Rodzaje narkotyków

Typologia Dimoffa i Carpera:

1. Środki tłumiące.

Działają redukującą na aktywność OUN. Powodując efekt odprężenia, senność, rozluźnienie, mogą wywołać nastrój lekko euforyczny, ponieważ redukują stan napięcia i ograniczają kontrolę wolicjonalną. Przy dużych dawkach mogą być bardzo niebezpieczne.

Najczęściej spotykane:

• alkohol

• środki nasenne, uspokajające i antydepresyjne, do których należą barbiturany, trankwilizatory, benzodiazepiny np. lumianl, cyclobarbital, oxazepam, nitrazepam, valium, xanax, relanium, lorafen, ale także eter, chloroform, produkty z ruty stepowej np. parwat, narolil

• środki rozluźniające (poppers): produkowane na bazie azotanu amylu, do których należą przede wszystkim preparaty nasercowe np. pulmuival, interpharm, ale także efedryna, podtlenek azotu zwany popularnie gazem rozweselającym

• środki silnie usypiające (pigułki gwałtu): należą do nich przede wszystkim gammhydroksymaślan (GHB) oraz rohypnol, a także mieszanki leków nasennych i uspokajających

• leki przeciwkaszlowe i przeciwalergiczne: np. DMX, sudafen, tussipect

Wygląd: najczęściej występują w postaci tabletek, pastylek, lub w płynie (używający pociągają je z małych buteleczek, często są przelewane do nich ze względu na szybkie ulatnianie się substancji, rzadko natomiast są używane w postaci sproszkowanej i palone.

Działanie: przy dużych dawkach powodują oszołomienie, przyćmienie świadomości a nawet utratę przytomności, ponadto utratę koordynacji ruchowej, niewyraźną mowę, spowolnione ruchy gałki ocznej, rozszerzanie źrenic na przemian ze zwężeniem, nieostre lub podwójne widzenie, nudności, wymioty, suchość w ustach, u niektórych osób nadaktywność, płytki, nieregularny oddech, niskie ciśnienie krwi, śpiączkę. Długotrwałe używanie niektórych środków, zwłaszcza barbituranów może powodować trwałe upośledzenie zapamiętywania, rozkojarzenie, problemy z koncentracją

Objawy abstynencyjne: nadwrażliwość sensoryczna, huśtawka nastrojów, bezsenność, koszmary nocne, utrata łaknienia, stany hipodepresyjne i depresja

2. Środki pobudzające.

Chemicznie należą do różnych grup, ale ich działanie na ośrodkowy układ nerwowy jest podobne. W początkowym okresie przyjmowania powodują wzrost aktywności, poczucie omnipotencji, likwidują uczucie zmęczenia, senności, głodu, poprawiają nastrój, mogą wywoływać stan euforyczny. Niezwykle szybko uzależniają.

Najczęściej spotykane:

• kofeina, nikotyna

• amfetamina, metaamfetamina, AMU (metaamfetamina z beta-karotenem): amfetamina jest narkotykiem syntetycznym, najczęściej występuje w postaci tabletek, białego proszku, kostek o wyglądzie parafiny, grudek kryształków, płynu do wstrzykiwania ma dość ostry siarkowy zapach

• kokaina, crack (klasyczna kokaina- chlorowodorek kokainy): występuje w postaci białego proszku, crack ma postać kryształków lub grudek, granulek, kulek w kolorze kremowym, lekko brązowym lub brązoworóżowym, właściwie jest mieszanką kokainy z sodą oczyszczoną, silniejszy od klasycznej kokainy 20-50 razy, zaczyna działać po kilku sekundach, ale działa krócej, do 20 min., podczas gdy klasyczna kokaina do 3-6 godzin

• ecstasy: bardzo niejednorodna grupa, najczęściej mieszanka kilku rodzajów środków np. amfetaminy i LSD albo heroiny, amfetaminy i psylocybiny, ma wiele autorskich odmian, występuje w postaci tabletek i pastylek, często z napisami (Adam, Ewa, UFO) lub różnymi symbolami graficznymi, bardzo niebezpieczna ze względu na możliwość opóźniania i kumulację efektów działania (UFO) lub łączenie związków o działaniu antagonistycznym

• wiele roślin o działaniu stymulującym, najbardziej znane to wilcza jagoda, żeń-szeń, mandragora, chrzan, lubczyk

Najczęściej się je połyka, pali, snuffuje (wciąga przez nos), niektórzy nacierają śluzówki oka lub wewnętrzne strony warg.

