Elementy pedagogiki steinerowskiej -

cele, treści, metody z perspektywy krytycznej.

Cele	Treści	Metody	Krytyka
Wprowadzenie dziecka w idee, które przenikają nauczyciela	- wyeliminowanie tego co ziemskie, pozostawienie tego co duchowo-duszne - idee różokrzyżowców - teoria reinkarnacji - alchemia i kabała	- aktywne poszukiwania prawdy - nauka w zamkniętym środowisku, w którym nauczyciel - wychowawca o antropozoficznych poglądach jest jedynym autorytetem	Specyfika środowiska nie zezwala na wpływy z zewnątrz, w związku z czym dzieci pozostają niezwykle podatne napływy otaczającej je zewsząd ideologii, różniącej się znacznie w swych założeniach od religii katolickiej, niekiedy całkowicie przeczącej dogmatom tejże religii.
Ukształtowanie zmysłu prawdy i zmysłu piękna	- koncepcja podwójnego kierownictwa człowieka (przewodnictwo bogów Księżyca i Słońca - duchów Lucyferów)
Dążenie do osiągnięcia pełni człowieczeństwa, wzbogacanie duszy i ducha	- teozofia i gnoza - reinkarnacja
Wdrożenie do umiejętności samodzielnego formułowania sądów, dokonywania wyborów oraz kształtowanie postawy krytycznej	- wolność poglądów - racjonalny krytycyzm	- brak przymusu i narzucania opinii - metoda dyskusji - samodzielne znajdowanie autorytetów - autonomia człowieka	Zbyt wielka swoboda może doprowadzić do zboczenia z kursu i dowolności, co z kolei może poczynić spustoszenia w podatnej na wpływy psychice dziecięcej oraz wykształceniu postaw niepożądanych
Rozwijanie umiejętności skutecznego porozumiewania się	- komunikacja, jej reguły i prawa	- przechodzenie od obrazów do wyobrażeń i pojęć	Mowa traktowana jest niezwykle pragmatystycznie
Rozwijanie twórczości	- aktywność artystyczna (różne formy, w tym także eurytmia i muzyka)	- działanie „całym sobą” - za pomocą wszystkich zmysłów	Istnieje zagrożenie nierównomiernego rozłożenia treści poszczególnych przedmiotów
Kształtowanie zachowań prospołecznych	- współdziałanie	- współpraca w grupach - wzajemna pomoc - brak rywalizacji
Nauka czytania i pisania	- wprowadzanie liter - czytanie i pisanie krótkich, później coraz dłuższych tekstów - książki literatury światowej - formy użytkowe pisma	- „wpisywanie się” w świat - litery wydobywane z obrazu - „budujemy” je nie przedkładamy - od czynności poprzez obraz i refleksję do zrozumienia - sporządzanie własnych podręczników (albumy tematyczne) i korzystanie z prawdziwych książek	Zgodnie z założeniami dzieci nie muszą opanować tych umiejętności na przestrzeni tego samego okresu, co może prowadzić do powstawania coraz poważniejszych braków

Kilka założeń:

1. Cele użyteczne, związane z dzieckiem i jego otoczeniem, wywołujące motywację, ciekawość i zaangażowanie

2. Treści mają pozostawać w związku ze światem dziecka, nie mogą być wyuczone jak reguła, obce

3. Poznanie, doświadczenia, przeżycia dostarczane dziecku wraz z wiedzą w czasie cykli tematycznych

4. Dzieci osiągają cele w ciągu 8 lat nauki - brak skali ocen (ocena opisowa) oraz drugoroczności

Pedagogika steinerowska stanowi ciekawe uzupełnienie wiedzy, niesie jednakże ze sobą szereg zagrożeń. Najpoważniejszym - moim zdaniem - jest odmienna od klasycznej koncepcja człowieka, która ściśle wiąże się z zupełnie odmiennym od chrześcijańskiego systemem wartości, wspomaganie powstawania którego jest jednym z podstawowych zadań wychowawcy.

Zawsze warto jest zaznajamiać się z alternatywami, by móc w pełni świadomie wybierać najodpowiedniejszą dla specyfiki naszych wychowanków drogę rozwoju. Jednakże przy tej okazji musimy wykazać się skłonnością do refleksji, dzięki której nie ulegniemy złudnym czasem postulatom, czerpiąc z nich w zgodzie z naszym sumieniem.

---