ROZWOJ PS CHARAKTERYSTYKA GRY

1.kto,gdzie i kiedy opracował zasady gry w PS

2.scharakteryzuj początki PS w Polsce

3.wymień najważniejsze sukcesy reprezentacji KiM na arenie międzynarodowej

4.Podaj rok i miejsce rozegrania I MŚ KiM oraz wymień medalistów

5.Podaj rok i miejsce rozaegrania I turnieju olimpijskiego w PS KiM oraz wymień medalistów

6.Dokonaj charakterystyki gry w PS

7.Wymień po 5 zespołów Polskiej Ligi Siatkówki oraz Ligi Siatkówki Kobiet

TEORIA TECHNIKI GRY W PS

1.Wymień i opisz fazy występujące podczas bloku

2.Metodyka i systematyka ćw. w nauczaniu postawy i poruszania się do bloku

3.j.w.w nauczaniu bloku pojedynczego

4.Wymień i opisz fazy występujące podczas zbicia piłki sposobem tenisowym

5.M i s ćw. w nauczaniu naskoku do ataku

6.j.w. zbicia piłki sposobem tenisowym

7.Przedstaw graficznie ustawienie zawodników do zagrywki w systemie par prostym

8.j.w. systemie par złożonym

9.co to jest taktyka indywidualna

10.j.w. zespołowa.

PRZEPISY GRY

Matylda Kopycińska 10:54:58

1.Przedstaw graficznie boisko do gry, jego wymiary oraz wysokość siatki dla poszczególnych zespołów KiM

2.Podaj uprawnienia i obowiązki kapitana zespołu

3.Podaj błędy odbicia piłki

4.Opisz gradację kar i konsekwencje wynikające z ich niewłaściwego zachowania się zawodników

5.Na czym polega zmiana regulaminowa i nieregulaminowa

6.Wymień skład komisji sędziowskiej oraz kompetencje i obowiązki poszczególnych sędziów

7.Przedstaw graficznie i opisz sygnalizację sędziowską sędziego I i II w przypadku błędu odwójnego odbicia, przerwy w grze dla odpoczynku, zmiany zawodników i błędu ustawienia.

Ad 1. Siatkówka powstała 1895 w USA, a jej zasady opracował nauczyciel wychowania fizycznego — W. Morgan; szybko zyskała dużą popularność na całym świecie, głównie dzięki działalności YMCA; 1947 została założona Międzynarodowa Federacja Piłki Siatkowej (FIVB), od 1948 rozgrywane są mistrzostwa Europy, od 1949 — mistrzostwa świata, od 1964 — w programie igrzysk olimpijskich; w latach 90.

Ad 2 W Polsce rozwojem siatkówki początkowo zajmowały się m.in. Polski Związek Palanta (od 1922) i Polski Związek Gier Sportowych (od 1928), 1957 powstał Polski Związek Piłki Siatkowej; od 1929 rozgrywane są mistrzostwa Polski;

Pierwszy oficjalny mecz siatkówki w Polsce rozegrano w Warszawie w 1919 roku. Rok później rozegrano w Łodzi pierwszy turniej drużyn szkolnych. Początkowo piłkę siatkową uprawiano głównie w szkołach. Gra nosiła wiele popularnych nazw takich jak: przebijanka, latająca piłka czy dłoniówka. W Polsce spopularyzowali ją głównie instruktorzy YMCA. Jedna z pierwszych sekcji siatkarskich powstała w klubie Śmiały utworzonym przy gimnazjum imienia Pawła Giżyckiego w Warszawie. Potem zaczęto rozgrywać regularne rozgrywki międzyszkolne.

Od 1923 roku nastąpił gwałtowny rozwój polskiej piłki siatkowej. Utworzono pierwsze sekcje siatkarskie i kluby. W Warszawie powstały takie drużyny jak: Orzeł Biały, Orkan, 13 Drużyna Harcerska. Z czasem kluby powstawały w innych miastach. W Warszawie na bazie Orkana powstał AZS. Utworzono też inne klub, m.in.: Polonia, YMCA, Warszawianka, Zieloni, Victoria. W Łodzi powstał Harcerski Klub Sportowy, YMCA, Tur, Absolwenci, ŁKS, zaś w Krakowie: YMCA i Cracovia. Kluby powstawały również m.in. we Lwowie, Białymstoku, Lublinie, Poznaniu i wielu innych miastach. Uregulowano sprawy organizacyjne, doprowadzając do powstania rozgrywek centralnych.

W 1925 roku Polski Związek Palanta zmienił nazwę na Polski Związek Palanta i Gier Ruchowych (rok później już Polski Związek Gier Ruchowych). Zajmował się sześcioma grami zespołowymi, w tym też siatkówką. W 1928 roku związek przekształcił się w Polski Związek Gier Sportowych. Na jego czele stanął Tadeusz Chrapowicki. Za kluczową dla polskiej siatkówki datę oficjalnych narodzin siatkarskiego związku uznaje się rok 1928. Wówczas Warszawa i Łódź zorganizowały mistrzostwa swoich miast. Doszło również do spotkania reprezentacji Łodzi i Warszawy (zarówno wśród mężczyzn jak i kobiet). W 1929 roku w Warszawie odbyły się pierwsze mistrzostwa Polski w siatkówce. W kategorii kobiet zwyciężył zespół AZS Warszawa, natomiast wśród mężczyzn mistrzostwo zdobyli siatkarze YMCA Łódź.

Ad 4.

Rok	Miejsce	Złoto	Srebro	Brąz	Polki
1952	ZSRR	ZSRR	Polska	Czechosłowacja	2.miejsce
1956	Francja	ZSRR	Rumunia	Polska	3.miejsce
1960	Brazylia	ZSRR	Japonia	Czechosłowacja	4.miejsce
1962	ZSRR	Japonia	ZSRR	Polska	3.miejsce
1967	Japonia	Japonia	USA	Korea Południowa	--------
1970	Bułgaria	ZSRR	Japonia	Korea Południowa	9.miejsce
1974	Meksyk	Japonia	ZSRR	Korea Południowa	9.miejsce
1978	ZSRR	Kuba	Japonia	ZSRR	11.miejsce
1982	Peru	Chiny	Peru	USA	--------
1986	Czechosłowacja	Chiny	Kuba	Peru	--------
1990	Chiny	ZSRR	Chiny	USA	--------
1994	Brazylia	Kuba	Brazylia	Rosja	--------
1998	Japonia	Kuba	Chiny	Rosja	--------
2002	Niemcy	Włochy	USA	Rosja	13.miejsce
2006	Japonia	Rosja	Brazylia	Serbia i Czarnogóra	15-16. miejsce

Rok	Miejsce	Złoty medal	Srebrny medal	Brązowy medal	Polacy
1949	Praga	ZSRR	Czechosłowacja	Bułgaria	5. miejsce
1952	Moskwa	ZSRR	Czechosłowacja	Bułgaria	7. miejsce
1956	Paryż	Czechosłowacja	Rumunia	ZSRR	4. miejsce
1960	Rio de Janeiro	ZSRR	Czechosłowacja	Rumunia	4. miejsce
1962	Moskwa	ZSRR	Czechosłowacja	Rumunia	6. miejsce
1966	Praga	Czechosłowacja	Rumunia	ZSRR	6. miejsce
1970	Sofia	NRD	Bułgaria	Japonia	5. miejsce
1974	Meksyk	Polska	ZSRR	Japonia	złoty medal
1978	Rzym	ZSRR	Włochy	Kuba	8. miejsce
1982	Buenos Aires	ZSRR	Brazylia	Argentyna	6. miejsce
1986	Paryż	Stany Zjednoczone	ZSRR	Bułgaria	9. miejsce
1990	São Paulo	Włochy	Kuba	ZSRR	—
1994	Ateny	Włochy	Holandia	Stany Zjednoczone	—
1998	Tokio	Włochy	Jugosławia	Kuba	17. miejsce
2002	Buenos Aires	Brazylia	Rosja	Francja	9. miejsce
2006	Tokio	Brazylia	Polska	Bułgaria	srebrny medal

Skład reprezentacji Polski w 1974 roku: Ryszard Bosek, Wiesław Czaja, Wiesław Gawłowski, Stanisław Gościniak, Marek Karbarz, Mirosław Rybaczewski, Włodzimierz Sadalski, Aleksander Skiba, Edward Skorek, Włodzimierz Stefański, Tomasz Wójtowicz, Zbigniew Zarzycki.

