SIMMEL
1 SOCJOLOGIA FORMALNA
Kontynuowal SOCJOLOGIA FORMALNA zapoczatkowana przez Ferdynanda Tonniesa; jego idee socjologii mozna nazac mikrosocjologia;
Ze wzgledu na postepujaca specjalizacje dziedziny, socjologia zatraca spojnosc
Simmel proponuje nie pisac o dualizmie jednostka-spolecznstwo, a opisywac RELACJE, wzajemne oddzialywania
To RELACJE powinny byc przedmiotem analizy socjologicznej
Kulturalne zjawiska powinny byc analizowane pod wzgledem FORMY i TRESCI
NEOKANTOWSKI RODOWOD KONCEPCJI
Neokantyzm Simmla zaznacza socjologiczny ANTYPOZYTYWIZM
Myslenie dialektyczne
Simmel za Kantem rozroznia APRIORYCZNOSCI:
Jednostki sa zarowno na zewnatrz & wewnatrz spolecznstwa
Jednostki sa zarowno podmiotem jak i przedmiotem
W jednostkach tkwi impuls samospelnienia sie lub samounicestwienia sie, w ostatecznosci jednostka dazy do samointegracji
POJECIE SPOLECZENSTWA
Pojęciu społeczeństwa rozumianemu jako realnie istniejąca ponadjednostkowa całość przeciwstawiał proces uspołecznienia, którego badaniem miałaby zająć się socjologia.
Simmel odrzuca socjologizm durkheimoski (pojecie spoleczenstwa jako bytu sui generis)
Spoleczenstwo jest FUNKCJA LOSOW JEDNOSTEK;
Jest polem interakcji
Jest efektem replikacji zachowan odzianych w rozne FORMY
Z drugiej strony, FORMY dostarczone jednostce przes spoleczenstwo pozwalaja jej wytworzyc tozsamosc „ja”
POZIOMY RZECZYWISTOSCI SPOLECZNEJ
Poziom jednostki i poziom spoleczenstwa, do ktorego ona nalezy, sa dynamiczne i ustalaja sie na zasadzie, ze wspolne jest wszystkim to, co posiadaja najubozsi, zarowno materialnie, jak i kulturalnie. Charakter zbiorowy nie jest ani „posredni” ani najnizszy - sytuuje sie powyzej dolnej granicy.
Socjolog powinien badac jak u jednostki mozliwe jest doswiadczanie swiata, jak rozroznia sie formy i tresc.
Simmel badal 4 problemy rzeczywistosci spolecznej:
Psychologiczne konsekwencje zycia spolecznego
Spoleczne konsekwencje zwiazkow miedzyludzkich
Struktura i zmiany ducha kultury swoich czasow
Zjawisko „pojawiania sie” - emergencji
JEDNOSTKA A SPOLECZENSTWO
Wszystkie indywidualne przezycia przechodza w spolecznstwie synteze: zachodzi jednoczesna indywidualizacja i uspolecznienie
Jednostka dziala i rozumie poprzez indywidualne obrazy, formy i tresc.
Struktury spoleczne maja negatywny wplyw na tworczosc jednostek
ODMIANY SOCJOLOGII
Socjologia ogolna - socjologiczne badanie zycia historycznego w takiej mierze, jak zostalo ono uksztaltowane spolecznie i calosciowo.
Socjologia formalna - badanie form urpolecznienia, formy ktore tworza spoleczenstwo i spoleczenstwa. Socjologia taka stanowi osobna nauke pod wzgledem jednownacznie okreslonego sposobu stawiania zagadnien.
Socjologia filozoficzna - badanie aspektow metafizycznych i epistemologicznych.
FORMY USPOLECZNIENIA
Uspolecznieniem jest kazdy proces, ktory powoduje wzajemne oddzialywanie ludzi na siebie, wszystko, co przeksztalca niezalezne, rownolegle istnienia jednostek w okreslone formy wspolistnienia i istnienia dla innych. Sa to np. glod, milosc, praca, uczucia religijne. Najbardziej doskonala forma uspolecznienia jest TOWARZYSKOSC.
FORMY I TYPY INTERAKCJI
Simmel uważał, że świat rzeczywisty składa się z nieskończonej liczby zdarzeń, działań interakcji itd. Natomiast ludzie, chcąc poradzić sobie z tym ogromem składników („treści”), porządkują go, ujmując w pewne wzory, czyliform y, ograniczając ich liczbę. Forma umożliwia lepszą analizę rzeczywistości społecznej - odnalezienie cech wspólnych. przykłady form omawianych przez Simmla: wymiana, konflikt, prostytucja, towarzyskość, nadrzędność i podrzędność (dominacja)
Typy i formy to twory, umożliwiające lepsze zrozumienie szerokiego zestawu wzorów interakcji.
