*Badania naukowe to ogół czynności w obrębie pracy naukowej od powzięcia i ustalenia problemu do opracowania materiałów naukowych, jednak bez czynności pisania pracy, jej poprawiania i oceny.

Czynności i zachowania jednostki - to co obserwowalne na zewnątrz:

Czynności - zawsze celowe i świadome

Zachowania - nie zawsze świadome

Zarówno czynności jak i zachowania służą

przystosowaniu się jednostki do środowiska.

Procesy psychiczne - to ogół stanów i procesów świadomych i nieświadomych, które mają wpływ na powstanie myśli, przekonań, marzeń, pragnień, motywów również świadomych i nieświadomych. Wywierają wpływ na zachowanie się człowieka.

Cele psychologii

1.Opisywanie tego, co się dzieje, gromadzenie danych

z obserwacji. 2. Wyjaśnianie tego, co się dzieje, co się zaobserwowało 3.Przewidywanie tego, co się zdarzy

4. Kierowanie tym, co się dzieje, będzie działo 5. Polepszanie jakości życia

Problemy etyczne w psychologii

1.Zgoda osoby badanej

2.Ocena ryzyka i korzyści

3.Celowe wprowadzanie w błąd

4.Wyjaśnianie, informowanie

*Wrażenie - najprostszy proces, dzięki któremu odbieramy świat zewnętrzny i wewnętrzny.

Proces, w którym receptory zmysłowe i układ nerwowy odbierają bodźce ze środowiska.

SPOSTRZEŻENIA (percepcja) to proces organizowania i interpretowania informacji zmysłowych, umożliwiający rozpoznawania znaczących przedmiotów i zdarzeń.

Próg absolutny - minimalna wartość bodźca potrzebna do jego wykrycia.

Próg różnicy - prawo Webera: aby dostrzec różnicę między bodźcami muszą się one różnic nie o określoną wartość bezwzględną, ale muszą się różnic względnie, jedna musi stanowić odpowiedni % drugiej

Adaptacja do bodźca: zmniejszenie wrażliwości na bodziec pomimo, iż nie zmieniła się wartość tego bodźca

Wrażliwość to zdolność reagowania na bodźce zmysłowe o określonej wartości stymulacyjnej.

PERCEPCJA WZROKOWA - ANALIZATOR WZROKOWY

*UWAGA to proces polegający na tym, że organizm w dowolnej chwili koncentruje się na pewnych cechach otoczenia przy jednoczesnym (względnym) wykluczeniu innych jego aspektów.

Cechy uwagi:

1. Pojemność = zakres uwagi = ile cech jednego przedmiotu możemy śledzić, na ilu się skupić

2. Przerzutność uwagi = zdolność do przerzucania

uwagi z jednego obiektu na drugi

3. Podzielność uwagi = na ilu różnych przedmiotach, czynnościach możemy skupić uwagę w tym samym czasie, równolegle

4. Selektywność uwagi = zdolność do skupiania

uwagi na określonych, ważnych wrażeniach,

zdolność do nadzwyczajnego skupienia uwagi

*Pamięć to wielostronny, aktywny proces umysłowy przejawiający się w procesach:

Zapamiętywania = kodowania informacji

Przechowywania = magazynowania informacji

Wydobywania = przywracania, przypominania infor

Rodzaje pamięci: sensoryczna = zmysłowa

Pamięć krótkotrwała ilość informacji, które mogą

być natychmiast odtworzone, mało, na krótko.

Interferencja = wpływ starych treści na zapamiętywanie, przechowywanie i odtwarzanie nowych

Transfer pozytywny = ułatwienie poprzez związki z innymi treściami, np. języki obce

*Uczenie się to względnie stała zmiana zachowania pod wpływem doświadczenia. Uczenie się następuje poprzez skojarzenia czyli warunkowanie.