Ad 5. Mężczyźni

Medaliści Igrzysk Olimpijskich

Rok	Miejsce	Złoto	Srebro	Brąz	Polacy
1964	Tokio	ZSRR	Czechosłowacja	Japonia	--------
1968	Meksyk	ZSRR	Japonia	Czechosłowacja	5.miejsce
1972	Monachium	Japonia	NRD	ZSRR	--------
1976	Montreal	Polska	ZSRR	Kuba	1.miejsce
1980	Moskwa	ZSRR	Bułgaria	Rumunia	4.miejsce
1984	Los Angeles	USA	Brazylia	Włochy	--------
1988	Seul	USA	ZSRR	Argentyna	--------
1992	Barcelona	Brazylia	Holandia	USA	--------
1996	Atlanta	Holandia	Włochy	Jugosławia	11.miejsce
2000	Sydney	Jugosławia	Rosja	Włochy	--------
2004	Ateny	Brazylia	Włochy	Rosja	5.miejsce
2008	Pekin

Kobiety

Rok	Miejsce	Złoto	Srebro	Brąz	Polki
1964	Tokio	Japonia	ZSRR	Polska	3.miejsce
1968	Meksyk	ZSRR	Japonia	Polska	3.miejsce
1972	Monachium	ZSRR	Japonia	Korea Północna	--------
1976	Montreal	Japonia	ZSRR	Korea Południowa	--------
1980	Moskwa	ZSRR	NRD	Bułgaria	--------
1984	Los Angeles	Chiny	USA	Japonia	--------
1988	Seul	ZSRR	Peru	Chiny	--------
1992	Barcelona	Kuba	ZSRR	USA	--------
1996	Atlanta	Kuba	Chiny	Brazylia	--------
2000	Sydney	Kuba	Rosja	Brazylia	--------
2004	Ateny	Chiny	Rosja	Kuba	--------
2008	Pekin

Ad 7. Sezon 2006/2007 w Lidze Siatkówki Kobiet rozpocznie się 2 grudnia 2006 roku.

Lp.	Drużyna	Mecze	Sety zdobyte	Sety stracone	Małe punkty zdobyte	Małe punkty stracone	Punkty
1.	Centrostal Bydgoszcz	4	12	1	321	236	12
2.	Winiary Kalisz	4	12	6	399	368	10
3.	BKS Stal Bielsko-Biała	4	10	4	337	313	9
4.	Gwardia Wrocław	4	10	7	400	389	8
5.	Nafta-Gaz Piła	4	10	8	401	385	7
6.	Muszynianka Muszyna	4	7	10	356	383	5
7.	Gedania Gdańsk	4	5	10	333	349	3
8.	Stal Mielec	4	5	10	325	353	3
9.	AZS AWF Poznań	4	4	11	308	356	2
10.	AZS Białystok	4	4	12	336	384	1

Nauczanie  podstaw techniki w piłce siatkowej

Najistotniejszy wpływ na nauczenie się gry w piłkę siatkową mają zaangażowanie w grę oraz zdolności motoryczne. Bardzo ważnym zadaniem jest tutaj rozbudzanie i utrzymanie poczucia zadowolenia i radości z udziału w grze. Istotnym elementem jest też prawidłowe nauczanie poszczególnych elementów techniki przez trenerów i nauczycieli. Okazuje się bowiem, iż o wiele trudniejsze jest wyeliminowanie u zawodnika złych nawyków ruchowych, niż nauczenie rówieśnika sprawnego fizycznie.

W pierwszym etapie uczenia się czynności ruchowej ćwiczący zaznajamia się z ogólnymi cechami poznawczej techniki sportowej czyli tzw. techniką uproszczoną.

W następnym etapie celem podstawowym jest w miarę poprawne - zgodne z określonym wzorem- wykonywanie czynności, tzw. techniką standardową (modelową).Kolejny etap to technika indywidualna (dostosowanie techniki do cech osoby uczącej się).

Do podstawowych czynności ruchowych, które określamy jako elementy techniki gry w piłkę siatkową zaliczamy:

1. Postawę siatkarską.

2. Sposoby poruszania się po boisku

3. Odbicia piłki.

4. Zagrywkę.

5. Atakowanie.

6. Blokowanie.

Ad. 1

Podstawa siatkarska charakteryzuje się ustawieniem nóg rozkroczno - wykrocznym na szerokości bioder (może być ustawienie rozkroczne). Nogą zakroczną jest noga od strony zamierzonego kierunku podania piłki. Kończyny dolne nieznacznie ugięte w stawach skokowych, kolanowych i biodrowych, a tułów lekko pochylony (prawie wyprostowany). Ciężar ciała rozłożony równomiernie na obie stopy. Kończyny górne ugięte w stawach łokciowych, ułożone blisko tułowia, dłonie na wysokości klatki piersiowej i czym niższa postawa tym większe ugięcie kończyn dolnych i pochylenie tułowia, oraz ustawienie stóp w nieco większym wykroku. 

Ćwiczenia:

 Można zaproponować dzieciom ustawienie stóp razem, następnie prawą nogę postawić na piętę, przekręcić ją w prawo, teraz podnieść piętę i obrócić równolegle do nogi lewej. Nogi ugiąć we wszystkich stawach i dołączyć ręce.

 Zabawa „Czaty siatkarskie” z przyjęciem postaw siatkarskich.

Ad. 2 2.1 Sposoby naturalne

a) Chód

b) Bieg

c) Wyskok

2.2 Sposoby specjalistyczne\

  a) Krok odstawno-dostawny

Ważne jest, aby stopy się nie łączyły i ostateczne ustawienie stopy kierunkowej było na krawędzi przyśrodkowej.

Ćwiczenia:

 Przesuwanie po podłodze koła hula-hop trzymanego w rękach, tyłem bokiem, przodem (do kółka możemy włożyć piłkę i ją toczyć).

 Przesuwnie się  wzdłuż siatki pilnując dłońmi określonej linii kwadratów.

b) Krok skrzyżny

Stojąc w pozycji siatkarskiej, skrzyżnie przenosimy nogę dalszą (jej stopa skierowana jest równolegle do kierunku ruchu), a następnie dostawiamy nogę kierunkową, aby znaleźć się w rozkroku.

Ćwiczenie:

 Dwie osoby stoją w odległości 2-3 metrów od siebie z antenkami w dłoni. Atenki końcem spoczywają na parkiecie, twarze dzieci skierowane do siebie. Na sygnał puszczamy swoją antenkę i łapiemy drugą poruszając się krokiem skrzyżnym. 

2.3 Wypad

Należy wykonać duży krok w dowolnym kierunku z przeniesieniem ciężaru ciała na nogę wykroczną.

Ćwiczenie:

 1 z zawodniczek trzyma antenkę w ręce opartą o podłoże na sygnał wypuszcza ją, a  druga zawodniczka łapie antenkę  wykonując wypad.

2.4 Zwód

Pierwszy nieduży krok dojścia wykonujemy skośnie w kierunku przeciwnym do miejsca ataku (np. pierwszy krok w lewo rozpoczyna noga lewa). Drugi krok jest właściwym do miejsca ataku, po czym następuje krok trzeci, tzw. doskok.

