Akademia im. Jana Długosza

Iwona Dłubała

Picie alkoholu przez nieletnich. Analiza prawna.

Praca licencjacka

Pod nadzorem

dr hab. M. Lubelskiego

Częstochowa 2010

Spis treści:

1. Wprowadzenie do problemu

2. Odpowiedzialność nieletniego

3. Zatrzymanie pijanego nieletniego

4. Postępowanie opiekuńczo-wychowawcze

5. Sprzedaż i udostępnianie alkoholu nieletnim

Wprowadzenie do problemu

W Polsce nadmierne spożywanie alkoholu jest zauważalnym problemem. Według ostatnich badań aż 16% polskiego społeczeństwa ryzykowanie nadużywa alkoholu. Polska jest jednym z krajów europejskich o największej liczbie pijących. Polak zdecydowanie przedkłada napoje wysokoprocentowe nad wszystkie inne postacie alkoholu . Jesteśmy krajem o najwyższym w świecie spożyciu napojów spirytusowych, a spożycie to stale rośnie. By nie być gołosłownym - Polska z kraju, który w 1937 roku legitymował się spożyciem alkoholu nie większym niż 0,7 litra w przeliczeniu na jednego mieszkańca doszła w latach pięćdziesiątych do 3-4 litrów, aby następnie po okresie względnej stabilizacji na poziomie 7 litrów w latach osiemdziesiątych zanotować kolejny skok do ponad 10 litrów czystego alkoholu na głowę w latach dziewięćdziesiątych.

Innym problemem świadczącym o powadze zagrożeń alkoholowych w Polsce są akceptowane wzory picia. Polegają one na nadmiernym spożyciu jednorazowym, prowadzącym niemal zawsze do upojenia alkoholowego .Z wielokrotnie powtarzanych badań wynika ,że ponad 50% dorosłych mężczyzn pije z reguły wódkę w bardzo dużych ilościach, przekraczając tzw. próg trzeźwości. Przekroczenie tego progu następuje również na skutek jednorazowego spożycia nadmiernych ilości wina lub piwa. Tradycyjnie akceptowany w Polsce sposób picia pociąga za sobą nieporównywalnie gorsze konsekwencje nie tylko dla zdrowia jednostki i całego społeczeństwa niż inny model picia (np. wina- tzw. model romański, czy piwa- tzw. model anglosaski).Obliczono ,że wypicie jednego litra alkoholu w przeliczeniu na alkohol 100-procentowy przez przeciętnego mieszkańca Polski powoduje dwukrotnie większe konsekwencje społeczne niż wypicie tej samej ilości przez przeciętnego Włocha czy Niemca. Szacuje się obecnie, że blisko 3 miliony ludzi w Polsce codziennie przekracza próg trzeźwości, a 4-5 milionów ludzi zaliczyć należy do grupy pijących intensywnie. Liczba pijących nadmiernie według ustaleń specjalistów rośnie proporcjonalnie do kwadratu wzrostu średniego spożycia. Ponieważ przeciętnie alkoholik zakłada czteroosobową rodzinę, więc problemem nadużywania alkoholu objętych jest (bezpośrednio lub pośrednio) w Polsce 20 milionów ludzi. Wg różnych rachunków wymaga leczenia od 600 do 900 tys. ludzi. A więc na orbicie pijackiej podkultury żyje połowa mieszkańców naszego kraju.

Państwo, mimo przychodów gwarantowanych sprzedażą alkoholu (podatki i akcyza) ponosi znacznie większe szkody wynikające bezpośrednio z pijaństwa (nieefektywność pracy, leczenie, straty materialne, moralne i patologie w rodzinach alkoholików). Problem ten zauważono już w poprzednim systemie, uchwalając 26 października 1982 ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, która (ze zmianami) obowiązuje do dzisiaj.

Niestety, jak wskazują dane, nieletni czerpią pełnymi garściami z przykładów dorosłych.

