco lub nieoddychające, utrzymująca się sinica centralna. Prawidłowe lub obniżone napięcie mięśniowe.

Częstość pracy serca <100/minutę.

Mogą odpowiedzieć na stymulację dotykiem.

Mogą reagować na bierne podanie tlenu, czasem wymagają wentylacji przez worek samorozprężalny.

III - oddychające niewystarczająco lub nieoddychające.

Sine lub blade, wiotkie.

Częstość pracy serca <100/minutę.

Stan może ulec poprawie po wentylacji przy pomocy maski i worka, czasami wymagają uciskania klatki piersiowej.

IV - oddychające niewystarczająco lub nieoddychające.

Sine lub blade, wiotkie.

Z niewykrywalną pracą serca.

Wymagają udrożnienia dróg oddechowych, rozprężenia płuc i wentylacji.

Mogą wymagać uciskania klatki piersiowej.

Mogą wymagać podania leków i intubacji.

• Resuscytacja - jeśli noworodek nie może podjąć właściwego, regularnego oddechu i ma pracę serca <100/minutę.

Najczęściej wystarcza udrożnienie dróg oddechowych i rozprężenie płuc.

• Bezdech - niewyjaśnione zatrzymanie czynności oddechowej na okres 20 sekund lub dłużej albo krótsze pauzy oddechowe, którym towarzyszy bradykardia, sinica lub zblednięcie. Występuje w fazie REM.

• Przyczyny:

• zaburzenie drożności dróg oddechowych (wady anatomiczne),

• nie są wysyłane informacje z pnia mózgu (bezdech pochodzenia centralnego),

• mieszane

• Postępowanie: niedopuszczenie do odtlenienia.

Najczęściej wymaga tylko stymulacji.

• Jeżeli masa ciała dziecka:

• < 2 - rurki intubacyjne o rozmiarach 2-4

• 4-8kg - rurki intubacyjne o rozmiarach 3,5

• Jeżeli zakładamy rurkę przez usta - to krócej o 1cm niż przez nos

• długość rurki - 1cm/ każdy kilogram masy ciała dziecka

Parametry dziecka

1. Oddechy

• wcześniak 45+10/min

• noworodek zdrowy 31+8/min

• dziecko 3m-c - 3 rok 26+4/min

• dziecko 4-7 rok 20+3/min

• dziecko 8-18 rok 16+3/min

Tętno

• 1 doba 133+22/min

• 2-7 doba 119+20/min

• 2-4 tydzień 160+22/min

• 2-3 miesiąc 154+19/min

• 4-12 miesiąc 140+19/min

• 2-3 rok 120+20/min

• 4-5 rok 100+18/min

• 6-8 rok 95+16/min

• 9-12 rok 80+15/min

• 12 rok 75+13/min

• 18 rok 80/min

3. Ciśnienie

• noworodek < 95/70

• 1 rok 110/72

• 4 rok 115/74

• 18 rok 120/80

Noworodek 30min po porodzie powinien zasnąć i spać około 6 godz.

Masa krwi u noworodka wynosi około 1/12 masy ciała czyli około 300ml

Noworodek ma duży język, wykształcony odruch ssania i połykania w ciągu 1 doby powinien oddać pierwszą smółkę (pierwszy stolec).

Około 3 doby powinien stolec się umiarowić i występować 5 razy dziennie.

Nagłośnia leży wysoko - jest mała, delikatna, drogi oddechowe są krótkie.

Klatka piersiowa ma kształt beczki, ...... ułożone prostopadle do kręgosłupa dziecko oddycha torem brzusznym, oddechy przez nos, oddechy .......

Procedura wykonania intubacji u noworodka

1. Mycie rąk

2. Przygotowanie sprzętu:

• worek samorozprężalny z rezerwuarem

• maski tważowe

• rurki usto-gardłowe

• szpatułka

• laryngoskop

• jałowe łyżki do laryngoskopu

• rurki intubacyjne

• prowadnica

• pojemnik z wodą (lub 0,9%NaCl)

• kleszczyki Magilla

• bandaż lub przylepiec do rurki

• stetoskop

• jałowe rękawiczki

3. Przygotowanie zestawu

• dobieramy odpowiedni rozmiar rurki ustno gardłowej

• rurka intubacyjna 2-4

• jeśli mamy - zakładamy prowadnice

• łyżki od 0,0 - 0,2 i sprawdzamy czy działa laryngoskop

4. Przygotowanie dziecka

• ubranie rękawiczek niejałowych

• zakładamy rurkę ustno gardłową

• wentylujemy dziecko (preoksygenacja)

• Intubacja

• zakładamy jałowe rękawiczki

• laryngoskop wprowadzamy do prawego kąta jamy ustnej, nie opieramy o dziąsła

• zwilżamy rurkę

• wprowadzamy rurkę

• wyjmujemy laryngoskop

• stabilizujemy rurkę ręką

• dołączamy worek samorozprężalny

• osłuchujemy

• nadbrzusze

• podstawy i szczyty płuc

• jeżeli jest prawidłowo założona rurka intubacyjna to stabilizujemy ją

10

---