Zapalenie błony naczyniowej

• Błona naczyniowa: tęczówka, ciało rzęskowe, naczyniówka

• Może obejmować tkanki sąsiadujące

Podział:

1. zapalenie przedniego odcinka błony naczyniowej:

• zap. Tęczówki

• zap. Tęczówki i ciała rzęskowego

• dochodzi do zwiększenia przepuszczalności naczyń w wyniku czego leukocyty i białko przechodzą do komory przedniej i można je obserwować w lampie szczelinowej jako komórki pływające w cieczy wodnistej oraz jako jej przymglenie

1. zap. Pośredniej części błony naczyniowej

• płaska część ciała rzęskowego

• krańcowy obwód siatkówki

2. zapalenie tylnej części błony naczyniowej

• naczyniówka

• obejmuje zazwyczaj też siatkówkę

• char. Objawem jest obecność komórek zapalnych w ciele szklistym

• panuveitis- gdy zap. Przedniego i tylnego odcinka błony naczyniowej występują równocześnie

Wywiad

• objawy podmiotowe: bóle gałki ocznej (szczególnie w zapaleniu części przedniej), światłowstręt, pogorszenie ostrości widzenia, zaczerwienie oka

• czy występują objawy schorzeń ogólnych- zab. Oddechowe, zmiany skórne (rumień guzowaty, zapalenie zakrzepowe żył, dermatografia, owrzodzenia błony śluzowej ust i narządów płciowych), łuszczycowe zapalenie stawów

• zapalenia stawów- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa może być przyczyną ostrego zapalenia przedniego odcinka błony naczyniowej; zespół Reitera (zapalenie cewki moczowej, zapalenie spojówek i seronegatywne zapalenie stawów), młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów

• choroby jelit- colitis ulcerosa, choroba Crohna, choroba Whipple'a

• choroby zakaźne- kiła, opryszczka, u osób z obniżoną odpornością także cytomegalia, grzybica

Objawy

• osłabienie ostrości wzroku

• zaczerwienie oka- zazwyczaj wokół rąbka rogówki- nastrzyknięcie rzęskowe

• osady na śródbłonku rogówki- złogi komórek zapalnych

• komórki w cieczy wodnistej i jej przymglenie-w ciężkich stanach leukocyty mogą opadać w dużych ilościachna dno komory przedniej i tworzyć poziom ropy (hypopyon)

• rozszerzenie naczyń tęczówki

• zrosty pomiędzy tęczówką a przednią powierzchnią soczewki- zrosty tylne

• podwyższenie ciśnienia wewnątrzgałkowego- nie zawsze

• komórki zapalne w ciele szklistym

• ogniska zapalne w siatkówce lub naczyniówce

• obrzęk plamki- nie zawsze

Leczenie

Cele- zmniejszenie bólu i stanu zapalnego, zapobieganie uszkodzeniu tkanek oka, zachowanie jak najlepszej ostrości widzenia przez zmniejszenie uszkodzenia siatkówki i nerwu wzrokowego

• w zapaleniu przedniego odcinka błony naczyniowej ważne jest rozszerzenie źrenicy, co zapobiega powstaniu zrostów tylnych tęczówki- homatropina, cyklopentolat, atropina, fenylefryna, tropikamid; zazwyczaj krople, czasem kilka leków jednocześnie lub podspojówkowo

• w zapaleniu tylnego odcinka błony naczyniowej osłabienie ostrości widzenia może być wynikiem uszkodzenia tkanki siatkówki oraz gromadzenia się wysięku zapalnego w obrębie plamki- leki przeciwwirusowe, antybiotyki, steroidy ogólnie

• ciężkie postaci (np. w chorobie Behceta)- leki immunosupresyjne, np. azatiopryna i cyklosporyna

Przyczyny:

1. Choroby zakaźne: toksoplazmowa, zakażenia pooperacyjne, grzybice, cytomegalia, opryszczka, gruźlica, kiła, zapalenia przerzutowe z innych narządów, toksokaroza

2. Choroby układowe: zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, sarkoidoza, zespół Reitera, choroba Behceta, łuszczycowe zapalenie stawów, młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów, zapalenie jelit

3. Choroby oczne: zaawansowana zaćma zapalenie współczulne, odwarstwienie siatkówki, jaskra zamykającego się kąta, guzy wewnątrzgałkowe

TOKSOPLAZMOZA

• Wrodzona lub nabyta

• Postać oczna jest przeważnie wrodzona

• Objawy: pogorszenie widzenia, męty, zaczerwienienie oczu, ich bolesność

• Objawy: zmiany dotyczą głównie siatkówki, zapalenie naczyniówki rozwija się wtórnie

• Typowa świeża zmiana rozwija się w postaci jasnożółtego okrągłego ogniska o nieostrych granicach położonego w tylnym biegunie oka, na brzegu starej nieczynnej blizny

• Częstym objawem jest również znaczny wysięk zapalny w ciele szklistym

• Leczenie: leki przeciwpasożytnicze, steroidy

GRUŹLICA

• Zapalenie błony naczyniowej mogą stanowić reakcję hiperergiczną

• Typowe są przewlekłe zapalenia błony naczyniowej przedniego odcinka oka, którym może towarzyszyć zapalenie tylnego odcinka w formie rozsianych, niewielkich kremowych ziarniniaków naczyniówki lub pojedynczego ziarniniaka.

• Zapalenie okołożylne, które może prowadzić do powstawania zakrzepów i nowotwórstwa naczyniowego

KIŁA DRUGORZĘDOWA

• Ostre zapalenie tęczówki w wyniku bezpośredniego przedostania się Treponema pallidum do jej naczyń wlosowatych

• Guzki z rozetkami rozszerzonych kapilarów lub żółtawoczerwone guzki

• W tylnym odcinku oka wysięki wokół nerwu wzrokowego i tętniczek siatkówki

• Pieprz z solą, komórki kostne- wieloogniskowe zapalenie naczyniówki i siatkówki powoduje wtórnie zaniki oraz przegrupowania barwnika położone sektorowo lub na całym obwodzie dna oka

• Ślepota zmierzchowa i mroczek pierścieniowaty w polu widzenia

ZAKAŻENIA WIRUSOWE

• Półpasiec oczny: dotyczy tęczówki i ciała rzęskowego, objawia się łagodnie, drobne osady na śródbłonku rogówki, czerwonawy refleks w obrębie tęczówki w wyniku sektorowego zaniku nabłonka barwnikowego tęczówki (w biomikroskopie metodą retroiluminacji)

• Opryszczka zwykła: zapalenie tęczówki i ciała rzęskowego w przebiegu opryszczkowego zapalenia rogówki

TOKSOKAROZA

• Leucocoria, jednostronne zaniewidzenie i/lub zez, ziarniniak, masywny wysięk w ciele szklistym

• Poważne rokowanie- ryzyko utraty wzroku

---