Przeprowadzone badania w Polsce w latach 90-tych wykazały, że picie alkoholu i upijanie się przez dzieci starszych klas gimnazjalnych nie są zjawiskiem sporadycznym. Alkoholem najczęściej używanym jest piwo i wino pite w gronie kolegów. Picie alkoholu przez dzieci jest przede wszystkim wynikiem naśladowania ludzi dorosłych i ich obyczajów. Dziecko widzi, obserwuje i wyciąga wnioski z faktu, że w Polsce pije się właściwie przy każdej okazji. Obserwuje i wyciąga wnioski, naśladuje - samo zaczyna próbować. Takiej przyczyny alkoholizmu wśród dzieci na ogół nie chcą widzieć dorośli. Zmuszałoby ich to bowiem przede wszystkim do zmiany własnej postawy wobec picia alkoholu. Inaczej nieco wygląda droga do alkoholizmu u młodocianych. O ile u dzieci trudno jeszcze mówić o wytworzeniu się nałogu alkoholizmu, o tyle u młodzieży spotykamy się z tym aż nadto często.

Odpowiedzialność nieletniego

Siedemnastolatek dostaje mandat za spożywanie alkoholu w miejscu zabronionym przez ustawę jak każdy inny dorosły, za wszystkie wykroczenia również odpowiada jak dorosły. Dodatkowo w celu zbadania czy nie zachodzi demoralizacja nieletniego policjant gdy ujawni 43' uowtipa ma obowiązek sporządzić notatkę, która wędruje do tego specjalisty. Jeżeli osoba w wieku poniżej 13 lat nie popełnia czynu karalnego, tylko ma objawy demoralizacji - praktycznie to żadna różnica, i tak Sąd decyduje co dalej z takim nieletnim.

Gdy dziecko poniżej 13 r.ż. popełnia czyn zabroniony, nie stosuje się wobec niego środków wychowawczych i nie prowadzi sprawy o demoralizację. Rozpatruje się sprawę jako sprawę opiekuńczą i wszelkie rozstrzygnięcia dotyczą opiekunów prawnych. Nie jest to jasno określone w przepisach, jednak wynika z praktyki sądów rodzinnych.

Jeżeli nieletni spożywa alkohol w miejscu publicznym, a nie skończył jeszcze 17 lat, to nie ma z tego artykułu pouczenia.

Zostaje przekazany pod opiekę prawnego opiekuna-najczęściej rodzica, może zostać przebadany w obecności rodziców na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu, sporządza się z tego zdarzenia notatkę urzędową do PID(Policyjnej Izby Dziecka), sprawa trafia do Sądu i może skończyć się na tym, że dostaniesz kuratora.

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.

Art. 1. § 1. Przepisy ustawy stosuje się w zakresie:

1) zapobiegania i zwalczania demoralizacji - w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18,

2) postępowania w sprawach o czyny karalne - w stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17,

3) (...)

§ 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) "nieletnich" - rozumie się przez to osoby, o których mowa w § 1,

2) "czynie karalnym" - rozumie się przez to czyn zabroniony przez ustawę jako:

a) przestępstwo lub przestępstwo skarbowe albo

b) wykroczenie określone w art. 51, (…), 87, (…) określone w KW

Art. 14. W sprawach nieletnich, którzy dopuścili się czynu karalnego, sąd rodzinny stosuje odpowiednio przepisy części ogólnej Kodeksu karnego lub Kodeksu wykroczeń, jeżeli nie są sprzeczne z niniejszą ustawą.

Kodeks Wykroczeń:

Art. 51. § 1. Kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym,

podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 ma charakter chuligański lub sprawca dopuszcza się go, będąc pod wpływem alkoholu, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

§ 3. Podżeganie i pomocnictwo są karalne.

Art. 87. § 1. Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym,

podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych.

§ 2. Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej lub w strefie zamieszkania inny pojazd niż określony w § 1,

podlega karze aresztu do 14 dni albo grzywny.

§ 3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1 lub 2 orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów.