Ćwiczenie:

  Omijanie ustawionej przeszkody lub zawodniczki.

2.5  Doskok

Fazę lądowania należy rozpocząć od pięty i obniżyć środek ciężkości, następnie przenieść ciężar ciała na śródstopie i palce po czym przez dynamiczny wyprost kończyn dolnych wyskoczyć pionowo w górę. Jeśli doskok jest wykonany przy ataku to dodatkowo noga kierunkowa (u praworęcznych jest to noga lewa) skręcona jest do środka.

Ćwiczenia:

        Na podłodze leżą kółka „hula hop”. Bawimy się w berka ze wskoczeniem do kółka tylko nogą kierunkową.

        Zeskok z jednej części skrzyni prawą nogą dostawiając lewą(leworęczni odwrotnie).

2.6 Pad

Wyróżniamy następujące rodzaje padów:

a)  Przodem

Pad przodem wykonywany jest na mocno ugiętych nogach z wychyleniem tułowia w kierunku lotu piłki i równoczesnym dynamicznym wyprostem kończyn dolnych. Kontakt z piłką może być jednorącz (stroną grzbietową dłoni), lub oburącz (sposobem dolnym). Po odbiciu piłki następuje amortyzacja upadku ciała przez ugięcie kończyn górnych.

Ćwiczenia:

        Na materacu stoimy na kolanach i robimy kołyskę amortyzując upadek rękoma.

        Podpór przodem, koleżanka przytrzymuje jedną nogę i lekko popycha do przodu. Zawodniczka schodzi na klatkę piersiową i rękoma przesuwa się do przodu.

b) Bokiem

Przy tym padzie wykonujemy nieduży wykrok w kierunku piłki, a następnie przenosimy ciężar ciała na nogę wykroczną, z równoczesnym skrętem stopy do ułożenia bocznego. Tułów przenosimy nisko i równolegle do podłoża, a kierunkową kończynę górną (przy odbiciu jednorącz) prowadzimy w górę po osi ciała. Po dynamicznym wyproście nogi wykrocznej oraz kończyny górnej następuje kontakt z piłka nasadą dłoni lub częścią przydłoniową przedramienia. Upadek powinien nastąpić na biodro i bark z możliwością wykonania przewrotu przez bark przeciwny.

Ćwiczenia:

 Leżenie przewrotne i przekładamy nogi z prawej i lewej strony głowy.

 Stoimy w dwójkach naprzeciw siebie. Zawodnik wykonujący ćwiczenie trzyma szarfę w prawej ręce. Kolega lekko przytrzymuje szarfę pociągając ją do siebie. Wykonujący ćwiczenie podpiera się lewą ręką i przechodzi na udo i pośladek(biodro) z dynamicznym wyprostem nogi wykrocznej. Możemy wykonać przewrót przez przeciwny bark.

c) Tyłem

Po wytrąceniu równowagi tułów pochylamy w przód, tworząc tzw. ,,koci grzbiet”. Kontakt plecami z podłożem przebiega poprzez część krzyżową i lędźwiową. Pad możemy zakończyć „kołyską” lub przewrotem  przez bark.

Ćwiczenie:

• „Kołyska” na liniach boiska ze skrętem stopy lub bez skrętu.

2.7 Rzut siatkarski

Można go wykonać z miejsca lub rozbiegu. Faza odbicia do rzutu odbywa się z pozycji rozkroczno - wykrocznej, przy obniżonej sylwetce ciała. Upadek następuje na dłonie. Kończyny górne wykonują amortyzacje i przechodzimy na klatkę piersiową wyginając tułów do tyłu.

Ćwiczenie:

Zawodniczka staje przy materacu i z niskiej pozycji wykonuje rzut na materac przesuwając się z nim do przodu. 

Ad 3. Odbicia piłki

a) Odbicia piłki sposobem górnym

Przyjmujemy pozycję wykroczną z rozstawionymi stopami na szerokość bioder, nogi ugięte we wszystkich stawach, tułów pochylony lekko do przodu, wzrok skierowany na piłkę. Dłonie ułożone są w koszyczek, odchylone  w kierunku grzbietowym o luźno rozstawionych palcach. Kciuki odchylone w dół i do tyłu. Kontakt z piłką następuje najpierw opuszkami palców około 15-25 cm nad twarzą. Ramiona ugięte w łokciach pod kątem około 90 stopni i skręceniem przedramion blisko tułowia nieco na zewnątrz. Podanie piłki rozpoczyna się od wyprostu nóg w kolanach,  kontakt palców z piłką następuje w drugie połowie fazy wyprostu. W trakcie odbicia ramiona tylko częściowo prostują się w łokciach. Piłka po prawidłowym podaniu nie obraca się, a jej lot winien być prawie pionowym opadaniem.

 

METODYKA NAUCZANIA

1. Pokaz i objaśnienie.

2. Ćwiczenia ukierunkowane-przygotowujące (są to ćwiczenia, w których struktura ruchu jest bardzo zbliżona do właściwego odbicia)

3. Odbicia nad sobą.

4. Odbicia o ścianę.

5. Odbicia piłki dorzuconej przez partnera.

6. Odbicia w parach z zachowaniem dużej ciągłości.

7. Ćwiczenia, w których wymuszamy odbicie na różną odległość.

8. Ćwiczenia wymuszające odbicie po przemieszczeniu i w „deficycie czasu”.

9. Ćwiczenia wymuszające zmianę kierunku lotu piłki.

10. Odbicia sposobem oburącz w tył.

11. Odbicie jednorącz.

12. Odbicie w postawie o zachwianej równowadze.

13. Ćwiczenia doskonalące odbicia sposobem oburącz górą- w tym ćwiczenia na podzielność uwagi.

Ćwiczenia:

  Stajemy twarzą do ściany w pozycji wykrocznej. Układamy piłkę w „koszyczek”  (dłonie w wygięciu grzbietowym) nad twarzą, a łokcie dotykają ściany. Łokcie oddalone są od siebie na około 40 cm (zależy od długości ramion) i wyrzucamy piłkę nadgarstkami nad sobą  na około 30 cm i znowu łapiemy dotykając łokciami ściany.

 Siedzimy na ławeczce,  wstając wyrzucamy piłkę nad sobą, a siadając łapiemy w „koszyczek”

b) Odbicia piłki sposobem oburącz dolnym

Stopy w ustawieniu rozkroczno - wykrocznym co najmniej na szerokość bioder. Nogi ugięte we wszystkich stawach, tułów pochylony do przodu, aby przedramiona wychodziły poza pole postawy. Dłoń jednej ręki obejmuje dłoń drugiej, kciuki ułożone równolegle. Odbicie następuje wewnętrznymi powierzchniami przedramion, bliżej nadgarstków. Praca ramion, w trakcie podania odbywa się wyłącznie w stawach biodrowych. Gdy piłka dolatuje wykonujemy wyprost kończyn dolnych, a odbicie następuje w połowie fazy wyprostu. Odbicie powinno odbyć się w miejscu, lub z tendencją pójścia do przodu. Piłka przyjmowana jest mniej więcej na wysokości bioder.

METODYKA NAUCZANIA

1. Pokaz i objaśnienie.

2. Ćwiczenia ukierunkowane-przygotowujące (są to ćwiczenia, w których struktura ruchu jest bardzo zbliżona do właściwego odbicia)

3. Odbicia nad sobą.

4. Odbicia o ścianę.

5. Odbicia piłki dorzuconej przez partnera.

6. Odbicia w parach z zachowaniem dużej ciągłości.

7. Ćwiczenia, w których wymuszamy odbicie na różną odległość.

8. Ćwiczenia wymuszające odbicie po przemieszczeniu i w „deficycie czasu”.

9. Ćwiczenia wymuszające zmianę kierunku lotu piłki.