Objawy użycia: obok wyraźnego ożywienia to: rozszerzenie źrenic, brak reakcji źrenic na światło, gadatliwość, zgrzytanie zębami, bladość twarzy, niepodatność na zmęczenie, nadpobudliwość psychoruchowa, niepokój, agresywność, gonitwa myśli, brak koordynacji psychoruchowej. Przy dużych dawkach może nastąpić przyćmienie świadomości, majaczenia, drżenia, wzrost ciśnienia krwi, wzrost temperatury, obfite pocenie się, nudności, wymioty, wysypka, bóle w klatce piersiowej, po amfetaminie- krwawienie z naczyń mózgowych, utrata przytomności, zatrzymanie akcji serca. Po długotrwałym użytkowaniu następują nawroty psychotyczne, nawet po odstawieniu.

Objawy abstynencyjne: wyczerpanie, depresja, huśtawka nastrojów, niespokojny sen, katar, porażenie nerwów czuciowych.

3. Halucynogeny.

Najbogatsza grupa środków odurzających. Na początku zażywania rzadko dają intensywne objawy w postaci majaczeń czy stanów urojeniowych. Ich zasadniczy wpływ polega na pogłębieniu nastroju, zintensyfikowaniu wrażeń zmysłowych, lekkim zniekształceniu rzeczywistości. Zwykle środki te są palone, snifowane, żute.

Najczęściej spotykane:

• kanabinole, pochodne konopi indyjskich- marihuana, haszysz, olej haszyszowy, konopie siewne, marihuana jest suszem liści, łodyg i kwiatostanów konopi, jest najczęściej palona, a jej dym ma lekko słodkawy zapach; haszysz to żywica konopi, często łączona z woskiem lub klejami organicznymi, występuje w postaci sprasowanych tabliczek, grudek, kulek, granulek w kolorze brązowozielonym lub brązowym, palony jest w różnych fajkach lub na aluminiowych foliach, łyżkach. Olej haszyszowy jest gęstą, ciemnobrązową cieczą, najczęściej dodawany do papierosów. Produkty konopi indyjskich są obecnie najczęściej używanymi narkotykami w Polsce.

• skuny: papierosy skręty o działaniu dużo silniejszym od klasycznej marihuany, roślina jest bowiem uprawiana (hydroponicznie) w wodzie nasączonej innymi narkotykami np. opiatami

• LSD (kwas): rozpowszechaniny najczęściej w postaci znaczków z różnymi symbolami, bibułek lub pastylek nasączonych LSD. Jednorazowa dawka niedostrzegalna gołym okiem. Produkowany ze sporyszu tj. grzybów pasożytujących na roślinach (najczęściej zboża lub rośliny strączkowe)

• fencyklidyna (PCP): nietypowy halucynogen, jednocześnie działa on silnie znieczulającą. Postać tabletki lub płynu, powoduje nieprzewidywalne i skrajne reakcje od letargu po wybuchy paniki, agresji, lęku, wcześnie wycofany ze spisu leków, długo stosowany był w weterynarii

• meskalina: biały proszek lub płyn produkowany z kaktusa meksykańskiego, ma intensywny, nieprzyjemny zapach, rzadko spotykany w Polsce, bo jest drogi

• psylocybina: pozyskiwana z grzybów meksykańskich, rozpowszechniania w postaci tabletek, płynu lub papierosów nasączonych preparatem

• grzyby (m.in. muchomory, pierścieniaki)

do halucynogenów zalicza się wiele autorskich specyfików i roślin halucynogennych np. kokoryczka pusta, powój, lulek czarny, lubczyk a przede wszystkim:

Bieluń kędzierzawa-> roślina o owocach podobnych do kasztana, halucynogenne są przede wszystkim nasiona najbardziej popularne wśród młodzieży trudnej, często mieszane z alkoholem i lekami.

Boska szałwia (Lady SD)-> działa podobnie do marihuany (pogłębia nastrój). Powoduje pewne rozmycie własnej tożsamości, zaburzenia równowagi, depersonalizację, zaburzenie poczucia granic własnego ciała, niekontrolowane myśli, halucynacje, przy dużych dawkach utrata kontroli nad reakcjami np. chichot, uspokojenie. W Polsce rzadko spotykana.

Bufotenina-> występuje w skórze ropuchy Bufo substancja, którą się suszy i pali.

Objawy użycia halucynogenów: uczucie odpręzenia, czasem gadatliwośc, wesołkowatość, zadowolenie a czasem zastygnięcie, znieruchomienie, senność, odrętwienie, rozszerzone źrenice, suchość w ustach, zaczerwienione oczy, pociąganie nosem, specyficzny (słodki) zapach włosów, ubrania, skóry. Długotrwałe używanie zwiększa częstotliwość „złych podróży” (tripów, odjazdów) powodujących uczucie paniki, nasilonego lęku, podwyższone ciśnienie krwi, spadek kontroli napięcia mięśniowego, chroniczne stany zapalne dróg oddechowych, trudności w koncentracji, apatię, psychotyczne wtargnięcia.