Zatrzymanie pijanego nieletniego

W przypadku zatrzymania nieletniego sprawcy czynu karalnego, którego zachowanie wskazuje na to, że spożywał alkohol lub jest pod wpływem środka odurzającego, należy przeprowadzić badanie lekarskie. Od decyzji lekarza specjalisty uzależniony jest dalszy los nieletniego. Nieletni będący pod wpływem alkoholu nie może być umieszczony w policyjnej izbie dziecka. „Do izby nie przyjmuje się nieletnich, którzy zdradzają objawy choroby, zaburzeń psychicznych, po spożyciu alkoholu, innych środków odurzających lub psychotropowych oraz znajdują się w takim stanie, że nie można się z nimi porozumieć. Dalsze postępowanie z nieletnimi należy do decyzji konsultanta (lekarza specjalisty, sędziego)” . W zapisie tym użyto sformułowania „stan po spożyciu alkoholu”. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości mówi natomiast o „stanie po użyciu alkoholu” oraz „stanie nietrzeźwości”. Konkludując, należy stwierdzić, że do PID nie może być przyjęty nieletni nawet po znikomym spożyciu alkoholu, który nie jest nawet stanem po użyciu alkoholu (w rozumieniu Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi). Dalsze postępowanie z nieletnim uzależnione jest od decyzji konsultanta - lekarza specjalisty lub sędziego. W praktyce bywa tak, że w przypadku zatrzymania nieletniego w porze wieczorowej lub nocnej, kontakt z sędzią rodzinnym jest niemożliwy (brak dyżurów sędziowskich, brak kontaktu telefonicznego).

W przypadku zatrzymania nietrzeźwego sprawcy czynu karalnego powinno umieścić się go w izbie wytrzeźwień, sporządzając protokół zatrzymania nieletniego, po wytrzeźwieniu natomiast, jeżeli nie ustały przyczyny zatrzymania, umieszcza się go w policyjnej izbie dziecka.

Nieco inny jest sposób postępowania w przypadku ujawnienia nietrzeźwego nieletniego zagrożonego demoralizacją (niebędącego sprawcą czynu karalnego) oraz kiedy wynik badania na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu wynosi poniżej 0,25 mg/l (0,5%).

Nieletniego (wg Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - małoletniego) znajdującego się w stanie nietrzeźwości należy przekazać rodzicom lub opiekunom prawnym, pobierając pisemne potwierdzenie przyjęcia nieletniego. Tylko w przypadku niemożności przekazania go rodzicom (opiekunom) należy umieścić go w izbie wytrzeźwień. „Osoby doprowadzone do izby wytrzeźwień lub jednostki Policji pozostają tam aż do wytrzeźwienia, nie dłużej niż 24 godziny. Osoby do lat 18 umieszcza się w odrębnych pomieszczeniach, oddzielnie od osób dorosłych” .

„O umieszczeniu w izbie wytrzeźwień zawiadamia się niezwłocznie:

1) w przypadku małoletnich - ich rodziców lub opiekunów oraz sąd opiekuńczy (…)” .

„Osoby małoletnie będące w stanie nietrzeźwości doprowadzone do izby, placówki lub jednostki Policji mogą być zwolnione, niezwłocznie po udzieleniu pomocy medycznej, na pisemny wniosek rodziców lub innych opiekunów prawnych” .

„Osoby małoletnie po wytrzeźwieniu przekazuje się rodzicom lub innym opiekunom prawnym, a w razie ich niezgłoszenia się najbliższej placówce interwencyjnej” .

Z doprowadzenia nieletniego do izby wytrzeźwień sporządza się protokół doprowadzenia osoby w celu wytrzeźwienia.

IV.

Postępowanie opiekuńczo- wychowawcze

Art. 3. § 1. W sprawie nieletniego należy kierować się przede wszystkim jego dobrem, dążąc do osiągnięcia korzystnych zmian w osobowości i zachowaniu się nieletniego oraz zmierzając w miarę potrzeby do prawidłowego spełniania przez rodziców lub opiekuna ich obowiązków wobec nieletniego, uwzględniając przy tym interes społeczny.

§ 2. W postępowaniu z nieletnim bierze się pod uwagę osobowość nieletniego, a w szczególności wiek, stan zdrowia, stopień rozwoju psychicznego i fizycznego, cechy charakteru, a także zachowanie się oraz przyczyny i stopień demoralizacji, charakter środowiska oraz warunki wychowania nieletniego.

