Pytanie 141. Onkogeneza wirusowa i bakteryjna-mech. dzialania, podzial, przykłady.

1. Onkogenne wirusy RNA;

Dwa mechanizmy działania:

1. ostre wirusy transformujące - mają transferujące onkogeny V-ONC np. V-SRC, V-ABL, V-MYB.

2. Tzw. Mutageneza inercyjna - wirusy wolno transformujące, nie mają V-ONC, ale prowirusowy DNA zawsze wprowadzany jest blisko odpowiedniej sekwencji gospodarza, promotor wirusowy aktywuje przemiany.

Przykłady: HTLV-1 wirus ludzkiej białaczki T z limf. typu 1.

-związany z białaczką/chłoniakiem z limf.T z rejonów Japonii, USA, Morza Karaibskiego,

-podobnie do AIDS- tropizm do limf T CD 4

Zakażenie u ludzi: przeniesienie limf T przez:

-krew,

-stos. płciowy

-karmienie piersią

Rozwój białaczki po 20-30 latach utajenia u 1% chorych

Mechanizm: - brak V-ONC

- brak wbudowywania wirusa w okolice komórkowych onkogenów

[ powyższego wynika, że jest jedyny w swoim rodzaju, unikalny it's sick!]

Wirus HTLV-1 ma oprócz zwykłych genów retrowirusa region pX kodujący białko TAX. Hamuje ono geny supresorowe TP53 i wpływa na cykliny. TAX pobudza IL-2 i GM-CSF. Dochodzi do produkcji limf T, one mutują, powstaje monoklonaln białaczka z limf T.

2. Onkogenne wirusy DNA.

1. HPV:

Łagodne brodawczaki płaskonabłonkowe u ludzi typy: 1,2,4,7

Brodawczaki o niskim potencjale złośliwości: 6,11

Wysoka złośliwość: 16,18,33

Działanie: produkty HPV=> białka E6 i E7 powodują: utratę genów supresorowych, aktywację cyklin E i A, degradują białko apoptotyczne BAX, aktywują telomerazę.

HPV najprawdopodobniej współdziała z innymi czynnikami środowiskowymi.

2. EBV (występuje w patogenezie kilku NPL):

Z limf B:

- chłoniak Burkitta

-choroby limfoproliferacyjne po przeszczepach

-pierwotne chłoniaki OUN w AIDS

-ziarnica złosliwa

Jedyny z limf. T:

-rak nosogardła

Pierwotnie chłoniak Burkitta jest schorzeniem endemicznym Afryki.

Mechanizm: gen LMP-1 => blokowanie apoptozy, proliferacja limfocytów

Gen EBNA-2=> aktywacja cykliny D i rodziny src.

U osób z prawidłowym ukł. Immuno poliklonalna proliferacja limf. B przebiega albo bezobjawowo albo mamy mononukleoze zakaźną.

Charakterystyczne dla EBV: zawsze mutacja aktywująca onkogen MYC.

3. HBV

Łączony z rakiem z komórek wątrobowych bo wystepuje u 90% chorych DNA HBV, choć nie ma odkrytego czynnika łączącego bezpośrednio.

Mechanizm: prawdopodobnie przewlekłe uszkodzenie wątroby przez HBV=>regeneracja=>mutacje

Dodatkowo występuje element regulatorowy HBx- przerywa prawidłowy wzrost zainfekowanych komórek.

4. HHV-8 (z limf B)

Wirus mięsaka Kaposiego

NPL naczyniowy, najczęstszy u pacj. Z AIDS:

Mechanizm: HHV zakaża kom. Mezenchymalne oraz limf B. Limf b działając przez cytokiny na kom. Mezenchymalne powodują proliferację i angiogenezę=> mięsak Kaposiego powstaje.

Bakterie:

Helicobacter Pylori

Powoduje: - chorobę wrzodową żoładka

- chłoniaka żoładka (Malt-oma z limf B, będzie o tym przy p.pok.)

Mechanizm: obecność bakterii powoduje uczulenie limf T, te powoduja proliferację limf B i mamy chłoniaka z limf B

-raka żołądka

Przewlekłe zapalenie żołądka =>atrofia=>metaplazja=>dysplazja=>rak

142. Odporność p/nowotworowa organizmu, mechanizmy, podział, przykłady.

Antygeny nowotworowe rozpoznawane są przez lim T CD 8

Odporność komórkowa:

1. limfocyty T cytotoksyczne, łączą się z kom. NPL przez MHC I i rozpoznają cząsteczki kostymulujące np. B 7-1

2. limfocyty NK - niszczą kom. NPL bez wcześniejszego uczulenia, tak więc uzupełniają limf T cytotoks. Chodzi o to, że gdy kom NPL nie ma MHC I to nie zostanie zniszczona przez lim T c, jednak NK niszczą właśnie takie komórki, ponieważ prawidłowa kom. Mająca MHC I wysyła sygnał hamujący atak. Gdy nie ma takiego sygnału (kom NPL), bo nie ma MHC I to niszczenie zachodzi.

3. Makrofagi- poprzez wytwarzanie metabolitów tlenowych, TNF.

Odporność humoralna:

1. komplement

2. indukcja cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał.