Warunkowanie klasyczne to uczenie się new bodźca

Warunkowani instrumentalne to uczenie się nowej czynności, nowej reakcji, nowego zachowania

WARUNKOWE KLASYCZNE:

BB - bodziec bezwarunkowy - wywołuje reakcję wrodzoną reakcję bezwarunkową, naturalną, odruchową

RB - reakcja bezwarunkowa, naturalna, wrodzona reakcja na bodziec bezwarunkowy

BW - bodziec warunkowy, początkowo obojętny, który w drodze skojarzenia z BB zaczyna wywoływać reakcję warunkową

RW - reakcja warunkowa - wyuczona reakcja na początkowo obojętny bodziec

GENERALIZACJA; tendencja do reagowania w taki sam sposób na bodźce podobne do BW: dziecko bite reaguje strachem już nie tylko na widok pasa, ale również sznura, samego widoku osoby bijącej itp..

RÓŻNICOWANIE: odwrotność generalizacji - zdolność do różnicowania bodźców warunkowych jako różnych: na przejściu dla pieszych różnie reagujemy na różne światła

WARUNKOWE INSTRUMENTALNE:

to uczenie się poprzez kojarzenie zachowań z ich skutkiem (wzmocnieniem).

Możliwe skutki zachowań = wzmocnienia

Uczenie się społeczne to zamierzone lub mimowolne uczenie się określonych postaw, zachowań, czynności przez obserwację i naśladowanie zachowań innych ludzi, pełniących funkcję wzorców (modeli).

Uczenie się społeczne następuje poprzez:

* naśladownictwo: naśladowanie oznacza wierne skopiowanie zachowań

*modelowanie: wyraża ten sam nastrój i tę samą jakość zachowania, dostosowane do okoliczności, w których znajduje się obserwator.

Uczenie się poznawcze (kognitywne) jest wyższym poziomem zdobywania (przyswajania) wiadomości, umiejętności i nawyków. Oznacza kształtowanie się u człowieka nowych programów czynności przedmiotowych i umysłowych, głównie za pomocą manipulowania informacjami, czyli kodowania, wytwarzania nowych wiadomości , organizowania ich i wykorzystywania.

Uczenie się kognitywne, opiera się na psychicz. procesach poznawczych i dzieli się na:
1) uczenie się praktyczne, związane z czynnościami przedmiotowymi i danymi zmysłowymi (spostrzeżenia, wyobrażenia, skojarzenia itp.) poprzez naśladownictwo
2) uczenie się intelektualne, polegające na manipulowaniu wyżej zorganizowanymi informacjami (naukowe pojęcia, prawa, zasady itp.)

*MOWA I MYŚLENIE

Język - system symboli służących do przekazywania myśli, uczuć i znaczeń za pośrednictwem wypowiadanych słów, dźwięków bezsłownych, mimiki, gestykulacji oraz innych sposobów o umownym znaczeniu.

Mowa - jest czynnością posługiwania się językiem, przez co rozumie się konkretne akty użycia języka, np. mowa ciała, esej

Myślenie lub rozumowanie to złożony ciągły proces zachodzący w mózgu, polegający na skojarzeniach i wnioskowaniu, operujący elementami ludzkiej pamięci jak symbole, pojęcia, obrazy, dźwięki

Proces myślenia składa się z 3 komponentów:

* materiał, tj. informacje o świecie, zakodowane w wyobrażeniach, spostrzeżeniach, pojęciach

* operacje umysłowe, tzn. elementarne transformacje dokonywane na materiale

* reguły, czyli strategie porządkowania łańcucha operacji (np. wzory matematyczne).

Reguły myślenia

Algorytmy określają zbiory operacji, które należy kolejno wykonać, chcąc zrealizować dany cel

Heurystyki mają charakter intuicyjny, lecz ułatwiają radzenie sobie w sytuacji problemowej

Rodzaje myślenia

Myślenie autystyczne to proces, obejmujący fantazje, marzenia, reakcje nieświadome i idee niesprawdzalne za pomocą rzeczywistości zewnętrznej.