Art. 4. § 1. Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego, w szczególności naruszanie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych, ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.

§ 2. Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.

§ 3. Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności niecierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.

Art. 5. Wobec nieletniego mogą być stosowane środki wychowawcze oraz środek poprawczy w postaci umieszczenia w zakładzie poprawczym; kara może być orzeczona tylko w wypadkach prawem przewidzianych, jeżeli inne środki nie są w stanie zapewnić resocjalizacji nieletniego.

W postępowaniu opiekuńczo- wychowawczym sąd stosuje środki wychowawcze, które są wymienione w art. 6 Ustawy i są to:

- udzielenie upomnienia,

- zobowiązanie nieletniego do określonego postępowania, a przede wszystkim do: naprawienia wyrządzonej szkody, przeproszenia pokrzywdzonego, podjęcia nauki lub pracy, powstrzymania się od przebywania w określonych miejscach czy środowiskach, spożywania alkoholu, zażywania narkotyków lub innego środka odurzającego,

- ustanowienie nadzoru rodziców lub opiekuna,

- ustanowienie nadzoru organizacji młodzieżowej, społecznej, zakładu pracy czy osoby godnej zaufania, jeżeli udzielą poręczenia za nieletniego, lub nadzoru kuratora,

- skierowanie do kuratorskiego ośrodka pracy z młodzieżą,

- orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych,

- orzeczenie przepadku rzeczy, które nieletni uzyskał z popełnienia przestępstwa, np. rzeczy, które ukradł,

- umieszczenie go w instytucji lub organizacji powołanej do przygotowania zawodowego, w rodzinie zastępczej, placówce resocjalizacyjnej lub opiekuńczo - wychowawczej.

Jeżeli sąd stwierdzi u nieletniego niedorozwój umysłowy, chorobę psychiczną lub inne zakłócenie czynności psychicznych, bądź też nałogowe spożywanie alkoholu, zażywanie narkotyków czy innych środków psychotropowych w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, może umieścić go w szpitalu psychiatrycznym lub innym odpowiednim zakładzie leczniczym.

Może jednak również orzec umieszczenie w zakładzie pomocy społecznej lub placówce opiekuńczo - wychowawczej, jeżeli zachodzi potrzeba jedynie zapewnienia nieletniemu opieki wychowawczej.

Są to środki lecznicze.

Stosuje się je po przeprowadzeniu specjalnego postępowania zbliżonego do postępowania opiekuńczo - wychowawczego.

Jeżeli sąd orzeka jako środek leczniczy umieszczenie w szpitalu psychiatrycznym lub zakładzie tego typu, może to zrobić jedynie po przeprowadzeniu badań nieletniego przez co najmniej dwóch biegłych lekarzy psychiatrów.

Sąd rodzinny może również zobowiązać do określonych działań czy zachowań rodziców np. do poprawy warunków bytowych nieletniego, współpracy ze szkołą czy do naprawienia szkody, którą nieletni wyrządził swoim czynem. W wypadku gdy rodzice lub opiekun nieletniego uchylają się do wykonania obowiązków nałożonych na nich przez sąd rodzinny, sąd ten może wymierzyć im karę pieniężną w wysokości od 50 do 1500 złotych. (art. 8 § 1. upn.)

Wobec nieletnich sąd rodzinny może:

1) udzielić upomnienia,

2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia,

3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna,

4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego,

5) zastosować nadzór kuratora,

6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją,

7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów,

8.) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego,

9) orzec umieszczenie w rodzinie zastępczej, w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, w młodzieżowym ośrodku socjoterapii albo w ośrodku szkolno-wychowawczym,

10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym, zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Art. 37. 1. Osoby umieszczone w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, uzależnione od alkoholu, mają obowiązek poddania się zarządzonemu leczeniu odwykowemu.

2. Leczenie odwykowe zarządza administracja zakładu lub schroniska w stosunku do małoletniego za zgodą przedstawiciela ustawowego, a w razie jej braku, jak również w stosunku do osoby pełnoletniej - za zezwoleniem sądu wykonującego orzeczenie, wydanym po zasięgnięciu opinii biegłego.

3. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowe zasady i tryb postępowania w przedmiocie leczenia odwykowego osób, o których mowa w ust. 1.

V.

Sprzedaż i udostępnianie alkoholu nieletnim

Art. 208 Kodeksu karnego: "Kto rozpija małoletniego, dostarczając mu napoju alkoholowego, ułatwiając jego spożycie lub nakłaniając do spożycia (...), podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2".

Przykładowa sytuacja: osoba jest proszona przez nieletniego o zakup alkoholu. Przystała na to kupując mu w najbliższym sklepie kilka piw, tym samym ułatwiając mu spożycie. Co w takim razie jej grozi? Nie jest to jednoznaczne, mimo odpowiednich przepisów. Przede wszystkim: zależy to od tego, czy zdarzenie miało miejsce w przeszłości (było powtarzalne), ile lat miała osoba kupująca (czy też czasem nie była nieletnia), czy kupujący był na miejscu, kiedy alkohol był spożywany, czy wiedział o wieku pijącego. Załóżmy że kupujący był pełnoletni, kupił nieletniemu alkohol jeden raz i oddalił się do domu. Niepełnoletni w trakcie spożycia został uchwycony przez Policję, złożył zeznania i wskazał imiennie kupującego, po czym potwierdził to swoim podpisem. W takim przypadku zarzuty jakie można kupującemu postawić to (teoretycznie): rozpijanie nieletniego, ułatwienie mu spożycia alkoholu.

Przypomnijmy: czynność sprawcza czynu zabronionego, określonego w art. 208 kk, polega na rozpijaniu małoletniego. Sporne jest, czy znamię to może być zrealizowane przez jednorazowe podanie małoletniemu napoju alkoholowego, czy też wymagana jest tu pewna wielokrotność działania. Sąd Najwyższy w uchwale z 1966 r. (uchwała składu 7 sędziów SN z 5 listopada 1965 r., VI KZP 53/65, OSNKW 1966, nr 1, poz. 3) wyraził pogląd, że jednorazowe podanie małoletniemu napoju alkoholowego wyczerpuje znamię rozpijania, „jeżeli w konkretnych okolicznościach może sprawić, że niepełnoletni zacznie oddawać się pijaństwu, lub też umocni się w ujawnionej już skłonności do pijaństwa”. W wytycznych wymiaru sprawiedliwości SN zmienił jednak swój pogląd, stwierdzając, że „(...) rozpijanie oznacza działanie wielokrotne, powtarzające się z pewną częstotliwością” (uchwała z 9 czerwca 1976 r., OSNKW 1976, nr 7-8, poz. 86). Pogląd taki wyraził też Sąd Apelacyjny w Krakowie, stwierdzając: „(...) Rozpijanie nieletniego, o którym mowa w art. 208 kk, to wielokrotne, powtarzające się zachowanie sprawcy, a nie jednorazowe podanie małoletniemu alkoholu do spożycia. (...)” ( II Aka 343/02, KZS 2003 z. 2, poz. 2.)

„Wydaje się, że rozpijanie najczęściej będzie wymagało powtarzającego się, kilkakrotnego działania sprawcy, nie można jednak a limine wykluczyć, że jednorazowe podanie alkoholu konkretnej ofierze (o takiej, a nie innej konstrukcji psycho-fizycznej) może być uznane jako rozpijanie. Może być tak na przykład wówczas, gdy małoletniemu, będącemu w trakcie lub po leczeniu alkoholowym, ktoś świadomie poda alkohol i w ten sposób spowoduje u niego niepotrzebny powrót do uzależnienia alkoholowego. Nie ma powodu, by w takiej konkretnej sytuacji nie rozważyć, czy zachowanie się sprawcy nie spełnia znamienia „rozpijania” osoby, która na skutek podjętej kuracji przestała już używać alkoholu.” (zob. Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 117-277 kk, Zakamycze 2006, wyd. II)

Powyższy czyn nie wyczerpał również znamion przestępstwa opisanego w art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Odnosi się on bowiem do sprzedaży lub podawania napojów alkoholowych dokonywanych w jednostkach handlowych lub gastronomicznych, o czym świadczy treść ust. 2 tego przepisu - takie jest aktualne orzecznictwo sądów w tym zakresie.