143. Kliniczne cechy NPL-wpływ NPL na organizm.

1. Lokalizacja-ucisk struktur sąsiadujących, niedokrwienie, zamknięcie przewodów

2. Synteza hormonów.

3. Owrzodzenia, krawienia, infekcje

4. Kacheksja nowotworowa - spadek tk. tuszczowej. Spadek masy ciała, osłabienie, anoreksja, niedokrwistość

5. zespoły paranowotworowe

144. Zespoły paraneoplastyczne - definicja, podział, przykłady.

Zespół paranowotworowy- zespół objawów innych niż kacheksja, występujących u pacjentów z NPL, które to objawy nie mogą być wyjaśnione przez miejscowe działanie NPL ,jego rozsiew lub wytwarzanie hormonów charakterystycznych dla danej tkanki.

Wystepują u 10-15% osób z NPL

Jego stwierdzenie ważne, bo:

-może być najważniejszym objawem choroby NPL

-może nasilać chorobę przerzutową i utrudniać leczenie

-poważny problem kliniczny prowadzący do śmierci

Endokrynopatie:

-zespół Cushinga (np. rak drobnokom płuca, rak trustki, mechanizm: ACTh i subst podobno do ACTH)

-Hiperkalcemia (r. płaskonabł płuca, rak piersi, mech: PTHrP, TGF alfa, Wit.D

-Zespół nieodpowiedniego wydzielania ADH ( r. Drobnikom płuca, czaszki, mech: ADH lub ANF)

-Zespół rakowiaka (krakowiak oskrzela, rak trustki, żołądka mech: serotonina, bradykinina, histamina rzadko)

-policytemia (rak nerki, naczyniak móżdżku, rak wątrobokom mech: EPO)

Zespoły nerwowe i mięśniowe:

- zaburzenia centralnego i obwodowego ukł. Nerowego (rak Drobnikom płuca,piersi mech: immunologiczny, toksyczny)

-miastenia gratis (grasiczak)

Zmiany stawowe i kostne

-osteoartropatia hipertroficzna i pałeczkowatość palców (rak płuca)

Zmiany naczyniowe i hematologiczne:

-zakrzepy żylne (obj. Trousseau) (rak trzustki, płuca mech: nadkrzepliwość0

-niebakteryjne zakrzepowe zapalenie wsierdzia (zaawansowane NPL mech: nadkrzepliwość)

145. Stopniowanie kliniczne i patologiczne NPL - Stasing, Grading, TNM.

Grading - patologiczne stopniowanie NPL. Ocena stopnia złośliwości histologicznej i agresywności nowotworów na podstawie:

-cytologicznych cech różnicowania NPL

-ilości mitoz

Stopnie I-IV w zależności od wzrastającej anaplazjii

Staging - kliniczne stopniowanie nowotworu i zaawansowania klinicznego.

Staging ma większe znaczenie kliniczne, ocena 3 cech (obecnie 2 metody w stagingu: TNM i AJC)

1. wielkość ogniska pierwotnego

2. Ocena węzłów chłonnych regionalnych

3. Przerzuty

TNM stosowany też do przedoperacyjnej oceny NPL

146.Metody morfologiczne stosowane w diagnostyce NPL - podzial, przykłady.

W diagnostyce wykorzystujemy:

1. wycinek/biopsja

2. aspirat cienkoigłowy

3.wymaz cytologiczny Papanicolau

4.Immunocytochemia

5.Cytometria przepływowa

147.Diagnostyka molekularna.

1. technika PCR - monoklonalne kom=>prolif NPL

- poliklonalne => reakcja odczynowa

-wykrywanie tzw. Minimalnej choroby resztkowej np. wykrycie transkryptu BCR-ABL określa resztkowe zmiany białaczkowe.

b. technika FISH : wykrywanie translokacji np. w mięsaku Kaposiego, białaczkach

c. FISH+PCR: wykrywanie amplifikacji onkogenów HER-2 i N-MYC

148. Niedodma

Jest potencjalnie odwracalna, za wyjątkiem niedodmy ze zwężenia. Powinno się jak najszybciej ją zwalczać, bo HIPOKSEMIA I ZAKAŻENIA PŁUC.

Niedodma - zapadnięcie => utrata objętości płuca spowodowana nieodpowiednim rozprężeniem przestrzeni powietrznych. Towarzyszy temu przetaczanie nieodpowiednio utlenowanej krwi z tętnic płucnych do żył, co prowadzi do zaburzenia równowagi wentyl-perfuzja i hipoksji.

Odmiany:

1.resorpcyjna- gdy dochodzi do zaczopowania np.oskrzela przez ciało obce lub NPL lub śluz=> resorpcja powietrza które było w danym segmencie i zapadnięcie pęcherzyków.

2.z ucisku = bierna=> ucisk przez: krew, płyn, powietrze.

3.mikroniedodma=> wiele powiązanych przyczyn ale najważniejszy brak surfaktantu => ostry RDS, noworodkowy RDS

4.niedodma z obkurczenia (bliznowacenie) - powodem są miejscowe zmiany włókniejące płuca lub opłucnej.

---