10. Odbicia piłek lecących z dużą szybkością - obrona i przyjęcie zagrywki.

11. Odbicie jednorącz.

12. Odbicia w postawie o zachwianej równowadze.

13. Ćwiczenia doskonalące odbicie sposobem oburącz dołem.

Ćwiczenia:

        Piłka zawieszona na wysokości bioder w siatce. Zawodniczka przyjmuje pozycję do odbicia sposobem dolnym i lekkim ruchem rąk podbija piłkę prostując nogi.

        W dwójkach: Zawodniczka trzyma piłkę w wyprostowanych rękach przed sobą w ustawieniu do odbicia dołem. Wypuszcza ją z rąk i po koźle obniżając środek ciężkości odbija do koleżanki (ważne, aby piłka była wypuszczana z dłoni, a nie uderzona o podłoże).

Ad 4. Zagrywka

a) Zagrywka dolna

Stoimy przodem do siatki, nogi rozstawione na szerokość bioder, noga przeciwna do ręki zagrywającej wysunięta do przodu. Nogi ugięte w stawach kolanowych , ciężar ciała równomiernie rozłożony na obie nogi. Piłkę trzymamy na lewej dłoni przesuniętej w prawo. W momencie podrzutu piłki następuje odmach ramienia zagrywającego do tyłu i obniżenie postawy. Ramię uderzające wykonuje ruch wahadłowy i uderzenie piłki  dłonią. Towarzyszyć temu powinna wyprostna praca nóg.

METODYKA NAUCZANIA

1. Pokaz i objaśnienie.

2. Ćwiczenia ukierunkowane - wprowadzające.

3. Uderzenie piłki w dal bez siatki.

4. Uderzenie ponad siatką.

5. Doskonalenie zagrywki po sygnale dźwiękowym.

Ćwiczenia:

 Siadamy na prawą piętę, lewa noga oparta z przodu na stopie. Piłka leży z prawej strony i wstając do klęku wyrzucamy piłkę z podłoża do gór(leworęczni odwrotnie).

Przyjmujemy pozycję do zagrywki dołem i zagrywamy piłkę po kożle. Piłkę puszczamy z lewej ręki przesuniętej w prawą stronę.

b) Zagrywka  tenisowa

Przy zagrywce tenisowej stoimy w lekkim wykroku. Noga zakroczna odpowiada ręce zagrywającej. Ręka uderzająca jest ugięta w łokciu i znajduje się za głową. Piłka trzymana jest z przodu i podrzucona do góry, aby uderzenie odbyło się w najwyższym punkcie zasięgu kończyny górnej. Równocześnie z podrzutem piłki wykonujemy zamach ręki uderzającej  górę w tył wraz z wygięciem tułowia w tył. Ciężar ciała przenosimy na nogę zakroczną. Uderzenie następuje przez wyprost tułowia i przeniesienie ciężaru ciała na nogę zakroczną. Piłkę uderzamy całą dłonią o palcach luźno zwartych, wyprostowanych ramieniem.

METODYKA NAUCZANIA

1. Pokaz i objaśnienie.

2. Ćwiczenia ukierunkowane - przygotowujące.

3. Nauka podrzutu piłki.

4. Nauka uderzenia piłki.

5. Uderzenie piłki po podrzucie.

6. Wykonanie zagrywki ponad siatką z próbą trafienia w wyznaczony cel lub strefę boiska.

7. Nauka zagrywki tenisowej szybującej.

8. Nauka zagrywki w wyskoku.

Ćwiczenia:

 Stoimy na podwyższeniu i trzymamy piłkę na wysokości wyciągniętej reki zawodniczki. Koleżanka układa rękę z tyłu i wykonuje uderzenie.

 Uderzenie piłki zawieszonej na sznurku lub w siatce.

Ad 5. Atak- może być wykonywany na trzy sposoby jako:

a)      Zbicie tenisowe

Ćwiczący ustawia się około 3,5m od siatki i 1/2 m poza linią boczną. Praworęczny zaczyna prawą nogą mały krok kierunkowy, drugi jest szybki i dłuższy w kierunku gdzie ma być atak. W trzecim kroku następuje obniżenie środka ciężkości, a ręce są w tylnym zamachu. Ćwiczący wykonuje odbicie w górę przez postawienie prawej nogi i dołączenie lewej lekko skręconej do środka. Odbicie następuje przez pięty, a następnie śródstopie i palce. W fazie najwyższego wzlotu ciało zawodnika ułożone jest w postaci łuku napiętego.Uderzenie piłki rozpoczyna się przez szybki skłon tułowia do przodu z jednoczesnym opuszczeniem w dół ręki niebiorącej udziału w uderzeniu. Piłkę uderzamy całą dłonią,  ręka jest wyprostowana, ale nieusztywniona.

b)      Plasing

Plasowanie jest to lekkie, kierunkowe uderzenie piłki na pole przeciwnika. Przy plasowaniu kierunek lotu piłki nadaje nadgarstek. Piłka spada po  łuku.

c)      Kiwnięcie

Kiwnięcie jest to przerzucenie piłki w wyskoku w miejsce najsłabiej bronione przez przeciwnika. Piłka jest kierowana z góry w dół przez ruch w stawie barkowym wyprostowanego ramienia ze zgięciem dłoniowym nadgarstka.

METODYKA NAUCZANIA

1. Pokaz i objaśnienie.

2. Ćwiczenia ukierunkowane.

3. Nauka rozbiegu zakończonego doskokiem, wyskok w górę i lądowanie.

4. Nauka uderzenia piłki.

5. Ćwiczenia synchronizacji rozbiegu z torem lotu wystawionej piłki.

6. Kierowanie piłką poprzez pracę nadgarstka i ramienia.

7. Ćwiczenia różnych form ataku.

8. Ćwiczenia uwzględniające tempo wykonania ataku.

Ćwiczenia:

 Zawieszamy siatkę na wysokości klatki piersiowej lub trochę niżej. Stajemy twarzą do niej i trzymamy piłkę na wyprostowanej lewej ręce (lewą rękę można oprzeć łokciem o siatkę), prawą przygotowujemy do uderzenia(ramię przy uchu, przedramię z tyłu). Uderzamy piłkę całą dłonią pracując mocno nadgarstkiem, starając się nie dotykać uderzającą ręką siatki.

 Dojście do ataku na gumę do grania, która jest trzymana około 60-100cm od siatki przez dwie zawodniczki na kostkach. Osoba atakująca wykonuje dojście z nogą kierunkową na gumę bliższą siatki i wykonuje wyskok do góry lądując w obrębie gumy.

  Piłkę zawieszamy na sznurku lub gumie. Zawodniczka wykonuje dojście do ataku i uderza piłkę z przodu w najwyższym punkcie. Nauczyciel kontroluje poprawność całego ćwiczenia.

Ad 6. Zastawienie (blok)

Zawodnik znajduje się w postawie wysokiej z rękoma przygotowanymi i dłońmi na wysokości głowy. Dłonie tworzą szczelną płaszczyznę, palce szeroko rozstawione, a dłonie są przedłużeniem przedramion. W chwili zetknięcia z piłką wykonujemy ruch z góry w dół przez  zgięcie w stawach nadgarstkowych.

METODYKA NAUCZANIA

1. Pokaz i objaśnienie.

2. Ćwiczenia ukierunkowane - przygotowujące.

3. Nauka pracy ramion.

4. Pokaz i ćwiczenia na umiejętność operowania płaszczyzną bloku.

5. Blok pojedynczy - ćwiczenia nauczające wyczucia tempa bloku.

6. Nauka sposobów przemieszczania się w bloku.

7. Ćwiczenia bloku grupowego.

8. Ćwiczenia doskonalące blok (przy założeniu blokujemy „każdy swego” lub „z przekazaniem”).

