PEDAGOGIKA WALDORFSKA
Rudolf Steiner 1862-1925
Jeden z nurtów pedagogiki Nowego Wychowania.
Koncepcja szkoły opartej na odnowie duchowej związanej z humanistycznym jej charakterem.
Nazwa od miejsca - fabryki papierosów „Waldorf - Astoria.” 7.09.1919roku Steiner wygłosił przemówienie, w którym zaproponował wizję nowej szkoły co przyjęto z entuzjazmem. Opracował koncepcję kształcenia i podjął się skompletowania i przygotowania nauczycieli. Szkoła miała być prywatna i niezależna programowo, organizacyjno-prawnie od państwowych. Przeznaczona dla dzieci robotników i urzędników tej fabryki. Steiner uważał, że podstawą jest przygotowanie nauczycieli, reforma kształcenia nauczycieli. Była to pierwsza szkoła koedukacyjna w Niemczech i pierwsza, która skupiała w klasach łączonych 1-8 głównie dzieci specjalnej troski.???
Początki były trudne-uprzedzenia stereotypy ale w latach 1921-1931 powstało w Niemczech 10 kolejnych szkół a po II wojnie ruch ten odrodził się intensywniej. Obecnie to międzynarodowy ruch szkół waldorf, skupiający 480 szkół na 5 kontynentach w 28 krajach świata.
W Polsce pierwsza taka szkoła powstała w po 1989r- Powszechna Szkoła Podstawowa nr 11 w Warszawie. Jej inicjatorami byli rodzice, którzy stworzyli Towarzystwo Rozwoju Pedagogiki R. Steinera. Przewodniczącą była M. Ziemska. Takie szkoły pojawiały się również w innych miastach. Przy UW powstało Podyplomowe Studium Pedagogiki Niezależnej przygotowujące do pracy tą metodą.
Aktualność koncepcji Steinera:
-decyzje związane z funkcjonowaniem podejmowane łącznie przez nauczycieli dzieci i rodziców
-w państwach totalitarnych takie szkoły nie powstawały lub były likwidowane
-cały proces kształcenia i wychowania w szkole typu waldorf musi odpowiadać naturalnemu rytmowi czuwania i snu zapamiętywania i zapominania. Rozkład zajęć nie jest nie jest budowany wg potrzeb nauczycieli tylko dostosowany do potrzeb i możliwości percepcyjnych dzieci i młodzieży.
Trójfazowość planu zajęć:
8-10 lekcje wymagające myślenia, koncentracji uwagi i zrozumienia: mowa ojczysta geografia, fizyka, chemia, historia, matematyka. W nauczaniu początkowym: rysowanie, opowiadanie, pisanie, czytanie, liczenie. Każdy z przedmiotów głównych realizowany jest w ramach 4-tygodniowych sekwencji czasowych, bloków zwanych epokami. Dany przedmiot pojawia się w bloku 2 lub 3 razy. Taki podział pozwala się skoncentrować i zrozumieć czym jest przerwa.
10-11 ćwiczenia techniczne wymagające stałego, rytmicznego powtarzania: j. obcy, gimnastyka, muzyka, religia w kl. młodszych rysowanie, malowanie, muzyka recytacja
11-12 zajęcia rzemieślniczo artystyczne.
Każda jednostka zajęć podzielona jest na 20 min fazy aktywości aby został zachowany rytm pomiędzy zapamiętywaniem, przeżywaniem i przedstawianiem. Uczniowie nie mają ocen.
We współczesnej szkole jest to realizowane w klasach 1-3 gdzie jest świadectwo opisowe z 2 części: obiektywna( opis ogólny postawy, postępów i braków) i subiektywna ( forma dialogu wprost do ucznia). Taki sposób oceny sprawia, że dziecko nie boi się szkoły i jest zainteresowane światem. Ogromna rola nauczyciela - bezpośredni kontakt nauczyciel-uczeń. Ważniejsze jest żywe słowo niż druk. Nie ma podręczników uczniowie notują w zeszytach treści podane przez nauczyciela. Podkreśla się osobowość nauczyciela, pobudzanie do zamiłowania i zainteresowania, stymuluje działanie uczniów.
Świadectwo opisowe koncepcja wywodząca się od Steinera.
PEDAGOGKA PRAGMATYZMU
Jedna z najbardziej nośnych koncepcji XX w.
Początek w USA- filozoficzna reakcja na doświadczenia amerykańskich osadników, którzy podbijali nowe tereny przez co przystosowywali nowe środowisko do potrzeb człowieka a zdobywane przez nich doświadczenia zmieniały ich samych oraz całe społeczeństwo. Z czasem idea ekspansywności cechująca osadników rozszerzyła się: poszerzenie środowiska, wiedzy, poglądów.
John Dewey (1859-1952)
- uczenie się przez doświadczenie i działanie
-indywidualizm pedagogiczny
-edukacja i demokracja
Dewey krytykował przeszłość i odrzucał sposób kształcenia oparty na przekazywaniu materiału, kształcenia zawierającego gotową wiedzę.
Szkoła jest miejscem wymiany doświadczeń i przez to się uczymy. Nauczyciel powinien rozszerzać doświadczenia uczniów i opierać się na nich. Zadaniem nauki nie jest podanie gotowej, niezawodnej wiedzy ale przyjęcie roli przewodnika w procesie edukacyjnym. Jeśli dziecko może oprzeć się na doświadczenia i wzrasta jego motywacja i efektywność.
Reakcje dziecka są odmienne w zależności od jego charakteru- ujęcie subiektywne. Warunki życia dziecka też są odmienne - ujęcie obiektywne w kontekście społecznym.
Respektowanie - szacunek dla indywidualnych różnic. Trzeba się koncentrować na tym co jest w jednostce nietypowe i niepowtarzalne.
Nacisk na współdziałanie jako postawa edukacyjnej aktywności człowieka.
Demokracja jest tu związana z dążeniem pragmatystów do osiągnięcia równowagi społecznej.
Najwybitniejszym współczesnym kontynuatorem jest amerykański filozof Richard Rort????