quod opisowe
Po verba affectus (oraz laudo, vitupero, accuso, gratulor, gratias ago etc.) - że (=ponieważ)
Quod bene cogitasti laudo.
Non sum accusatus, quod doleo haec.
Gratulor tibi quod ex provincia salvum te ad tuos recepisti.
Sane gaudeo quod te interpellavi.
Quod spiratis, quod vocem mittitis, quod formas hominum habetis, indignantur.
Molestissime fero, quod, te ubi visurus sim, nescio.
Gratulor tibi, quod ex provincia salvum te ad tuos recepisti.
Tibi gratias ago, quod me omni molestia liberasti.
Scipio quaerebatur, quod omnibus in rebus homines diligentiores essent, quam in amicis eligendis.
Laudat Africanum Panaetius, quod fuerit abstinens.
Phalerus Demetrius Periclem vituperat, quod tantam pecuniam in praeclara illa propylaea coniecerit. Socrates accusatus est, quod corrumperet iuventutem.
Miltiades accusatus est proditionis, quod, cum Parum expugnare posset, a rege corruptus, infectis rebus discessisset.
Mirabar, quod Apollonius, homo pecuniosus, tam diu ab isto maneret integer. .
Uwaga:
Po verba affectus i pokrewnych używa się także:
quia (zwł. po laudare, vituperare i ekwiwalentnych)
Laudas quia oblivisci me scripsi ante facta et delicta nostri amici
si zwykle z ind.
Miror si quemquam amicum habere potuit.
cum z ind.
Gratulor tibi cum tantum vales apud Dolabellam.
aci. (zwł p. affectuum i accusandi)
Occidisse patrem Sex. Roscius arguitur.
Po zaimkach wskazujących (przysłówkach) prolektycznych, także elidowanych: hoc, id, illud, ex eo, inde
Me una haec res torquet, quod non Pompeium secutus sim.
Inter inanimum et animal hoc maxime interes, quod animal agit aliquid.
Hic annus eo fuit insignis, quod urbs Romana a Gallis capta est
Hoc uno praestamus vel maxime feris, quod colloquimur inter nos et quod exprimere dicendi sensa possumus.
Po wyrażeniach wartościujących:
bene / male / commode / opportune + fit / accidit / evenit
bene / male / gratum / prudenter + facio
Accidit perincommode, quod eum nusquam vidisti.
Fecisti mihi pergratum, quod librum ad me misisti.
Bene facis, quod me adiuvas.
Bene facis, quod non dubitas.
Magna me spes tenet bene mihi evenire, quod mittor ad mortem.
Oportunissima res accidit, quod Germani ad eum in castra venerunt.
Mitto, quod pericula subire paratissimus fueris.
Uwaga:
wymiennie z quod w takim znaczeniu używa się często cur, quare, rzadko quam ob rem
Quid est, cur virtus ipsa per se non efficiat beatos?
Nihil affert Zeno, quare mundum ratione uti putemus.
Quid fuit causae, cur in Africam Caesarem non sequerere?
Tibi causa nulla est, cur hunc miserum tanta calamitate affici velis.
Quid ergo accidit, cur consilium mutarem.
Quae causa est, cur amicitiam funditus tollamus e vita.
Po czasownikach znaczących dodawać - pomijać:
addo, quod
praetereo, quod
mitto, quod
praetermitto, quod
W znaczeniu: co do, jeśli chodzi o
Quod scribis de reconciliata gratia nostra, non intellego cur reconciliatam esse dicas, quae numquam imminuta est.
Quod autem me Agamemnonem aemulari putas, falleris.
Quod multitudinem Germanorum, inquit Ariovistus in Galliam traduco, id me imuniendi causa non Galliae impugnandae causa facio
Z con.
( non / nihil) est, quod
(non / nihil) habeo, quod
quid habes, quod
quid est, quod
(quae / nulla) causa est, quod
quid / nihil causae est, quod
Non est, quod te pudeat sapienti assentiri
Nihil est, quod quisquam magnitudinem artium pertimescat.
Nihil habeo, quod accusem senectutem.
Si animum vicisti potius quam animus te, est, quod gaudeas.