Myślenie realistyczne (ukierunkowane) wymaga, aby idee były dostosowane do rzeczywistości. Ten typ myślenia występuje przy rozwiązywaniu problemów

Dedukcja vs indukcja

Rozumowanie dedukcyjne przechodzi od ogółu do szczegółu - cechy danej kategorii przypisuje się obiektom, należącym do tej kategorii (np. „Wszyscy studenci zdają egzaminy." - "Anna jest studentką."

Rozumowanie indukcyjne przechodzi od szczegółu do ogółu (np. "Anna jest studentką." Wszyscy studenci zdają

egzaminy").

Myślenie prelogiczne vs myślenie logiczne

Myślenie prelogiczne nie liczy się z prawami logiki, dopuszcza kontrasty, kieruje się racjami emocjonalnymi, dominantami treściowymi i ubocznymi asocjacjami.

Ten typ myślenia występuje u małych dzieci i u osób z zaburzeniami psychicznymi.

Myślenie logiczne przebiega zgodnie z prawami logiki.

Myślenie konkretne vs myślenie abstrakcyjne

Myślenie konkretne opiera się na manipulowaniu przedmiotami, konkretami znanymi a własnego doświadczenia. Ten typ myślenia występuje u zwierząt i u małych dzieci.

Myślenie abstrakcyjne polega na operowaniu pojęciami. Ludzie dorośli myślą za pomocą pojęć

Myślenie produktywne vs myślenie reproduktywne

Myślenie produktywne polega na wytworzeniu informacji nowych dla podmiotu Przykładem może być pisanie wypracowań na wolny temat

Myślenie reproduktywne nie polega na mechanicznym odtwarzaniu informacji, lecz na wykorzystywaniu dotychczasowej wiedzy podmiotu w nowych sytuacjach problemowych. Przykładem może być przetłumaczenie tekstu na język angielski.

Myślenie dywergencyjne vs konwergencyjne

Myślenie dywergencyjne pojawia się w wypadku, jeśli istnieje wiele możliwych rozwiązań sytuacji problemowej

Myślenie konwergencyjne pojawia się w przypadku, kiedy problem posiada jedno właściwe rozwiązanie Taki charakter mają np. testy wielokrotnego

Przeszkody w rozwiązywaniu problemów:

1 Tendencja do potwierdzania - szukanie dowodów potwierdzających i ignorowanie tego co nie pasuje, (przykład: prymus - chuligan)

2 Fiksacja - niezdolność do widzenia problemu z nowej, innej perspektywy, tendencja do powtarzania rozwiązań, które sprawdziły się wcześnie, myślenie o przedmiotach w kategoriach ich typowych funkcji

*INTELIGENCJA

To zdolność ogólna do celowego działania, racjonalnego myślenia i skutecznego radzenia sobie z trudnościami.

Typy inteligencji

Inteligencja kognitywna (abstrakcyjna, poznawcza, szkolna)- sprowadza się do takich sprawności umysłowych, jak umiejętności analizowania i syntezy informacji, które da się zawrzeć w formie znaków, oraz wykorzystania posiadanej wiedzy do własnych celów

Inteligencja werbalna - zdolność formułowania wypowiedzi, szybkiego i adekwatnego znajdowania słów, dobrego rozumienia tekstu wypowiadanego lub pisanego

Inteligencja emocjonalna - polega przede wszystkim na umiejętności radzenia sobie ze swoimi emocjami, nazyw ich oraz zauważania i wpływania na emocje innych

Inteligencja społeczna - pokrewna inteligencji emocjonalnej zdolność przystosowania się i wpływania na środowisko społeczne człowieka.

Inteligencja twórcza - czyli zdolność do generowania nowych pojęć lub ich nieoczekiwanych połączeń.

Iloraz inteligencji wartość liczbowa testu psychometrycznego, którego celem jest pomiar inteligencji. Wartość ta nie jest absolutną miarą inteligen

Pierwszym testem inteligencji był test Alfreda Bineta z 1905. Znane testy to: WAIS-R, APIS

„Wiek umysłowy” - najwyższy poziom wiekowy, na którym konkretna osoba rozwiązała pomyślnie zadania testowe, stanowi wyznacznik jego wieku umysłowego.