Typy społeczne: obcy, skąpiec, rozrzutnik, poszukiwacz przygód, szlachcic, ubogi.
Subordynacja
Wyzszosc
Wymiana
Konflikt
Towarzyskosc
Nasladowanie
Rywalizacja
Podzial pracy
Reprezentowanie
Zrzeszanie sie
KONFLIKT JAKO FORMA INTERAKCJI
Konflikt, inaczej niz u Webera, jest rowumiany w kategoriach abstrakcyjnych
Konflikt nie musi byc przeciwstawny porzadkowi
Konflikt to nie chaos
Konflikt to intensywna interakcja, ktora wyostrza granic grupy, wytwarza solidarnosc grupowa
Konflikt prowadzi do centralizacji wladzy
Prowadzi do poszukiwania sojusznikow
Konflikt wylania reguly prowadzenia walki (powstaje konwencje, negocjacje)
Kazda grupa potrzebuje zewnetrznego wroga, gdyz tylko jego istnienie podtrzymuje istnienie grupy.
STRUKTURA SPOLECZNA A KULTURA
KULTURA OBIEKTYWNA - to, co ludzie wytwarzają (sztuka, nauka, filozofia). Jednakże staje się ona coraz bardziej niezależna i zaczyna żyć własnym życiem. Istnienie kulturowych tworów stwarzasprzeczność w odniesieniu do ludzi będących ich twórcami - stanowi przykład obcości i wrogości między twórcą a jego wytworami.
KULTURA INDYWIDUALNA (subiektywna) - to zdolność człowieka do wytwarzania, przyswajania i kontrolowania elementów kultury obiektywnej.
MODA I TOWARZYSKOSC
MODA jest jedna z form zwiazkow spolecznych , ktora pozwala tym, ktorwy chca przynalezec do grupy, dokonac tego. Pozwala z drugiej strony innym (ktorzy nie chca przynalezec do grupy), wybrac inny trend, inna droge i stworzyc wlasna mode. „Kobieta a moda”. Czym jest moda? Dlaczego jest uznawana za domenę kobiecą? Co socjologia lub filozofia ma - że tak powiem - do mody? Simmel snuje refleksje o związku między chęcią wyróżniania się kobiety, a jej potrzebą pozostawania częścią społeczeństwa. Podążanie za modą - pisze Simmel - jest, z jednej strony, obszarem powszechnego naśladownictwa, z drugiej zaś - oferuje pewną formę indywidualizmu.
TOWARZYSKOSC: “wszystkie formy stowarzyszania sie, poprzez ktore jednostki lacza sie w spoleczenstwo”, czyli jednostke wyzszego rzedu, zlozona z indywiduow. Towarzyskość wg Simmla to społeczna forma gry-zabawy, zabawowa forma interakcji, polegająca na tym, że jednostki, łącząc się w związki o charakterze towarzyskim wchodzą w związek, który nie ma żadnego celu rzeczowego, żadnej treści i żadnych konsekwencji zewnętrznych. Łączenie się (związki, stowarzyszenia religijne, bandy itd.) daje satysfakcję, jest atrakcyjne - daje poczucie jedności, zespolenia. Jest to pewna wartość autoteliczna (sama w sobie). Towarzyskość eliminuje wszystko to, co jest osobiste oraz ma ona charakter demokratyczny - dążenie do unikania tarć i trudności w relacjach z innymi, gdyż członkowie muszą być równi towarzysko. Radość jednostki jest zależna od radości innych jednostek. Towarzyskość to świat sztuczny, świat istot, które pragną stworzyć czyste, niezakłócone żadnym akcentem materialnym wzajemnie oddziaływania. Życie towarzyskie to gra, w której każdy postępuje tak, jak gdyby wszyscy byli równi, a zarazem gdyby każdy był szczególnie ceniony prze pozostałych, jest oszustwem wobec realnego życia społecznego
Impuls towarzyskosci istnieje w czlowieku i wyraza pragnienie przejscia ze stanu samotnosci do bycia razem.
W IDEALNEJ FORMIE, towarzyskosc realizuje sie poprzez przyjacielskosc, serdecznosc, atrakcyjnosc kazdego rodzaju, zabawe.
By moc byc razem z innymi, jednostki nie powinny zaznaczac swej indywidualnosci zvyt mocno, zbyt agresywnie.