Czym zajmuje się psychologia jako nauka?
Nauka, która bada mechanizmy (procesy) i prawa rządzące psychiką oraz zachowaniem człowieka. Psychologia bada również wpływ zjawisk psychicznych na interakcje międzyludzkie oraz interakcję z otoczeniem.
Jakie fakty uważa się za początek istnienia psychologii jako nauki współczesnej?
Za datę przełomową przyjmuje się rok 1879 - w tym roku Wundt założył na Uniwersytecie w Lipsku pierwsze laboratorium psychologiczne - był to Instytut Psychologiczny, kolebka współczesnej psychologii.
Przedmiot i podstawowe metody badań behawioryzmu
Przedmiotem badań behawiorystów są obiektywnie dostrzegalne zachowania (ludzi i zwierząt), a metodą badań jest ich obserwacja. Behawioryzm jest próbą zastosowania ścisłych, znanych z nauk przyrodniczych metod badawczych do badania ludzkiej psychiki.
Trzy rodzaje procesów według Freuda- psychika składa się z procesów:
świadomość: treści świadome mogą dowolnie stanowić przedmiot uwagi, mogą tez być dowolnie z niej usuwane (informacje do których mamy dostęp)
przedświadomość: gromadzą się tutaj te treści psychiczne, które nie są momentalnie dostępne świadomości, można je jednak odkryć dzięki poszukiwaniu na zasadzie badania kontekstu i związków łączących inne, znane już świadomości treści, mogą się one też pojawić na zasadzie kojarzenia (nie myślę nad tym na co dzień- tylko po zastanowieniu)
nieświadomość: zgromadzone są tutaj te treści psychiczne, których nie można sobie uświadomić bezpośrednio, mimo podejmowanych w tym celu prób; aby treści nieświadome mogły znaleźć się w polu uwagi świadomości, indywiduum musi się odwołać do pomocy pewnych metod, znanych na przykład terapii psychoanalitycznej (np. analizy marzeń sennych, badania swobodnych skojarzeń) czy wywodzących się z hipnozy nieświadomość stanowi system składający się przede wszystkim z treści wypartych (dostępne tylko z pomocą psychoanalityka)
Trzy struktury osobowości wg Freuda :
„Id” - dziedzinę naturalnych popędów i instynktów (potrzeby natychmiastowe)
„Ego” - instancję zwróconą przede wszystkim w kierunku świadomości, odzwierciedlającą treści dane świadomemu postrzeganiu (kieruje się zasadą realności)
„Superego” - instancję obejmującą ideały i normy moralne (potrzeby racjonalne)
Co różni emocje od nastroju?
- czas trwania i intensywność (emocja- krótkotrwała i intensywna, nastrój- długotrwały, mniej intensywny)
Czym jest emocja?
Emocje- silne wzruszenie, podniecenie, przeżycie - związane z tym, że człowiek jest systemem reagującym na siebie i na swoje stosunki z otoczeniem. Mają swój znak (+) - rozkosz, przyjemność, zadowolenie lub (-) - cierpienie, przykrość, niezadowolenie.
Terminy w behawiorystycznej teorii motywacji
- Wzmocnienie- to każdy obiekt lub każdy stan rzeczy, który zwiększa prawdopodobieństwo powtórzenia reakcji wywołanej działaniem danego bodźca
-warunkowanie- to w jaki sposób skutki poprzedniego działania wpłyną na przyszłe zachowania w cyklicznym procesie uczenia się. Ludzie postępują tak, jak postępują, ponieważ nauczyli się w przeszłości, że pewne zachowania wiążą się z przyjemnymi efektami, a inne z nieprzyjemnym
Wg Freuda w psychoanalizie podstawowym napędem działania jednostki jest?
- libido i śmierć
Mechanizmy motywacyjne w psychologii humanistycznej wg Maslowa:
Motywacja deficytu (niedoboru)- te które możemy zaspokoić
motywacja wzrostu- nie da się ich zaspokoić (?)