*EMOCJE I MOTYWACJA

Emocja - to reakcja całego organizmu

Funkcje emocji

• Ukierunkowywanie i podtrzymywanie działań

• Organizowanie doświadczeń ( na co zwracamy uwagę )

• Intensyfikacja wybranych doświadczeń

• Regulowanie interakcji społecznych

• Pobudzanie do zachowań prospołecznych

• Komunikacja społeczna

Motywacja - stan gotowości istoty rozumnej do podjęcia określonego działania

Procesy motywacyjne ukierunkowują zachowanie jednostki na osiągnięcie określonych, istotnych dla niej stanów rzeczy, kierują wykonywaniem pewnych czynności tak, aby prowadziły do zamierzonych wyników

Napięcie motywacyjne pojawia się gdy podmiot dostrzeże stan rzeczy, który mógłby zredukować napięcie, a także gdy wytwarza się u niego przeświadczenie, że cel da się osiągnąć.

Rodzaje motywacji

Motywacja wew - aktywizacja następuje gdy człowiek dąży do zaspokojenia swoich potrzeb, robi coś (lub unika czegoś) wyłącznie dla siebie, np. dla własnej satysfakcji.

Motywacja zew - polega na wzbudzeniu potrzeb przez stosowanie kar i nagród, informowaniu o możliwościach zawartych w różnego rodzaju sytuacjach i manipulowaniu tymi możliwościami, np. dla premii

Motywacja negatywna, zwana ujemną, to mechanizm oparty na różnego rodzaju karach związany z zachowaniem typu „dążenie od”, który opiera się na unikaniu.

Motywacja pozytywna, zwana dodatnią, oparta jest na dodatnich wzmocnieniach.

* OSOBOWOŚĆ

To złożona struktura regulacyjna, na którą składają się:

1 zespół cech, które wskazują na najbardziej stałe predyspozycje do określonych zachowań

2 motywy - czyli dążenia, cele, wartości, mechanizmy obronne, mechanizmy adaptacyjne, strategie radzenia sobie stanowiące charakterystyczny dla jednostki styl (

mechanizm ) adaptacji - czyli mechanizmy motywacyjne

3 koncepcja siebie - to jest system znaczeń, jakie jednostka nadaje swoim doświadczeniom i ogólnie swojemu życiu.

Osobowość to dynamiczna organizacja wewnętrzna jednostki tych schematów ( mechanizmów ), które determinują indywidualny sposób przystosowania do środowiska.

Rozwój osobowości - zmiany w zakresie funkcjonowania intelektualnego, emocjonalno - uczuciowego, motywacji, adaptacji do środowiska, kontaktów interpersonalnych i koncepcji siebie

Cecha osobowości -dyspozycja, która obejmuje obserwowalne zachowania, uczucia, myśli i motywy, które są wyrazem spójnych wzorców funkcjonowania w różnych

sytuacjach.

Typ osobowości - określamy poprzez opis dominujących lub/i utrwalonych cech osobowości

Mechanizmy motywacyjne, czyli te mechanizmy, które powodują, że jednostki różnią się w zakresie podejmowanych wyborów, celów, dążeń, wartości, mechanizmów obronnych, sposobów radzenia sobie w różnych sytuacjach ( stresu, trudnych, konfliktowych).

Rozwój osobowości - dążenie do dynamicznej równowagi i zgrania trzech komponentów osobowości: popędowego i niemoralnego ID, moralnego SUPEREGO i racjonalnego EGO.

Zaburzenia rozwoju osobowości - zbyt duża presja ID i SUPEREGO; EGO nie radzi sobie wtedy z konfliktem miedzy popędami a nieświadomymi i świadomymi zakazami, nakazami i zasadami SUPEREGO

Tożsamość - czyli system znaczeń, jakie jednostka nadaje swoim doświadczeniom i ogólnie swojemu życiu.

Ukształtowana tożsamość: zdolność do samodzielnego określania zadań, koncepcji życia i przyszłości, zdolność do samorealizacji.

---