Ćwiczenia:

        Siatka zawieszona na wysokości przedramion. Zawodniczka układając prawidłowo nadgarstki blokuje piłkę,  pracując nadgarstkami, dorzucaną przez koleżankę stojącą z drugiej strony siatki.

        Jw. lecz wykonujemy wyskok.( Możemy podwyższyć siatkę i tak samo uczyć bloku podwójnego stawiając dwie zawodniczki obok siebie)

        Rysowanie kredą na przygotowanej deseczce znaków, aby wymusić dłuższe zawieszenie w powietrzu (deskę możemy trzymać nad siatką stojąc na podwyższeniu).

Kapitan i trener odpowiedzialni są za zachowanie i dyscyplinę członków swojego zespołu.
Libero nie może być kapitanem zespołu.

5.1.1 PRZED SPOTKANIEM kapitan zespołu podpisuje protokół i reprezentuje swój podczas losowania.
5.1.2 PODCZAS SPOTKANIA w czasie pobytu na boisku kapitan zespołu pełni funkcję grającego kapitana. W przypadku, gdy kapitan nie uczestniczy w grze na boisku, trener lub sam kapitan wyznacza innego grającego zawodnika, z wyjątkiem Libero, do pełnienia funkcji grającego kapitana. Tak wyznaczony grający kapitan pełni swoją funkcję do czasu, aż zostanie zmieniony, powróci do gry kapitan zaznaczony w protokole zawodów lub skończy się set.
W czasie, gdy piłka jest poza grą, wyłącznie grający kapitan jest upoważniony do rozmowy z sędziami:
5.1.2.1 w celu przekazania prośby o wyjaśnienie zastosowania lub interpretacji przepisów, a także próśb i pytań stawianych przez swoich kolegów z zespołu. Jeśli grający kapitan nie zgadza się z wyjaśnieniami sędziego pierwszego, może złożyć protest przeciwko danej decyzji i powinien natychmiast zgłosić sędziemu pierwszemu, że rezerwuje sobie prawo do wpisania oficjalnego protestu w protokole zawodów po zakończeniu spotkania;
5.1.2.2 w celu wyrażenia zgody na:
a) zmianę całości lub części ubioru,
b) sprawdzenie ustawienia zespołów,
c) sprawdzenie powierzchni boiska, siatki, piłki, itp.;
5.1.2.3 W celu uzyskania przerwy regulaminowej
5.1.3 PO SPOTKANIU kapitan zespołu:
5.1.3.1 dziękuje sędziom i podpisuje protokół w celu zatwierdzenia wyniku.
5.1.3.2 może potwierdzić i wpisać w protokole zawodów oficjalny protest dotyczący zastosowania i interpretacji przepisów, jeśli w odpowiednim czasie zostało to zgłoszone sędziemu pierwszemu

BŁĘDY ODBICIA PIŁKI

9.3.1 CZTERY ODBICIA: zespół wykona cztery odbicia zanim przebije piłkę na stronę przeciwnika
9.3.2 ODBICIE Z POMOCĄ: zawodnik korzysta z pomocy partnera lub dowolnego przedmiotu w celu dosięgnięcia piłki wewnątrz pola gry
9.3.3. PIŁKA RZUCONA: piłka jest złapana i/lub rzucona; nie została ona odbita.
9.3.4 PODWÓJNE ODBICIE: zawodnik odbija piłkę dwa razy bezpośrednio po sobie, lub piłka dotyka po kolei różnych części jego ciała

Kary

Zachowanie grubiańskie	Pierwsze	Każdy uczestnik	Ostrzeżenie	Żółta	Przegranie akcji
		Drugie	Ten sam uczestnik	Wykluczenie	Czerwona	Opuszczenie pola gry, przejście na pole kar do końca seta.
		Trzecie	Ten sam uczestnik	Dyskwalifikacja	Żółta + czerwona razem	Opuszczenie terenu kontrolowanego przez sędziów do końca spotkania
	Zachowanie obraźliwe	Pierwsze	Każdy uczestnik	Wykluczenie	Czerwona	Opuszczenie pola gry, przejście na pole kar do końca seta.
		Drugie	Ten sam uczestnik	Dyskwalifikacja	Żółta + czerwona razem	Opuszczenie terenu kontrolowanego przez sędziów do końca spotkania.
Agresja	Pierwsze	Każdy uczestnik	Dyskwalifikacja	Żółta + czerwona razem	Opuszczenie terenu kontrolowanego przez sędziów do końca spotkania.

Kary za opóźnianie gry

Opóźnianie gry	Pierwsze	Każdy członek zespołu	Upomnienie za opóźnianie	Sygnał ręczny Nr 25 bez kartki	Prewencyjnie - bez kary
		Drugie (i następne)	Każdy członek zespołu	Ostrzeżenie za opóźnianie	Sygnał ręczny Nr 25 z żółtą kartką	Przegranie akcji

Zmiany

15.5 ZMIANA ZAWODNIKA

Zmiana zawodnika może nastąpić po dokonaniu zapisu w protokole zawodów i polega na opuszczeniu boiska przez zawodnika i wejściu w tym samym czasie na jego miejsce innego zawodnika ( inaczej niż ma to miejsce dla Libero lub zawodnika, który go zastępuje ). W celu dokonania zmiany konieczne jest uzyskanie zgody sędziów

15.6 OGRANICZENIA DOTYCZĄCE ZMIAN

15.6.1 Zespół może w jednym secie dokonać maksimum 6 zmian. Jeden lub więcej zawodników może być zmienionych w tym samym czasie.
15.6.2 Zawodnik ustawienia początkowego może opuścić boisko tylko jeden raz w secie i może powrócić na boisko tylko raz w secie i tylko na miejsce w ustawieniu, które zajmował przed opuszczeniem boiska
15.6.3 Zawodnik rezerwowy może wejść na boisko jeden raz w secie na miejsce zawodnika z ustawienia początkowego i może być zmieniony tylko przez tego samego zawodnika, którego zmienił

15.7 ZMIANA NARZUCONA

Zawodnik kontuzjowany ( z wyjątkiem Libero ), który nie może dalej uczestniczyć w grze, powinien być zmieniony regulaminowo. Jeżeli jest to niemożliwe, zespół jest uprawniony do dokonania zmiany NARZUCONEJ, będącej poza ograniczeniami z Przepisu 15.6.
Zmiana narzucona oznacza, że dowolny zawodnik, który nie grał na boisku podczas zaistnienia kontuzji, z wyjątkiem Libero oraz zastąpionego przez niego zawodnika, może zmienić kontuzjowanego zawodnika. Zmieniony kontuzjowany zawodnik nie może powrócić do gry do końca spotkania.
Zmiana narzucona nie może być zaliczana w żadnym przypadku jako zmiana regulaminowa.

15.8 ZMIANA W NASTĘPSTWIE WYKLUCZENIA LUB DYSKWALIFIKACJI

Zawodnik WYKLUCZONY lub ZDYSKWALIFIKOWANY musi być zmieniony regulaminowo. Jeżeli taka zmiana jest niemożliwa, zespół zostaje ZDEKOMPLETOWANY

15.9 ZMIANA NIEREGULAMINOWA

19.9.1 Zmiana jest nieregulaminowa jeśli przekracza ograniczenia przewidziane w Przepisie 15.6 ( z wyjątkiem przypadków określonych w Przepisie 15.7 ).
15.9.2 Kiedy zespół dokona zmiany nieregulaminowej, a gra została wznowiona, postępowanie jest następujące:

15.9.2.1 zespół jest sankcjonowany przegraniem akcji
15.9.2.2 zmiana musi być skorygowana,
15.9.2.3 punkty zdobyte w okresie trwania błędu przez zespół popełniający błąd są anulowane. Punkty zdobyte przez przeciwnika pozostają zachowane.