Jak widać: czyn ten w ogóle nie wypełnia znamion przestępstwa. Inaczej wyglądałaby sytuacja powtarzalności tego zachowania. Jak zostało to wcześniej określone w art. 208 kk, konsekwencje mogą być dotkliwe dla rozpijającego, a także dla pijącego nieletniego (co wcześniej zostało wspomniane).

Idąc dalej - karana jest bezpośrednia sprzedaż alkoholu nieletnim. Na przedsiębiorcy ciążą obowiązki prawne. Sprzedawca winien zachować ostrożność, mimo potencjalnego uszczuplenia zysków ze sprzedaży napojów procentowych. W sytuacjach niepewnych ma prawo żądać okazania dowodu osobistego, a jeśli ma podstawy sądzić, że alkohol kupowany przez pełnoletniego zostanie dalej przekazany nieletnim - winien odmówić sprzedaży. .

Art. 15. (Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi)

1. Zabrania się sprzedaży i podawania napojów alkoholowych:

1) (...)

2) osobom do lat 18,

W przypadku wątpliwości co do pełnoletności nabywcy sprzedający lub podający napoje alkoholowe uprawniony jest do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy.

Art. 18 (Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi)

10. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1 [koncesja na sprzedaż alkoholu] organ zezwalający cofa w przypadku:

1) nieprzestrzegania określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych, a w szczególności sprzedaży:

a) sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim(...)

Art. 43 KW

1. Kto sprzedaje lub podaje napoje alkoholowe w wypadkach, kiedy jest to zabronione, albo bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom, podlega grzywnie.

Podsumowując - sprzedający alkohol osobie nieletniej naraża się na:

1. Cofnięcie licencji [Istnieje wyrok NSA, w którym Sąd jednoznacznie stwierdza, że nawet jednorazowa sprzedaż alkoholu nieletnim jest przesłanką ku temu, by cofnąć licencję na sprzedaż alkoholu]

2. sprawę karną (art. 208 KK).

3. grzywnę o wartości od 10 do 360 stawek dziennych

Bibliografia:

1. Kodeks Karny

2. Kodeks Wykroczeń

3. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, z dnia 26 października 1982 r

4. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich

5. Ustawa o Policji;

6. Zarządzenie nr 590 Komendanta Głównego Policji z dnia 24 października 2003 r. w sprawie metod i form wykonywania zadań przez policjantów w zakresie przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI Z dnia 7 maja 1983r. W sprawie zasad i trybu postępowania w przedmiocie leczenia odwykowego osób uzależnionych od alkoholu, umieszczonych w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich (Dz. U. z dnia 12 maja 1983r. Nr 25, poz. 112)

Art. 40. 1. Osoby w stanie nietrzeźwości, które swoim zachowaniem dają powód do zgorszenia w miejscu publicznym lub w zakładzie pracy, znajdują się w okolicznościach zagrażających ich życiu lub zdrowiu albo zagrażają życiu lub zdrowiu innych osób, mogą zostać doprowadzone do izby wytrzeźwień, zakładu opieki zdrowotnej lub innej właściwej placówki utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu terytorialnego albo do miejsca zamieszkania lub pobytu.

2. W razie braku izby wytrzeźwień osoby takie mogą być doprowadzone do jednostki Policji.

3. Osoby doprowadzone do izby wytrzeźwień lub jednostki Policji pozostają tam aż do wytrzeźwienia, nie dłużej niż 24 godziny. Osoby do lat 18 umieszcza się w odrębnych pomieszczeniach, oddzielnie od osób dorosłych.

(...)

6. O umieszczeniu w izbie wytrzeźwień zawiadamia się niezwłocznie:

1) w przypadku małoletnich - ich rodziców lub opiekunów oraz sąd opiekuńczy,

2) (…)

9

---