Wykład 5 FILOZOFIA INDII 7.11.2005
AGNI = tapas bóstwo ognia, pierwotny kapłan, ogień rytualny
System patriarchalny
CZATUR AŚRAMA
Brahmaczaria |
Sanhity |
Garihastha |
Brahmany |
Wanaprastha |
Aranjaki |
Sannjasin |
Upaniszady |
Podział społeczny ma wymiar sacrum. Każdy etap życia trwa teoretycznie ok. 24 lat
Brahmaczarin ten, który postępuje za brahmanem, okres przeznaczony na naukę, okres wstrzemięźliwości seksualnej (żeby nie marnować energii przeznaczonej na naukę). Nauka odbywa się w domu albo brahmaczarin wysyłany jest na naukę do domu mistrza.
Żeby opanować Wedy itd. Nauka gramatyki trwa 12 lat.
Garihastha brahmaczarin wraca do domu i staje się garihastką (panem domu)
Jego zadaniem jest odprawianie ofiar
Ma założyć rodzinę i spłodzić syna (posiadanie syna odprawianie ofiar po śmierci ojca bo jak nie to śmierć w zaświatach). Nie może założyć ognia ofiarnego, jeżeli nie towarzyszy mu małżonka.
W Wedach brak jako takiej reinkarnacji. Są dwie koncepcje:
Puramritju obawa, żeby nie umrzeć brahmany
Punarjati aby się ponownie nie narodzić Upaniszady
Wanaprastha może się zająć samorealizacją. Zdaje majątek synowi i udaje się do lasu.
Sannjasin transcenduje 3 pozostałe warny. Wyszedł poza rzeczywistość i będąc poza nią może ogarnąć całość
Wyrzeczenie, porzucenie
Wyjście poza społeczeństwo
Sannjasin porzuca obowiązek odprawiania rytów ofiarnych
Domem sannjasina staje się cały świat
MOMENT ZAŚLUBIN
Założenie ogniska domowego, w którym będą odprawiane ofiary ognisko przygotowuje się 2 dni
I dzień zbieranie materiałów i odpowiednie rytuały
Ziemia
Woda
Ogień
Do tej mieszanki dodaje się też specjalne kamyki, żeby cegły były bardziej stabilne
Używa się różnego rodzaju gatunków drzewa, które układa się przed przygotowaniem na skórze antylopy (na niej siedzi też jogin medytując
Pobieranie ognia z domu szanowanego bramina i dopiero na tym buduje się ognisko (w pierwszy dzień ale jak jest do końca to nie jest określone)
II dzień przygotowywanie paleniska
Rozniecanie o brzasku ognia przez pocieranie dwóch drewienek (Aranis rodzice Aginiego)
Ostateczne rozpalenie w momencie wschodu słońca
Są dwie grupy ludzi, które biorą udział w ofierze:
Kapłan
Ten, kto zleca ofiarę
To, co zostaje z ofiary jest zjadane (ryt kosmogoniczny), też się kogoś zaprasza i rodzina zjada to, czego nie zjadł gość (daje się braminom lub też żebrakom).
Odprawia się poza tym inne ofiary
Agnihotra obowiązkowa 2 razy dziennie (rano i wieczorem)
Ofiary w nowiu i pełni księżyca
Inne pomniejsze ofiary okolicznościowe
Aśamedha ofiara z konia
Prawdopodobnie ma indoeuropejskie korzenie. Wypuszczano białego konia na 12 miesięcy na terytorium, które się chciało. Jak go przejęli to oznaczało wojnę i niezgodę, a jak nie to zgoda i po 12 miesiącach takiego konia rytualnie zabijano.
Każdy etap życia rządzi się swoimi prawami (swadharma swoja powinność) i przez swoją funkcję zapewniają sakralny porządek:
Bramini przekazywanie wiedzy, przez swoją funkcję zapewniają sakralny porządek
Kszatrijowie strzegą porządku społecznego, w ramie potrzeby bronią go
Wajśjowie wytwarzanie narzędzi, również tych do rytów ofiarnych
Siudrowie pełny pokory służenie żeby 3 wyższe warny mogły oddawać się swoim powinnościom, nie biorą udziału w rytuale
RIGWEDA |
Hotar - odśpiewuje i zaczyna |
JANDŻURWEDA |
Adhwarju - wykonuje czynności rytualne |
SAMAWEDA |
Udgatar - komentuje czynności ofiarne poprzez śpiew |
ATHARWAWEDA |
Brahmana- milcząco przygląda się rytuałowi i nie interweniuje, gdy ofiara jest SUKRITA, kiedy zobaczy jakieś odstępstwo to wykonuje magiczne ryty oczyszczające (naprawiające). JEST OBOK ALE PONAD INNYMI. |
Purusza Artha impulsy prowadzące człowieka przez cały cykl sansaryczny
KAMA |
Pragnienie, zw. Ze sferą biologiczną, miłość, emocje, instynkt samozachowawczy |
ARTHA |
Nakierowany na konkretne dobra, gdy zaczynamy je porządkować wchodzimy w sferę poziomów etycznych |
DHARMA |
Wybieranie tego, co mniej lub bardziej ważne |
MOKSZA |
Dążenie do wyzwolenia, transcenduje pozostałe cele życia |
Atman = brahman byt świadomy, działający jest w swej naturze niezmienny
Netti, netti nie przysługują mu żadne atrybuty
Kama kanda samwritti
Dżhiana kanda Nirwritti model ascetyczny, który dla karmana pełni rolę pomocniczą w wyzwoleniu
1