15.10 PROCEDURA ZMIAN

15.10.1 Zmiana musi być wykonana w strefie zmiany
15.10.2 Przerwa na dokonanie zmiany ograniczona jest czasem koniecznym do zapisania zmiany w protokole zawodów oraz czasem koniecznym na wejście i zejście zawodników
15.10.3 W chwili żądania zmiany zawodnik ( zawodnicy ) musi być gotowy do wejścia na boisko i stać w pobliżu strefy zmian. Jeśli nie jest to spełnione, nie zezwala się na dokonanie zmiany, a zespołowi jest udzielana sankcja za opóźnienie gry
Podczas światowych i oficjalnych zawodów FIVB w celu usprawnienia zmian stosowane są tabliczki z numerami zawodników.
15.10.4 Jeżeli zespół zamierza dokonać równocześnie więcej niż jednej zmiany, ilość zmian musi być pokazana w chwili zgłaszania prośby. W tym przypadku zmiany muszą być dokonywane przez pary zawodników kolejno po sobie

SKŁAD KOMISJI SĘDZIOWSKIEJ

Komisja sędziowska składa się z:
- sędziego pierwszego
- sędziego drugiego
- sekretarza zawodów
- czterech (dwóch) sędziów liniowych
Podczas światowych i oficjalnych zawodów FIVB w skład komisji wchodzi także asystent sekretarza.

22.2 SPOSÓB SĘDZIOWANIA (PROCEDURY)

22.2.1 Jedynie sędzia pierwszy i sędzia drugi mogą używać gwizdka podczas spotkania:

22.2.1.1 sędzia pierwszy gwizdkiem daje sygnał na wykonanie zagrywki rozpoczynającej akcję.
22.2.1.2 sędzia pierwszy i sędzia drugi sygnalizują gwizdkiem zakończenie akcji pod warunkiem, że są pewni, iż błąd został popełniony i znają jego rodzaj.

22.2.2 Sędziowie mogą używać gwizdka w czasie, gdy piłka jest poza grą, dla wskazania, że zgadzają się lub nie z prośbą zespołu
22.2.3 Natychmiast po gwizdku sędziego sygnalizującym zakończenie akcji sędziowie muszą wskazać używając oficjalnej sygnalizacji:

22.2.3.1 Jeśli błąd jest odgwizdany przez sędziego pierwszego, wskazuje on
b) rodzaj błędu,
c) zawodnika, który popełnił błąd (jeśli to konieczne).
Sędzia drugi powtarza sygnalizację za sędzią pierwszym.
22.2.3.2 Jeśli błąd jest odgwizdany przez sędziego drugiego, wskazuje on:
a) rodzaj błędu;
b) zawodnika, który popełnił błąd (jeśli to konieczne );
c) zespół, który będzie zagrywał, podążając za sygnalizacją sędziego pierwszego.
W tym przypadku sędzia pierwszy nie pokazuje rodzaju błędu oraz zawodnika, który popełnił błąd, tylko zespół, który będzie zagrywał.
22.2.3.3 W przypadku błędu obustronnego obaj sędziowie wskazują:
a) rodzaj błędu;
b) zawodników, którzy popełnili błąd (jeśli konieczne);
c) zespół, który będzie zagrywał, zgodnie ze wskazaniem sędziego pierwszego.

SĘDZIA PIERWSZY siedząc lub stojąc na stanowisku, usytuowanym na jednym końcu siatki. Jego wzrok musi znajdować się około 50 cm ponad górną krawędzią siatki

23.2 UPRAWNIENIA

23.2.1 Sędzia pierwszy prowadzi spotkanie od początku do końca. Podlegają mu wszyscy członkowie komisji sędziowskiej i członkowie zespołów.
W trakcie spotkania jego decyzje są ostateczne. Może on unieważnić decyzje innych członków komisji sędziowskiej jeśli uzna, że są one błędne.
Sędzia pierwszy może również zamienić lub usunąć członka komisji sędziowskiej, jeśli uzna, że nie wykonuje on właściwie swoich obowiązków.
23.2.2 Sędzia pierwszy kontroluje również pracę podających piłki i wycierających podłogę.
23.2.3 Sędzia pierwszy ma prawo decydować o wszystkich sprawach dotyczących gry, w tym również w sprawach nie objętych Przepisami.
23.2.4 Sędzia pierwszy nie może zezwolić na żadne dyskusje związane z podjętym decyzjami.
Jednakże, na prośbę grającego kapitana, sędzia pierwszy udziela wyjaśnień odnośnie zastosowania lub interpretacji Przepisów, na podstawie których podjął swoją decyzję.
Jeżeli grający kapitan nie zgadza się z wyjaśnieniami sędziego pierwszego i podtrzymuje protest musi natychmiast zarezerwować sobie prawo do złożenia protestu i zapisania go po zakończeniu spotkania. Sędzia pierwszy musi zaakceptować prawo grającego kapitana do tak zgłoszonego protestu.
23.2.5 Sędzia pierwszy decyduje przed i w czasie spotkania czy pole gry, wyposażenie i warunki zewnętrzne spełniają wymagania niezbędne do gry

23.3 OBOWIĄZKI

23.3.1 Sędzia pierwszy przed spotkaniem:

23.3.1.1 Sprawdza stan pola gry, piłki i pozostały sprzęt
23.3.1.2 Dokonuje losowania w obecności kapitanów zespołów.
23.3.1.3 Nadzoruje rozgrzewkę zespołów.

23.3.2 W trakcie spotkania tylko sędzia pierwszy jest uprawniony do:

23.3.2.1 Upominania zespołów.
23.3.2.2 Karania za niewłaściwe zachowanie i opóźnianie gry.
23.3.2.3 Wydawania decyzji o:

a) błędach zagrywki i błędach ustawienia zespołu zagrywającego, w tym dotyczących zasłony,
b) błędach odbicia piłki,
c) błędach nad siatką i na górnej jej części,
d) ataku zawodnika pola obrony lub Libero - patrz Przepis
e) ataku zawodnika, który wykonał spełniony atak a piłka znajdowała się powyżej górnej taśmy siatki i została wystawiona palcami sposobem górnym przez Libero znajdującego się w polu ataku
f) piłce przechodzącej pod siatką

23.3.3 Po zakończeniu spotkania, sędzia sprawdza i podpisuje protokół zawodów

SĘDZIA DRUGI stojąc poza boiskiem w pobliżu słupka, po przeciwnej stronie sędziego pierwszego, twarzą do niego

24.2 UPRAWNIENIA

24.2.1 Sędzia drugi pomaga sędziemu pierwszemu ale ma również własny zakres obowiązków.
Gdyby sędzia pierwszy stał się niezdolny do wykonywania swoich obowiązków, sędzia drugi może zastąpić sędziego pierwszego.
24.2.2Sędzia drugi może także bez użycia gwizdka sygnalizować błędy nie leżące w jego kompetencji ale nie może nalegać na sędziego pierwszego, aby te błędy uznał.
24.2.3 Sędzia drugi kontroluje pracę sekretarza (sekretarzy) zawodów
24.2.4 Sędzia drugi nadzoruje członków zespołu siedzących na ławce i informuje sędziego pierwszego o ich niewłaściwym zachowaniu.
24.2.5 Sędzia drugi kontroluje zawodników w polu rozgrzewki
24.2.6 Sędzia drugi udziela przerw, kontroluje czas ich trwania i odrzuca prośby nieuzasadnione
24.2.7 Sędzia drugi kontroluje ilość przerw na odpoczynek i zmian zawodników w każdym zespole. Sygnalizuje sędziemu pierwszemu i trenerowi, którego to dotyczy, drugą przerwę oraz piątą i szóstą zmianę zawodników
24.2.8 W przypadku kontuzji zawodnika, sędzia drugi wyraża zgodę na zmianę narzuconą zawodnika lub przyznaje 3-minutową przerwę dla zawodnika kontuzjowanego
24.2.9 Sędzia drugi sprawdza stan podłoża, zwłaszcza w polu ataku. Sprawdza również w czasie spotkania, czy piłki spełniają wymogi regulaminowe.
24.2.10. Sędzia drugi nadzoruje członków zespołu znajdujących się w polu kar i informuje sędziego pierwszego o ich niewłaściwym zachowaniu.

