KŁAMSTWO I SAMOKRYTYKA
Kłamstwo to twierdzenie sprzeczne z rzeczywistością z zamiarem wprowadzenia kogoś w błąd towarzyszy człowiekowi niemal od zarania dziejów. Kłamiemy aby uniknąć kary, wytłumaczyć się lub po prostu by nie zrobić komuś przykrości, nie sposób wyliczyć wszystkie sytuacje, w których mówimy nieprawdę.
Najczęściej kiedy sięgamy po kłamstwo nie mamy na nie żadnego usprawiedliwienia, prócz nielicznych przypadków uważam że wprowadzanie drugiej osoby w błąd jest zjawiskiem nadzwyczaj negatywnym. Nie dość że kłamiąc czynimy zło to na dodatek często wychodzi to na jaw i czekają nas jeszcze poważniejsze konsekwencje niż w przypadku powiedzenia prawdy. Jeżeli często będziemy wprowadzać ludzi w błąd to stracą do nas zaufanie i do wszystkiego co im powiemy będą podchodzić z dystansem. Trzeba wziąć też pod uwagę, że są różne rodzaje kłamstwa. Czasami kłamiemy po to, aby komuś ulżyć, oszczędzić przykrości. Ten motyw pojawia się dość często w kłamstwie. Decydujemy się skłamać „dla dobra" naszego rozmówcy, Pewnej dziewczynce, gdy była dzieckiem , ciężko zachorowała mama i zabrano ja do szpitala, gdzie długi czas walczyła o życie. Dziewczynka, płakała, lecz rodzina uspokajała ja tłumacząc, że mama wyjechała do rodziny w daleka podróż. Pozwoliło to dziecku przetrwać spokojnie ciężki okres. Uważam, że tego rodzaju kłamstwa nie są grzechem, ponieważ oszczędziło dziecku wiele bólu.
Pojęcie kłamstwa istniało już w czasach Hezjoda, czyli co najmniej od VII w. p.n.e. Ale już wcześniej opisana została przez Homera postać Odyseusza - mistrza fortelu, wprowadzania w błąd i kłamstwa. Lecz wówczas kunszt Odyseusza traktowano jako umiejętności bardzo pożyteczne w życiu i nie zadawano sobie trudu, by oceniać je z moralnego punktu widzenia. Według Sofoklesa na pytanie, czy kłamstwo jest godne pogardy, odpowiedział: "Nie, jeśli kłamstwo może nas ocalić". Był to wiek V p.n.e., a więc o ile pojawiły się wątpliwości co do istoty kłamstwa, było one bardzo słabe i łatwo można było kłamstwo uzasadnić. Także w Biblii znaleźć możemy przykłady oszustw i kłamstw. W „Księdze Rodzaju" Abraham dopuszcza się ewidentnego oszustwa polegającego na tym, że swoją żonę podaje za siostrę i nie wzbrania się oddać jej na dwór faraona. Także bezbożny król Achab zginął w wyniku skutecznego oszustwa uknutego przez ducha za pozwoleniem Pana! W tym przypadku oszustwo było środkiem do realizacji celu - zniszczenia grzesznika.
Najgorszym rodzajem kłamstwa jest takie, przy pomocy, którego kłamca nic nie uzyskuje, ale wyrządza szkodę innym. Motywem może być tutaj chęć zemsty, zazdrość. Ludzie mszczą się na osobach, o których sądzą, że są przyczyną ich nieszczęść, złej sytuacji.
Z tego, co napisaliśmy wyżej wynika, że nie warto kłamać. Oszustwo jest brzydką cechą.
Tylko w szczególnych przypadkach, gdy prawda ma kogoś zranić, jest dopuszczalne.
Uważam, że szczerość jest najważniejszą wartością moralną i powinna być podstawą wszelkich relacji międzyludzkich. Prawda wzmacnia miłość, przyjaźń i koleżeństwo
Obruszamy się często na różne zjawiska negatywne w naszym życiu. Często towarzyszą temu emocje i epitety, ale to rzecz normalna. W emocje i zmysł krytyczny zostaliśmy wyposażeni przez Boga. Pamiętajmy jednak, że każdy z nas popełnia błędy i krytykując innych, później surowszym okiem patrzmy również na siebie, jak żyjemy i co czynimy.
Samokrytyka jest dobrem moralnym, gdyż umożliwia nam odkupienie naszych win we własnych oczach. W Biblii w słowach Jezusa Chrystusa: "Kto z Was jest bez winy... niech pierwszy rzuci kamieniem" zostajemy nakłonieni do zastanowienia się nad swym żywotem. Łatwo bowiem: "dostrzec pyłek w oku drugiego człowieka, a kłody we własnym zwykle się nie dostrzega". Jednak nikt nie jest bez winy, wobec Boga i wobec ludzi, poza nielicznymi, istniejącymi zapewne wyjątkami.
Jednak od każdej reguły zdarzają się wyjątki, które wcale nie okazują się idealnymi. Ludzie sądzący że nie muszą poddawać się samokrytyce, są jeszcze gorsi od nas, szarych punktów na tym świecie, gdyż oni nie przeżywają tak zwanego odkupienia wewnętrznego, i w pewnym sensie cierpią z tego powodu przez całe życie.
Tu nasuwa się pytanie, nad którym warto później się zastanowić czy zatem nie należy krytykować dostrzeganego przez nas zła? Nie mówić głośno, jeśli negatywne zjawisko jakieś rozprzestrzenia się coraz szerzej? I jak żyć? jak postępować? To właśnie nasze trudne dylematy. W okowach zasad przez siebie wymyślonych, zdrowego rozsądku, strachu, wiary, powinności, przyjaźni, różnych współzależności, musimy podejmować trudne czasem i kontrowersyjne działania. Bo nie da się wszystkiego naokoło czynić tylko dobrze. Czasem trzeba krytykować, zachowując jednak zdrową równowagę.
Bo niejednokrotnie zło nie wzmocniłoby swojej pozycji bez naszego cichego przyzwolenia lub choćby braku reakcji. W Biblii napisano również : "Kto złu nie zapobiegnie, mając jego świadomość, jednako winnym jest jak złoczyńca". Dlatego moim zdaniem, należy, krytykować drugą osobę, jej czyny bez kalumnii i oszczerstwa, czyli konstruktywnie i kulturalnie. Skoro w taki zmysł Bóg nas wyposażył, jako bat na wszelką niegodziwość, powinniśmy go używać. Każdy z nas jednak, niech odpowiada godnie, przed własnym sumieniem, wedle swoich przewinień.
Ze wszystkich doświadczeń których doświadczyliśmy zarówno My jak i bohaterowie książek i filmów, wnioskujemy że kłamstwo idzie zawsze w parze z samokrytyką, ludzie którzy nie dopuszczają do siebie myśli krytykowania samych siebie w pewnym sensie nie są godni nazywania się częścią społeczeństwa, bo społeczeństwo opiera się na prawdzie. Możemy sobie wyobrazić jak by wszystko wyglądało gdyby kłamstwo owładnęło umysły ludzi. Społeczeństwo uległo by powolnej destrukcji. Na szczęcie istnieje samokrytyka która przywraca człowieka do normalnego funkcjonowania.