Piramida potrzeb Maslowa
Piramida potrzeb jest najczęściej przywoływana koncepcją wyjaśniającą mechanizm działania systemu motywacji człowieka. Maslow stwierdził, że ludzkie potrzeby są zaspokajane stopniowo. Innymi słowy, człowiek stawia przed sobą większe cele i ma większe aspiracje, jeśli zaspokoi najpierw swoje podstawowe pragnienia.
Źródło motywacji w podejściu poznawczym?
Docierają do mnie bodźce- PROCES PRZETWARZANIA INFORMACJI
Szczególny akcent kładziony na wpływ urazów emocjonalnych na powstawanie zaburzeń psychicznych- wskazania znaczenia procesów nieświadomych. - Psychoanaliza
Dobrać z jakim psychodynamicznym ujęciem osobowości zgodny jest opis
-behawioralne ujęcie osobowości
-poznawcze ujęcie osobowości
-humanistyczne ujęcie osobowości (samorozwój)
Co to jest mechanizm obronny?
-metody radzenia sobie z wewnętrznymi konfliktami
Przykłady:
Mechanizm psychodynamiczny- np. zapominanie o terminie egzaminu- WYPARCIE
„mnie się to nie zdarzy”- ZAPRZECZENIE
REAKCJA UPOZOROWANA
Kobieta, która jest odrzucona odbiera zachowanie mężczyzn jako molestowanie- PROJEKCJE
Wyżywanie się na kimś- PRZENIESIENIE/ PRZEMIESZCZENIE
Ktoś ma zapędy do morderstwa więc pracuje w rzeźni- SUBLIMACJA
Tłumaczenie złych czynów jako środków wyższego dobra- RACJONALIZACJA
Robi z siebie dziecko, infatylne zachowanie- REGRESJA
Różnica między stresem i stresorem
„stresor”- czynnik stresogenny, bodziec
Stres- reakcja
Trzy stadia „ogólnego zespołu adaptacyjnego”
-Faza alarmowa- organizm reaguje silnie na pojawienie się obcego czynnika,
-Odpornościowa- reakcje organizmu pozornie wracają do normy. Jednak jego zasoby zostały naruszone i organizm nie może być zdolny do skutecznego radzenia sobie z nowym stresorem
-Wyczerpania-rośnie aktywność gruczołów dokrewnych, wpływa na układy krążenia i inne, co może doprowadzić do śmierci.
Eustres- stres pozytywny (przed egzaminem, randką, awans, zwycięstwo)
Dystres- negatywny, przedłużający się stres. Jeżeli jest mocny i zbyt długo się utrzymuje może prowadzić do wyniszczenia organizmu i powodować choroby psychosomatyczne (śmierć, choroba)
Poznawcza koncepcja stresu Lazarusa
Ocena pierwotna- czy coś mi zagraża?
Ocena wtórna- czy sobie poradzę? Co zrobić żeby uniknąć zagrożenia?
Komunikaty „w stylu JA” - co ja czuję
„ potrzebuję pieniędzy, czy mogłabyś mi je oddać?”
Komunikaty „w stylu TY”- oskarżanie
„oddaj mi pieniądze, Ty złodzieju!”
Reakcja organizmu na stres
- przyspieszenie akcji serca
-przyspieszenie i spłycenie oddechu
-wyrzut adrenaliny
-napięcie mięśni
-potliwość
Trzy style radzenia sobie ze stresem
-skoncentrowany na zadaniu
- skoncentrowany na emocjach
-skoncentrowany na unikaniu
Koncepcja człowieka w psychologii humanistycznej
całościowe i personalistyczne ujęcie człowieka, zajmując się tym, co może być korzystne dla życia jednostki. Jest to wizja człowieka wolnego, bogatego w możliwości rozwoju i samorealizacji, która podkreśla wyjątkowość człowieka i możliwość wyboru własnej drogi życiowej.
Główne założenia koncepcji behawiorystycznej
Reakcja (zachowanie) człowieka jest kształtowana na podstawie dostarczanych bodźców.