24.3 OBOWIĄZKI

24.3.1 Na początku każdego seta, po zmianie stron boiska w secie decydującym oraz każdorazowo jeśli jest to konieczne, sprawdza czy aktualne ustawienie zawodników na boisku jest zgodne z podanym na kartce ustawieniem zespołu
24.3.2 Podczas spotkania sędzia drugi gwiżdżąc i sygnalizując decyduje o:

24.3.2.1 przejściu na pole przeciwnika i przekroczeniu pod siatką przestrzeni przeciwnika
24.3.2.2 błędach ustawienia zespołu przyjmującego zagrywkę
24.3.2.3 błęnym kontakcie z dolną częścią siatki lub antenką po swojej stronie boiska
24.3.2.4 spełnionym bloku zawodnika linii obrony lub próbie bloku Libero
24.3.2.5 zetknięciu się piłki z ciałem obcym
24.3.2.6 zetknięciu się piłki z podłożem w przypadku, gdy sędzia pierwszy nie jest w stanie tego zauważyć
24.3.2.7 piłce przekraczającej siatkę całkowicie lub częściowo poza przestrzenią przejścia w kierunku boiska przeciwnika lub mającej kontakt z antenką po stronie sędziego drugiego.

24.3.3 Po zakończeniu spotkania sędzia podpisuje protokół zawodów

SEKRETARZ siedząc przy stoliku na wprost sędziego pierwszego, po przeciwnej do niego stronie boiska

Sekretarz wypełnia protokół zawodów zgodnie z Przepisami, współpracując z sędzią drugim.
Używa on dzwonka lub innego urządzenia dźwiękowego w celu przekazywania sygnałów zgodnie z zakresem swoich obowiązków.
25.2.1 Przed spotkaniem i setem sekretarz:

25.2.1.1 wpisuje dane dotyczące spotkania i zespołów włącznie z nazwiskiem i numerem Libero, zgodnie z obowiązującymi procedurami oraz uzyskuje podpisy kapitanów i trenerów
25.2.1.2 wpisuje ustawienie początkowe każdego z zespołów na podstawie kartek z ustawieniem zawodników
Jeśli nie otrzyma tych kartek w odpowiednim czasie, musi natychmiast poinformować o powyższym sędziego drugiego.

25.2.2 W czasie spotkania sekretarz:

25.2.2.1 zapisuje zdobyte punkty;
25.2.2.2 sprawdza kolejność zagrywek każdego zespołu i sygnalizuje sędziom wszystkie błędy natychmiast po wykonaniu zagrywki
25.2.2.3 zapisuje przerwy na odpoczynek i zmiany zawodników, kontroluje ich ilość i informuje o tym sędziego drugiego
25.2.2.4 sygnalizuje sędziom nieuzasadnione prośby o przerwy.
25.2.2.5 informuje sędziów o zakończeniu setów oraz o zdobyciu 8-mego punktu w secie decydującym
25.2.2.6 zapisuje wszystkie sankcje
25.2.2.7 instruowany przez sędziego drugiego zapisuje inne wydarzenia, takie jak: zmiana narzucona, przerwę dla zawodnika kontuzjowanego, przedłużające się przerwy w grze, zewnętrzne zdarzenia wpływające na grę

25.2.3 Po zakończeniu spotkania sekretarz:

25.2.3.1 zapisuje wynik końcowy spotkania.
25.2.3.2 w przypadku protestu, za uprzednią zgodą sędziego pierwszego, wpisuje lub zezwala kapitanowi na wpisanie do protokołu stwierdzenia dotyczącego przedmiotu protestu.
25.2.3.3 po podpisaniu się na protokole, uzyskuje podpisy kapitanów zespołów a następnie sędziów.

SĘDZIOWIE LINIOWI
Jeżeli w obsadzie sędziowskiej jest tylko dwóch sędziów liniowych, stoją oni przy rogach boiska po prawej stronie każdego z sędziów ( pierwszego i drugiego ), po przekątnej w odległości 1 do 2 m od rogu boiska.
Każdy z nich obserwuje linię końcową i linię boczną
Podczas światowych i oficjalnych zawodów FIVB musi być obowiązkowo czterech sędziów liniowych.
Stoją oni w wolnej strefie, w odległości od 1 do 3 m od każdego narożnika boiska, na umownym przedłużeniu linii, którą obserwują

27.2 OBOWIĄZKI

27.2.1 Sędziowie wykonują swoje funkcje używając chorągiewek ( 40 cm x 40 cm ), sygnalizując:

27.2.1.1 upadek piłki na boisko lub na aut każdorazowo, gdy piłka upadnie obok obserwowanej przez nich linii
27.2.1.2 dotknięcie piłki "autowej" przez zespół odbierający
27.2.1.3 dotknięcie przez piłkę antenki, przejście piłki z zagrywki na druga stronę siatki poza przestrzenią przejścia, itp.
27.2.1.4 wykroczenie poza swoje boisko w momencie wykonania zagrywki któregokolwiek z grających zawodników obu zespołów ( poza zawodnikiem zagrywającym )
27.2.1.5 błąd stóp zawodnika zagrywającego
27.2.1.6 dotknięcie antenki po swojej stronie boiska, przez zawodnika podczas akcji z piłką lub gdy ma to wpływ na przebieg
27.2.1.7 przejście piłki na druga stronę siatki na boisko przeciwnika poza przestrzenią przejścia lub dotknięcie przez piłkę antenki po swojej stronie boiska

27.2.2 Na prośbę sędziego pierwszego, sędzia liniowy musi powtórzyć swoją sygnalizację.

Zbicie tenisowe — technika wykonania.

Powszechnie dziś stosowaną techniką wykonania ataku jest zbicie tenisowe, wyko­nywane w wyskoku z dwóch nóg. Spróbujemy prześledzić technikę wykonania zbicia sposobem tenisowym w podziale na poszczególne fazy.

Rozbieg — zazwyczaj wykonuje się z 2 — 3 kroków. Szybkość rozbiegu zależy od toru lotu wystawy. Tuż przed rozpoczęciem, a czasami w trakcie rozbiegu zawodnik ocenia kierunek, wysokość, szybkość i odległość wystawy od siatki i na tej podstawie błyskawicznie decyduje się na miejsce wyskoku.

Wyskok  - w ostatnim kroku rozbiegu zawodnik dołem przenosi ręce w tył, a następnie wykonuje doskok na dwie nogi (w pierwszej fazie na pięty), obniżając środek ciężkości przez ugięcie w stawach skokowych, kolanowych i częściowo biodrowych. Z punktu widzenia efektywności wyskoku najkorzystniej jest, gdy pomiędzy udem a podudziem tworzy się prawie kąt prosty. Teraz rozpoczyna się zasadniczy moment odbicia. Dynamiczny zamach rąk w przód w górę z równoczesnym wyprostowaniem nóg powoduje wzlot ciała w górę. Lewa ręka zatrzymuje się na wysokości lewego barku, prawa ręka ugięta w stawie łokciowym kontynuuje zamach aż za głowę. Tułów odchylony ku tyłowi w pozycjach: strzałkowej i poprzecznej z lekko ugiętymi nogami w stawach kolanowych.

Uderzenie — piłki następuje w możliwie najwyższym punkcie przed zbijają­cym, przez szybki skłon tułowia do przodu i wyprost prawej ręki w stawie łokciowym zakończony luźnym i krótkim uderzeniem w piłkę dłonią.

Lądowanie — po wykonaniu zbicia ręce luźno opadają w dół, a zawodnik amortyzuje zeskok poprzez ugięcie nóg.