4. Środki wziewne (inhalatory).

Są trudną do zdiagnozowania grupą, ponieważ działają najczęściej tłumiącą i halucynogennie jednocześnie. Jest ich ogromnie dużo, mogą być wdychane bezpośrednio z opakowania, butelki, tubki, z puszek po piwie, przelewane do małych buteleczek.

Najczęściej stosowane:

kleje np. butapren, farby, politury, rozpuszczalniki, preparaty do czyszczenia na bazie alkoholu, aerozole, płyny do spryskiwaczy, płyny do chłodnic, aceton, płyn do zapalniczek, zmywacze acetonowe do paznokci, korektory, eter, sproszkowany banan.

Objawy: zapach we włosach, ubraniu, skórze, podrażnienie śluzówek oczu, nosa, spowolniałe ruchy, zamazana mowa, zaburzona koordynacja ruchowa, rozszerzone źrenice, senność, stany urojeniowe. Długotrwałe użycie-> niszczenie naturalnych filtrów nerek, wątroby, uszkodzenie dróg oddechowych, osłonek mielinowych komórek nerwowych, zanik mózgu

5. Środki uśmierzające.

Cel: neutralizowanie bólu.

Najsilniejsze z nich są produktami maku, jednak coraz częściej zastępowane są syntetykami.

Rodzaje:

• opiaty: opium, morfina, kodeina, heroina. Opium występuje w postaci sproszkowanej lub ciemnobrązowych kulek, tabletek lub białego proszku. Największą różnorodnością odznacza się heroina. W zależności od miejsca pochodzenia może być białym proszkiem, brązowymi grudkami lub granulkami, beżoworóżowym proszkiem lub płynem do wstrzykiwania. Ostatnio popularny brown sugar, heroina do palenia w postaci brązowych kryształków. Palona w specjalnych fajkach wodnych, lub podgrzewana na folii, łyżkach, w puszkach po piwie. Polska heroina występuje najczęściej w płynie, przypomina trochę esencji herbacianej, jest dosyć mocna, zwykle bardzo zanieczyczona.

Do syntetyków należą: metadon, meperydyna, nalorex, kefadon, xortan, suboxon i inne. Wszystkie są one wykorzystywane w terapii odwykowej osób uzależnionych od opiatów.

Syntetyki uśmierzające są też składnikami wielu leków przeciwbólowych, przeciwalergicznych i przeciwprzeziębieniowych np. avipron, dolargan, docontrol, scopolamina, sudafen.

Objawy: oprócz uczucia odprężenia i lekkości w początkowym okresie przy większych dawkach występuje uczucie ociężałości, spowolnione ruchy, senność, utrata napięcia mięśniowego, swędzenie i pieczenie skóry, potliwość, obniżona temperatura ciała, senność. Najbardziej widoczne objawy: opadające powieki, zwężone źrenice, zmniejszona ruchliwość gałki ocznej (szklane oczy), problem z utrzymaniem równowagi ciała, swędzenie skóry oraz ślady po wstrzyknięciach. Przedawkowanie powoduje obniżenie temperatury ciała, słabo wyczuwalny puls, sen, utratę przytomności, śmierć. Śmiertelność z przedawkowania opiatów jest wyjątkowo duża.

Objawy abstynencyjne: nadmierna potliwość, dreszcze, utrata łaknienia, bóle i kurcze mięśniowo stawowe. Długotrwałe używanie-> apatia, próchnica, utrata wagi.

6. Sterydy.

Najczęściej występujące:

anadrol, bromaton, turinabol, nolvadex, omnadren, l-karnityna, kreatyna, prolongaton. Najbardziej znany: EPO.

Objawy: szybki przyrost masy mięśniowej, obrzęk twarzy, szyi, nóg, zatrzymanie płynów w organizmie, skłonność do siniaków, rozstępy, trądzik, przebarwienia skóry, u kobiet-> obniżenie głosu, zaburzenie cyklu menstruacyjnego, porost włosów w nietypowych miejscach np. na twarzy. U mężczyzn-> łysienie, obkurczenie jąder, rozrost prostaty, uszkodzenie chromosomów. U obu płci przyjmowanie sterydów sprzyja chorobom serca, chorobie wieńcowej, zapaleniu wątroby, niewydolności nerek, depresji, huśtawkom nastroju, zachowaniom impulsywnym, agresji.

Odstawienie sterydów powoduje m.in.: osłabienie, apatię, stany depresyjne, zamianę masy mięśniowej na tkankę tłuszczową.

---