Ćwiczenia 2 - 08.10.2012
CHÓW I HODOWLA DROBIU
Dr inż. Maria Chrzanowska
1. PROCES FORMOWANIA JAJA
- lejek jajowodu (9cm) - zaplemnienie kuli żółtej - 15-20 minut,
- magnum (33cm) - wytwarzanie białka wokół kuli żółtej - ok. 3h,
- cieśń jajowodu (10cm) - zapłodnienie, powstanie błon pergaminowych - ok.1,5h,
- część maciczna (10-12cm) - powstanie skorupy wapiennej - ok. 21-22h,
- na minutę przed zniesieniem jaja tworzy się osłonka mucynowa w części pochwowej.
2. UDZIAŁ POSZCZEGÓLNYCH CZĘŚCI JAJA:
- skorupa i błony pergaminowe - 10,5- 12,5 %
- białko - 56-62%
- żółtko - 27-32%
3. SKŁAD CHEMICZNY JAJA:
- woda- 73,6%
- sucha masa- 26,4 %
zw. organiczne - 25,6%
*białko- 12,8%
*tłuszcze - 11,8%
*węglowodany 1,0%
zw. nieorganiczne - 0,8%
4. SKORUPA
Stworzona jest z dwóch warstw:
zewnętrznej gąbczastej (zbudowana ze substancji mineralnych osadzonych na matrycy włókienek keratynowo-kolagenowych, zewnętrzna jej część to węglan wapnia, wewnętrzna magnez i fosfor),
wewnętrznej brodawkowej (zbudowana jest ona z bezpostaciowej substancji mineralnej węglanu wapnia zgrupowanej wokół granulek matrycy białkowej).
95% masy stanowią związki nieorganiczne, jej grubość waha się od 0,25 do 0,45 mm. Zewnętrzna powierzchnia powleczona jest warstwą mucyny (kutikula), która chroni treść jaja przed utratą wody i drobnoustrojami. W środkowej części jaja i tępym końcu występują pory (ok. 8 tys), które umożliwiają wymianę gazową. Ilość por i barwa skorupy jest cechą rasową. Barwa jest uzależniona od rodzaju i intensywności pigmentu: oocyjaniny (niebieski), ooporfiryny (brunatny), owoporfiryny (brunatno czerwony).
kutikula- powleka powierzchnia skorupy w części macicznej jajowodu tuż przez zniesieniem, jej rolą jest ograniczenie parowania wody z treść jaja oraz zapobieganie wniknięciu drobnoustrojów/ patogenów do jego wnętrza,
mucyna- naturalna bariera ochronna, zakleja światła por,
Białko
barwa żółto-seledynowa nadaję ją ryboflawina
zbudowana z 4 frakcji:
białko chalazo twórcze
białko rzadkie wewnętrzne
białko gęste
białko rzadkie zewnętrzne
rola ochronna białka- amortyzuję wstrząsy
rola odżywcza- dostarcza wodę i składniki odżywcze w postaci węglowodanów, związków nieorganicznych
Żółtko
-Pierścienie żółtka jasnego- cieńsze, tworzone nocą, dostarczanych jest mniej składników do budowy żółtka , mniej barwników
-Pierścienie żółtka ciemnego- szersze, ciemniejsze, tworzone w dzień kiedy jest światło, więcej substancji jest dostarczanych do budowy żółtka
-Barwa żółtka- od jasnożółtej do ciemnopomarańczowej, o barwie decydują barwniki- ksantofile
-Kula żółtkowa jest tak wytworzona aby tarczka zarodkowa była zawsze skierowana ku górze(od góry najlepsze źródło ciepła przy wysiadywaniu)
-Skład chemiczny żółtka:
Tłuszcze-największa część
Białko- jest go więcej w żółtku niż w białku
Sole mineralne: fosfor, żelazo, miedź, magnez, siarka, wapń, wit. A D E K, wit. z grupy B,
Mała ilość węglowodanów,
Katalaza- enzym odpowiedzialny za redukcje nadtlenku wodoru (powstaję podczas oddychania zarodka).
Błony pergaminowe
-obiałkowa- cieńsza, ma styczność z białkiem, w niej znajduję się lizozym,
-podskorupowa
Nadają jaju kształt,
Rola: udział w wymianie gazowej między środowiskiem zewnętrznym, a wewnętrznym, przepuszczalne dla wody,
W momencie zniesienia jaja są ze sobą połączone, na skutek różnicy temperatur dochodzi do silnego skurczenia treści jaja i oderwania od siebie błon, powstaję komora powietrzna w tępym końcu (pomiędzy błonami).