Wszystkie niżej wymienione formy ataku tylko w drobnych szczegółach różnią się od techniki wykonania zbicia tenisowego. Dlatego też poprzestaniemy na ogólnej ich charakterystyce.

Plasowanie jest to niemocne, kierunkowe zbicie skierowane w określone, słabo bronione miejsce na boisku przeciwnika. Kierunek lotu nadaje piłce praca nadgarstka. Kiwnięcie jest to lekkie przebicie piłki w miejsce najsłabiej bronione przez przeciwnika, z zachowaniem do ostatniej chwili pełnych pozorów zbicia. Zbicie po bloku to zamierzone uderzenie piłki w „zewnętrzne krawędzie" bloku, by skierować ją w przestrzeli poza boisko, uniemożliwiając przeciwnikowi jej obronę. Kierunek piłce nadaje skrętny ruch nadgarstka i całej ręki, poparty często ruchem skrętnym tułowia, często poprzedzony zwodem. Opuszczenie piłki na ręce zastawiających. Technika wykonania tej formy ataku jest taka sama jak przy kiwnięciu, z tą tylko różnicą, że piłka jest skierowana nie na blok, lecz na ręce zawodników zastawiających. Następuje to w momencie, gdy po spełnieniu zastawienia zaczynają oni opadać w dół.

1 - Postawa: nogi lekko ugięte w kolanach. Zawodnik rozpoczyna krótkim krokiem prawą
      nogą. wzrok skupiony na piłce tułów pochylony w stronę siatki.

2 - Drugi krok jest nieco dłuższy. Ramiona rozpoczynają zamach w tył.

3 - Ostatni krok jest najdłuższy i najszybszy. Ramiona odchylone do tyłu o 90 stopni.

4 - W momencie dostawienia lewej nogi ramiona rozpoczynają zamach w przód.

5 - Obie stopy odrywają się jednocześnie. Atakujące ramię wykonuje ruch do tyłu,
      podczas gdy gdy gdy lewa celuje w piłkę.

6-7  Bark jest odciągnięty w tył, łokieć pozostaje wysoko. Lewe ramię opuszczone,
       aby zachować równowagę. Ciało tworzy łuk napięty.

8-9  Przez szybki skłon tułowia do przodu wykonujemy zbicie ręką, która prostuje się
       w stawie łokciowym Całą dłonią uderzamy w piłka, luźna dłoń zgina się w nadgarstku

10 - Po wykonaniu zbicia ramię opuszczone jest wzdłuż tułowia. Lądujemy na palce obu nóg,
        przenosząc ciężar na całe stopy.

Ramię obraca się w przód w stronę
  piłki łokieć pozostaje wysoko i z przodu.
  Dłoń z tyłu równolegle do sufitu.

  Łokieć prostuje się całkowicie, gdy piłka
  jest powyżej i przed uderzającym ramieniem.

Punkt kontaktu z piłką: podstawa dłoni,
  śródręcze do palców. Palce szeroko rozwarte
  kontrolują kierunek uderzenia.

Po ataku po skosie ramię porusza się
  na zewnątrz. Nadgarstek od środka na
  zewnątrz.

 Ćwiczenia ukierunkowane:

1. W dwójkach ćwiczący ustawieni na bocznych liniach boiska:
     rzuty znad głowy oburącz do partnera piłkami do koszykówki.

2. W dwójkach w siadzie prostym, odległość pomiędzy ćwiczącymi 5 — 6 m. Z leżenia
    tyłem przejście do siadu prostego, rzut piłki znad głowy oburącz do partnera. Ćwiczenia
    wykonuje się piłkami do koszykówki.

3. Z rozbiegu -2—3 kroków rzut oburącz znad głowy piłką do koszykówki ponad siatką
   do celu.  Po jednym materacu układamy w strefach I, VI, V. Wszystkie materace krótszymi bokami
    dotykają linii końcowej, dwa zewnętrzne ułożone przy liniach bocz­nych. Ćwiczenie może
    być wykonywane ze współzawodnictwem indywidualnym i zespołowym.

4. Ustawienie w dwójkach po obu stronach siatki. Jeden ćwiczący z rozbiegu 2 —3 kroków
    wykonuje rzut znad głowy przez siatkę. Partner stara się piłkę złapać oburącz przed
    klatką piersiową, po czym wykonuje „kołyskę". Ćwiczenie wykonujemy piłkami do koszykówki.

5. W dwójkach z odległości 9 m, trzymając piłkę w dłoni lewej ręki jak najwyżej przed sobą,
    prawą wykonuje zbicie o podłogę. Partner po złapaniu pitki wykonuje to samo.

6. Ustawienie ćwiczących w dwójkach w odległości 6 — 9 m od ściany. Jeden ćwiczący,
    stojąc na krześle, trzyma piłkę wysoko na dłoni. Drugi w wyskoku zbija piłkę o ścianę.

7. Ustawienie w dwójkach 6 — 8 m od ściany. Jeden ćwiczący podrzuca piłkę oburącz z dołu przed
    partnera, ten z krótkiego rozbiegu wykonuje 3—5 zbić w kierunku ściany.

8. Zbicie piłki o podłogę przy ścianie w odległości 6 — 7 m, po każdym zbiciu chwyt piłki, sprawdzenie
    prawidłowego ustawienia, ponowne zbicie, szereg ponownych zbić bez straty piłki— zwracamy
    uwagę na zajęcie prawidłowej pozycji w stosunku do nadlatującej piłki i na uderzeniu jej całą
   dłonią w najwyższym punkcie przed sobą. Zadanie— wykonanie 10 — 15 kolejnych zbić.
   Szereg kolejnych zbić w dwójkach na przemian. Zadanie — wykonać 10 kolejnych zbić przez
   każdego ćwiczącego.

9. Z rozbiegu 3 m i wyskoku z dwóch nóg imitacja zbicia.

10. Ustawienie w dwójkach po obu stronach siatki w odległości 3 m od niej. Jeden ćwiczący podaniem  
      sposobem górnym przebija piłkę na drugą stronę siatki wysokim łukiem. Drugi zbija nadlatującą piłkę.

taktyka indywidualna jest to celowe wykorzystanie umiejętności podejmowania przez poszczególnych zawodników w konkretnych sytuacjach najbardziej trafnych decyzji”. Inaczej mówiąc, taktyka indywidualna jest to umiejętność rozwiązywania specyficznych problemów sytuacyjnych pojawiających się w czasie gry. Proces rozwiązywania tych problemów determinują trzy czynniki:

• umiejętności techniczne (środki walki),

• osobowość (odporność psychiczna, inteligencja),

• doświadczenie.

Im większy zasób możliwości realizacji zadania posiada dany zawodnik i im więcej ma zakodowanych informacji i rozwiązanych problemów sytuacyjnych, tym jest on skuteczniejszy w działaniu.

taktyka zespołowa jest to celowy, racjonalny, ekonomiczny i planowy sposób prowadzenia walki, uwzględniający poziom umiejętności i możliwości własnych oraz przeciwnika, teren i warunki walki, a także regulaminy i przepisy obowiązujące w danej dyscyplinie. Zapoczątkowanie przyswajania podstaw taktyki należy rozpocząć już na poziomie minisiatkówki, proces ten trwa przez cały okres kariery zawodniczej.

Konstrukcją taktyki gry zespołu zajmuje się trener po dokładnej analizie posiadanych informacji dotyczących swoich zawodników, tj.:

• stanu przygotowania technicznego i motorycznego;

• warunków fizycznych zawodników;

doświadczenia i poziomu taktyki indywidualnej

 Podział taktyki zespołowej w siatkówce: wyróżniamy 4 elementy ; taktykę atakowania, taktykę asekuracji własnego ataku, taktykę obrony oraz taktykę kontrataku.

---