Skinner, Pawłow i inni behawioryści koncentrują uwagę na zachowaniu. W przeciwieństwie do myśli i uczuć, behavior jest sprawdzalny, ma jawną postać. Osobowość funkcjonuje w oparciu o skojarzenia z przeszłością. Zachowanie wynika z doświadczanych kar i nagród ze strony otoczenia. Jest reakcją wyuczoną. Jednostka uczy się określonych zachowań (reakcji) poprzez: warunkowanie
Charakterystyka osobowości w teorii poznawczej- Maslow , Rogers, Perls
Humanistyczne koncepcje osobowości wyrażają przekonanie o potencjalnych pozytywnych możliwościach człowieka, które powinien realizować - rozpoznawać i urzeczywistniać. Niezwykle istotne znaczenie odgrywa otoczenie, które może hamować naturalny proces samorealizacji, przekazywać zniekształcony sposoby istnienia. Humaniści zwracają uwagę na pojęcie akceptacji. Jest ono kluczowe na drodze do samorealizacji jednostki. Rozwojowi człowieka, jego osobowości towarzyszy uniwersalna dla wszystkich potrzeba akceptacji.
Reakcja walki i ucieczki - Cannon
Reakcja stresowa bardzo szybko następujących po sobie fizjologicznych odpowiedzi, które mają na celu ogólną mobilizację zasobów metabolicznych organizmu, aby mógł on stawić czoła potencjalnemu zagrożeniu (Cannon, 1914)
Podejście salutogenetyczne i patogenetyczne
podejście patogenetyczne → nastawione na poszukiwanie przyczyn i uwarunkowań zaburzeń- co jest przyczyną zaburzeń i na skutek jakich czynników dochodzi do powstania określonego zaburzenia czy choroby. Analizujemy antyzdrowotny styl życia. To podejście służy nam przede wszystkim do wyjaśniania etiologii, patogenezy i patomechanizmu zaburzeń.
model salutogenezy → człowiek nieustannie spotyka się z stresorami, na które reaguje i do których się dostraja, aby zachować dynamiczną równowagę procesów życiowych na pewnym optymalnym dla funkcjonowania poziomie. W modelu salutogenetycznym, traktujemy stresory jako stymulatory, wyzwania inicjujące procesy radzenia sobie z wymaganiami i rozwoju oraz zwiększania odporności.
Poczucie koherencji (Antonovsky)
konstrukt teoretyczny, który oznacza globalną orientację człowieka, wyrażającą stopień, w jakim ma on trwałe, choć dynamiczne poczucie pewności, że:
bodźce napływające w ciągu życia ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego mają charakter ustrukturowany, przewidywalny i wytłumaczalny (zrozumiałość);
dostępne są zasoby, które pozwolą mu sprostać wymaganiom stawianym przez bodźce (zaradność);
wymagania te są dla niego wyzwaniem wartym wysiłku i zaangażowania (sensowność).
Wstaw brakujące słowo:
-Student zapomina o egzaminie <- wyparcie
-Przekonanie, że osoba która pali papierosy nie zachoruje na raka <- zaprzeczenie
-Wylewnie gratulujemy koledze awansu, którego mu zazdrościmy <- reakcja upozorowana
-Kobieta, której zaloty są odrzucane odbiera zachowanie mężczyzn jako molestowanie <- projekcja
-Mąż wszczyna w domu kłótnie po tym jak w pracy wyładował się na nim szef <- przemieszczenie
-Osoba oglądająca treści pedofilskie zostaje szefem urzędu do walki z pedofilią <- sublimacja
-Znajdujemy dobre strony w niekorzystnej sytuacji <- racjonalizacja
-Student reaguje płaczem, drze notatki <- regresja
Człowiek jest układem aktywnym. Zachowanie człowieka jest zależne od tego w jaki sposób postrzega świat, który go otacza. Poznawczy
Zachowanie człowieka zależy od wyposażenia genetycznego, fizycznego i społecznego. Zachowanie, bodźce. Behawioryzm
Szczególny akcent kładziony jest na wpływ urazów emocjonalnych, powstawanie zaburzeń psychicznych. Psychodynamiczne